Wijziging van de Participatiewet inzake een tijdelijke regeling voor een tegemoetkoming in verband met de alleenverdienersproblematiek (Wet tijdelijke regeling alleenverdienersproblematiek)

De voorzitter:

Een hele goede morgen. Vandaag is het wetgevingsoverleg eenverdienersproblematiek aan de orde. Ik heet de staatssecretaris, de heer Nobel, van harte welkom bij dit overleg. Eveneens heet ik de mensen op de publieke tribune en de kijkers thuis van harte welkom. Vandaag zijn aanwezig de heer Flach van de SGP, mevrouw Welzijn van NSC, de heer De Kort van de VVV en mevrouw Lahlah van Partij van de Arbeid-GroenLinks. Excuus: GroenLinks-Partij van de Arbeid. De PVV zal ook aanwezig zijn om dit debat te volgen en een inbreng te leveren. Het is een wetgevingsoverleg en we hebben ruim de tijd. De interrupties zijn in principe vrij. Toch vraag ik om de interrupties kort, feitelijk en inhoudelijk te houden met niet al te lange inleidingen. Dat wil nog weleens een uitdaging zijn, maar in deze commissie zie ik dat het in ieder geval het doel is, dus dat is hartstikke mooi.

Ik geef als eerste het woord aan de heer Flach. Hij heeft tien minuten spreektijd.

De heer Flach (SGP):

Voorzitter, dank u wel. Een belangrijk onderwerp vandaag, dus het is goed dat we de tijd hebben om hierover te spreken. Duizenden gezinnen zaten namelijk jarenlang in de armoede door een fout van de overheid. Deze alleenverdienershuishoudens hadden geen recht op toeslagen, wat ervoor zorgde dat zij onder het bestaansminimum terechtkwamen. Dat had niet mogen gebeuren. Het heeft ook veel te lang geduurd voordat de overheid dit probleem erkende en oploste. Het kabinet heeft nu een drietrapsraket in stelling gebracht. Op dit moment helpen gemeenten via de individuele bijzondere bijstand. Vanaf 2025 moet de voorliggende tijdelijke regeling ingaan. Vanaf 2028 komt er een fundamentele oplossing via het belasting- en toeslagenstelsel. Het is meer dan terecht dat we nu spreken over de regeling, die tijdelijk is, want deze gezinnen moet recht worden gedaan.

De grote boosdoener is de afbouw van de algemene heffingskorting, waardoor eenverdieners bewust zwaarder worden belast. Hierdoor is de kloof tussen een- en tweeverdieners de afgelopen jaren uitgegroeid tot een gapend gat. De SGP loopt hier al veel langer tegen te hoop. Wat hier fout is gegaan, legt een veel groter probleem bloot. Het is inmiddels dus zover dat alleenverdieners hierdoor onder het niveau van een bijstandsuitkering terecht kunnen komen. Dat moeten we dan via individuele bijstand en fiscaliteit rechtbreien. Maar moet dat ons niet tot bezinning brengen? Waar zijn we in dit land dan mee bezig? Werken moet lonen, zeggen we, maar dat principe geldt kennelijk niet voor eenverdieners. Hoe reflecteert het kabinet op de fundamentele oorzaak van dit probleem?

De fundamentele oplossing moet volgens de SGP dan ook worden gezocht in het aanpakken van de kern van het probleem, namelijk de zware fiscale afstraffing van alle eenverdieners. Mijn fractie had het veel logischer gevonden als dat in dit wetvoorstel dan ook rechtgezet zou worden. In elk geval willen we dat op dit dossier op korte termijn echt een serieuze stap in de goede richting wordt gezet. Ook eenverdieners verdienen tenslotte een rechtvaardige fiscale behandeling. Op dit punt zullen wij dan ook met voorstellen komen, opdat de positie van tweeverdieners concreet en aanzienlijk wordt verbeterd. Ik vraag het deze staatssecretaris, verantwoordelijk voor armoedebeleid, maar op de man af: ziet hij dat eenverdieners het moeilijk hebben en vaker in armoede belanden? Wat vindt hij daarvan? Ligt hier niet een taak?

Voorzitter. Het is duidelijk dat deze mensen snel geholpen moeten worden. Tegelijkertijd roept het wetsvoorstel nog wel vragen op, bijvoorbeeld over de doelgroep van het voorstel en de gerichtheid ervan. Zoals ik al zei, is het armoederisico bij eenverdieners, zeker met jonge kinderen, veel hoger dan bij tweeverdieners. Mijn fractie zou graag zien dat gemeenten eenverdieners boven het bestaansminimum ook kunnen helpen via deze tijdelijke regeling als er sprake is van armoede. Welke mogelijkheden hebben gemeenten daarvoor? Kan de staatssecretaris hier toezeggen dat deze mogelijkheid ook in de handreiking richting gemeenten wordt opgenomen?

Daarnaast kunnen huishoudens moeilijk zelf vaststellen of ze onvoldoende toeslagen krijgen, waardoor de kans op zelfmelden klein is. Hoe gaan we ervoor zorgen dat deze mensen alsnog worden bereikt en dat niet-gebruik wordt tegengegaan?

Voorzitter. Dat brengt me bij een aantal vragen over de fundamentele oplossingsrichting. Het is nog maar de vraag of het de fiscus gaat lukken om die per 2028 ook echt uit te voeren. De SGP vindt dat die fundamentele oplossing er zo snel mogelijk moet komen. Wanneer krijgen we hier duidelijkheid over? Wat als dit niet gaat lukken? Gaat de regering deze regeling dan verlengen? Ik realiseer me dat dit een als-danredenering is, maar het is goed als er op tijd duidelijkheid is voor de mensen die het betreft. Laat in ieder geval helder zijn in welke richting de SGP de fundamentele oplossing zoekt. De kloof tussen een- en tweeverdieners moet verdwijnen.

Naast dit traject loopt er op dit moment ook het traject Vereenvoudiging Inkomensondersteuning voor Mensen, de VIM. Ik kende dat tot nu toe alleen als schuurmiddel, maar nu dus ook als afkorting van een programma. Zo wordt er werk gemaakt van een begrijpelijker en eenvoudiger toekomstig stelsel van inkomensondersteuning. De kloof tussen een- en tweeverdieners maakt het stelsel verre van begrijpelijker en eenvoudiger. Kan de staatssecretaris toezeggen dat hij in dat traject ook gaat laten kijken naar het vereenvoudigen van het belasting- en toeslagenstelsel op dit punt? Dat kan bijvoorbeeld door voortaan het huishoudinkomen als uitgangspunt te kiezen. Ik realiseer me dat dit een behoorlijk ingrijpende aanpassing is, maar als denkrichting zouden wij dat enorm toejuichen.

Tot slot. Wij ontvingen als Kamercommissie een mail waarin werd gewezen op de eenverdieners die samenwonend zijn met een voorliggende voorziening en met een inkomen dat onder de groene tabel valt. Zij zouden worden geconfronteerd met een te hoog bruto belastbaar jaarinkomen. Ik weet niet of de staatssecretaris die mail ook heeft gekregen, anders stuur ik hem graag aan hem door. Graag zou ik daar op een later moment een reactie op willen hebben.

Dank u wel, voorzitter.

Mevrouw Welzijn (NSC):

Dank u wel, voorzitter. Allereerst dank aan de staatssecretaris voor de snelle beantwoording. Dank ook aan de collega-Kamerleden voor de tweede ronde schriftelijke vragen, die wij als fractie nodig hadden. We snappen heel goed dat de wetsbehandeling tijdsdruk kent vanwege de ingangsdatum, maar tegelijkertijd moeten we natuurlijk zorgvuldig handelen. Dit debat dient daar ook voor.

Voor mijn fractie is het heel erg belangrijk om te weten over wie we het hebben. Gaat het om 17.000 huishoudens of om 6.000 huishoudens, zoals in deze regeling voorzien wordt? Dan lijk ik er 11.000 te missen. Aan de ene kant snapt mijn fractie dat de regering snel wil handelen, desnoods met een partiële oplossing, maar de definitieve oplossing laat op zich wachten. We hopen dat die in 2028 komt, maar zoals de heer Flach al zei: wie weet dat zeker? In de tussentijd wil je een wat hogere mate van zekerheid hebben over het feit dat je de juiste mensen aan het helpen bent. Wat Nieuw Sociaal Contract betreft moet het gaan over de groep van 17.000 huishoudens, want dat zijn allemaal huishoudens waarbij het verschil tussen het brutoloon en het nettoloon zo aanzienlijk is dat zij vanwege dat brutoloon niet in aanmerking komen voor toeslagen zoals anderen wel kunnen krijgen.

Dit gaat over mensen die een WIA-uitkering, een private arbeidsongeschiktheidsuitkering, een werkloosheidsuitkering of een Wajong-uitkering hebben. Ook al weten zij de ingewikkelde inkomensondersteuning te vinden, dan komt het toch ook voor dat ze nog steeds onder bijstandsniveau zitten. Voor sommige huishoudens is dat €50 per jaar, maar voor andere €1.500 per jaar. Het feit dat deze groepen onder het bestaansminimum komen, vindt mijn fractie een schending van artikel 20 van de Grondwet, waarin wordt gesteld dat je recht hebt op een bestaansminimum.

