Memorie van toelichting

Wijziging van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Memorie van toelichting

Nummer: 2025D18386, datum: 2025-04-23, bijgewerkt: 2025-06-04 15:49, versie: 3 (versie 1, versie 2, versie 3)

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36725-J-2).

Gerelateerde personen:

Eerste ondertekenaar: B. Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat (Ooit PVV kamerlid)

Onderdeel van kamerstukdossier 36725 J-2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota).

Onderdeel van zaak 2025Z08063:

Indiener: B. Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat
Voortouwcommissie: vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat

Onderdeel van activiteiten:

2025-04-24 14:29: Aanvang middagvergadering: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
2025-05-21 12:15: Procedurevergadering IenW (Procedurevergadering), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
2025-05-22 14:00: Wijziging van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
2025-06-18 09:30: Extra procedurevergadering commissie I&W (groslijst controversieel verklaren) (Procedurevergadering), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
2025-07-02 09:30: Procedurevergadering IenW (Procedurevergadering), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
2025-07-03 13:40: Aanvang middagvergadering: STEMMINGEN (over alle onderwerpen tot en met 2 juli 2025) (Stemmingen), TK

Preview document (🔗 origineel)

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2024-2025

36 725 J Wijziging van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in:

de begrotingsstaat van het Deltafonds.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
B. Madlener

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

Algemeen

Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II 2015–2016 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsar tikelen op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen.

< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 < 1.000	5	5
=> 1.000	5	5

Mede naar aanleiding van overleg met uw Kamer zijn in aanvulling op deze regelgeving voor dit fonds de onderstaande punten verwerkt voor de eerste suppletoire begroting.

– Het opnemen van gedetailleerde projectinformatie in de suppletoire begrotingen conform begroting en jaarverslag (brief van 4 november 2009 naar aanleiding van toezegging verbetering informatievoorziening bij WGO van 24 juni 2009); Kamerstukken II 2009–2010, 32 123 A, nr. 8)

– Het inzicht in de budgetten van de verkenningen en planuitwerkingprogramma’s wordt vergroot door begrotingsmutaties expliciet in de MIRT tabellen zichtbaar te maken op projectniveau (toezegging WGO van 22 juni 2011);

– Mutaties op de beschikbare budgetten worden in de (niet voorgeschreven) verdiepingsbijlage op artikelonderdeelniveau voor de volledige looptijd tot en met 2039 inzichtelijk gemaakt.

Opbouw

Dit wetsvoorstel kent een opbouw waarbij afhankelijk van de informatie vraag- en behoefte verder kan worden ingezoomd. Deze verdiepingsslag is als volgt opgebouwd.

– Allereerst is de begrotings(wet)staat voor het Deltafonds voor het jaar 2025 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld.

– Daarna is eerst op hoofdlijnen (paragraaf 2.1) inzicht verstrekt in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee kan snel een indruk worden verkregen van de inhoud van dit wetsvoorstel.

– Via de artikelsgewijze toelichting (paragraaf 3) worden alle beleidsmatig relevante mutaties op het niveau van het artikelonderdeel zichtbaar gemaakt, en waar zinvol en relevant, ook toegelicht. Dit rekening houdend met de norm zoals hierboven is aangegeven.

– Als onderdeel van de artikelsgewijze toelichting is in de verdiepingsbijlage (paragraaf 4.1) door middel van een meerjarige mutatietabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

– Tenslotte zijn in de verdiepingsbijlage (paragraaf 4.2) van dit wetsvoorstel de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze (meerjarige) MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

• van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;

• van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

2. De Producten

2.1. Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Vastgestelde begroting 2025		1.723,0
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Kader relevante mutaties:
1.	Saldo 2024	div.	26,2						0,0
2.	Kasschuif binnen Deltafonds	div.	– 7,1	1,4	0,3	1,1	– 9,4	13,7	0,0
3.	Overboekingen ministeries	div.	1,9	2,5	3,7	– 0,9	– 0,3	– 0,1	– 0,3
4.	Overboeking hoofdstuk XII	div.	– 4,4	– 6,9	– 6,3	– 3,9	– 4,7	– 4,7	– 37,6
5.	Desalderingen	div.	2,1	0,2					0,0
6.	Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming	div.	20,0	– 255,0	90,0	50,0		– 60,0	155,0
7.	Taakstelling eindejaarsmarge	div.	– 17,0						0,0

Niet kader relavante mutaties:
8.	Herschikking landelijke taken	3.02		100,7	124,0	122,2	119,7	122,9	1.160,0
		5.02		– 100,7	– 124,0	– 122,2	– 119,7	– 122,9	– 1.160,0
9.	CA-instandhouding	5.04							– 1.480,5
		3.02							1.480,5
10.	Stoffen en waterketen	5.03			– 10,0	– 10,0	– 10,0	– 10,0	0,0
		7.03			10,0	10,0	10,0	10,0	0,0
11.	HWBP	5.03							– 1.000,0
		5.04							1.000,0

Stand 1e suppletoire begroting 2025		1.744,7	– 257,8	87,7	46,4	– 14,4	– 51,1	117,1

