Johan Remkes: Het kon minder
Net uitgelezen, het handzame boekje “Het kon minder, de lessen van Johan Remkes” (bol.com e-book).
Geschreven door Thijs Broer en Peter Kee die samen toch al heel wat van de politieke wereld gezien en besproken hebben.
Het boek is geen biografie, verwacht geen stapels voetnoten en analyses. Maar dat belooft de intro ook al niet. “‘Een boek over mij, dat hoeft niet zo nodig,’ zei Remkes. Pas toen we hem verzekerden dat het geen biografie moest worden, maar dat we wilden beschrijven hoe hij het had gebracht tot veelgevraagd probleemoplosser in dit stuurloze land […] en wat anderen daar misschien van konden leren, pas toen bromde hij: ‘Laten we dan maar eens praten’”.
Het boek leest vlot weg, en is een bij vlagen nostalgisch verhaal over politici die nog naar elkaar luisterden, en met geven en nemen problemen op wisten te lossen. Niet dat alles vroeger beter was overigens. Ik schrok van de paragrafen over de waanzinnige toestanden rond het kabinet met de LPF, bijvoorbeeld. Was dat al weer bijna vergeten.
Wat ik ook niet helder op het netvlies had is dat hoewel we Remkes nu kennen als probleemoplosser, hij ook regelmatig een half of heel decennium op zijn post bleef om een klus af te maken. Zie je ook niet zoveel meer.
Het boek omschrijft in 232 pagina’s wat de schrijvers noemen “de methode Remkes”, waarbij ze direct toegeven dat die methode uit niet zulke opzienbarende dingen bestaat. Goed luisteren, helder samenvatten, een onafhankelijke koers uitzetten en daar dan stevig aan vasthouden. Maar het boek maakt ook duidelijk dat deze dingen zo simpel nog niet zijn. Ga het maar eens doen, goed luisteren in een schreeuwerige tijd.
Kettingroker zijn is dan overigens een behulpzame zwakte. Want je kan op allemaal momenten strategisch even weggaan, of juist tactisch even meegaan met een andere roker. Contactmomenten die goud waard kunnen zijn. Ook het ‘doen we nog een biertje’ maakt een hoop mogelijk.
Verder belangrijk is die onafhankelijke koers. In situaties waarin Remkes actief was barstte het van de mensen met nog een BV erbij die ook zaken deed met de provincie. Vaak is zoiets toegestaan, maar vaak leidt het tot ambigue belangen. En dikwijls bleek het toch niet te mogen. Door dat soort rare nevenactiviteiten niet te hebben kan je een rechtere en stevigere koers varen.
Ik ben blij dat ik het boek heb gelezen. Je hoeft er niet in te gaan of uit te komen als een fan van Johan Remkes (al kan dat wel). Maar de lezer blijft zeker achter met een hernieuwde waardering voor het belang van ouderwetsche vaardigheden als luisteren, compromissen maken, onafhankelijkheid en je aan je woord houden. Aanrader.
- Peter Kee & Thijs Broer. Het kon minder. De lessen van Johan Remkes. Uitgeverij Pluim