Dit probleem is al meer dan tien jaar bekend. Er ligt een niet mis te verstaan rapport van de Ombudsman. Er ligt een uitspraak van de hoogste rechter. Maar het duurt best lang voordat we een oplossing vinden. De verhalen van de mensen die de problemen ervaren, zijn schrijnend. Die verhalen zijn niet alleen bij mijn fractie bekend, maar bij u allen. Daarom vinden we het dus belangrijk dat we nu een oplossingsrichting hebben liggen, maar ook dat we ons ervan kunnen vergewissen dat deze oplossingsrichting vanwege de duur ervan de juiste mensen bereikt. Kan de staatssecretaris aangeven welke groepen niet worden bereikt? Is hij bereid om deze mensen, als zij gedetecteerd worden, alsnog onder de reikwijdte van dit wetsvoorstel te brengen conform de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep?

Dan de mensen met een private arbeidsongeschiktheidsuitkering. Zij moeten zelf hun Zvw-premie betalen, want er is geen werkgeversdeel dat hun uit handen genomen wordt. In antwoorden op eerdere Kamervragen erkende de regering dat deze groep, die dus zelf de Zvw-premie betaalt, een besteedbaar inkomen heeft dat onder het sociaal minimum ligt. Dus vandaar de vraag vanuit mijn fractie aan de staatssecretaris of de regering bereid is om bij de definitie van het inkomen hiermee rekening te houden. Kan die betaalde Zvw-premie bijvoorbeeld in mindering gebracht worden? We kunnen wat ons betreft gewoon niet accepteren dat we weten dat deze groep in de knel zit en dat we er niks aan doen.

Wij zijn als fractie heel blij met de hervormingsagenda. Het is echt heel goed om te zien dat er gewerkt wordt aan een grondige en systematische herziening van de sociale zekerheid en de belastingen, zodat er een duurzame uitweg komt voor deze groepen, die in de knel zitten. De regering heeft aangegeven daarover met de Kamer en de samenleving in gesprek te willen gaan. Mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij kan aangeven wat het tijdpad is en welke risico's hier op de loer liggen. Daarmee bedoel ik de risico's in de uitvoeringsorganisatie van de Belastingdienst. Het voelt af en toe een beetje alsof we als samenleving gegijzeld worden door de systeemproblemen die daar spelen. In hoeverre kunnen we ervan uitgaan dat het echt 2028 wordt? Is dat een reëel perspectief?

Dan over de hoogte van de uitkering. In het wetsvoorstel staat dat de hoogte van de tegemoetkoming jaarlijks wordt vastgesteld bij ministeriële regeling. Op onze vragen over de hoogte van de uitkering en de kostenraming geeft de staatssecretaris in de schriftelijke beantwoording aan dat een meerjarig perspectief nog niet mogelijk is, maar dat voor 2025 de tegemoetkoming waarschijnlijk tussen de €1.200 en €1.600 zal bedragen. Voor de jaren 2025, 2026 en 2027 is per jaar 28 miljoen gereserveerd. Verder is aan de VNG toereikende financiering toegezegd, maar de precieze uitvoeringskosten voor de beoordeling van de aanvragen moeten nog betaald worden. Hierover is de staatssecretaris in gesprek met de VNG. De vraag aan de staatssecretaris is of hij bereid is die berekeningswijze vast te leggen in de wet of via een algemene maatregel van bestuur met voorhangprocedure.

Dan de automatische toekenning. Automatisch geld overmaken naar deze groep mensen zal, vermoeden wij, tot best wel wat vragen leiden en misschien zelfs wel tot angst. Anderen zullen het bedrag misschien heel snel uitgeven. Welke informatie krijgen de mensen, is eigenlijk mijn vraag. Welke informatie krijgen zij over het bedrag dat aan hen wordt overgemaakt? Mijn fractie vindt het in elk geval heel goed dat er geen terugvorderbaarheid is. We hebben natuurlijk op andere dossiers gezien wat voor stress dat met zich mee kan brengen, dus dat juichen wij enorm toe. Tegelijkertijd hebben we ook te maken met het niet-gebruik van uitkeringen. Dat geldt zowel voor de Toeslagenwet als bij de toeslagen. De verwachting dat een deel van de groep van 17.000 huishoudens zelf de weg weet te vinden naar waar zij recht op hebben, durven wij te betwijfelen. Mijn vraag aan de staatssecretaris is welke eventuele acties, maatregelen of interventies er mogelijk zijn om ervoor te zorgen dat de hulp bij de mensen komt. Hoe zorgen we ervoor dat zij überhaupt weten dat er hulp is? Het lijkt ons dat als de staatssecretaris serieus werk wil maken van dit probleem, en dat straalt hij enorm uit, de inspanningen dan ook even serieus moeten zijn.

Het belangrijkste punt voor mijn fractie is dus eigenlijk de vraag over wie we het hebben. Wij denken dat het over 17.000 huishoudens gaat — daarover wordt ook in het Belastingplan geschreven — maar we zien een oplossing voor 6.000 huishoudens. Wij hebben dus het idee dat veel mensen er niet in zitten. Wij zullen, als de staatssecretaris dat niet kan toezeggen, een motie indienen om echt meer zekerheid te hebben over de vragen wie wij bedoelen met deze doelgroep en of er geen mensen buiten de boot vallen.

Dank u wel, voorzitter.

Mevrouw Welzijn (NSC):

De heer Flach heeft in zijn inbreng het woord "rechtvaardigheid" gebruikt. Hij vroeg de staatssecretaris letterlijk om een rechtvaardige fiscale behandeling van een- en tweeverdienende huishoudens. Daar staat Nieuw Sociaal Contract ook achter.

De heer De Kort (VVD):

Dank, voorzitter. Veel vragen die de VVD had, zijn al door de collega's gesteld. Maar het is goed dat we hier weer bij stilstaan, want het heeft ontzettend veel impact op deze 6.000 huishoudens. We vinden natuurlijk dat niemand door het ijs moet zakken, maar ook zeker niet deze groep, die al te lang in onzekerheid is. Stel dat we het helemaal opnieuw zouden mogen bedenken en carte blanche zouden hebben. Dan waren we volgens mij nooit op dit systeem uitgekomen: de impact van bruto/netto, waardoor mensen door het ijs zakken, en toeslagen die tegen elkaar in werken.

Ik had wat vragen over de fundamentele oplossing. Ik weet dat die hier niet gesteld moeten worden, maar net zoals de heer Flach ben ik benieuwd of de staatssecretaris met de VVD in ieder geval de urgentie voelt om echt tempo te maken met de vereenvoudiging en vindt dat werken moet lonen. Hij heeft daarin niet als enige een verantwoordelijkheid — veel collega's in het kabinet hebben die — maar wil hij ervoor zorgen dat we de komende jaren ook echt die stappen gaan zetten? Er wordt namelijk al heel lang over gesproken in de Kamer, maar er gebeurt te weinig. Ik hoop ook dat deze tijdelijke tegemoetkoming echt tijdelijk is.

De oplossing is niet ideaal, maar wel noodzakelijk. Het echte opereren van de patiënt zullen we moeten doen bij het Belastingplan, maar dit is wel een oplossing van pleisters plakken. Ik heb nog een aantal vragen over die pleisters die geplakt gaan worden. Ik ben het eens met Nieuw Sociaal Contract dat het goed is dat het ambtshalve wordt uitgekeerd, maar dat heeft ook veel gevolgen voor de uitvoering. Kan de staatssecretaris ... "Garanderen" gaat natuurlijk ver, want de gemeenten hebben daarin een belangrijke rol. Ik wil in ieder geval de vraag stellen aan de staatssecretaris hoe hij in de gaten houdt dat de gemeenten iedereen bereiken met die ambtshalve uitkering en dat dit op een goede manier plaatsvindt. Welke contacten heeft hij daarover? Hoe ziet hij dat?

Verder heb ik in de eerste termijn geen vragen, voorzitter.

De heer De Kort (VVD):

Ik had deze vraag van de SGP verwacht. Als het gaat om de afbouw van de heffingskorting, snap ik de gedachte van het pad dat daarvoor is gekozen wel. In het verleden is namelijk te vaak gebleken dat met name vrouwen te afhankelijk werden van hun partner. Ik kan dus de gedachte onderschrijven dat we willen dat vrouwen participeren. Dat geldt trouwens ook voor mannen; er zijn genoeg vrouwen die werken van wie de man thuiszit. Die afhankelijkheid moeten we niet altijd willen. Daarbij wil ik ook opmerken dat werken altíjd moet lonen, of je nu een alleenverdiener bent of met z'n tweeën verdient. Daar is het wel misgegaan de afgelopen jaren, met toeslagen die tegen elkaar in werken en de impact van bruto/netto die we ook in dit dossier weer terugzien. Daar moet aan gewerkt worden. Daar hebben we die fundamentele oplossing of — zo noem ik het maar even — operatie, onder andere in het Belastingplan, voor nodig. En uiteraard is er ook aandacht voor mantelzorg of ernstige situaties in het gezinsleven, onder andere in de herziening van de Participatiewet. Nou, daar kunt u mij altijd op aanspreken.

De heer De Kort (VVD):

Tot op zekere hoogte kan ik in die redenatie meegaan, maar het probleem is ook dat we in Nederland een te grote armoedeval hebben gecreëerd. De heer Flach heeft het over "fiscaal dwingen tot werken". Ja, ik wil inderdaad dat iedereen die het kan, aan het werk gaat. Want een baan is veel meer dan een baan. Een baan is het opdoen van sociale contacten en is goed voor de persoonlijke ontwikkeling, en zorgt uiteindelijk voor meer levensgeluk. De groep die echt niet kan werken, vanwege bijvoorbeeld een chronische ziekte of andere omstandigheden, moet natuurlijk kunnen terugvallen op ons socialezekerheidsstelsel, want op dat principe is het gestoeld. Dat moeten we zo houden, maar er moeten wel veel stappen worden gezet. Dan komen we in die fundamentele discussie terecht. Het gaat hier om de tijdelijke tegemoetkoming, en die kunnen we steunen.

