Aan de Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
TER BESLISSING
Nota BNC fiche omnibus vereenvoudigingen
gemeenschappelijk landbouwbeleid GLB
Pagina 1 van 3
Directoraat-generaal Agro
Directie Europees,
Internationaal en Agro
economisch beleid
Auteur
TER BESLISSING
Datum
20 mei 2025
Kenmerk
DGA-EIA / 98951566
Kopie aan
Bijlage(n)
Parafenroute
Aanleiding
Op 14 mei heeft de Europese Commissie (hierna Commissie) een omnibus
wijziging van de verordeningen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)
gepresenteerd. Met deze wijziging geeft de Commissie invulling aan de
aangekondigde vereenvoudigingen voor het GLB. Deze nota informeert u via het
bijgevoegde BNC-fiche over het interdepartementaal, ambtelijk voorbereide
standpunt over de vereenvoudigingsvoorstellen van de Commissie. Het fiche
wordt ingebracht in de definitieve interdepartementale coördinatie die moet leiden
tot een kabinetsstandpunt. Op vrijdag 6 juni 2025 zal dit via de CoCo conclusies
naar de MR gaan. De Kamers zullen vervolgens worden geïnformeerd over de
kabinetspositie via het BNC-fiche.
Geadviseerd besluit
U wordt geadviseerd akkoord te gaan met de kabinetspositie in het BNC-fiche.
Kernpunten
•
De vereenvoudigingsvoorstellen voor het GLB komen voort uit de Visie
voor Landbouw en Voedsel die de Commissie op 19 februari jl. heeft
gepresenteerd. Het voorstel geeft lidstaten onder andere ruimte om
nieuwe GLB-interventies toe te voegen zonder dat de Commissie daar
extra budget voor beschikbaar stelt. Het voorstel richt zich op het
vereenvoudigen van wet- en regelgeving en het verminderen van
bureaucratie en administratieve lasten. Dit sluit aan bij de
kabinetsdoelstellingen. Nederland zal een afweging moeten maken om er
wel of niet gebruik van te maken. Binnen de mogelijkheden die geboden
worden, zal de inzet erop gericht zijn om te komen tot een evenwichtige
Pagina 2 van 3
Directoraat-generaal Agro
Directie Europees,
Internationaal en Agro
economisch beleid
Kenmerk
DGA-EIA / 98951566
aanpak tussen vermindering van regeldruk op het boerenerf, handhaving
van doelbereik en een gelijk speelveld.
•
Net als de vereenvoudigingen vorig jaar hebben een aantal voorstellen
betrekking op de Goede Landbouw- en Milieucondities (GLMC). Biologische
boeren zullen automatisch aan een aantal GLMC-normen voldoen. Verder
wordt voor GLMC 1 (behoud blijvend grasland) de mogelijkheid geboden
om de maximaal toegestane daling te verruimen. Daarnaast wordt voor
GLMC 2 (bescherming veengronden) de baseline aangepast zodat boeren
gecompenseerd kunnen worden om te voldoen aan de voorwaarde. Dit
kan als overwegend positief worden gezien, met de kanttekening dat het
automatisch voldoen aan GLMC-normen voor biologische boeren op een
inhoudelijk punt niet verenigbaar is met nationale regelgeving voor
waterkwaliteit betreffende de bufferstroken.
•
Het voorstel maakt de versterking van het instrumentarium voor
risicobeheer en crisismanagement mogelijk. Oogstverliezen berekenen op
perceelsniveau wordt mogelijk binnen de brede weersverzekering. Dit sluit
aan bij de Nederlandse praktijk. Voor crisisbeheersing worden twee
nieuwe interventies toegevoegd. Beide voorgestelde interventies hebben
als doel het mitigeren van marktverstoringen. Dit is in lijn met de eerdere
oproep van het kabinet.
•
Voor de eco-regeling en agromilieuklimaatverbintenissen wordt het
mogelijk om activiteiten te vergoeden per vee-eenheid of per bijenkorf.
