Het onuitstaanbaar stompzinnige Coronabeleid

Echt, ik trek het niet meer. Regeren is vooruitzien. Ik denk dat we dus niet regeren in Nederland.

Corona is, ook na twee jaar, nog steeds een ontwikkelend ding. Het virus, de vaccins, de reacties van mensen, ze blijven ons verbazen.

Maar een ding is inmiddels wel constant: geïnformeerde mensen in de buitenwereld zien maanden van tevoren ontwikkelingen aankomen die daarna tot het uiterste genegeerd worden door onze politieke leiders.

We zien met lede ogen aan hoe beleidsmakers met plannen komen die bij publicatie al hopeloos verouderd zijn. Als actueel voorbeeld “we kijken het nog even aan tot code zwart echt is aangebroken”. Van ellende proberen ziekenhuizen mensen nu zelf maar aan te spreken omdat de overheid het verdomt (filmpje).

Ik zoom hier verder in op twee punten: boosters en de nieuwe anti-virals in pilvorm. Ik sluit af met wat overwegingen over hoe erg het allemaal is.

Boosters? Gaan we in februari serieus mee aan de slag

Eerder dit jaar werd duidelijk dat de vaccins, hoewel indrukwekkend, toch na verloop van maanden aan effectiviteit verliezen. Dit in nog sterkere mate voor AstraZeneca en Janssen. Dit zijn geen welkome ontwikkelingen natuurlijk.

Als je ongewenst nieuws hoort is het zonder uitzondering nog lang mogelijk dit te relativeren. De zwakste mensen werden als eerste gevaccineerd, dus klopt het dat die relatief minder goed beschermd zijn. Ok. Of, de effectiviteit tegen infectie daalt misschien, maar die tegen ziekenhuisopname niet. Was ook nog een hele tijd waar.

Inmiddels is het overduidelijk dat de vaccins versterking behoeven. De extra besmettelijkheid van delta, de onwil van mensen om zich aan maatregelen te houden, houdt in dat we alle hulp nodig hebben.

Dit had je in juni aan kunnen zien komen. En op Twitter zagen de experts dat ook al maanden aankomen.

Desondanks plande Nederland om halverwege december langzaampjes te beginnen met boosters, en dan alleen voor de aller-oudsten. En ondanks politieke druk is dit eigenlijk nog steeds het plan.

“Zorgvuldige toeleiding”

Dit is des te schrijnender nu de resultaten uit Israël ook door andere landen bevestigd zijn. Boosters zijn haast ONREDELIJK effectief, en ook al BINNEN EEN WEEK:

Bron, preprint

En omdat ik geen genoeg kan krijgen van dit soort grafiekjes, nog een:

Bron

Uit deze en andere grafieken blijkt dat boosters de afweer niet alleen oppeppen - ze maken je afweer duurzaam beter dan ooit tevoren.

Er liggen al 10 miljoen boosters klaar in de vriezer in Oss overigens. Maar de meesten van ons zullen pas in februari of maart aan de beurt zijn. Zodat we NET NA DE WINTER KUNNEN GENIETEN VAN DE WAANZINNIGE BESCHERMING DIE BOOSTERS BIEDEN.

Dit is EXTRA SCHRIJNEND voor de mensen met een enkele Janssen prik. Internationaal is heel duidelijk dat er geen data zijn die bevestigen dat de Janssen prik stand houdt. Er zijn wel veel aanwijzingen dat dat niet zo is.

In een briefing in de Tweede Kamer verklaarde Jaap Eikelenboom van de GGD-GHOR dat het vaccineren gewoon niet sneller kan. Dat is binnen de omstandigheden waar hij opereert vast waar. We gaan hier namelijk geen gekke dingen doen, hoe hoog de nood ook is.

Tegelijkertijd ken ik een arts die vaccinaties begeleidt die bergen prikcapaciteit over heeft, maar het expliciet verboden is om gegadigden te boosteren. Zoveel haast is er kennelijk niet!

Om af te sluiten - we hebben nu al 10 miljoen boosters op voorraad, en die gaan we in een gezapig tempo uitrollen, zo gezapig dat de meeste mensen pas na deze kritische winter aan de beurt zijn. En bedankt.

Terloops, ik ken het argument dat het niet eerlijk is om hier te boosteren, terwijl zo veel landen nog tekort komen. Dat is allemaal waar, maar hier in een slakkengang onze voorraad opprikken doet daar niets tegen.