De heer De Kort (VVD):

Ik gun iedereen een baan, omdat ik er echt van overtuigd ben dat dit heel relevant is. Dat neemt niet weg dat ik zeker ook mantelzorg en vrijwilligerswerk heel belangrijk vind. Daar kunnen we elkaar op vinden. Over het belang van werk verschillen we misschien enigszins van inzicht.

Mevrouw Lahlah (GroenLinks-PvdA):

Dank u wel, voorzitter. Vandaag bespreken we de situatie van alleenverdieners, huishoudens waarin één partner, vaak met een vorm van uitkering, het grootste deel van het inkomen verdient, terwijl de andere partner geen of nauwelijks inkomen heeft. We hebben het over mensen die ondanks hun beperkte salaris of hun uitkering iedere maand moeten rondkomen van minder dan het bestaansminimum. Dat komt eigenlijk door een ongelukkige samenloop van belasting- en toeslagenregels, waardoor zij vaak honderden euro's minder krijgen dan vergelijkbare huishoudens met bijvoorbeeld een bijstandsuitkering. Dat zorgt voor ongelofelijk veel onzekerheid en dat zorgt voor ongelofelijk veel stress.

Laat ik een voorbeeld geven om het beeld van deze realiteit wat tastbaarder te maken. Neem Jan en Marja. Jan werkt niet meer sinds hij een WIA-uitkering ontvangt en Marja, zijn vrouw en partner, heeft geen inkomen. Samen proberen zij rond te komen van die ene uitkering. Maar waar hun buurvrouw met een bijstandsuitkering wel recht heeft op volledige toeslagen, krijgen Jan en Marja maar een deel. Zo betalen zij relatief meer belasting en lopen ze toeslagen mis, ondanks dat hun bruto-inkomen op papier hetzelfde lijkt als dat van hun buurvrouw. Maand na maand zien zij hun besteedbare inkomen lager uitvallen. De rek is eruit. Iedere maand weer is het de vraag hoe ze het einde van de maand halen. Vandaag ligt er een wetsvoorstel voor ons dat een tijdelijke oplossing zou moeten bieden. Met dit voorstel krijgen gemeenten de mogelijkheid om een vast bedrag uit te keren aan huishoudens zoals dat van Jan en Marja. Deze tegemoetkoming zou hun dan ademruimte geven totdat die structurele oplossing mogelijk wordt in 2028. Dat is nog een hele, hele lange tijd. Maar voorlopig lijkt dit het beste wat we kunnen doen.

Toch roept deze regeling ook vragen op. Dat zijn vragen over de doelgroep en de definitie van "alleenverdiener". Kan de staatssecretaris toelichten wie precies in aanmerking komt voor deze tegemoetkoming? Want niet elk eenverdienershuishouden valt onder de definitie die hierbij wordt gehanteerd, zoals ook collega's Flach en Welzijn al opmerkten in hun bijdrage. Bovendien, wat gebeurt er bijvoorbeeld met mensen zoals Jan en Marja als blijkt dat zij net buiten de huidige regeling vallen? Hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat zij toch geholpen worden?

Dan de hoogte van de tegemoetkoming. Die is gebaseerd op een gemiddelde van ongeveer €560 per jaar aan toeslagen. Maar sommigen, zoals Jan en Marja, kunnen wel €1.400 per jaar mislopen. Wat doet de staatssecretaris voor hen als blijkt dat de tegemoetkoming onvoldoende blijkt? Is er ruimte voor een aanvullende regeling?

Tot slot. De verantwoordelijkheid voor deze regeling ligt bij gemeenten, terwijl het probleem door een landelijke regel is ontstaan. Gemeenten krijgen van de Belastingdienst een lijst met rechthebbenden. Maar die lijst is onvolledig en in ieder geval gebaseerd op gegevens van twee jaar geleden. Dat betekent dat gemeenten zelf aanvullende aanvragen moeten verwerken en controleren. Dat brengt een enorme hoeveelheid werk met zich mee. Hoe gaat de staatssecretaris de uitvoeringslast voor gemeenten beperken? Hoe worden gemeenten hiervoor gecompenseerd?

Mensen zoals Jan en Marja weten vaak niet dat zij minder toeslagen ontvangen dan vergelijkbare andere huishoudens. De staatssecretaris zegt dat huishoudens die niet automatisch op die lijst staan, dat zelf vervolgens kunnen aanvragen. Maar vaak weten mensen niet eens dat ze er recht op hebben. In het verlengde van de vraag van mevrouw Welzijn, vraag ik: kunnen de regering en de staatssecretaris deze groep niet proactief informeren, bijvoorbeeld door brieven te sturen naar deze groep?

Als laatste kom ik nog op die onzekerheid, in het bijzonder als het gaat om eventuele terugvordering. De tegemoetkoming wordt niet teruggevorderd als er iets verandert in de situatie van een huishouden, zoals een nieuwe baan. Maar als hun situatie vervolgens verandert, lopen mensen die deze tegemoetkoming zelf aanvragen, zoals Jan en Marja, dan toch het risico dat ze moeten terugbetalen? De onzekerheid hierover kan voor veel mensen die toch al in een financieel kwetsbare positie zitten namelijk een enorme last zijn. Kan de staatssecretaris toezeggen dat ook van hen de tegemoetkoming niet zal worden teruggevorderd?

Voorzitter. Dit voorstel kan tijdelijke verlichting brengen. Dat hebben mijn collega's zojuist ook al gezegd. Maar laten we niet vergeten dat het een overbrugging is naar een structurele oplossing. Mensen zoals Jan en Marja zijn vastgelopen in een te complex systeem van toeslagen, heffingskortingen en inkomensregels. We dringen er ook op aan dat de staatssecretaris zich samen met zijn collega's maximaal inzet voor een blijvende structurele verandering die deze ongelijkheid en andere ongelijkheden wegneemt en deze groep mensen een duurzaam perspectief biedt.

Tot slot, en nu echt als laatste, vraag ik de staatssecretaris om bij de evaluatie van deze regeling duidelijk in kaart te brengen of de beoogde huishoudens daadwerkelijk zijn bereikt en of de financiële steun hen voldoende heeft geholpen om in hun bestaansminimum te voorzien.

De heer Léon de Jong (PVV):

Hartelijk dank, voorzitter. Vandaag bespreken we de eenverdienersproblematiek. De alleenverdienersproblematiek speelt al sinds 2016. Het gaat om schrijnende gevallen van mensen die de dupe werden van de complexiteit van het toeslagensysteem. Het gaat om huishoudens die geen toeslagen krijgen of minder toeslagen krijgen dan mensen met een bijstandsuitkering. Het zorgt ervoor dat hun totale inkomen zelfs lager uitvalt dan in de bijstand. Volgens het kabinet hebben naar schatting 6.000 huishoudens hiermee te maken. Dat zijn gezinnen die onder het bestaansminimum en in grote financiële problemen zijn gekomen. De PVV heeft er, samen met een groot deel van de Kamer, meerdere keren aandacht voor gevraagd. Het is dan ook goed dat het kabinet werkt aan structurele oplossingen. Wij steunen dan ook de doelstellingen van het voorliggende voorstel om de getroffen groep huishoudens weer op het bestaansminimum te krijgen en de gemeenten de ruimte te geven om deze groep tussen 2024 en 2027 met een vaste tegemoetkoming te compenseren.

Wel heeft de PVV een aantal vragen. Doordat er gekozen is voor een gestandaardiseerde inkomensondersteuning bestaat de kans dat er huishoudens zijn die alsnog minder of juist meer krijgen dan waarop ze recht hebben. Dat is zeer onwenselijk. De PVV roept het kabinet op alles op alles te zetten om tot een passend mogelijk bedrag te komen. Hoe ziet de staatssecretaris dit? Het gaat hier immers om belastinggeld. Dat moet natuurlijk wel goed terechtkomen.

Volgens het kabinet is het uitgangspunt dat de tegemoetkoming voor veruit de meeste alleenverdieners toereikend is, zodat de tegemoetkoming voor hen de misgelopen toeslagen compenseert. Naar verwachting geldt dit voor ruim 95% van de ongeveer 6.000 huishoudens. In de stukken van het kabinet is verder te lezen dat voor een klein deel van de doelgroep de vaste tegemoetkoming mogelijk niet toereikend is. Het gaat dan om zo'n 200 huishoudens. Voor deze huishoudens is er een vangnet. Zij kunnen als aanvulling op de tegemoetkoming individuele bijzondere bijstand aanvragen bij hun gemeente. Mijn vraag is of het kabinet zeker weet dat het hier gaat om 200 gezinnen. Hoe is het kabinet op dit cijfer gekomen? Wat is het gevolg als het straks toch meer gezinnen blijken te zijn? Kan er van deze groep redelijkerwijs worden verwacht dat ze weten dat ze te weinig toeslagen ontvangen? Het systeem is immers vaak al zo lastig te doorgronden voor burgers. Veel mensen ervaren een drempel om zelf te melden dat er wellicht problemen zijn met de hoogte van hun toeslagen, juist uit angst om gekort te worden. Graag een reactie.

Dan kom ik op de groep die volgens de huidige situatie wel tot de doelgroep behoort, maar niet op de lijst van de Belastingdienst staat. Klopt het dat het hier gaat om zo'n 2.000 tot 3.000 huishoudens? De gemeenten krijgen handreikingen om dit zo goed mogelijk te begeleiden. Hoe gaat de staatssecretaris dit monitoren? Is de staatssecretaris bereid de Kamer de komende jaren hierover periodiek te informeren?

