Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden
Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota)
Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden
Nummer: 2024D48801, datum: 2024-12-12, bijgewerkt: 2024-12-12 13:57, versie: 4
Directe link naar document (.docx), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: J.A. Vijlbrief, voorzitter van de vaste commissie voor Asiel en Migratie
- Mede ondertekenaar: M.C. Burger, griffier
- Beslisnota bij Kamerbrief 36625-VI Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden inzake wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota), onderdeel asiel en migratie
- Aanbiedingsbrief
Onderdeel van kamerstukdossier 36625 VI-3 Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota).
Onderdeel van zaak 2024Z18738:
- Indiener: D.M. van Weel, minister van Justitie en Veiligheid
- Medeindiener: M.H.M. Faber-van de Klashorst, minister van Asiel en Migratie
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Justitie en Veiligheid
Onderdeel van zaak 2024Z20665:
- Indiener: M.H.M. Faber-van de Klashorst, minister van Asiel en Migratie
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Asiel en Migratie
- 2024-12-03 15:50: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2024-12-05 10:00: Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) (36625-VI) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Justitie en Veiligheid
- 2024-12-05 10:00: Wijziging van de begrotingsstaten van het ministerie van EZK, J&V en BZK voor het jaar 2024 voor zover het onderwerpen betreft die zien op digitalisering (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Digitale Zaken
- 2024-12-05 10:00: Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota) (36625-VI) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Asiel en Migratie
- 2024-12-11 13:00: Aanvang middagvergadering: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2024-12-12 12:00: Procedures en brieven (Procedurevergadering), vaste commissie voor Justitie en Veiligheid
- 2024-12-18 13:30: Procedures en brieven (Procedurevergadering), vaste commissie voor Asiel en Migratie
- 2024-12-19 14:00: Aanvang middagvergadering: STEMMINGEN (over alle onderwerpen van 17 en 18 december 2024) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
36625 VI Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota)
Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN
Vastgesteld 12 december 2024
De vaste commissie voor Asiel en Migratie, belast met het voorbereidend onderzoek van dit voorstel van wet (onderdeel asiel en migratie), heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst van vragen met de daarop gegeven antwoorden.
De vragen zijn op 5 december 2024 voorgelegd aan de minister van Asiel en Migratie. Bij brief van 10 december 2024 zijn ze door de minister van Asiel en Migratie beantwoord.
Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van het wetsvoorstel voldoende voorbereid.
De voorzitter van de commissie,
Vijlbrief
De griffier van de commissie,
Burger
Vraag (1):
Kunt u toelichten welk bedrag als definitieve bijstelling wordt
gehanteerd en hoe de verschillen tussen de bedragen kunnen worden
verklaard, gezien in de tweede suppletoire begroting en de Najaarsnota
verschillende bedragen worden genoemd met betrekking tot de neerwaartse
bijstelling van het budget voor de opvang van Oekraïense ontheemden,
variërend van 676,1 miljoen euro tot 793 miljoen euro?
Antwoord:
676,1 mln. is de omvang van de bijstelling van de uitgaven voor alleen
de bijdragen aan medeoverheden.
De 793 mln. voor de opvang in 2024 die op pagina 11 van de Najaarsnota
staat is het saldo van lagere uitgaven en hogere ontvangsten voor de
opvang van Oekraïense ontheemden.
De bijstelling van 709 mln. aan de uitgavenzijde bestaat uit de
bovengenoemde bijdragen aan medeoverheden, maar ook de opdracht-,
subsidie- en apparaatsbudgetten. Aan de ontvangstenzijde is dat
inclusief de terugbetaling van te hoge voorschotten door gemeenten en de
veiligheidsregio’s ad 84 mln.
Vraag (2):
Wat is de laatste stand van zaken betreffende de motie van het lid Van
Nispen (Kamerstuk 36600-XX, nr. 29) om uiterlijk 1 december 2024 met een
plan te komen om uitvoering te geven aan het uitgangspunt dat kinderen
worden opgevangen op locaties met de juiste voorzieningen?