Vastgestelde begroting 2025		1.723,0
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Kader relevante mutaties
1.	Saldo 2024	5.10	27,8						0,0
1.	Saldo 2024 ontvangstenartikelen	div.	– 1,6						0,0
2.	Kasschuif binnen Deltafonds	div.	– 7,1	1,4	0,3	1,1	– 9,4	13,7	0,0
3.	Overboekingen ministeries	div.	1,9	2,5	3,7	– 0,9	– 0,3	– 0,1	– 0,3
4.	Overboeking hoofdstuk XII	div.	– 4,4	– 6,9	– 6,3	– 3,9	– 4,7	– 4,7	– 37,6
5.	Desalderingen	div.	2,1	0,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
6.	Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming	div.	20,0	– 255,0	90,0	50,0		– 60,0	155,0
7.	Taakstelling eindejaarsmarge	div.	– 17,0						0,0

Stand 1e suppletoire begroting 2025		1.744,7	– 257,8	87,7	46,4	– 14,4	– 51,1	117,1

Toelichting

1. Saldo 2024

De begroting van het Deltafonds vertoont over het jaar 2024 een voordelig saldo van € 27,8 miljoen. Dit saldo wordt gevormd door de saldering van de in dat jaar gerealiseerde uitgaven en ontvangsten. Het voordelig saldo wordt in 2025 als verhoging van de ontvangsten geboekt op het artikelonderdeel 5.10 Saldo van de afgesloten rekeningen. In dit wetsvoorstel is naast deze ontvangstenverhoging ook het volledig voordelig saldo op de juiste uitgaven- en ontvangstenartikelen (producten) begrotingstechnisch verwerkt, uitgavenartikelen verhoogd met € 26,2 miljoen en de ontvangstenartikelen verlaagd met € -1,6 miljoen.

Kaschuif binnen Deltafonds

Om binnen het Deltafonds tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk. Door middel van een kasschuif via artikel 01.02 Ontwikkeling waterveiligheid worden de bedragen in de juiste jaren geplaatst.

Overboekingen ministeries

Dit betreft diverse overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken binnen de Rijksbegroting.

Overboekingen hoofstuk XII

Dit betreft de overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken binnen de Rijksbegroting. Dit o.a. betreft een overboeking vanuit het Mobiliteitsfonds via HXII voor Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) als een tegemoetkoming in de meerkosten waar aanbestedende rijksdiensten in infraprojecten mee te maken krijgen door de inzet van schoon en emmissieloos materieel (€ 12,6 miljoen waarvan € 3,8 miljoen in 2025). Daarnaast De Rijksbrede apparaatstaakstelling tranche 2026 voor RWS is verwerkt. In de Ontwerpbegroting 2025 is tranche 2025 reeds verdeeld over de dienstonderdelen (excl. RWS) van IenW, nu volgt tranche 2026 welke tijdelijk was opgenomen onder artikel 98 van de beleidsbegroting HXII. Voor de periode tot en met 2038 gaat het om € -52,1 miljoen. De overboekingen worden in de artikelsgewijze toelichting nader toegelicht.

Desalderingen

In 2025 wordt aan verschillende projecten binnen het Deltafonds een bijdrage van derden toegevoegd.

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

In 2026 wordt € 255 miljoen weggeschoven, een deel hiervan (€ 20 miljoen) schuift naar 2025. In totaal schuift er in de begrotingsperiode (2025–2030), € 155 miljoen weg naar 2031 en latere jaren. Bij de begroting van 2025 van het Delltafonds is de overprogrammering voor het jaar 2025 verhoogd. Bij Voorjaarsnota 2025 heeft het kabinet besloten om deze pilot door te zetten en ook de overprogrammering in de jaren 2026 en 2027 te verhogen en vanaf 2028 weer af te bouwen via een afbouwpad. De overprogrammering is nu in latere jaren verhoogd om te onderzoeken of dit tot een realistischere begroting leidt. Het toewerken naar een realistischere ritme is een belangrijk advies van de expertgroep realistisch ramen (commissie de Jong). In 2025 komt daarmee het totaal aan programmering op ca. € 1,98 miljard en € 2,15 miljard in 2026.

Taakstelling eindejaarsmarge

Het voordelig saldo 2024 op het DF is gekort met € -17 miljoen ter dekking van Herstel Toeslagen.

Deze mutatie betreft een budgetneutrale herschikking van de middelen voor landelijke taken. Een deel van deze middelen maakt deel uit van het Exploitatie en Onderhoudsbudget en wordt met ingang van 2026 verantwoord op artikel 3.2 Onderhoud en vernieuwing € -1.749,5 miljoen.

In het Coalitieakkoord zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing van de Rijksinfrastructuur. Bij Voorjaarsnota 2023 zijn deze middelen van de aanvullende post overgeboekt naar het Deltafonds voor de jaren 2026-structureel (artikel 5.04 Reserveringen). Met deze mutaties worden de beschikbaar gestelde middelen overgeboekt naar de artikelen waar ze worden ingezet voor de instandhouding van onze dijken, duinen en dammen.