Voorzitter. Het kabinet geeft aan dat de structurele oplossing op zich laat wachten. Dit komt voornamelijk door de beperkte ICT-capaciteit bij de Belastingdienst. Vooralsnog wordt door dit kabinet uitgegaan van een inwerkingtredingsdatum van 2028. Mijn vraag aan de staatssecretaris is welke stappen er zijn gezet om de ICT-capaciteit bij de Belastingdienst te verbeteren. Dat zit niet helemaal in de portefeuille van deze staatssecretaris, maar wellicht kan hij wel een tipje van de sluier geven en het anders even bij zijn collega neerleggen.

Voorzitter, ik rond af. Het is goed dat er, op weg naar een structurele oplossing, nu een tijdelijke oplossing geboden wordt. Wel moeten we ervoor zorgen dat deze regeling echt tijdelijk is en niet langer beschikbaar zal zijn dan strikt noodzakelijk. Verder is het natuurlijk zaak dat er, zoals we hebben afgesproken, hard gewerkt wordt aan het vereenvoudigen van zowel het belastingstelsel als het toeslagensysteem als de sociale zekerheid, om tot meer fundamentele oplossingen te komen voor de huidige complexiteit.

Voorzitter, tot zover.

De heer Léon de Jong (PVV):

Nou, dat zijn twee hele mooie vragen. De eerste vraag is een wat-alsvraag. Daar kan ik natuurlijk helemaal geen antwoord op geven. Wat ik wel zie, is dat het ... Laat ik het even positief aanvliegen. We hebben het al sinds 2016 over dit probleem. Er zijn verschillende kabinetten geweest die dit wel hebben besproken, maar eigenlijk nooit tot een oplossing hebben kunnen komen. Het is namelijk zó complex. Welke oplossing je ook aandraagt, er zitten heel veel plussen en minnen aan. Ik wil dit dus graag positief aanvliegen. Er ligt nu ten minste een regeling. Er wordt nu een groep mensen geholpen. Is het een ideale oplossing? Nee, want zo meteen gaan mensen misschien minder krijgen dan waar ze echt recht op zouden hebben gehad, en sommige mensen krijgen meer. Daarom vind ik ook dat we deze tijdelijke oplossing ook echt tijdelijk moeten laten zijn. Dat is ook waarom ik aangeef dat het niet langer moet duren dan strikt noodzakelijk. Omdat ik weet dat het kabinet het doel heeft om 2028 het jaar te laten zijn waarin een structurele oplossing zal ingaan, zal ik er ook alles aan doen om het kabinet scherp te houden om dit te halen. Ik heb ook het gevoel dat het kabinet dit zelf ook heel graag wil. Als we nu van tevoren al gaan aangeven dat we dat niet gaan halen of dat het heel moeilijk wordt, dan wordt een tijdelijke oplossing zo meteen misschien wel een veel te structurele oplossing. Dat is waar ik voor wil waken. Dat is mijn antwoord op vraag één.

Vraag twee gaat over de een- en tweeverdieners. Ik begrijp wel dat de SGP die hier bespreekt, maar dit is eigenlijk niet de plek hiervoor. Het gaat hier om de eenverdienersproblematiek. Daarvoor ligt dit wetsvoorstel hier voor. Ik kan me wel voorstellen dat dit soort elementen heel goed terecht kunnen komen in het Belastingplan. Dat had dus eigenlijk bij het Belastingplan besproken moeten worden, of anders in het komende jaar bij de Voorjaarsnota of op andere plekken. Als het gaat om fiscaliteit, is dat waar het debat zou moeten worden gevoerd. Maar ik wil wel een inhoudelijk antwoord geven. Dat gaat over de vraag hoe we omgaan met eenverdienersgezinnen die zelf een eenverdienersgezin willen zijn, die er zelf voor kiezen. Sommigen zijn dit niet helemaal vrijwillig, maar heel veel willen dit juist wel. De man of de vrouw wil bijvoorbeeld thuis voor de kinderen kunnen zorgen, een vaste basis kunnen zijn. Ik vind dat iets heel moois. Tegelijkertijd zie ik ook dat het die gezinnen in de afgelopen jaren niet altijd makkelijk is gemaakt om dat ook te bewerkstelligen, bijvoorbeeld met de kosten van boodschappen of ook op andere manieren. Het is heel erg zwaar voor veel gezinnen. Dit kabinet doet daar op sommige punten wat aan. Dat is niet op alle punten gelukt. Maar het kabinet werkt er bijvoorbeeld wel aan om werken meer te laten lonen. In een eenverdienersgezin komt er als het goed is zo meteen meer geld binnen om ook een eenverdienersgezin te kunnen zijn. Want nu wordt die tweede partner eigenlijk gedwongen om te gaan werken. Ik begrijp de onderliggende ...

De heer Léon de Jong (PVV):

Jazeker, maar het zijn twee vragen ineen. Om een oplossing te bieden voor dit probleem is dit ten eerste dus niet de plek. Ten tweede snap ik de onderliggende vragen die u hierbij stelt wel. Maar we moeten ze waarderen waar het kan.

De voorzitter:

Ja, hartelijk dank. Ik heb even kort overleg gehad met de staatssecretaris. De staatssecretaris heeft maximaal een halfuur nodig om de gestelde technische vragen te kunnen beantwoorden. Ik schors dus tot 11.10 uur. Dan gaan we beginnen met de beantwoording van de staatssecretaris in de eerste termijn.

De voorzitter:

Een hele goede middag. We gaan verder met het WGO over eenverdienersproblematiek. Ik wil graag de staatssecretaris in de gelegenheid brengen om antwoorden te geven in eerste termijn. Het staat de Kamer natuurlijk vrij om vragen te stellen ter verduidelijking. Graag kort en bondig. Dan geef ik nu het woord aan de staatssecretaris.

Staatssecretaris Nobel:

Dank u wel, voorzitter. We kunnen vandaag als wetgevers een vervelende situatie voor ongeveer 6.000 huishoudens per jaar rechtzetten. Laat ik beginnen met zeggen dat de Kamer hier altijd heel actief naar heeft gekeken, ook voor mijn termijn. Ook in de vorige kabinetsperiode heeft de Kamer hier altijd bovenop gezeten. Ik denk dat we mede daardoor gekomen zijn tot de regeling die we vandaag bespreken.

De huishoudens waar we het hier vandaag met elkaar over hebben, hebben minder te besteden dan het bestaansminimum. Dat moeten we te allen tijde met elkaar proberen te voorkomen. Dit probleem zijn we de "alleenverdienersproblematiek" gaan noemen. Dat is uiteindelijk gewoon een gevolg geweest van ons eigen overheidsbeleid, want ondanks onze beste bedoelingen zijn inkomensondersteunende regelingen, zoals uitkeringen en toeslagen, voor een kleine groep mensen tegen elkaar in gaan werken. Dat laat eigenlijk ook wel zien hoe complex ons stelsel van inkomensondersteuning is geworden. We hebben het daar al vaker met elkaar over gehad. Het stelsel moet echt op de schop. Ik denk dat de problematiek waar we vandaag met elkaar over praten dat nogmaals laat zien. Het is niet voor niets een belangrijk speerpunt in het regeerprogramma om met die hervormingsagenda, samen met de Kamer en met de mensen om wie het gaat, uiteindelijk toe te werken naar een eenvoudiger stelsel. Maar dat is voor de langere termijn. Die knip heeft u zelf zojuist ook al gemaakt. Met het wetsvoorstel dat we vandaag bespreken, kunnen we ook echt op de korte termijn iets voor deze groep alleenverdieners betekenen met elkaar, zodat deze mensen alsnog een besteedbaar inkomen op het bestaansminimum krijgen.

We kunnen de komende drie jaar een tegemoetkoming voor deze mensen regelen, die ze dan uiteindelijk ontvangen via de gemeenten. Ik wil op deze wijze alvast de gemeenten bedanken, want zij helpen ons hier enorm mee. De tegemoetkoming willen we zo regelen — dat zal straks ook in de beantwoording van de vragen nog wel terugkomen — dat er niet wordt teruggevorderd als dat bedrag eenmaal is uitgekeerd, om onzekerheid te voorkomen.

Voorzitter. Ik zie net als een deel van de Kamer dat deze regeling niet perfect is, maar ik denk wel dat dit de enige maatregel is die op dit moment op korte termijn haalbaar is. Niet alleen u heeft erop gewezen dat deze regeling niet perfect is; dat heeft de Raad van State ook al gedaan. Die heeft ook aangegeven dat niet alle 6.000 huishoudens nu bereikt kunnen worden. Ik heb al eerder aangegeven dat als er sprake is van overcompensatie, we daar bij de uitvoering niet op terug kunnen en zullen komen. Volgens mij is de beste oplossing die we in de komende jaren kunnen bieden dus deze tijdelijke regeling. Daarmee helpen we een groot deel van de huishoudens. Die moeten nu namelijk op eigen initiatief bijzondere bijstand aanvragen. We vereenvoudigen ook de uitvoering voor gemeenten, omdat zij daar nu door de uitspraak van de rechter voor aan de lat staan.

Staatssecretaris Nobel:

Ja, daar wilde ik bij een van de vragen ook op terugkomen. We hebben juist ook bij de samenwerking met gemeenten, getracht om dit zo eenvoudig mogelijk te houden, omdat we weten dat we zo veel van ze vragen. Op het moment dat we dan allerlei drempels opwerpen en aangeven "als er een te hoog bedrag is uitgekeerd of er iets overblijft, dan moet u dat terugbrengen naar het Rijk", zijn we met elkaar geen eenvoudige regeling aan het bedenken. In die zin denk ik dus dat we echt blij moeten zijn dat de gemeenten ons hierbij willen helpen, want uiteindelijk heeft rijksbeleid dit veroorzaakt.