Antwoord:
In de Kamerbrief over diverse migratieonderwerpen die nog voor het
kerstreces naar uw Kamer gestuurd wordt, zal nader in gegaan worden op
de motie van het lid Van Nispen.
Vraag (3):
Op welk moment worden de begrotingen voor het Nidos en het Centraal
Orgaan opvang Asielzoekers (COA) weer opwaarts bijgesteld wanneer blijkt
dat de instroom hoger is dan geraamd?
Antwoord:
Het kader voor de werkzaamheden en financiering van de migratieketen is
gebaseerd op de
Meerjaren Productie Prognose (MPP). Op basis van een nieuwe MPP zal
worden bezien welke middelen de komende jaren nodig zijn voor de
migratieketen. De uitvoeringsorganisaties dienen over voldoende middelen
te beschikken voor de uitvoering van hun wettelijke taken. Bij de
voorjaarsnota zal hierover besluitvorming plaatsvinden.
Vraag (4):
Waarom wordt er gekozen voor het neerwaarts bijstellen van reguliere
plekken nu de instroom van asielzoekers lager is dan bij de
Voorjaarsnota werd verwacht
Antwoord:
Het uitgangspunt voor de financiering van de migratieketen zijn de
prognoses uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP). Wanneer de
prognoses naar beneden worden bijgesteld dan wordt dat ook door vertaald
naar de verwachte gemiddelde bezetting bij het COA (de q). Deze
aanpassing wordt ook financieel door vertaald. Hiermee worden in de
huidige praktijk geen reguliere opvangplekken afgestoten, maar het
betreft enkel een bijstelling op de benodigde financiering.
Vraag (5):
Waarom wordt het aantal asielopvangplekken op basis van cijfers over een
korte termijn bijgesteld met de kennis dat de asielinstroom veel piek-
en dal momenten kent?
Antwoord:
Het uitgangspunt voor de financiering van de migratieketen zijn de
prognoses uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP). Wanneer de
prognoses naar beneden worden bijgesteld dan wordt dit, indien mogelijk,
ook door vertaald naar de financiën. Met de besluitvorming bij
voorjaarsnota 2024 heeft het vorige kabinet ervoor gekozen om de
middelen gebaseerd op de MPP tot en met 2026 aan de migratieketen toe te
kennen. Elk jaar wordt de MPP opgesteld en in de tussentijd wordt er
continue gemonitord in hoeverre de prognoses afwijken van de realisatie.
In de MPP wordt rekening gehouden met de (historische) trends in de
asielinstroom.
Vraag (6):
Kunt u toelichten welk bedrag precies is gekoppeld aan de neerwaartse
bijstelling van het budget voor Oekraïense Ontheemden wegens verwachte
lagere instroom en hoe dit bedrag is opgebouwd (zie MvT, p. 7 en 23. en
Najaarsnota, p. 11 en 27)?
Antwoord:
Zie de Memorie van toelichting, daar vindt u de uitsplitsing van waar
dat
bedrag uit bestaat. Op basis van de realisatie en de nieuwe prognose
is
het verwachte gemiddelde aantal Oekraïense ontheemden voor 2024
verlaagd van 122.500 naar 117.650.
Met name het aantal plekken in de Gemeentelijke Opvang Oekraïners
(GOO) is significant lager. Samen met de Particuliere Opvang
Oekraïners
(POO) en de transitiekosten telt dit op tot een financiële meevaller van
€
624,1 miljoen euro.
Vraag (7):
Op basis van welke specifieke aannames en prognoses is besloten het
budget van het COA met 221 miljoen euro te verlagen?
