Preview document (🔗 origineel)

---

S.M.G. Koopmans

Rapporteur EU Kiesakte

Tweede Kamer

Vijfde verslag Rapporteurschap Europese Kiesakte

aan de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken

in afschrift aan de vaste commissie voor EU-zaken

van de rapporteur Europese Kiesakte

datum 27 maart 2018

Voorzitter, geachte collega's

In het EU delegates portal staat een document dat afgelopen vrijdag onder de lidstaten is verspreid met daarin een concept gemeenschappelijk standpunt inzake de Europese kiesakte.¹ Volgens de Europese agenda zal het comité van permanent vertegenwoordigers, het hoogste diplomatiek-ambtelijke niveau van de Raad, woensdag 28 maart 2018 een besluit nemen over dit gemeenschappelijk standpunt. Indien het wordt aangenomen, zal het aan het Europees Parlement ter instemming worden voorgelegd om zo de onderhandelingen over de kiesakte af te ronden. 

Indachtig de motie-Taverne c.s., waarin de Kamer de regering heeft verzocht, “de Kamer te informeren zodra stemming in de Raad aan de orde is over een «concept-gemeenschappelijk standpunt» en dit vooraf ter uitdrukkelijke goedkeuring aan de Kamer voor te leggen,”² doe ik u verslag van de verschillen tussen het thans voorliggende standpunt en het oorspronkelijke voorstel van het Europees Parlement, in het licht van de door deze Kamer aangevoerde bezwaren.

Geschrapte elementen

In de voorliggende eindtekst komen de volgende elementen niet langer voor:

1. De invoering van een gemeenschappelijk kiesdistrict en transnationale kandidaten.

2. Vereisten over de procedures bij selectie van kandidaten door politieke partijen.

3. Waarborgen voor gendergelijkheid op de kandidatenlijsten.

4. Verplichting voor lidstaten om media-aandacht voor de Europese verkiezingen te faciliteren.

5. Het aanwijzen van Spitzenkandidaten.

6. Uitbreiding van het verbod op dubbelmandaten naar regionale volksvertegenwoordigingen.

7. Het publiceren van prognoses/exitpolls pas nadat alle stembureaus zijn gesloten.

Punten van overeenstemming

De volgende onderdelen zijn in het voorliggend concept overgenomen van het originele voorstel van het Europees Parlement, zij het in gewijzigde vorm:

1. Incorporatie in de kiesakte van bestaande  bepalingen uit het Verdrag omtrent de aard van het Europarlementariërschap.

2. Een termijn van tenminste drie weken voor de kandidaatstelling. Het EP stelde twaalf weken voor.

3. De optie voor lidstaten om toe te staan dat logo’s van EU politieke partijen op stembiljetten worden weergegeven. In het EP-voorstel was weergave van logo’s verplicht.

4. Gelijkschakeling van regels over het toesturen van informatie over verkiezingen aan kiezers. Deze bepaling blijft in essentie gelijk.

5. Stemmen per post, elektronisch stemmen en digitaal stemmen kan mogelijk worden gemaakt indien lidstaten dat willen. Deze bepaling is enigszins aangepast ten opzichte van het EP-voorstel.

6. Lidstaten stellen dubbelstemmen strafbaar met voldoende afschrikwekkende en proportionele straffen. Dit is een geheel nieuwe bepaling, niet door het EP voorgesteld.

7. Aanwijzing van een contactautoriteit en termijn voor uitwisseling van kiezersgegevens van zes weken Deze bepaling is enigszins aangepast ten opzichte van het EP-voorstel.

Opstaande punten

Tot slot zijn er nog twee kwesties waarover de lidstaten nog geen volledige overeenstemming hebben bereikt. In beide gevallen is er steeds een lidstaat die zich principieel verzet. Ten eerste betreft het de invoering van een kiesdrempel. Als compromis is deze nu gezet op 2% en is alleen van toepassing op lidstaten met meer dan 35 EP-zetels. Het EP stelde 3% voor, en al bij 26 zetels. Woensdag zal blijken of de lidstaat die als enige bezwaren blijft houden, om gaat. Ik zoek nog naar duidelijkheid hieromtrent.

De andere kwestie betreft stemmen vanuit het buitenland. Hongarije is tegen deze mogelijkheid en Ierland juist voorstander. Als compromis is bedacht dat in de kiesakte wordt bepaald dat lidstaten maatregelen kunnen nemen om dit te bevorderen. Het Europees Parlement had dit als verplichte bepaling voorgesteld. Het ziet er naar uit dat Hongarije hiermee kan leven.

Eindfase onderhandelingen

Na de bijeenkomst van het COREPER op de 28^e zal duidelijk worden of het Bulgaars Voorzitterschap erin slaagt de benodigde unanimiteit voor dit dossier te vinden. Het is nog niet duidelijk hoe de besluitvorming daarna zal verlopen, met name of er dan nog op ministerieel niveau een discussie plaatsvindt, of dat het Raadsstandpunt gelijk aan het Europees Parlement wordt voorgelegd. Het is ook nog niet duidelijk op welke wijze invulling zal worden gegeven aan de hierboven aangehaalde motie-Taverne c.s. Gelet op het bovenstaande, heb ik als rapporteur namens uw commissie de minister van Binnenlandse Zaken verzocht de Kamer op korte termijn te informeren over de actuele ontwikkelingen en het vervolg van de procedure.

Hoogachtend en met vriendelijke groet,

Sven Koopmans

---

1. Documentnummer 7328/18.↩︎

2. Kamerstuk 34 361, nr. 3.↩︎