Dan toch even het waarom. Waarom moeten we nu iets doen aan het probleem? Ik denk dat ik daar al kort bij stil heb gestaan, maar de oorzaak van het probleem is heel erg complex. Dat betekent ook dat we iets meer tijd nodig hadden in de schorsing, want daardoor zijn veel vragen gelijk complex van aard. Door de complexiteit van het stelsel weten veel huishoudens namelijk überhaupt niet dat ze in deze problematiek zitten. Velen van u stipten dat ook al aan. Alhoewel de groep alleenverdieners duidelijk definieerbaar is, een groep van ongeveer 6.000 personen met een netto-inkomen rond bijstandsniveau, krijgen zij toch minder toeslagen dan een vergelijkbaar huishouden in de bijstand, waardoor zij onder het bestaansminimum terecht kunnen komen. Ik zeg erbij dat het helaas vooral om huishoudens gaat met een arbeidsongeschiktheid. Dat is een groep die in een kwetsbare situatie zit en dat maakt dit eigenlijk extra wrang.

Om uiteindelijk tot een tijdelijke oplossing te komen hebben we meerdere oplossingsrichtingen verkend, maar de meeste daarvan bleken niet haalbaar, ook omdat het uiteindelijk wel eenvoudig, uitvoerbaar en gericht moet zijn. En met name dat gerichte is ingewikkeld, want bijvoorbeeld een oplossing als het opnieuw invoeren van een belastingkorting voor niet-werkenden gaat ten koste van het doel om mensen aan te moedigen om te werken. Het kabinet wil op zich nog steeds achter dat doel blijven staan, ondanks dat de regelingen die tegen elkaar in werkten, voor een onwenselijke situatie hebben gezorgd.

Het alternatief is een snelle verlaging van het sociaal minimum, maar dat verlaagt de uitkering van bijna een half miljoen mensen met ongeveer een maandbedrag. Het is bovendien een heel ongerichte en kostbare maatregel. Daarom viel ook die oplossingsrichting voor het kabinet af. Daardoor is de nu voorliggende oplossing eigenlijk de enige haalbare oplossing, want het is een oplossing waarmee we de groep waar het in deze situatie om gaat, op korte termijn kunnen helpen.

Voorzitter. Dan ook even de lange termijn. Het liefst zou het kabinet het probleem gelijk bij de bron willen oplossen en dat is bij de fiscaliteit. De Kamer heeft het daar ook over gehad. Deze fiscale oplossing wordt op dit moment in het Belastingplan behandeld, maar we weten tegelijkertijd ook dat ... De heer De Jong vroeg daar eigenlijk ook naar, want hij vroeg: hoe zit het eigenlijk met de IT-capaciteit van de Belastingdienst? Die IT-capaciteit maakt helaas dat we pas in 2028 een daadwerkelijke oplossing kunnen bieden.

Het kabinet zit dus met een dilemma. Het heeft eigenlijk onze voorkeur om het bij de bron op te lossen, maar dat kan dus pas in 2028. Tegelijkertijd wil het kabinet, en ook deze staatssecretaris, nú iets voor deze groep doen. En dat betekent dat ik echt hoop dat de Kamer zal instemmen met deze tijdelijke regeling, want dan kunnen we in ieder geval nu al iets doen.

Staatssecretaris Nobel:

Ik denk dat dit een mooi bruggetje is naar de beantwoording van de vragen. Ik heb die in blokjes ingedeeld en ik zou dan willen starten met de problematiek. Daarna kom ik bij de tijdelijke regeling, waar we het nu over hebben, de uitvoering en de overige vragen.

Ik kan de heer Flach dan meteen bedienen, want de eerste vraag die ik voor me heb liggen, luidt: hoe reflecteert het kabinet op de fundamentele oorzaak van dit probleem? De situatie dat eenverdieners minder te besteden hebben dan een vergelijkbaar paar met een bijstandsuitkering, is uiteindelijk het gevolg van een ongelukkige en complexe samenloop van onze fiscale en socialezekerheidsregelingen en van onze toeslagen. Terugkijkend staat de regering nog steeds achter het streven naar meer arbeidsparticipatie. U had daar zojuist ook al een kort debatje over met de heer De Kort. Het kabinet vindt nog steeds dat mensen uiteindelijk zouden moeten werken als ze dat kunnen.

Tegelijkertijd is het wel zo dat de wijze waarop we ons stelsel hebben ingericht, nu echt voor een onwenselijke situatie zorgt. Ik begrijp goed dat u zegt "ik wil het hier eigenlijk ook nog wel verder over hebben", maar dan gebiedt de eerlijkheid ook te zeggen dat het verstandig is om dat bij het Belastingplan te doen en niet hier bij de alleenverdienersproblematiek.

Voorzitter. De fractie van het NSC vroeg: weet u nu zeker dat het getal van 6.000 klopt, want we hebben eerder ook een ander getal gezien? Ik kan u zeggen dat die 6.000 echt alleen de groep alleenverdieners is. Het getal waaraan NSC refereert, gaat over de mensen die uiteindelijk niet onder het sociaal minimum of het bestaansminimum vallen. Dat dat getal groter is dan 6.000 heeft ook te maken met de wijze waarop daarnaar gekeken is en de methode die daar destijds voor gebruikt is. Die groep is dus groter dan alleen de alleenverdieners.

Tegelijkertijd vraagt NSC ook wat ik voor die groep kan betekenen. Daar hebben we uiteindelijk de bijstand voor. Ik wil hier wel gezegd hebben dat ik snap dat er verwarring is ontstaan als in het Belastingplan een andere groep staat of in ieder geval een ander getal wordt genoemd. Tegelijkertijd durf ik met zekerheid te zeggen dat de groep alleenverdieners echt deze 6.000 mensen zijn.

Staatssecretaris Nobel:

Ik begrijp heel goed wat mevrouw Welzijn schetst: het zou zo kunnen zijn dat mensen niet onder deze regeling vallen en toch onder het bestaansminimum terechtkomen, om wat voor reden dan ook. Ik begrijp heel goed wat zij daarmee zegt. Tegelijkertijd denk ik dat we de groep zoals die nu is, waarvan we met veel zekerheid kunnen zeggen dat het die 6000 mensen zijn en waarvoor we nu die regeling hebben, niet groter moeten maken. Dat zou namelijk betekenen dat de uitvoerbaarheid voor gemeenten uiteindelijk misschien ook weer ingewikkelder wordt, terwijl we deze groep goed op het netvlies hebben staan. U maakt zich denk ik terecht zorgen over mensen die dan alsnog onder het bestaansminimum terecht kunnen komen. Daar kom ik straks bij de beantwoording van de vragen ook nog op terug. Daar hebben we, zoals ik ook al heb aangegeven, uiteraard de bijstand voor, maar een aantal van u heeft ook gevraagd of ik bereid ben om daar eventueel met gemeenten of andere partijen verder over te praten. Daar wil ik straks nog verder op ingaan, maar de groep van 6.000 hebben we echt scherp. Tegelijkertijd schetst u dat u bang bent dat andere mensen, die misschien niet onder deze definitie vallen, alsnog onder het bestaansminimum terechtkomen. Ik begrijp dat u zich daar zorgen over maakt. Ik kan die groep niet overzien, maar ik ben wel bereid, en daar zal ik straks nog iets meer toelichting op geven, om met gemeenten daarover het gesprek te voeren, want we willen uiteindelijk niet dat mensen onder die groep vallen. Maar laten we deze regeling nu echt voor die alleenverdieners bekijken en laten we de groep niet groter maken, want dat zorgt uiteindelijk bij gemeenten, die in de uitvoering een ingewikkelde taak voor ons willen oppakken, ook weer voor verwarring, en dat moeten we denk ik met elkaar niet willen.

Staatssecretaris Nobel:

Ik denk dat ik daarin een heel eind kan meekomen. Het allerbelangrijkste voor het kabinet is dat dit voorstel geen vertraging oploopt. U vraagt of ik bereid ben om te bekijken of er toch ook andere groepen onder het bestaansminimum terechtkomen. Het antwoord daarop is ja. Ik denk dat het dan linksom of rechtsom in de fiscaliteit geregeld moet worden. Het ingewikkelde is alleen dat ik geen probleem kan oplossen dat ik nog niet precies ken. Ik denk dat u begrijpt dat dat voor mij ingewikkeld is. Ja, ik wil ernaar kijken. Tegelijkertijd wil ik er met elkaar voor zorgen dat dit in ieder geval doorgaat, want deze groepen hebben we gewoon scherp.

Staatssecretaris Nobel:

Ja, daar ben ik toe bereid. Laat ik de termijn in de tweede termijn even doen. Dan kan ik ook even afstemmen wat haalbaar is.

Staatssecretaris Nobel:

Op die laatste vraag kom ik in de tweede termijn graag terug. Maar zoals u schetste in uw eigen bijdrage, hebben we ook in de beantwoording van de schriftelijke vragen die u voorafgaand aan het debat heeft gesteld, aangegeven op welke gegevens we ons hebben gebaseerd. Dat zijn inderdaad niet de meest actuele gegevens. Die zijn van twee jaar terug. Aan de hand daarvan hebben we deze groep accuraat kunnen vaststellen. Ik zou in tweede termijn willen terugkomen op het laatste deel van uw vraag. Ik snap namelijk dat daar licht tussen zou kunnen zitten. Wat ingewikkeld is, is dat er elk jaar 2.000 à 3.000 mensen uit en in kunnen stromen, waardoor je het nooit helemaal met zekerheid kunt vaststellen. Maar op basis van de gegevens die we nu hebben, vertegenwoordigt die groep van 6.000 de omvang van de alleenverdienersproblematiek.