Vanwege het aflopen van de beleidsreservering voor de Delta aanpak Waterkwaliteit in 2025 en de nog resterende uitdagingen in het kader van Stoffen en waterketen wordt voor 2026–2029 extra middelen (€ 10,0 miljoen per jaar) overgeboekt naar het uitvoeringsartikel ten behoeve van investeringen in vergunningverlening, toezicht en handhaving, terugdringen van PFAS in de leefomgeving, zekerstellen van voldoende drinkwater van hoge kwaliteit en bescherming van drinkwaterbronnen, aanpak van microverontreinigingen en microplastics; voortzetten van wetenschappelijk onderzoek en de doorontwikkeling van instrumenten voor bedrijven en overheden.

Dit betreft een budgetoverheveling, vanwege het voorziene tekort op de gereserveerde middelen voor het HWBP wordt een beleidsreservering van € 1 miljard op artikel 5.04 Reserveringen opgenomen.

3. Productartikelen

3.1. Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Verplichtingen	1.429.674		1.429.674	544.651	1.974.325	– 126.171	259.251	– 428.470	355.806	401.639
Uitgaven	560.480		560.480	18.908	579.388	– 207.828	– 99.932	– 98.132	14.431	112.917

1.01	Grote projecten waterveiligheid	36.004		36.004	70.679	106.683	– 44.780	– 20.773	8.548	230	343
1.01.01	Programma HWBP-2 Waterschapsprojecten	33.368		33.368	69.955	103.323	– 39.925	– 32.839	7.265
1.01.02	Programma HWBP-2 Rijksprojecten	1.212		1.212	515	1.727
1.01.03	Ruimte voor de rivier	803		803	– 48	755	3.857	1.845	1.251
1.01.04	Maaswerken	621		621	257	878	– 8.712	10.221	32	230	343

1.02	Ontwikkeling waterveiligheid	490.979		490.979	– 55.023	435.956	– 170.548	– 81.885	– 114.834	13.257	112.076
1.02.01	Planning waterveilgheid	62.295		62.295	2.481	64.776	1.759	36	– 1.460	10.725	– 3
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	1.518		1.518		1.518
1.02.02	Aanleg waterveiligheid	428.684		428.684	– 57.504	371.180	– 172.307	– 81.921	– 113.374	2.532	112.079

1.03	Studiekosten	33.497		33.497	3.252	36.749	7.500	2.726	8.154	944	498
1.03.01	Studie en onderzoekskosten	33.497		33.497	3.252	36.749	7.500	2.726	8.154	944	498
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS				8.745	8.745
1.03.02	Overige studiekosten	0		0		0

Ontvangsten	167.535		167.535	– 7.614	159.921	1.433	278	1.121	– 9.403	13.657
1.09	Ontvangsten investeren in waterveiligheid	167.535		167.535	– 7.614	159.921	1.433	278	1.121	– 9.403	13.657
1.09.03	Ontvangsten waterschappen HWBP	167.039		167.039	– 7.535	159.504	937	278	1.121	– 9.403	13.657
1.09.04	Overige ontvangsten HWBP				0	0
1.09.05	Overige aanleg ontvangsten	496		496	– 79	417	496

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 544,6 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (€ 332,7 miljoen) en verschuiving van verplichtingenruimte vanuit latere jaren (€ 214,8 miljoen). Daarnaast zijn er diverse kleinere mutaties die per saldo leiden tot een verhoging van de verplichtingen van € -2,9 miljoen.

De verschuiving vanuit latere jaren van € 214,8 miljoen betreft met name de herziene planningen van de keringbeheerders bij het HWBP en HWBP-2 en Rijksprojecten € 313,1 miljoen, het eerder aangaan van verplichtingen voor het project HWBP Rijksprojecten € -53,4 miljoen en een correctie van onterecht opgevoerd verplichtingenbudget op de post over/onderprogrammering (€ -16,9 miljoen). Daarnaast zijn er diverse kleinere mutaties die leiden tot een verlaging van € -28,0 miljoen.

Uitgaven

Artikel 1.01 Grote projecten waterveiligheid

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 70,7 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit een verhoging ad € 13,5 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024 en kasschuiven van € 57,2 miljoen vanuit latere jaren.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 13,5 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

Vanuit latere jaren wordt € 57,2 miljoen toegevoegd in verband met aanpassing van de uitvoeringsplanning van het Hoogwaterbeschermingsprogramma-2. Deze aanpassing van de beschikbare middelen is nagenoeg geheel terug te voeren op het deelproject Markeermeerdijken.

Artikel 1.02 Ontwikkeling waterveiligheid

De verlaging van dit artikelonderdeel met € -55 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit de volgende mutaties, een verlaging ad € -85,9 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024,kasschuiven vanuit latere jaren van € 16,1 miljoen en een kasschuif ten gunte van het generale beeld € 20 miljoen. Daarnaast zijn er diverse kleinere boekingen die leiden tot een verlaging van € -5,2 miljoen.

