Preview document (🔗 origineel)

---

24 077 Drugbeleid

Nr. 550 Brief van de minister van Justitie en Veiligheid en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 december 2024

Met deze brief informeren wij uw Kamer over de voortgang van het Experiment gesloten coffeeshopketen (hierna: experiment) en bieden wij het onderzoeksrapport ‘Op weg naar een nieuwe cannabismarkt: Een evaluatie van de voorbereidingsfase van het Experiment Gesloten Coffeeshopketen’ (hierna: procesevaluatie) aan.

Voortgang experiment

Op 17 juni jl. is de overgangsfase van het experiment van start gegaan. Sindsdien mogen de aangewezen telers hun producten verkopen aan de coffeeshops in de tien deelnemende gemeenten¹ en mogen de coffeeshops deze gereguleerde producten, naast de gedoogde producten, verkopen aan de consument. Op dit moment leveren vier telers aan deelnemende coffeeshops. Tot dusver hebben 70 coffeeshops in meer of mindere mate gereguleerde hennep en hasjiesj verkocht, van de in totaal 75 deelnemende coffeeshops.

De volgende fase van het experiment is de experimenteerfase. In deze fase mogen coffeeshops alleen nog maar gereguleerde producten verkopen. Het is daarom belangrijk dat de kwantiteit, kwaliteit² en diversiteit van de gereguleerde hennep- en hasjiesjproducten aan de start van die fase voldoende zijn om alle deelnemende coffeeshops volledig en continu te kunnen bevoorraden. Dit zijn de zogeheten startcriteria voor de experimenteerfase.³

Door middel van het ophalen van de productiecijfers en -prognoses uit het track & trace-systeem en via kwartaalgesprekken met telers en het uitzetten van een vragenlijst bij coffeeshophouders is geanalyseerd of en wanneer aan de startcriteria wordt voldaan. Op basis van de productiecijfers en -prognoses verwachten wij dat eind januari 2025 aan de startcriteria met betrekking tot de kwantiteit, kwaliteit en diversiteit van de hennep en hasjiesj wordt voldaan. Verschillende coffeeshophouders hebben aangegeven dat het ook belangrijk is dat zij bij meerdere telers kunnen inkopen en dat zij de ervaren kwaliteit⁴ van de gereguleerde hasj nog onvoldoende vinden.

Om telers meer tijd te geven om de kwaliteit van de gereguleerde hasjiesj af te stemmen op de vraag van de coffeeshophouders, hebben we besloten de experimenteerfase te starten op 7 april 2025. Bovendien zullen dan de vijfde, zesde en zevende teler naar verwachting ook gereed zijn om te leveren. Dit zal zowel de keuze voor coffeeshops als ook de bestendigheid van het aanbod ten goede komen.

Er is voor gekozen om een definitieve startdatum vast te stellen. Burgemeesters, coffeeshophouders en telers vragen namelijk om duidelijkheid en perspectief. Telers zullen pas voluit produceren wanneer zij zekerheid hebben over een definitieve startdatum. Dit is noodzakelijk om coffeeshops volledig te kunnen voorzien van gereguleerde producten vanaf de experimenteerfase.

Wij zullen uw Kamer gedurende het experiment op de hoogte houden van de voortgang.

Aanbieding onderzoeksrapport procesevaluatie

Met deze brief bieden wij uw Kamer het onderzoeksrapport ‘Op weg naar een nieuwe cannabismarkt: Een evaluatie van de voorbereidingsfase van het Experiment Gesloten Coffeeshopketen’ aan. Het onderzoek is in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) uitgevoerd door Bureau Boekhoorn Sociaal-wetenschappelijk Onderzoek (BSSO) in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam (HVA) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).

De directe aanleiding van het onderzoek was een in 2022 uitgesproken wens van de toenmalige minister van Justitie en Veiligheid en minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de opgedane kennis en ervaringen in de voorbereidingsfase van het experiment uit te vragen en te borgen, zodat deze opbrengsten kunnen worden betrokken in de toekomst.⁵ Het doel van de procesevaluatie was om inzicht te krijgen in wat er sinds het besluit tot het experiment tot medio 2024 goed en minder goed is gegaan. Het onderzoek moest lessen opleveren voor toekomstig cannabisbeleid.

De procesevaluatie omvat een analyse van de aanleiding van het experiment en van de verschillende processen tijdens de voorbereidingsfase. Hierbij hebben de onderzoekers zowel een documentanalyse gemaakt als interviews afgenomen met publieke en private partijen die bij het experiment betrokken zijn. Er zijn geen kwantitatieve onderzoeksmethoden toegepast. De onderwerpen die in het onderzoek centraal stonden, zijn de totstandkoming en invulling van het juridisch kader, de beleidsmaking met betrekking tot het experiment, de invulling van de rollen en verantwoordelijkheden van en samenwerking tussen betrokken partijen, de werving en selectie van deelnemende gemeenten en telers en de communicatie over het experiment.

De procesevaluatie schetst het beeld over de afgelopen periode van bijna zeven jaar voorbereidingen voor het experiment en hoe dit door verschillende betrokkenen wordt geduid. Dit onderzoek staat los van het langdurige wetenschappelijke onderzoek dat gepaard gaat met de monitoring en evaluatie van het experiment. De procesevaluatie gaat niet over de haalbaarheid van een gesloten coffeeshopketen of de effecten van het experiment. Wel biedt de procesevaluatie andere aanknopingspunten om na afloop van het experiment te betrekken bij het maken van keuzes rondom het toekomstige Nederlandse cannabisbeleid, net zoals het eerder opgeleverde onderzoeksrapport 'Internationale ontwikkelingen in cannabisbeleid voor recreatief gebruik'⁶. De procesevaluatie biedt ook aanknopingspunten die direct kunnen worden opgepakt. Zo zal er op de korte termijn worden gekeken naar het reorganiseren van de overleggen met gemeenten en andere stakeholders.

De minister van Justitie en Veiligheid,

D.M. van Weel

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

V.P.G. Karremans

---

1. Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Maastricht, Nijmegen, Tilburg, Voorne aan Zee en Zaanstad.↩︎

2. Hierbij gaat het om de eisen uit de wet- en regelgeving zoals de afwezigheid van zware metalen, micro-organismen en aflatoxines.↩︎

3. Zie de bijlage bij Kamerstuk 24 077, nr. 548.↩︎

4. Hierbij gaat het om de beoordeling door coffeeshophouders van o.a. uiterlijk, geur, smaak en effecten van de hennep en hasjiesj.↩︎

5. Kamerstuk 24 077, nr. 502.↩︎

6. Kamerstukken II 2024/25, 24077, nr. 549.↩︎