Staatssecretaris Nobel:

Ja. Als dat mogelijk is, zeg ik erbij.

Staatssecretaris Nobel:

Ik begrijp de vraag, maar we hebben met elkaar heel bewust afgesproken dat er een vast bedrag uitgekeerd moet worden. Een aantal van u heeft ook al gezegd dat dat bedrag voor het grootste deel van die groep waarschijnlijk hoger zal zijn dan het bedrag waar zij recht op hebben. Tegelijkertijd hebben we, gezien de hele problematiek die al is ontstaan, gezegd dat we willen voorkomen dat we achteraf gezien mensen te weinig hebben uitbetaald. Dat is dus niet iets waarin we kunnen schuiven. We hebben bewust gekozen voor een vast bedrag, ook om de regeling eenvoudig te houden. Gemeenten moeten namelijk al ontzettend veel werk voor ons verzetten. Daarnaast hebben gemeenten allerlei bijzonderebijstandsregelingen, waar eventueel van gebruikgemaakt kan worden. Maar dat staat niet in deze regeling beschreven.

Staatssecretaris Nobel:

De doelgroep staat in principe vast en gemeenten hebben zelf minimamaatregelen om gebruik van te maken. Maar het verschilt per gemeente in hoeverre mensen daar nog hulp kunnen ontvangen.

Dan kom ik bij de vraag van NSC en SGP. Die vroegen: in hoeverre kunnen we er echt van uitgaan dat 2028 realistisch is? Laat ik het volgende zeggen. Met de VNG, met de gemeenten, hebben we afgesproken dat we die permanente oplossing in 2028 met elkaar geregeld moeten hebben. Daar hou ik me ook gewoon aan vast, want we hebben een afspraak met de VNG. We moeten dus niet door laten schemeren: misschien toch wel, misschien toch niet. Ik hou me echt vast aan de afspraak die we met de gemeenten hebben staan, alleen al vanwege het feit dat de gemeenten ons willen helpen. Het zou heel gek zijn als we nu laten doorschemeren: misschien wordt het toch 2029. We hebben gewoon de belofte gedaan aan de gemeenten om het in 2028 uit te voeren. Vooralsnog vind ik dat we niet moeten laten blijken dat we dat niet gaan halen. We gaan daar vol voor.

Staatssecretaris Nobel:

Wij hebben dit uiteraard in nauw overleg met de Belastingdienst gedaan. Wij wilden het liefst meteen de permanente oplossing. De Belastingdienst heeft aangegeven dat zij dit vanwege alle andere zaken die wij ook van hen vragen pas vanaf 2028 kunnen uitvoeren. Als de Belastingdienst, die uiteindelijk de uitvoerder is, zegt dat het dan kan, ga ik ervan uit dat het dan kan. Daar moet ik ook van uit kunnen gaan. Daar moet u ook als Kamer van uit kunnen gaan.

Staatssecretaris Nobel:

Dan kom ik bij de vragen die betrekking hebben op de tijdelijke regeling. Welke groepen vallen er wel of niet onder de regeling? Daarover hebben SGP, NSC en GroenLinks-PvdA vragen gesteld. Ik heb al aangegeven dat de regeling bedoeld is om een specifieke fout in ons stelsel te compenseren. De doelgroep betreft alle huishoudens die specifiek door deze samenloop van omstandigheden een minder besteedbaar inkomen hebben dan wanneer ze in de bijstand zouden zitten. Denk dan ook aan parttimers met een private of UWV-uitkering. Daar was ook een vraag over gesteld, volgens mij door NSC. De afgelopen anderhalf jaar bent u daar uitvoerig in brieven over geïnformeerd. Daarom durf ik zo stellig te zeggen dat we met de wet degenen bereiken die we beogen te bereiken, namelijk de alleenverdieners.

Voorzitter. NSC vroeg of de regering bereid is om bij de definitie van het inkomen rekening te houden met de betaalde Zvw-premie en of die in mindering kan worden gebracht. Alle huishoudens die getroffen worden door de alleenverdienersproblematiek, vallen onder deze regeling. Ook huishoudens met een arbeidsongeschiktheidsverzekering kunnen dus onder deze regeling vallen.

Staatssecretaris Nobel:

Ik heb zojuist al aangegeven dat ik bereid ben om met gemeenten in gesprek te gaan om te kijken of er ook andere mensen onder het bestaansminimum vallen. Voor hen hebben we uiteraard de bijstand. Ik zal in de tweede termijn ook terugkomen op de termijn. Maar ik denk dat we die dingen aan elkaar kunnen knopen, zoals mevrouw Welzijn zelf ook doet.

Er was een vraag van mevrouw Lahlah over de hoogte van de tegemoetkoming. Wat doe ik voor mensen als blijkt dat die tegemoetkoming onvoldoende is? Is er ruimte voor een aanvullende regeling? Volgens mij heb ik dat zojuist al geschetst. De hoogte van het bedrag staat vast. We zijn er voor de zekerheid van uitgegaan dat we een iets hoger bedrag vaststellen. Voor het overgrote deel van de mensen zal dat iets te veel zijn. Daar waar het toch een lager bedrag is, kan in individuele gevallen uiteindelijk alsnog bijzondere bijstand worden aangevraagd.

Mevrouw Lahlah vroeg namens GroenLinks-Partij van de Arbeid ook of ik kan toezeggen dat we bij de evaluatie duidelijk in kaart brengen of de huishoudens zijn bereikt. Ja, dat kan ik toezeggen. We monitoren dit via de uitbetaling via het CBS.

Door de heer De Jong van de PVV werd nog gevraagd of het kabinet zeker weet dat het 200 gezinnen betreft die, boven op de tegemoetkoming, extra bijstand nodig hebben. Dat weten we niet helemaal zeker, maar dit is wel de ordegrootte waar we aan denken. Dat is gebaseerd op analyses van eerdere jaren, waar we zojuist al over spraken.

Voorzitter. Ik kom bij de uitvoering.

Staatssecretaris Nobel:

Ja, die vraag komt nu, want die heeft natuurlijk te maken met de uitvoering.

De eerste vraag die ik voor me heb is ook van de SGP. Kunnen we ook eenverdieners helpen die boven het bestaansminimum vallen? Welke opties hebben gemeenten daarvoor? En kan ik toezeggen dat dit in de handreiking komt? Ik wil het niet in de handreiking opnemen, ook omwille van de reden die ik zojuist heb geschetst. Het gaat echt om de groep alleenverdieners. U vraagt om dat te verbreden, meneer Flach. Nogmaals, ik wil dat deze regeling uiteindelijk goed uitvoerbaar is voor gemeenten. Om die reden zou ik dus het zeker niet in de handreiking willen zetten. De regeling ziet namelijk echt alleen op eenverdieners. Voor deze groep geldt, zoals ik al heb aangegeven, de bijzondere bijstand. Ook spreken we uiteraard over preventie en het niet-gebruik in gesprekken die ik met gemeenten heb, niet alleen over dit onderwerp. Als u me toestaat om dit wel met gemeenten te bespreken, maar niet via deze regeling, dan kan ik aan uw wens tegemoetkomen, denk ik.

Staatssecretaris Nobel:

Dat is altijd fijn.

Staatssecretaris Nobel:

Ik denk dat we het ook bij de voortgangsrapportage over armoede kunnen meenemen. Dit is namelijk een breder gesprek dat ik uiteraard met gemeenten voer.

Dan de vraag van mevrouw Welzijn. O nee, die heb ik al gehad. Die ging over de alleenverdienersproblematiek bij mensen met een Zvw-premie.

De vraag over de hervormingsagenda. Mevrouw Welzijn gaf aan dat het goed is dat ik met een hervormingsagenda kom, zodat er een duurzame regeling getroffen wordt voor mensen die nu in de knel zitten. Ze vroeg of ik daar een tijdspad voor kan schetsen. Ik zeg u bij dezen toe, mevrouw Welzijn, dat we vóór de begrotingsbehandeling van het ministerie van Sociale Zaken een brief naar uw Kamer sturen over de hervormingsagenda. Daar zit ook dat tijdspad bij.

Mevrouw Welzijn vroeg of we ertoe bereid zouden zijn om de berekeningswijze in de wet vast te leggen. Het gaat dan over de toereikende financiering zoals toegezegd bij de VNG. Ik heb al eerder aangegeven dat ik daar niet toe bereid ben. Dat heeft alles te maken met wat ik zojuist bij de vraag van de heer Flach al schetste: we willen deze problematiek echt alleen op de alleenverdieners richten. Het lijkt me niet verstandig als we in de handreiking andere zaken opschrijven. Bovendien is in goed overleg met de gemeenten uiteindelijk tot een toereikende financiering gekomen, denken wij evenals de gemeenten.

Staatssecretaris Nobel:

Dat is een beetje een als-danvraag. Ik heb al geschetst dat ik daar echt niet van uitga. We zijn er juist van uitgegaan dat het bedrag voor de meeste mensen die onder de alleenverdienersproblematiek vallen, waarschijnlijk hoger zal zijn. Daar zitten ook de uitvoeringskosten bij. Die vraag heb ik nog niet beantwoord, maar dat doe ik bij dezen dan ook gelijk. Ik ga er dus helemaal niet van uit. De gemeenten hebben dit ook in goed overleg met ons gedaan. Ik beantwoord toch ook even de als-danvraag: dan kunt daar via de begroting altijd nog zelf op sturen. Maar nogmaals, ik heb er alle vertrouwen in dat het bedrag voldoende is.