Saldo 2024

De verlaging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € -85,9 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

Om binnen een modaliteit de beschikbare bedragen in overeenstemming te brengen met de geactualiseerde programmering zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk. De overprogrammering van het Deltafonds in de ontwerpbegroting 2025 bedroeg € 240 miljoen welke na verwerking van doorwerking saldo 2024 (€ 123 miljoen) € 363 miljoen bedraagt. Middels de geactualiseerde programmering en een kasschuif ten gunste van het Rijksbrede financiële beeld wordt in 2025 een bedrag van € 132 miljoen ten gunste van de overprogrammering gebracht, waarmee deze uitkomt op een overprogrammering van € 231 miljoen.

Naast de ontwikkeling in de overprogrammering heeft de omvangrijkste kasschuif betrekking op het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Op basis van de actuele prognoses van de beheerders (waterschappen), die de projecten voorbereiden en uitvoeren, wordt vanuit 2025 € -66,1 miljoen verschoven naar latere jaren. Ten aanzien van de rijksprojecten wordt € -13,5 miljoen verschoven naar latere jaren.

Daarnaast zijn er verschillende kleinere verschuivingen die leiden tot een verlaging van € -15,4 miljoen.

Artikel 1.03 Studiekosten

De verhoging van het beschikbare bedrag met € 3,3 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Ontvangsten

De ontvangsten worden verlaagd met € -7,6 miljoen in 2025. Dit betreft ontvangsten HWBP die verschuiven naar latere jaren als gevolg van de aanpassing van de uitvoeringsplanning HWBP (€ -7,1 miljoen). Daarnaast wordt het saldo 2024 verwerkt hetgeen een verlaging in 2025 betekent van € -1,3 miljoen en enkele kleinere mutaties van per saldo een verhoging van € 0,8 miljoen.

3.2 Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Verplichtingen	50.013		50.013	345	50.358	4.609	1.541	3.504	1.284
Uitgaven	59.237		59.237	– 5.963	53.274	7.300	1.253	2.488	984

2.02	Ontwikkeling zoetwatervoorziening	48.097		48.097	– 7.317	40.780	7.300	1.253	2.488	984
2.02.01	Planning zoetwatervoorziening	0		0		0
2.02.02	Aanleg zoetwatervoorziening	48.097		48.097	– 7.317	40.780	7.300	1.253	2.488	984

2.03	Studiekosten	11.140		11.140	1.354	12.494
2.03.01	Studie en onderzoekskosten Deltaprogramma	11.140		11.140	1.354	12.494
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS				420	420

Ontvangsten				0	0

Toelichting

Verplichtingen

De verhoging van het beschikbare verplichtingenbedrag met € 0,3 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Uitgaven

Artikel 2.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening

De verlaging van dit artikelonderdeel met € -7,3 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 5,9 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € – 12,0 miljoen en overboekingen binnen Deltafonds € -1,3 miljoen en enkele kleinere mutaties per saldo een verhoging van € 0,1 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 5,9 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

De kasschuif op investeringen zoetwatervoorziening betreft het verschuiven van de beschikbare bedragen voor het Deltaplan Zoetwater (€ -10,9 miljoen), project Waterbewust leven (€ -0,7 miljoen) en Besluit Beheer Haringvlietsluizen (€ -0,4 miljoen).

Overboekingen binnen het Deltafonds

Voor de Impulsregeling Ruimtelijke Adaptatie wordt € -0,9 miljoen overgeboekt naar Delta programma Ruimtelijke Adaptatie (artikel 1.03 studiekosten) om de werkregio's verder te ondersteunen met het uitwerken van klimaatadaptatie. Daarnaast wordt vanuit het Deltaplan Zoetwater € 0,5 miljoen overgeboekt naar artikel 3.02 voor financiering van de hogere kosten project Noordervaart als gevolg van een schadeclaim door de ongeldig verklaarde gunning en kosten ter dekking van de heraanbesteding.

Artikel 2.03 Studiekosten

De verhoging van het beschikbare kasbedrag met € 1,4 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

3.3 Artikel 3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Verplichtingen	375.834		375.834	32.742	408.576	139.222	129.228	96.275	49.152	– 8.326
Uitgaven	397.223		397.223	12.129	409.352	121.000	124.958	99.995	57.243	4.097

3.01	Exploitatie	8.261		8.261	23	8.284
3.01.01	Exploitatie watermanagement	8.261		8.261	23	8.284
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	8.261		8.261	23	8.284

3.02	Onderhoud en vernieuwing	388.962		388.962	12.106	401.068	121.000	124.958	99.995	57.243	4.097
3.02.01	Onderhoud waterveiligheid	325.625		325.625	17.649	343.274	65.614	32.639	33.384	32.732	32.250
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	325.625		325.625	17.649	343.274	65.614	32.639	33.384	32.732	32.250
3.02.02	Onderhoud zoetwatervoorziening	32.418		32.418	760	33.178	74.689	91.457	90.462	88.606	90.912
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	32.418		32.418	760	33.178	74.689	91.457	90.462	88.606	90.912
3.02.03	Vernieuwing	30.919		30.919	– 6.303	24.616	– 19.303	862	– 23.851	– 64.095	– 119.065

Ontvangsten

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 32,7 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (verhoging met € 22,7 miljoen), een verplichtingenschuif naar latere jaren € -8,4 miljoen en een overboeking binnen het Deltafonds van € 18,4 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 22,7 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Verplichtingenschuif

De verplichtingenschuif wordt grotendeels veroorzaakt bij de vernieuwingsprojecten:

– Renovatie Krammersluizen als gevolg van een gewijzigde termijnstaat van de aannemer.

