Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2024-2025

27 565 Alcoholbeleid

31 532 Voedingsbeleid

Nr. 195 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 maart 2025

Hierbij bied ik u twee rapporten aan die inzicht geven in het aantal alcoholvergiftigingen, het aantal ongevallen door alcohol en de kosten die hiermee gemoeid zijn. Daarnaast reageer ik in deze brief op twee adviezen van de Gezondheidsraad over voedingsnormen.

Alcoholvergiftigingen en ongevallen door alcohol

Jaarlijks brengt Veiligheid NL in kaart hoeveel mensen in Nederland op de Spoed Eisende Hulp (SEH) belanden als gevolg van een alcoholvergiftiging en hoeveel mensen daar komen vanwege een ongeval dat samenhangt met (overmatig) alcoholgebruik.¹ Naast de jaarlijkse rapportage over 2023 heeft Veiligheid ook een herberekening uitgevoerd op het aantal ongevallen door alcohol.²

In 2023 zijn er op de SEH 4.400 mensen behandeld voor een alcoholvergiftiging. Daarnaast vonden er 2.500 behandelingen voor een alcoholvergiftiging in 2023 bij de huisartsenpost (HAP) plaats. Van de SEH-groep is maar liefst 23% jonger dan 18 jaar, terwijl deze groep geen alcohol mag kopen. Opvallend is bovendien de toename van het aantal meisjes in de leeftijdscategorie 12–17 jaar. In algemene zin is het aantal alcoholvergiftigingen de afgelopen 10 jaar wel met 29% afgenomen. De alcoholvergiftigingen van de SEH veroorzaakten 23 miljoen euro aan medische kosten en kosten door arbeidsverzuim.

Behalve dat het strafbaar is om alcohol te verkopen of door te geven aan minderjarigen, is het ook strafbaar om als minderjarige alcohol te drinken of in je bezit te hebben. Een gezonde generatie betekent een generatie die onder de 18 niet drinkt. Ik heb in recente brief over de naleving van de leeftijdsgrens al aangegeven dat ik het onacceptabel vind dat deze groep minderjarigen zo makkelijk aan alcohol komt en dat ik werk aan maatregelen om dit tegen te gaan. Die maatregelen moeten hand in hand gaan met het draagvlak in de samenleving, want ze vallen of staan bij naleving.

Op de SEH zijn daarnaast 62.100 mensen in 2023 behandeld voor een ongeval dat gerelateerd was aan alcohol. Registratie van alcoholgebruik dat voorafging aan ongevallen is in de praktijk onvolledig, omdat bij een bezoek aan de SEH in veel ziekenhuizen niet systematisch aan de patiënt wordt gevraagd of er voorafgaand aan het ongeval alcohol is gedronken. In 2024 heeft Veiligheid NL daarom aanvullend onderzoek gedaan om te komen tot een meer accurate schatting van dit soort ongelukken. In dit onderzoek zijn bezoekers van de SEH zelf gevraagd of er bij hun ongeval alcohol in het spel was. Uit dit onderzoek is gebleken dat er driemaal zo veel mensen (62.100 in plaats van 19.800 uit de LIS data³) met een ongeval waarbij alcohol een rol speelde op de SEH belanden als dat er eerder werd aangenomen. Dat is 11% van alle behandelingen op de SEH.

Bijna de helft van die 62.100 mensen was 55 jaar of ouder. Ongelukken vinden het vaakst (voor tweederde) in de privé sfeer plaats, in het verkeer (ruim een kwart, waarvan driekwart bestuurder is van een fiets) of door geweld (6 procent). Het aantal ongevallen door alcohol is de afgelopen tien jaar met maar liefst 67% toegenomen. In 2022 ging het om 23.900 ongevallen door alcohol. Dat aantal is weliswaar lager dan het aantal ongevallen zonder ophoogfactor (19.800), maar het verschil is niet significant en bovendien is de trend over 10 jaar zeer ongunstig. De sterkste stijging lijkt te zijn in het verkeer, daar is het aantal ongevallen waar alcohol een rol speelde in die periode met 79% toegenomen.

De medische en verzuimkosten die met al deze ongevallen met alcohol gepaard zijn, bedragen 200 mln.

Ik schrik ervan hoeveel mensen door alcoholgebruik op de SEH belanden en wat de impact daarvan is, ook op de zorg en de maatschappij. Deze mensen hoeven niet op de SEH te komen als zij bewuster zijn van en beter omgaan met de risico’s van het drinken van alcohol. Ik zal de inzichten uit deze onderzoeken meenemen in de samenhangende effectieve preventiestrategie waar ik uw Kamer dit kwartaal nog over zal informeren. Tot slot zal ik de resultaten met betrekking tot rijden onder invloed vanzelfsprekend ook delen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

Reactie op adviezen Gezondheidsraad over voedingsnormen

Met deze brief wil ik tevens reageren op twee adviezen van de Gezondheidsraad; één over de Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor lacterende vrouwen en één over de Aanpassing kwalificatie voedingsnorm voor selenium. Ik heb beide adviezen op 3 december 2024 ontvangen. De adviezen zijn te vinden op de website van de Gezondheidsraad www.gezondheidsraad.nl.

Het advies van de Gezondheidsraad over Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor lacterende vrouwen is een advies in de serie van adviezen over voedingsaanbevelingen en voedingsnormen voor de eerste duizend dagen na conceptie waar de Gezondheidsraad sinds 2018 aan werkt.

Voor de algemene bevolking beschrijven de Richtlijnen goede voeding 2015 wat een gezond voedingspatroon inhoudt en beschrijven de Voedingsnormen voor vitaminen en mineralen 2018 de behoefte aan deze voedingsstoffen voor de algemene bevolking.

Ik vind het belangrijk dat de voedingsnormen ook voor de (additionele) behoefte van de groep vrouwen die borstvoeding geeft grondig zijn uitgewerkt en gebaseerd worden op de huidige stand van de wetenschap. Bij het opstellen van het advies heeft de Gezondheidsraad opnieuw gekeken naar de kwalificatie van de seleniumnorm voor alle (leeftijds)groepen. De Gezondheidsraad kwalificeert deze nu als relevant voor de voedingsvoorlichting en -monitoring.

Ik neem de adviezen van de Gezondheidsraad over. De adviezen worden verwerkt in de voedingsvoorlichting van het Voedingscentrum. Ik dank de Gezondheidsraad voor deze adviezen.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
V.P.G. Karremans

---

1. Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol. SEH-behandelingen in 2023. Amsterdam: VeiligheidNL.↩︎

2. Alcohol en ongevallen. LIS vervolgonderzoek. Amsterdam: VeiligheidNL.↩︎

3. Letsel Informatie Systeem van de SEH.↩︎