Mevrouw Welzijn van de fractie van NSC vroeg of de automatische toekenning tot vragen zal leiden. Welke informatie krijgt men over het bedrag dat wordt overgemaakt? Het allerbelangrijkste is dat gemeenten, op het moment dat zij dit bedrag overmaken, in het contact met de ontvanger direct duidelijk maken: "U heeft dit bedrag ontvangen. Er kan niet worden teruggevorderd." Dat is namelijk die onzekerheid waar velen van u aan hebben gerefereerd en die ik ook kan zien. Dat is dus heel erg belangrijk. Voor de rest zullen er in de handreiking aan gemeenten ook adviezen worden opgenomen over hoe men dit het beste kan doen, voor zover niet duidelijk is dat het heel belangrijk is om deze boodschap bij de ontvanger neer te leggen.

Mevrouw Welzijn vroeg ook naar het niet-gebruik. Welke acties zijn er eventueel mogelijk om ervoor te zorgen dat de hulp bij de mensen terechtkomt? Ik zal samen met de gemeenten, maar ook met de VNG, Divosa en alle andere uitvoerders, naar manieren kijken om deze mensen te informeren. Wel moet er uiteindelijk een balans worden gezocht, gezien het risico om mensen ongericht te informeren. Ik laat me dus graag informeren door de partijen die dichter bij de mensen staan: kunnen we op een bepaalde manier toch nog een groep bereiken die we mogelijk nu niet hebben bereikt? Maar we moeten met elkaar ook voorkomen dat we mensen heel veel informatie gaan toezenden zonder dat we eigenlijk weten op wie we ons richten.

Staatssecretaris Nobel:

Mevrouw Welzijn en ik zijn het helemaal met elkaar eens: het stelsel is gewoon te complex geworden. Het niet-gebruik is daar een goed voorbeeld van, maar ook de angst bij mensen om überhaupt gebruik te maken van het stelsel. Als we kijken naar de vereenvoudiging van ons toeslagenstelsel zal dit een van de belangrijke punten worden, dus u kunt ervan op aan dat daar ook bij een eventuele wijziging die dit probleem per direct zou moeten oplossen, direct naar gekeken wordt.

Dan vroeg de heer De Kort van de VVD of ik net als de VVD de urgentie van de vereenvoudiging ... Nou, ik heb dat volgens mij zonet al geschetst. U zult daar overigens in het voorjaar een brief over krijgen, om met uw Kamer in dialoog te gaan over hoe we met elkaar tot een eenvoudiger stelsel kunnen komen.

Dan een vraag van de fracties van de VVD en de SGP: het ambtshalve uitkeren is goed, maar hoe hou ik in de gaten dat gemeenten echt iedereen bereiken? Ik heb zojuist al aangegeven dat ik niet alleen in contact zal treden met gemeenten, maar ook met Divosa en de uitvoerders. Daarnaast heb ik ook al toegezegd aan mevrouw Lahlah dat we zullen monitoren, dus daarmee heeft u, en, denk ik, ook de staatssecretaris, voldoende grip op of we de goede dingen doen, zoals we met elkaar bedoeld hebben met deze tijdelijke regeling.

Staatssecretaris Nobel:

Ja, die mensen hebben we inderdaad wel goed op het netvlies, maar uw Kamer vraagt ook — NSC deed dat met een ander getal — of ik me ook op andere mensen richt.

Dan vroeg mevrouw Lahlah wat er gebeurt met mensen als blijkt dat ze net buiten de regeling vallen? Hoe gaan we daarmee om? Hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat deze mensen toch geholpen worden? Dat gaat niet via deze regeling, want dan maken we de regeling onnodig complex, terwijl we de groep scherp hebben. Maar dat zullen we doen in samenspraak met gemeenten, en het kan uiteraard altijd via de bijstand.

Dan: hoe gaat de staatssecretaris de uitvoeringslast voor gemeenten beperken? Ik denk dat het korte antwoord op de fractie van GroenLinks-PvdA zal zijn: we ondersteunen de VNG daar waar nodig. We zijn ook goed in overleg met elkaar. We hebben een ruime regeling opgetuigd en zorgen ervoor dat er geen terugvorderingen plaatsvinden. En mocht ergens gedurende het proces toch iets omhoogkomen, dan zullen we daarover uiteraard met de VNG in contact treden.

Dan: hoe worden gemeenten voor de uitvoering gecompenseerd? Daar hebben we het, denk ik, over gehad. Dat zit in dat bedrag.

Mevrouw Lahlah vroeg ook naar het beleid voor de overige huishoudens en het niet-gebruik. Daar hebben we het, denk ik, ook uitvoerig over gehad.

Dan was er ook nog de vraag van GroenLinks-PvdA: wat als de situatie van mensen verandert ten opzichte van de situatie bij de aanvraag van de tegemoetkoming? Lopen ze dan het risico dat ze bij de tegemoetkoming toch nog zullen moeten terugbetalen? Het antwoord daarop is: nee; eenmaal ontvangen, wordt er niet teruggevorderd.

Dan vroeg meneer De Jong namens de PVV nog: hoe ziet de staatssecretaris de vaststelling van een passend bedrag in de tegemoetkoming? Daar heb ik, denk ik, ook al veel over gezegd, namelijk dat voor de meeste mensen dat bedrag waarschijnlijk wat hoger zal zijn dan waar ze oorspronkelijk recht op zouden hebben, maar dat we dat juist willen doen om ervoor te zorgen dat mensen niet alsnog onder het bestaansminimum zitten.

Meneer De Jong vroeg nog hoe het zit met de groep van 2.000 a 3.000 huishoudens die wel in de doelgroep vallen, maar niet op de lijst van de Belastingdienst staan. Klopt dat aantal? Ja, dat is wel ongeveer de verwachting.

Tot slot de laatste vraag van de PVV namens de heer De Jong, over hoe we omgaan met de monitoring. Die heb ik al beantwoord.

Staatssecretaris Nobel:

We gaan zo naar de tweede termijn toe, waarvóór we kort schorsen, dus dan ga ik dit voor de zekerheid even checken.

Staatssecretaris Nobel:

Ik begrijp wat mevrouw Welzijn probeert te bereiken, maar ik weet niet of een onlinetool daarvoor het juiste middel is. Ik zou veel liever aansluiten bij gemeenten, die ervaring hebben met het bereiken van een bepaalde doelgroep, en in contact treden met de partijen die ik zojuist noemde. Ik denk dat dat effectiever is dan een nieuwe onlinetool. Die moet namelijk ook weer gevonden worden. Daar zitten dus een hoop haken en ogen aan. Een onlinetool moet ook nog in elkaar gezet worden. Kortom, als je mensen direct en snel wilt bereiken, kunnen we dat, denk ik, het best doen met de partijen die het dichtst bij de mensen staan. Dat zijn de gemeenten en de uitvoering.

Staatssecretaris Nobel:

Ik ben leeg qua vragen. Sorry, voorzitter.

De heer Flach (SGP):

Voorzitter, dank u wel. Bedankt voor de beantwoording, zeg ik richting de staatssecretaris. Het is een onderwerp waarover we het roerend eens zijn met elkaar dat het snel moet worden opgepakt. Ik heb gemerkt dat de staatssecretaris deze regeling echt wil afbakenen op de 6.000 en de handreiking niet verder wil belasten met allerlei zaken.

Eén vraag is voor mij blijven liggen. We lossen nu het probleem op voor die 6.000 mensen, wat op zich heel mooi is. Ik hoor de staatssecretaris ook zeggen: kiezen voor werk als dat kan. Maar kiezen voor werk is voor heel veel mensen niet vrijwillig, om allerlei redenen. Ik heb het gevoel dat we in dit debat op dat punt soms een beetje langs elkaar heen praten. Iedereen die niet een bijzondere zorgtaak heeft, kan misschien vrijwillig kiezen voor werk. Daar kun je op een bepaalde manier naar kijken en over van mening verschillen. Maar er is ook een groep die die keuze niet heeft. Dat is een groep die buiten alle regelingen valt en ook buiten deze regeling kan vallen. Daar speelt heel veel stille armoede, ook omdat het sociaal minimum een niet-toereikend criterium is in onze ogen. Mijn vraag was of de staatssecretaris erkent dat er onder eenverdieners meer dan gemiddeld sprake is van armoede en of hij daarin een verantwoordelijkheid voor zichzelf ziet in de bredere zin. Het hoeft niet in het kader van deze wet te zijn, maar ziet de staatssecretaris op dat punt een verantwoordelijkheid voor zichzelf?

Voorzitter. Dan nog een motie. Er is een geschoonde versie onderweg, maar omdat het onverwachts zo snel ging, heb ik even wat zitten schrappen. Ik lees de motie voor en dan zal ik er ook een duiding bij geven. Normaal doet de staatssecretaris dat zelf, maar gezien het debat doe ik dat nu maar alvast.

De heer Flach (SGP):

In het dictum heb ik al doorgeschrapt dat dat in de handreiking zou moeten. Ik twijfel of de staatssecretaris dit al ronduit heeft toegezegd. Als dat zijn antwoord zou zijn in tweede termijn, dan trek ik de motie in, maar vooralsnog dien ik 'm bij dezen dus in.

Mevrouw Welzijn (NSC):

Dank u wel, voorzitter. Net als bij mijn buurman is de alleenverdienersproblematiek ook bij mijn fractie jarenlang top of mind geweest. Het is dus heel mooi om te zien dat er nu iets ligt om in elk geval voor een heel deel van de mensen wat te gaan betekenen. Omdat ik natuurlijk geen glazen bol heb en niet helemaal weet waar de staatssecretaris in de tweede termijn mee komt, heb ik in elk geval nu de behoefte om twee moties uit te spreken. Wat daar dan verder mee gebeurt, zullen we op een later moment beoordelen.