Antwoord:
Het uitgangspunt voor de financiering van de migratieketen zijn de
prognoses uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP). Wanneer de
prognoses naar beneden worden bijgesteld dan wordt dit, indien mogelijk,
ook door vertaald naar de financiën. Elk jaar wordt de MPP opgesteld en
in de tussentijd wordt er continue gemonitord in hoeverre de prognoses
afwijken van de realisatie. In de MPP wordt rekening gehouden met de
(historische) trends in de asielinstroom. Op basis van de realisatie en
de meest recente MPP (MPP 2024-II) is de instroom van asielzoekers op
dit moment lager dan bij Voorjaarsnota de verwachting was en is het
budget neerwaarts bijgesteld met € 221 mln.
Vraag (8):
Welke gegevensbronnen en analyses zijn gebruikt om tot de besluitvorming
te komen om het budget van het COA te verlagen?
Antwoord:
Besluitvorming binnen de Migratieketen met betrekking tot bijvoorbeeld
instroomcijfers, budgettaire wijzigingen of trends wordt gedaan op basis
van de Meerjaren Productie Prognose. Op basis van de realisatie en de
meest recente MPP (MPP 2024-II) is de instroom van asielzoekers op dit
moment lager dan bij Voorjaarsnota de verwachting was en is het budget
neerwaarts bijgesteld met € 221 mln.
Vraag (9):
Hoe verhoudt de budgetverlaging van het COA zich tot het huidige tekort
aan opvangcapaciteit binnen het COA?
Antwoord:
Het uitgangspunt voor de financiering van de migratieketen zijn de
prognoses uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP). Met de
besluitvorming bij voorjaarsnota 2024 heeft het vorige kabinet ervoor
gekozen om de middelen gebaseerd op de MPP tot en met 2026 aan de
Migratieketen toe te kennen. Wanneer de prognoses naar beneden worden
bijgesteld dan wordt dat ook door vertaald naar de verwachte gemiddelde
bezetting bij het COA (de q). Deze aanpassing wordt ook financieel
verwerkt. Het tekort aan benodigde opvangplekken heeft niet zozeer te
maken met een gebrek aan beschikbare financiële middelen, maar met het
beschikbaar stellen van opvanglocaties door gemeenten. De meevaller bij
het COA van circa 221 miljoen euro is ontstaan omdat de asielinstroom
lager is dan verwacht bij voorjaarsnota 2024.
Vraag (10):
Is er een risicoanalyse uitgevoerd over de impact van de budgetverlaging
van het COA op de opvangmogelijkheden?
Antwoord:
Nee, budgetaanpassing bij de organisaties binnen de migratieketen vindt
plaats op basis van de Meerjaren Productie Prognose (MPP).
Vraag (11):
Is er een financiële buffer beschikbaar voor het COA in geval van
noodgevallen of onverwachte situaties?
Antwoord:
Het COA heeft voldoende eigen vermogen nodig om risico’s in de
bedrijfsvoering te dragen. Daarvoor houdt het COA een egalisatiereserve
aan als algemene risicobuffer. In de bekostigingsafspraken tussen de
opdrachtgever (DGM) en het COA als opdrachtnemer is vastgelegd dat het
totaal van de egalisatiereserve maximaal 5%, dan wel minimaal 1% is van
de gemiddelde omzet over de afgelopen drie jaar. Indien de grens van 5%
wordt overschreden, wordt het overschot teruggestort. Per ultimo 2023
bedraagt de egalisatiereserve ca. € 37 miljoen.
Vraag (12):
In hoeverre biedt het nieuwe Europese Migratiepact een kader voor
ondersteuning bij acute migratiecrises?
Antwoord:
Voor het antwoord op deze vraag zijn in het bijzonder de bepalingen van
de Crisisverordening en de Verordening betreffende Asiel- en
Migratiebeheer (AMMR) van belang.