– (Onderzoek) Sluis- en gemaalcomplex IJmuiden omdat het onderzoeksprogramma een ander karakter heeft dan een regulier uitvoeringsproject. met vele losse contracten in verschillende fases. en de scherpte van de prognoses daarom ook verschilt. Het zwaartepunt wortd nu in 2027 verwacht.

– Het doorschuiven van de risicoreservering.

Overboeking binnen het Deltafonds

– Vanuit het Deltaplan Zoetwater (artikel 2.02) wordt € 0,5 miljoen overgeboekt voor financiering van de hogere kosten project Noordervaart. Dit als gevolg van een schadeclaim door de ongeldig verklaarde gunning en kosten ter dekking van de heraanbesteding.

– Vanuit de investeringsruimte wordt € 18 miljoen overgeboekt ter dekking van tegenvallers die zijn ontstaan waarop RWS geen invloed heeft (exogene tegenvallers). Het betreft tegenvallers die in 2024 zijn ontstaan en waarvoor in 2025 compensatie wordt verleend.

Uitgaven

3.01 Exploitatie

Overboekingen binnen het Deltafonds

CA instandhouding € 55,2 miljoen

3.02 Onderhoud en vernieuwing

De verhoging bij Voorjaarsnota van € 12,1 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 een verhoging met € 3,9 miljoen, overboekingen binnen het Deltafonds € 18,4 miljoenen een kasschuif naar latere jaren € -10,1 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 3,9 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Overboekingen binnen het Deltafonds

– Vanuit het Deltaplan zoetwater (artikel 2.02) wordt € 0,5 miljoen overgeboekt voor financiering van de hogere kosten project Noordervaart. Dit als gevolg van een schadeclaim door de ongeldig verklaarde gunning en kosten ter dekking van de heraanbesteding.

– CA Instandhouding € -906,7 miljoen

– CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing € 7,1 miljoen

Voor de uitvoering van de nieuwe wettelijke verplichting energiebesparing uit de omgevingswet wordt € -8,7 miljoen overgeboekt naar de uitvoeringsartikelen. De uitvoering vindt plaats op natuurlijke momenten. Bij uitvoering op niet-natuurlijke momenten zou dit leiden tot een exponentieel hoger benodigd budget en maatschappelijke hinder.

– CA Instandhouding exogene tegenvallers € -18,0 miljoen

Dit betreft compensatie van tegenvallers die zijn ontstaan en waarop RWS geen invloed heeft (exogene tegenvallers). Het betreft tegenvallers die in 2024 zijn ontstaan en waarvoor in 2025 compensatie wordt verleend.

– Een budgetneutrale herschikking van de middelen voor landelijke taken. Een deel van deze middelen maakt deel uit van het Exploitatie en Onderhoudsbudget en wordt met ingang van 2026 verantwoord op artikel 3.2 Onderhoud en vernieuwing € 1.749,5 miljoen.

– Excessieve prijsstijgingen € 43,7 miljoen,

Als gevolg van inflatie door onzekerheid in de wereld onder meer door de oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende energie- en staalcrisis zijn de prijzen in de GWW sector enorm gestegen. De kosten voor de exploitatie en het onderhoud van de RWS netwerken zijn daardoor ook fors toegenomen. De budgetten op instandhouding zijn via IBOI geïndexeerd. Deze indexering is echter lager dan de GWW index. Het verschil tussen GWW Index en IBOI is de benodigde compensatie ter dekking van de excessieve prijsstijgingen. De toevoeging betreft 2026 en 2029.

Kasschuiven

De kasschuif wordt grotendeels veroorzaakt bij de vernieuwingsprojecten:

– Renovatie Krammersluizen als gevolg van een gewijzigde termijnstaat van de aannemer.

– Het doorschuiven van de risicoreservering.