Deze wijziging zal geen directe impact hebben voor Nederland. Voor
investeringssubsidies wordt het mogelijk om de termijn waarbinnen
boeren kunnen worden ondersteund bij het voldoen aan nieuwe Unie-
regelgeving te verlengen van 24 naar 36 maanden vanaf het moment dat
de regelgeving van kracht wordt. Echter, voor jonge boeren zal dit gelden
vanaf het moment dat zij het bedrijf overnemen. Met name de langere
termijn voor jonge boeren geeft een betere kans om de benodigde
moderniseringen door te voeren en innovaties toe te passen.
•
Voor de ondersteuning van kleine landbouwbedrijven worden meer
mogelijkheden geboden binnen de bestaande interventie. Momenteel
maakt Nederland geen gebruik van deze interventie. In andere lidstaten
kan dit een verlichting betekenen, maar vormt tegelijk een risico voor het
beoogde doelbereik. Ook is het nadelig voor het gelijke speelveld in de EU,
aangezien het overgrote deel van deze kleine aanvragers zich niet in
Nederland bevindt.
•
Om de concurrentiekracht van landbouwbedrijven te vergroten wordt voor
de sectorale interventie Groenten en Fruit de bestaande mogelijkheid voor
producentenorganisaties om 0,5% meer financiële ruimte te krijgen voor
hun operationele programma's verruimd. Dit geeft meer mogelijkheden
om gerichte activiteiten te ontplooien en versterkt de positie van de leden
in de keten. Aanvullend wordt aan de interventie voor investeringen de
bedrijfsontwikkeling van kleine boerenbedrijven toegevoegd zodat de
positie van deze kleinere bedrijven wordt versterkt. De Commissie stelt
aanpassingen voor aan financiële instrumenten binnen de tweede pijler
van het GLB. Het gaat dan om het vergroten van de ruimte voor steun,
het toestaan van BTW-instrumenten en het stroomlijnen met andere
fondsen.
Pagina 3 van 3
Directoraat-generaal Agro
Directie Europees,
Internationaal en Agro
economisch beleid
Kenmerk
DGA-EIA / 98951566
•
De Commissie stelt een aantal aanpassingen van controlevoorschriften
voor zoals het uitgangspunt dat aanvragers niet vaker dan één keer per
kalenderjaar worden onderworpen aan een controle ter plaatse. In
principe is de lasten vermindering, waaronder de controle, last, een
positieve ontwikkeling. Kritisch punt is wel dat in beginsel de controle
selectie gebaseerd moet zijn op de risico-analyse, dit zou leidend moeten
zijn voor de inzet van controlemiddelen.
•
Tot slot voorziet het voorstel van de Commissie in grotere flexibiliteit voor
lidstaten in het beheer van hun strategische GLB-plannen. Voor het
wijzigingsproces stelt de Commissie voor om vaker de eenvoudigere en
snellere notificatieprocedure te hanteren.
•
Er zullen uitvoeringskosten bij verbonden zijn aan het doorvoeren van
vereenvoudigingsvoorstellen voor RVO. Momenteel is er geen vrije ruimte
beschikbaar binnen het budget voor de uitvoeringskosten van het GLB.
Toelichting
Het BNC-fiche wordt conform de richtlijnen afgestemd binnen de BNC-commissie
(dus met alle betrokken departementen op ambtelijk niveau), dit is het
voorportaal van de CoCo.
Politieke context
Er is door de Europese Commissie geen impact assessment gedaan, er is ook geen
Nederlands impact assessment. De wenselijkheid van een nationaal impact
assessment hangt af van de keuzes die Nederland maakt om gebruik te maken
van de nieuwe mogelijkheden die het voorstel biedt.
Europees krachtenveld
Voor veel lidstaten is het te vroeg om echt positie in te nemen maar waarschijnlijk
zal er bredere steun zijn in de Landbouw- en Visserijraad (LVR) voor de
vereenvoudigingen. Net als Nederland hebben alle lidstaten in de LVR concrete
voorstellen gedaan om de uitvoering van het GLB te verbeteren.
Het voorstel kan waarschijnlijk op steun rekenen van EVP en Conservatieven in
het Europees Parlement. Er klinkt echter kritiek vanuit Renew en Groenen over de
impact op doelbereik. Een meerderheid voor het pakket is daarom nog geen
gegeven.