In artikel 8 van de Crisisverordening staan de verschillende vormen van
solidariteit opgesomd. Het gaat ten eerste om herplaatsing van personen
die om internationale bescherming verzoeken, of - indien bilateraal
overeengekomen door de bijdragende lidstaat en de begunstigde lidstaat –
van personen die internationale bescherming genieten aan wie die
bescherming is verleend binnen de drie jaar voorafgaand aan de
vaststelling van de uitvoeringshandeling van de Raad tot vaststelling
van de jaarlijkse solidariteitspool. Ten tweede kan dit door middel van
financiële bijdragen gericht op acties die relevant zijn voor het
aanpakken van de crisissituatie in de betrokken lidstaat of in relevante
derde landen. Tot slot kan dit door middel van alternatieve
solidariteitsmaatregelen die specifiek nodig worden geacht voor het
aanpakken van de crisissituatie. Verwezen wordt naar de relevante
bepaling van de AMMR die spreekt van alternatieve maatregelen op het
gebied van migratie, opvang, asiel, terugkeer en re-integratie en
grensbeheer, gericht op operationele steun, capaciteitsopbouw, diensten,
personele ondersteuning, faciliteiten en technische uitrusting. Op grond
van de AMMR moeten deze maatregelen aanvullend zijn op ondersteuning
waarin wordt voorzien door EU-instanties en agentschappen of door EU
financiering in de begunstigde lidstaat op het gebied van asiel- en
migratiebeheer.
Vraag (13):
Zijn er afspraken over herverdeling of financiële steun in geval van
plotselinge instroom?
Antwoord:
Bij een plotselinge hoge instroom die leidt tot een crisis- of overmachtssituatie kan een lidstaat een met redenen omkleed verzoek indienen bij de Commissie om een beroep te doen op de solidariteitsmaatregelen, zoals vastgelegd in de crisisverordening.
Er zijn geen vastomlijnde afspraken over hoe lidstaten in deze gevallen bijdragen, afhankelijk van de situatie kan herverdeling of financiële steun passend zijn.
Het EU-migratiepact met aangescherpte asielregels en toelatingsprocedures wordt, na vaststelling, zo snel mogelijk uitgevoerd, onder meer door bij herverdeling van asielzoekers te kiezen voor afkopen in plaats van opvangen.
Volgend jaar zal, wanneer er geoefend gaat worden met het solidariteitsmechanisme, moeten blijken of dit mechanisme gaat werken.
Vraag (14):
Zijn er incentives of ondersteuningsmaatregelen voor gemeenten die extra
opvangplekken realiseren door middel van alternatieve opvang,
bijvoorbeeld middels woningdelen?
Antwoord:
Er zijn diverse regelingen vanuit het Rijk beschikbaar voor opvang en
huisvesting. Een overzicht kan gevonden worden op de site van de
Rijksoverheid.
(
https://www.volkshuisvestingnederland.nl/onderwerpen/versnellen-tijdelijke-huisvesting/documenten/publicaties/2023/08/17/overzicht-mogelijkheden-ondersteuning-en-regelingen-huisvesting-aandachtsgroepen
)
Vraag (15):
Zijn er succesvolle voorbeelden uit andere landen die kunnen dienen als
inspiratie voor kosteneffectieve opvang? Zo ja, welke? Hoe worden deze
voorbeelden meegenomen in het Nederlandse beleid?
Antwoord:
Het is belangrijk oog te hebben voor best practices van andere
lidstaten en die te betrekken bij de inrichting van het Nederlandse
asiel- en opvangsysteem. Relevante wijzigingen op het terrein van asiel
(inclusief opvang en terugkeer) worden daarom gemonitord en de Kamer
wordt daarvan sinds kort periodiek over geïnformeerd. De Kamer ontving
op 9 oktober jl. de eerste periodieke rapportage over de periode van
april tot en met juni dit jaar. Op het terrein van opvang zijn er op dit
moment geen concrete situaties in kaart die gelden als voorbeeld voor
het Nederlandse opvangsysteem. Dat neemt niet weg dat er steeds vinger
aan de pols wordt gehouden, in het bijzonder als het gaat om wijzigingen
in andere lidstaten.