3.4 Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Verplichtingen	4.827		4.827	24.968	29.795	37.198	28.802	– 895	– 1.026	– 1.137
Uitgaven	96.590		96.590	19.843	116.433	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369

4.02	GIV/PPS	96.590		96.590	19.843	116.433	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369
4.02.01	GIV/PPS	96.590		96.590	19.843	116.433	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369

Ontvangsten

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 25,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (verhoging met € 32,6 miljoen) en een verplichtingenschuif naar latere jaren € -7,6 miljoen. Deze mutaties op de verplichtingen zijn volledig gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

Uitgaven

De verhoging bij Voorjaarsnota van € 19,8 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (verhoging met € 6,4 miljoen) en een kasschuif vanuit latere jaren € 13,4 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 6,4 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

De kasschuif waarbij € 13,4 miljoen vanuit latere jaren wordt verschoven betreft het project Afsluitdijk. Kasschuif wordt voornamelijk veroorzaakt door de energieverrekening met opdrachtnemer van het DBFM contract. Deze verrekening was eerder nog niet in prognoses verwerkt aangezien niet eerder bekend was hoe dit verrekend zou gaan worden. Recentelijk is daar duidelijkheid over gekomen en zijn hier in het verlengde van de vaststellingsovereenkomst nadere contractuele afspraken over gemaakt. Als gevolg hiervan worden de middelen opnieuw over de jaren verdeeld.

3.5 Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Verplichtingen	450.353		450.353	– 27.404	422.949	– 161.503	– 173.713	– 93.924	– 127.359	– 181.789
Uitgaven	449.652		449.652	– 31.090	418.562	– 158.302	– 173.874	– 94.085	– 127.520	– 181.950

5.01	Apparaat	312.729		312.729	3.120	315.849	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301
5.01.01	Staf Deltacommissaris	1.650		1.650	– 219	1.431
5.01.02	Apparaatskosten RWS	311.079		311.079	3.339	314.418	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	311.079		311.079	3.339	314.418	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301

5.02	Overige uitgaven	76.648		76.648	– 1.835	74.813	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854
5.02.01	Overige netwerkgebonden uitgaven	73.224		73.224	– 1.527	71.697	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	73.224		73.224	– 1.527	71.697	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854
5.02.02	Programma-uitgaven DC	3.424		3.424	– 308	3.116

5.03	Investeringsruimte	55.400		55.400	– 27.500	27.900	– 55.632	– 49.799	23.366	5.559	– 53.495
5.03.01	Programmaruimte	55.400		55.400	– 27.500	27.900	– 55.632	– 49.799	23.366	5.559	– 53.495
5.03.02	Beleidsruimte

5.04	Reserveringen	4.875		4.875	– 4.875	0	– 2.442	484	6.460	– 9.925	– 2.300
5.04.01	Reserveringen	4.875		4.875	– 4.875	0	– 2.442	484	6.460	– 9.925	– 2.300

Ontvangsten				27.797	27.797
5.10	Saldo afgesloten rekeningen				27.797	27.797

Toelichting

Verplichtingen

De mutaties op de verplichtingen zijn volledig gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

Uitgaven

5.01 Apparaat

De verhoging in 2025 van het beschikbare bedrag met € 3,1 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Dit artikel onderdeel wordt vanaf 2026 verlaagd met € -1,0 miljoen oplopend naar € -4,2 miljoen structureel in verband met de verwerking van tranche 2026 van de apparaatstaakstelling uit het hoofdlijnenakkoord van kabinet-Schoof. In de begroting 2025 is tranche 2025 reeds verdeeld over de dienstonderdelen van IenW. Nu volgt tranche 2026 welke tijdelijk was opgenomen onder artikel 98 van Hoofdstuk XII. De taakstelling voor RWS wordt ingevuld door verambtelijking van de inhuur, afbouw materiële kosten en de bijdrage aan beleidsondersteuning en advies (BOA taken).

5.02 Overige uitgaven

De verhoging in 2025 van het beschikbare bedrag met € -1,8 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

De belangrijkste mutaties op dit artikel betreffen een budgetneutrale herschikking van de middelen voor landelijke taken. Een deel van deze middelen maakt deel uit van het Exploitatie en Onderhoudsbudget en wordt met ingang van 2026 verantwoord op artikel 3.2 Onderhoud en vernieuwing € -1.749,5 miljoen.

Het overboeken van de middelen CA Instandhouding € 486,7 miljoen

5.03 Investeringsruimte

De verlaging van dit artikelonderdeel met € 27,5 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 2,8 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € -12,8 miljoen, taakstellende verlaging eindejaarsmarge € -17,0 miljoen en enkele kleinere boekingen van per saldo € – 0,5 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 2,8 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

Middels overboekingen binnen het Deltafonds wordt in verschillende jaren een beroep gedan op de investeringsruimte. Met de kasschuif wordt de investeringsruimte in lijn gebracht met het beroep dat wordt gedaan op de investeringsruimte.

Overboekingen binnen het Deltafonds

Vanuit de investeringsruimte worden de volgende items gefinancierd:

– Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) € -10 miljoen

Dit betreft een budgetoverheveling voor het DPRA programma die wordt aangevuld om bestaande inzichten over gevolgen van extreem weer te blijven ontsluiten. Het gaat hierbij om ondersteuning van het DPRA programma decentrale procesondersteuning, ontwikkeling van kennis, ontwikkeling van standaarden, bewustwording en aanpak van bovenregionale wateroverlast.

– Excessieve prijsstijgingen € -43,7 miljoen

– Vernieuwing SAP € -7,5 miljoen

Dit betreft de bijdrage van het Deltafonds in de kosten van het project Vernieuwing Generieke Processen SAP.