De eerste motie gaat over de doelgroep, zoals u niet zal verbazen.

Mevrouw Welzijn (NSC):

De tweede motie heeft betrekking op een tweede toezegging, of in ieder geval een tweede punt, waar de staatssecretaris in tweede termijn op terugkomt, ten aanzien van de schuldsanering.

Mevrouw Welzijn (NSC):

Dank u wel, voorzitter.

De heer De Kort (VVD):

Dank, voorzitter. Ook dank aan de staatssecretaris voor de beantwoording en zijn opstelling. De problematiek speelt al lang, maar het is in ieder geval goed dat dit kabinet nu doorpakt met deze ... Ja, ik noemde het een "pleisteroplossing". Die is niet ideaal, maar wel echt noodzakelijk. Ik begrijp heel goed dat de staatssecretaris kiest voor die afbakening om het ook uitvoerbaar en accuraat te kunnen toepassen. Wat dat betreft, zijn er dus geen vragen of moties meer vanuit de VVD.

Dank.

Mevrouw Lahlah (GroenLinks-PvdA):

Dank je wel, voorzitter. Ook ik wil de staatssecretaris bedanken voor de beantwoording van al onze vragen en de toelichting op deze aanpak van de alleenverdienersproblematiek. Ik denk dat het heel goed is dat hier een serieuze poging wordt gedaan om deze best wel langdurige kwestie aan te pakken, al is het maar met een tijdelijke regeling.

Ik heb nog één zorgpunt. Ik heb dat net ook al in de eerste termijn genoemd. De staatssecretaris gaf aan dat het beeld is dat het om 6.000 alleenverdieners gaat. Dat is ook nauwkeurig onderbouwd en dat waarderen we ook. Maar die gegevens zijn wel gebaseerd op gegevens van twee jaar geleden. Dat roept bij mij toch de vraag op of we deze doelgroep nu daadwerkelijk volledig in beeld hebben. Ik vraag me af of er geen risico is dat we juist huishoudens die daar recent voor in aanmerking zouden komen, overslaan. Ik zou de staatssecretaris dan ook willen vragen om na te gaan hoe we dit proces in de praktijk kunnen monitoren en waar we flexibel kunnen bijsturen. Kan de staatssecretaris toezeggen dat gemeenten dan ook de mogelijkheid krijgen om extra middelen in te zetten als blijkt dat de huidige inschattingen onvoldoende blijken voor een gerichte uitvoering?

De heer Léon de Jong (PVV):

Hartelijk dank, voorzitter. Ik wil in allereerste instantie de staatssecretaris hartelijk bedanken voor de beantwoording, maar ook voor het feit dat er nu een regeling ligt. We zijn hier al vanaf 2016 over aan het praten. Is dit het mooiste wat je kunt hebben? Nee, want er zitten ook punten in die niet zo mooi zijn. Dat gaat onder andere over wat ik al in de eerste termijn zei, namelijk dat sommige mensen iets meer en sommige mensen iets minder gaan krijgen dan ze eigenlijk zouden moeten hebben. Maar er zitten ook heel veel voordelen aan deze regeling. We gaan namelijk een groep mensen helpen. Het is goed dat de staatssecretaris in ieder geval al de toezegging heeft gedaan dat hij ook gaat kijken of deze groep toereikend is. Dat is natuurlijk hartstikke mooi. Ook met betrekking tot de groep van 200 mensen heeft de staatssecretaris een goed antwoord gegeven.

De ICT-problematiek bij de Belastingdienst is natuurlijk een groter probleem dan alleen bij de wetgeving die hier vandaag voorligt. Ik weet dat zijn collega en het kabinet daar hard mee aan de slag zijn. Dat wacht ik af en dat zullen wij monitoren.

Tot zover mijn bijdrage aan dit debat.

De voorzitter:

Hoelang heeft u nodig, staatssecretaris?

De voorzitter:

De staatssecretaris heeft een stappenteller bij zich en moet nog best wel een ritje maken. Ik schors tot 12.20 uur. Dat is ruim de tijd om de staatssecretaris de gelegenheid te geven om de ingediende moties en amendementen van een appreciatie te voorzien.

De voorzitter:

Een hele goede middag. Is de staatssecretaris ready? Ja? Oké. Dan geef ik het woord aan de staatssecretaris voor de appreciatie van de moties, het beantwoorden van de gestelde vragen en de appreciatie van de amendementen.

Staatssecretaris Nobel:

Voorzitter, dank u wel. Ik zal beginnen met de vragen. Ik dacht dat ik een van de vragen al geraakt had, maar dat was heel licht. Dat was de eerste vraag van de heer Flach. Hij vroeg of de staatssecretaris het met de SGP eens is dat eenverdieners het moeilijk hebben. Ja, dat ben ik met u eens. Daarom heeft dit kabinet ook een aantal maatregelen getroffen, bijvoorbeeld in het kindgebonden budget. Tegelijkertijd kunnen we het bredere verhaal waar u het over wil hebben volgens mij beter bij het Belastingplan behandelen.

Mevrouw Lahlah vroeg wat de belangrijkste factoren zijn waarop de schatting van de doelgroep gebaseerd is. Ik denk dat het goed is om te zeggen dat de doelgroep niet geschat is, maar dat dit echt geteld is op basis van de inkomensgegevens. De Belastingdienst maakt daar jaarlijks een analyse van. Dat is ook meteen het antwoord op uw vraag of daar flexibiliteit in zit. Ja, want de analyse van de Belastingdienst komt jaarlijks.

Dan vroeg mevrouw Welzijn nog naar de schuldsanering. Ik ben blij dat we daar toch even een momentje voor genomen hebben, want beslag en terugvorderen zijn twee verschillende dingen. Het klopt dus dat er niet zal worden teruggevorderd. Maar bij schuldsanering gaat het over het beslag. Daar gaan wij uiteindelijk niet over; daar gaat de rechter-commissaris over. Daar kan ik dus geen garantie op geven. Dat is namelijk niet onze bevoegdheid.

Voorzitter. Dan kom ik bij de moties. De eerste motie, die op stuk nr. 13, is van de heer Flach. Die gaat over de ondersteuning van de eenverdieners. Als ik de motie zo kan interpreteren dat ik met de gemeenten in gesprek ga en hen niet tot aanbevelingen hoef te dwingen — ik vind namelijk dat gemeenten uiteindelijk een zelfstandige bevoegdheid hebben — kan ik deze motie oordeel Kamer geven.

Dan ...

Staatssecretaris Nobel:

Oké.

Dan vroeg mevrouw Welzijn in haar motie op stuk nr. 14 naar de groep van 6.000 huishoudens. Hoe zit het met huishoudens die daar uiteindelijk niet onder vallen? Ik kan die wel in kaart brengen. Dat heb ik volgens mij ook al aangegeven. Daar ben ik ook toe bereid. Maar u vraagt ook wat we dan doen met die groep en of we die dan ook financieel gaan tegemoetkomen. Dat deel van de motie wil ik wel ontraden. Dus als ik de motie zo mag lezen dat ik voor u in kaart ga brengen hoe het zit met die groep, zonder daar direct financiële consequenties aan te verbinden, kan ik deze motie oordeel Kamer geven.

Staatssecretaris Nobel:

Ja.

Staatssecretaris Nobel:

Dan de laatste motie van mevrouw Welzijn: de motie op stuk nr. 15. Daarin wordt de regering verzocht er alles aan te doen zodat mensen die in de schuldsanering zitten, de toeslag kunnen houden. Daar heb ik zojuist ook al antwoord op gegeven. Deze motie moet ik ontraden, omdat wij daar gewoon niet over gaan. Dit ziet ook toe op het verhaal van beslag en terugvordering, dat ik zojuist schetste.

Dan kom ik bij de amendementen.

Staatssecretaris Nobel:

Ik kom bij het amendement van mevrouw Welzijn over de aanvraagtermijn. Daarvoor geldt eigenlijk hetzelfde als voor de motie die we zojuist bespraken. Ik wil daarover in gesprek gaan met gemeenten, maar ik vind wel dat de gemeenten zelf moeten kunnen kijken of het uiteindelijk aansluit op de uitvoeringspraktijk. Ik moet het amendement in die zin ontraden, tenzij ik het zo kan lezen dat we uiteindelijk wel met gemeenten in gesprek gaan, maar dat we geen termijn stellen.

Staatssecretaris Nobel:

Dan kom ik bij het volgende amendement van mevrouw Welzijn, dat gaat over de evaluatiebepaling. Dit amendement moet ik ook ontraden. Een evaluatie kan pas begin 2027 worden opgeleverd. Het lijkt me niet zinvol om dan nog te evalueren. Het plan is wel om het komende najaar al een invoeringstoets te doen om verbeterpunten in de uitvoering te vinden. Ik hoop daarmee ook de NSC-fractie tegemoet te kunnen komen.

Staatssecretaris Nobel:

Tot slot het amendement voorhang ministeriële regeling. Ook dit amendement moet ik ontraden. Ik verwacht namelijk dat die ministeriële regeling pas begin december klaar is. De voorhang leidt daarom tot vertraging. Volgens mij is dat wel het laatste wat we met elkaar willen. Voor 2026 en 2027 zou de uitvoering zonder voorhang in december van het jaar ervoor kunnen starten. Wat ik wel kan doen, is toezeggen dat we de Kamer per brief informeren zodra het bedrag bekend is.

Staatssecretaris Nobel:

Ik hoor om me heen gesmoes: het voorjaar.

Staatssecretaris Nobel:

Dat gaat over de groep die buiten de alleenverdienersproblematiek valt.