Vraag (16):
Kunt u een gedetailleerde uitsplitsing geven van de kosten die leiden
tot de extra 1 miljard euro per jaar voor crisisnoodopvang?
Antwoord:
Noodopvangplekken zijn duurder dan reguliere opvangplekken. De
meerkosten van noodopvang zijn afhankelijk van de werkelijk bezetting en
beschikbare capaciteit van opvangplekken waarbij het streven is om
zoveel als mogelijk reguliere opvangplekken te realiseren. Desondanks
blijven voor nu noodopvangplekken nodig. De extra € 1 miljard is het
product van de meerkosten naar soort noodopvang en het aantal benodigde
noodopvangplekken.
In onderstaande tabel is de uitsplitsing van de extra € 1 miljard noodopvangkosten weergegeven:
Vraag (17):
Hoe verhouden de huidige kosten voor crisisnoodopvang zich tot de kosten
in eerdere jaren?
Antwoord:
De gemiddelde werkelijke kosten per opvangplek variëren van 2016 tot
2024 en zijn bepaald door instroom, bezetting en de op dat moment
beschikbare capaciteit. Vooral in jaren van sterk fluctuerende instroom
zijn de gemiddelde kosten per opvangplek hoger, omdat duurdere
(crisis)noodopvang acuut nodig is voor het tijdig opschalen van
capaciteit die, in jaren van lagere instroom en bezetting, was
afgeschaald. Uit de onderstaande tabel waarin zowel de kosten van
reguliere plekken als noodopvangplekken zijn opgenomen, blijkt dat dit
in 2016-2017 en 2022-2023 het geval was. Voor 2024 zijn de cijfers nog
niet beschikbaar.
Jaar | Werkelijke kosten | Per opvangplek |
---|---|---|
2016 | € 1.081.172.000 | € 29.000 |
2017 | € 749.893.000 | € 32.298 |
2018 | € 578.418.275 | € 27.323 |
2019 | € 643.189.416 | € 26.134 |
2020 | € 665.715.852 | € 24.383 |
2021 | € 764.586.764 | € 26.006 |
2022 | € 1.596.921.713 | € 36.778 |
2023 | € 2.705.004.696 | € 48.651 |
Vraag (18):
In hoeverre spelen externe factoren, zoals de krappe woningmarkt, een
rol in de kostenstijging?
Antwoord:
Doordat de uitstroom van statushouders naar gemeenten onvoldoende is,
groeit de populatie statushouders in de opvang. Hierdoor zijn meer
opvangplekken nodig dan het geval zou zijn geweest als zij tijdig zouden
uitstromen naar huisvesting in de gemeente. Meer benodigde opvangplekken
heeft ook invloed op de benodigde kosten voor opvang. Naast het
achterblijven van uitstroom van statushouders naar gemeenten zorgt de
inzet van noodopvang in plaats van duurzame reguliere opvangplekken ook
voor hogere opvangkosten.
Vraag (19):
Wat zijn de gemiddelde kosten per asielzoeker in crisisnoodopvang versus
reguliere opvang in 2024?
Antwoord:
In 2023 was een noodopvangplek (€ 53.400 per jaar) gemiddeld twee keer
zo duur als een reguliere opvangplek (€ 29.400 per jaar). Definitieve
cijfers over 2024 zijn nog niet beschikbaar.
Vraag (20):
Hoeveel asielzoekers verblijven momenteel in crisisnoodopvang ten
opzichte van reguliere opvang?
Antwoord:
Begin november van dit jaar bestond 8% van de totale capaciteit aan
opvangplekken uit tijdelijke gemeentelijke opvang, voorheen
crisisnoodopvang (ca. 5.700 plekken). Verder bestond 48% van de totale
capaciteit uit reguliere plekken (ca.33.000 plekken) en 43% uit
noodopvang (ca. 29.400 plekken).