– Capaciteit HWS € -7,6 miljoen

De financiering van de benodigde capaciteit voor aanleg hoofdwatersystemen wordt doorgetrokken naar 2032.

– Beleidsreserveringen € 26,4 miljoen

De afgelopen jaren is gebleken is dat van de onderzoeksreservering niet of nauwelijks gebruik wordt gemaakt. De gereserveerde middelen worden daarom teruggeboekt naar de investeringsruimte.

– Stoffen en waterketen € -40,0 miljoen

– KRW € -168 miljoen

In de jaren 2026 en 2027 wordt respectievelijk € 68 en 100 miljoen aan de KRW vanuit de investeringsruimte toegevoegd. Dit betreft een budgetoverheveling voor tegenvallende kosten van de uitvoering van de KRW.

– MONS € -9,7 miljoen

In 2021 is besloten tot uitvoering van een meerjarenprogramma Monitoring Onderzoek Natuurversterking Soortenbescherming, dat door RWS wordt uitgevoerd. De kosten van de inzet van schepen was echter niet begroot, omdat verwacht werd dat deze kosten onder de «apparaatskosten» van RWS zouden vallen. Dit bleek niet het geval en deze kosten (€ 9,7 miljoen) waren daarom tijdelijk gefinancierd uit het Deltaplan Zoet water. Met deze mutatie worden de beleidsreservering Deltaplan Zoetwater weer aangevuld.

– HWBP € -1.000,0 miljoen.

Dit betreft een budgetoverheveling, vanwege het voorziene tekort op de gereserveerde middelen voor het HWBP wordt een beleidsreservering van € 1 miljard op artikel 5.04 Reserveringen opgenomen.

– Taakstelling eindejaarsmarge

Het voordelig saldo 2024 op het DF is gekort met € -17,0 miljoen als gevolg van de dekking voor Herstel Toeslagen.

– Diverse kleinere overboekingen van per saldo € 4,4 miljoen.

Voor de kasritme van de overboekingen wordt verwezen naar de verdiepingsbijlage artikel 5.03 Investeringsruimte.

5.04. Reserveringen

Overboekingen binnen het Deltafonds

Vanuit de investeringsruimte worden de volgende items gefinancierd:

– CA Instandhouding € -1.448,5 miljoen

– CA instandhouding vernieuwing € -76,8 miljoen

– CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing € -8,7 miljoen

– CA Instandhouding exogene tegenvallers € -18,0 miljoen

– Beleidsreserveringen € -26,4 miljoen

De afgelopen jaren is gebleken dat van de onderzoeksreservering niet of nauwelijks gebruik wordt gemaakt. De gereserveerde middelen worden daarom teruggeboekt naar de investeringsruimte.

– MONS € 9,7 miljoen

In 2021 is besloten tot uitvoering van een meerjarenprogramma Monitoring Onderzoek Natuurversterking Soortenbescherming, dat door RWS wordt uitgevoerd. De kosten van de inzet van schepen was echter niet begroot, omdat verwacht werd dat deze kosten onder de «apparaatskosten» van RWS zouden vallen. Dit bleek niet het geval en deze kosten (€ 9,7 miljoen) waren daarom tijdelijk gefinancierd uit het Deltaplan Zoetwater. Met deze mutatie worden de beleidsreservering Deltaplan Zoetwater weer aangevuld.

– HWBP € 1.000,0 miljoen.

Dit betreft een budgetoverheveling vanwege het voorziene tekort op de gereserveerde middelen voor het HWBP (gevolg van niet halen van ambitie tot goedkopere aanleg) wordt een beleidsreservering van € 1 miljard op artikel 5.04 Reserveringen opgenomen.

– Rivierverruiming Maas € 6,2 miljoen

De mutatie betreft doorwerking/terugboeking vanwege eerdere leenconstructie uit beleidsreservering Integraal Rivier Management voor prijsstijgingen bij projecten Rivierverruiming Maas. Met deze mutatie wordt de beleidsreservering weer aangevuld.

Ontvangsten

5.10 Saldo afgesloten rekeningen

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 27,8 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

3.6 Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Ontvangsten	1.555.433		1.555.433	586	1.556.019	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795
6.09	Ten laste van begroting IenW	1.555.433		1.555.433	586	1.556.019	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795
6.09.01	Ten laste van begroting IenW	1.555.433		1.555.433	586	1.556.019	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795

Toelichting

De verlaging van het artikelonderdeel is voornamelijk het gevolg van overboekingen naar andere ministeries en naar de beleidsbegroting van IenW. Voor een nadere toelichting is bij de uitgavenartikelen een toelichting opgenomen.