De pillen die je uit het ziekenhuis houden

Het zit zo. Er zijn nu twee soorten pillen gevonden die, mits op tijd toegediend, hoog-risico patiënten uitstekend beschermen tegen een ernstig verloop van Corona. Beide pillen (paxlovid en molnupiravir) zagen in tests geen enkel sterfgeval, terwijl in de placebogroepen 15 mensen overleden. Paxlovid voorkwam meer dan 80% van alle ziekenhuisopnames, molnupiravir 50%. En dit alles door vijf dagen pillen te slikken!

Erg de moeite waard dus. Helaas is het leven nooit simpel, er zitten wat mitsen en maren aan:

  • In welvarende landen kost een behandeling 700 euro (vergelijkbaar met een paar uurtjes IC gok ik)
  • De voorraad zal in eerste instantie beperkt zijn
  • Behandeling moet binnen 5 dagen na 1e symptoom beginnen
  • Molnupiravir komt uit een klasse pillen die heel misschien je DNA aan zou kunnen tasten, al is daar niets van gebleken
  • Paxlovid zou interacties kunnen hebben met andere medicijnen die mensen slikken

Desondanks zijn er voldoende mensen die ondanks deze bezwaren goed geholpen zouden zijn met een pil die in tests werkelijk alle sterfgevallen voorkwam.

Om dit tot een succes te maken is er dus een gedegen plan nodig: hoe zorgen we er voor dat we binnen de “gouden 5 dagen” de behandeling bij de juiste mensen weten te starten?

Dit vergt effectief overheidsbeleid om alles niet alleen eerlijk maar ook soepel te laten verlopen.

De kans dat dit ook lukt is natuurlijk miniem. Er is een industrieel wantrouwen tegen sneltests bijvoorbeeld, hoewel een positieve sneltest het nu in bijna alle gevallen bij het juiste eind heeft: “the odds are 133-to-1 on (99.2% probability) on that a positive LFD is correct.”

Desondanks zullen we in Nederland een PCR-test eisen voor we pillen van 700 euro beschikbaar stellen. Dan zijn we dus al snel 24 uur verder, of meer als de testcapaciteit overbelast blijft. Overigens is de kans dat een PCR-test er op dit moment naast zit bij een positieve test vermoedelijk groter dan dat een sneltest onterecht positief is.

Daarna moet snel bepaald worden of de patiënt in aanmerking komt voor Paxlovid of Molnupiravir. Vergt een heldere checklist. Vanaf welke leeftijd? Hoeveel risicofactoren moet iemand hebben? Met welke medicatie kunnen de pillen wel of niet gecombineerd worden? Er zijn bloedverdunners die ruzie zouden kunnen hebben met Paxlovid bijvoorbeeld - heeft het zin die medicatie even te staken of te vervangen? En eisen we een consult met de op dat moment mega-besmettelijke patiënt?

De tijd om dit soort beleid te maken is nu.

In plaats daarvan kan je op je vingers natellen dat we ook dit gaan verknallen en we straks ergens een kluis vol pillen hebben liggen die niet op tijd ingezet kunnen gaan worden omdat we het niet geregeld hebben.

Wat nu?

Ik weet het gewoon niet. Zijn we nog wel een serieus land? Hoe komt het toch dat we er zo lang over doen voor we reageren op ontwikkelingen? En waarom is onze reactie vervolgens ook niet goed? Iedereen ziet ‘code zwart’ al weken aankomen, en we doen niets effectiefs. De boosters negeren we maanden, ondanks overvolle vriezers. En vervolgens gaan we ze ‘zorgvuldig’ en sloom toedienen.

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat dit toch te maken heeft met de befaamde bestuurscultuur - eentje waar niemand het ooit gedaan heeft, en als er al schuld is dat die zo breed verdeeld is dat niemand er gevolgen van ondervindt.

Het zou ook nog iets calvinistisch kunnen zijn - die pillen en boosters zouden niet nodig moeten zijn als iedereen zich aan onze regels hield. Voorbijgaand aan het feit dat de overheid ons vol enthousiasme gemeld had dat we daar mee op konden houden, overigens.

We hebben in Nederland afdoende expertise, maar op een of andere manier is het zo dat experts die op tijd dingen aan zien komen niet serieus genomen worden.

Ik luisterde afgelopen week naar een Twitter-space opgezet door onderzoeker Marino van Zelst, met daarin diverse praktische wetenschappers, verzorgers en medici uit ziekenhuizen. In een uurtje kwam daar meer wijsheid voorbij dan ik in weken uit Den Haag hoorde.

Misschien moet het echt helemaal anders in Nederland nu we constateren dat er buiten de overheid steeds betere en zinvollere expertise is dan daarbinnen. Zeker als dat leidt tot dodelijk beleid.

PS: Ter compensatie, ik heb nu ook vrolijker stukje geschreven: Corona, ooit houdt het op