Peildatum: 4 november 2024
Bron: COA, cijfers afgerond op honderdtallen. Percentages zijn berekend
op basis van de desbetreffende niet-afgeronde cijfers.
Vraag (21):
Zijn er analyses beschikbaar over de efficiëntie van crisisnoodopvang in
vergelijking met reguliere opvang?
Antwoord:
Nee, alle inspanningen van dit kabinet zijn er op gericht om de instroom
te beperken en uitstroom van statushouders uit de opvang te bevorderen.
Hierdoor zal het mogelijk worden om de crisisnoodopvang af te bouwen en
gebruik te maken van duurzame sobere (reguliere) opvangplekken.
Crisisnoodopvang is duurder dan reguliere opvang, daarbij bestaat ook de
mogelijkheid voor gemeentelijke opvang.
Vraag (22):
Welke kwaliteitsverschillen bestaan er tussen crisisnoodopvang en
reguliere opvang?
Antwoord:
Er zijn veel verschillen qua kwaliteit tussen de diverse noodopvang
locaties. Over het algemeen ligt het kwaliteits- en voorzieningenniveau
bij een noodopvanglocatie lager dan bij reguliere opvanglocaties, omdat
de inzet is dat mensen hier zo kort mogelijk verblijven. Medewerkers van
het COA en medeoverheden zetten zich aanhoudend in om iedereen van een
opvangplek met de benodigde voorzieningen te voorzien. De inzet van dit
kabinet is om de instroom te beperken en de uitstroom van statushouders
uit de opvang te bevorderen. Er wordt daarmee hard gewerkt om zo spoedig
mogelijk terug te keren naar een situatie waarbij voldoende reguliere en
duurzaam inzetbare sobere opvangcapaciteit beschikbaar is.
Vraag (23):
Welke concrete maatregelen worden genomen om de afhankelijkheid van dure
crisisnoodopvang te verminderen?
Antwoord:
Het kabinet is bezig met maatregelen voor het strengste migratiebeleid
ooit, waarbij maatregelen moeten leiden tot een lagere instroom en
uitstroom van statushouders uit de opvang. Wanneer de instroom daalt dan
kan op termijn ook het aantal benodigde opvangplekken naar beneden,
waarbij als eerste de duurste locaties worden afgestoten. Daarnaast
wordt er samen met de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening en de medeoverheden gekeken naar sobere voorzieningen voor
statushouders. Hiermee moeten statushouders sneller doorstromen vanuit
de opvang naar huisvesting met als gevolg minder benodigde
opvangplekken.
Vraag (24):
Kunt u toelichten hoe wordt geborgd dat de 20 miljoen euro aan
COA-opvangmiddelen die in deze tweede suppletoire begroting wordt
overgeheveld naar medeoverheden voor doorstroomlocaties doelmatig worden
ingezet om de doorstroom in de asielketen te bevorderen? Worden hier
prestatieafspraken aan gekoppeld, en zo ja welke?
Antwoord:
Gemeenten ontvangen voor het realiseren van een doorstroomlocatie een financiële bijdrage gebaseerd op het aantal statushouders dat is gehuisvest in een doorstroomlocatie. Op dit moment zijn er 16 doorstroomlocaties gerealiseerd. Die bieden samen plek aan ongeveer 950 statushouders. De kosten daarvan zijn 14,8 miljoen euro. Hoeveel doorstroomlocaties er met het resterende bedrag te realiseren zijn, is afhankelijk van de omvang van de doorstroomlocaties (aantal te huisvesten statushouders) en de transformatie van panden die nodig is om verblijf mogelijk te maken.
Vraag (25):
Hoe is het verlaagde bedrag van 221 miljoen euro aan het COA
opgebouwd?
Antwoord:
In onderstaande tabel is de opbouw van het verlaagde bedrag weergegeven
(in € miljoen).
Onderuitputting COA | 266 |
---|---|
Verrekening ODA | 45 |
Opgave NJN onderuitputting | 221 |
De onderuitputting COA is het saldo van een lagere prognose voor de
kosten van noodopvang en een lagere gemiddelde bezetting (kosten P x Q)
ten opzichte van het beschikbare kader.
Vraag (26):
Hoe verhoudt de neerwaartse bijstelling van het budget aan het COA door
lagere instroom zich tot de blijvend hoge vraag naar opvangplekken en de
wens tot stabiele financiering voor het COA?
Antwoord:
Het uitgangspunt voor de financiering van de migratieketen zijn de
prognoses uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP). Wanneer de
prognoses naar beneden worden bijgesteld dan wordt dat ook doorgerekend
naar de verwachte gemiddelde bezetting bij het COA. In de MPP 2024-II
zijn geen maatregelen of beleidswijzigingen meegenomen die nu nog niet
kwantificeerbaar zijn. Omdat de te verwachten effecten van het
regeerprogramma en het Europese migratiepact nog worden uitgewerkt, zijn
deze effecten géén onderdeel van deze MPP. Het is de verwachting dat de
maatregelen effect sorteren op de instroom en daarmee uiteindelijk ook
op de benodigde opvangplekken. Met het COA zijn afspraken gemaakt over
het toegroeien naar en het aanhouden van een vaste voorraad van 41.000
plekken die betaalbaarder zijn en waarmee samen met gemeenten langjarig
beleid gevoerd kan worden op en rondom een locatie, ter verhoging van
lokaal draagvlak. Indien deze 41.000 plekken niet volledig nodig zijn
voor asielopvang, kunnen deze worden gebruikt voor andere doelgroepen
zoals spoedzoekers. Met de vanaf 2027 beschikbare middelen in de
begroting is het nog niet mogelijk om deze stabiele capaciteit van
41.000 opvangplekken aan te blijven houden. Daarmee is de structurele
financiering van de vaste voorraad niet geborgd in de
Rijksbegroting.
Vraag (27):
Gezien er een budget van 20 miljoen euro wordt overgeheveld naar overige
bijdrage aan medeoverheden met betrekking tot de verwachte kosten voor
doorstoomlocaties, zijn dit de locaties zoals genoemd in het
Regeerprogramma en betekent dit dat er in 2024 al concreet zicht is op
zo'n doorstroomlocatie?
Antwoord:
De minister-president schrijft in zijn de brief van 25 oktober 2024 aan
de Tweede Kamer over het asielnoodmaatregelenpakket dat
doorstroomlocaties worden doorontwikkeld naar sobere voorzieningen. Op
dit moment wordt gewerkt aan een uitwerking daarvan in een financiële
regeling waar gemeenten gebruik van kunnen maken voor het realiseren van
de genoemde sobere voorzieningen.
Gemeenten hebben tot nu toe 16 doorstroomlocaties gerealiseerd die
inmiddels operationeel zijn.
Vraag (28):
Hoe verhoudt de neerwaartse bijstelling van het budget aan het COA door
lagere instroom zich tot de blijvend hoge vraag naar opvangplekken en de
wens tot stabiele financiering voor het COA?
Antwoord:
Het uitgangspunt voor de financiering van de migratieketen zijn de
prognoses uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP). Wanneer de
prognoses naar beneden worden bijgesteld dan wordt dat ook doorgerekend
naar de verwachte gemiddelde bezetting bij het COA. In de MPP 2024-II
zijn geen maatregelen of beleidswijzigingen meegenomen die nu nog niet
kwantificeerbaar zijn. Omdat de te verwachten effecten van het
regeerprogramma en het Europese migratiepact nog worden uitgewerkt, zijn
deze effecten géén onderdeel van deze MPP. Het is de verwachting dat de
maatregelen effect sorteren op de instroom en daarmee uiteindelijk ook
op de benodigde opvangplekken. Met het COA zijn afspraken gemaakt over
het toegroeien naar en het aanhouden van een vaste voorraad van 41.000
plekken die betaalbaarder zijn en waarmee samen met gemeenten langjarig
beleid gevoerd kan worden op en rondom een locatie, ter verhoging van
lokaal draagvlak. Indien deze 41.000 plekken niet volledig nodig zijn
voor asielopvang, kunnen deze worden gebruikt voor andere doelgroepen
zoals spoedzoekers. Met de vanaf 2027 beschikbare middelen in de
begroting is het nog niet mogelijk om deze stabiele capaciteit van
41.000 opvangplekken aan te blijven houden. Daarmee is de structurele
financiering van de vaste voorraad niet geborgd in de
Rijksbegroting.
Vraag (29):
Hoeveel doorstroomlocaties zijn te realiseren met de overgehevelde 20
miljoen euro?
Antwoord:
Op dit moment zijn er 16 doorstroomlocaties gerealiseerd. Die bieden
samen plek aan ongeveer 950 statushouders. De kosten daarvan zijn 14,8
miljoen euro. Hoeveel doorstroomlocaties er met het resterende bedrag te
realiseren zijn, is afhankelijk van de omvang van de doorstroomlocaties
(aantal te huisvesten statushouders) en de transformatie van panden die
nodig is om verblijf mogelijk te maken.
Vraag (30):
Welke activiteiten/taken kan het COA niet uitvoeren door de
overgehevelde 20 miljoen euro naar de doorstroomlocaties?
Antwoord:
Met het doorstromen van statushouders van relatief dure COA opvang naar
doorstroomlocaties, vervallen de opvangkosten bij het COA. De
overheveling van 20 miljoen van het COA heeft dan ook niet voor
knelpunten gezorgd in de activiteiten/taken die het COA uitvoert.
Vraag (31):
Kan worden toegelicht hoe het verlaagde bedrag van 221 miljoen euro aan
het COA is opgebouwd?
Antwoord:
In onderstaande tabel is de opbouw van het verlaagde bedrag weergegeven
(in € miljoen).
Onderuitputting COA | 266 |
---|---|
Verrekening ODA | 45 |
Opgave NJN onderuitputting | 221 |
De onderuitputting COA is het saldo van een lagere prognose voor de
kosten van noodopvang en een lagere gemiddelde bezetting (kosten P x Q)
ten opzichte van het beschikbare kader.
Vraag (32):
Kunt u toelichten welk bedrag precies is gekoppeld aan de neerwaartse
bijstelling van het budget voor Oekraïense Ontheemden wegens verwachte
lagere instroom en hoe dit bedrag is opgebouwd?
Antwoord:
Zie de Memorie van toelichting, daar vindt u de uitsplitsing van waar
dat
bedrag uit bestaat. Op basis van de realisatie en de nieuwe prognose
is
het verwachte gemiddelde aantal Oekraïense ontheemden voor 2024
verlaagd van 122.500 naar 117.650.
Met name het aantal plekken in de Gemeentelijke Opvang
Oekraïners
(GOO) is significant lager. Samen met de Particuliere Opvang
Oekraïners
(POO) en de transitiekosten telt dit op tot een financiële meevaller van
€
624,1 miljoen euro.
Vraag (33):
Wat is de reden dat de invoering van de verscherpte taaleis voor
naturalisatie is vertraagd?
Antwoord:
Voor de verhoging van de taaleis voor naturalisatie naar B1 is
aanpassing van een algemene maatregel van rijksbestuur vereist. Dit
betekent dat de overige Koninkrijkslanden geconsulteerd worden en moeten
instemmen met de aanpassing in de Rijksministerraad. Dit
wijzigingstraject (tot aanbieden van de stukken aan de Raad van State
voor advies) heeft een doorlooptijd van ongeveer een jaar.
Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat de Staatssecretaris
Rechtsbescherming verantwoordelijk is voor de Rijkswet op het
Nederlanderschap en niet de Minister van Asiel en Migratie.