3.7 Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Verplichtingen	160.422		160.422	230.323	390.745	54.846	184.236	90.238	31.141	7.232
Uitgaven	159.786		159.786	7.930	167.716	– 17.102	213.094	138.475	42.868	16.167

7.01	Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water	83.314		83.314	– 3.294	80.020	– 41.450	160.683	93.679	2.659
7.01.01	Real.progr.Kaderrichtlijn water	83.314		83.314	– 3.294	80.020	– 41.450	160.683	93.679	2.659

7.02	Ontwikkeling waterkwaliteit	55.245		55.245	2.349	57.594	12.418	43.120	35.085	30.100	16.031
7.02.01	Aanleg waterkwaliteit	45.218		45.218	1.749	46.967	12.418	43.120	35.085	30.100	16.031
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	103		103		103
7.02.02	Planning waterkwaliteit	10.027		10.027	600	10.627
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	5.933		5.933	500	6.433

7.03	Studiekosten waterkwaliteit	21.227		21.227	8.875	30.102	11.930	9.291	9.711	10.109	136
7.03.01	Studiekosten waterkwaliteit	21.227		21.227	8.875	30.102	11.930	9.291	9.711	10.109	136
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	4.856		4.856	2.479	7.335	– 820	– 959	– 539	– 539	– 539

Ontvangsten	0		0	988	988	225

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 230,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 een verhoging met € 251,6 miljoen) en een verplichtingenschuif naar latere jaren € -22,7 miljoen. Daarnaast zijn er enkele kleinere boekingen van per saldo € -1,4 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 251,6 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Verplichtingenschuif

De verplichtingenschuif betreft met name:

– Een verplichtingenschuif voor subsidies Waterzuivering Medicijnresten 1e en 2e tranche € -39,3 miljoen. Voor de 1e tranche zijn inkoopovereenkomsten ontbonden en worden omgezet in een subsidieregeling. Waterschappen hebben aangegeven meer tijd nodig te hebben voor het aanpassen van de rioolwaterzuiveringsinstallaties. waardoor subsidieaanvragen later worden ingediend en/of worden beschikt. De 1e tranche van de subsidieregeling zal in 2025 worden afgerond. In 2025 zal naar verwachting de 2e tranche van de subsidieregeling open worden gesteld.

– KRW MN € 12 miljoen: Door een voorspoedige voorbereiding van de aanbesteding is de verwachting dat deze, in tegenstelling tot eerdere verwachtingen, reeds in 2025 zal leiden tot het aangaan van de verplichting en daardoor worden de middelen nu al naar voren gehaald uit latere jaren.

– KRW ZN: Door een langere doorlooptijd van de planfase worden verpichtingen voor minnelijke grondverwerving en realisatie later aangegaan. De oorzaak voor de langere doorlooptijd van de planstudie komt met name door hernieuwde stikstof berekeningen, de uitspraak van het Europese hof dat er geen tijdelijke achteruitgang waterkwaliteit mag zijn in de aanleg fase en de discussie over al dan niet onteigenen van een beschermingszone rondom de geulen. 2. Het doorschuiven van de risicoreservering.

– Daarnaast zijn er enkele kleinere verschuivingen van per saldo € -4,6 miljoen.

Uitgaven

Artikel 7.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 3,3 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 30,3 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € – 38,5 miljoen en enkele kleinere boekingen van per saldo € – – 4,9 miljoen

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 30,3 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Overboekingen binnen het Deltafonds

Kasschuiven

KRW ZN € -38,5 miljoen: Door een langere doorlooptijd van de planfase vinden de uitgaven voor minnelijke grondverwerving en realisatie later plaats. De oorzaak voor de langere doorlooptijd van de planstudie komt met name door hernieuwde stikstof berekeningen. de uitspraak van het Europeese hof dat er geen tijdelijke achteruitgang waterkwaliteit mag zijn in de aanleg fase en de discussie over al dan niet onteigenen van een beschermingszone rondom de geulen.

Het doorschuiven van de risicoreservering.

Artikel 7.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

De belangrijkste mutatie op dit artikel onderdeel is een kasschuif op het programma aanpak grote wateren. Deze kasschuif, waarmee € 127,3 miljoen vanuit de periode 2031–2034 naar de periode 2025–2030 wordt gehaald, betreft een budgetschuif als gevolg van afspraken met RWS ten aanzien van inzet van fte's waardoor dit programma voortvarend kan worden voortgezet.

Artikel 7.03 Studiekosten

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 8,9 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 12,2 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € -3,6 miljoen en enkele kleinere boekingen van per saldo € 0,3 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 12,2 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

De verschuiving naar latere jaren van € -3,6 miljoen betreft Waterkwaliteit KRW Ecologie waarbij het kasritme in lijn is gebracht met de meest recente inzichten ten behoeve van innovatieve monitoring € -2,5 miljoen.

Voor het programma Monitoring Onderzoek Natuurversterking Soortenbescherming (MONS). Op het moment van opdrachtverlening was nog niet bekend welke capaciteit benodigd was voor de jaren 2026 tot en met 2030. Ter financiering is een kasschuif noodzakelijk waarbij € -1,1 miljoen vanuit 2025 naar de periode 2028–2030 wordt verschoven.

Overboekingen binnen het Deltafonds

4. Bijlagen

4.1 Bijlage 1: Verdiepingsbijlage

Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.01 Grote projecten waterveiligheid

36.004

60.122

35.119

163.582

6.634

7.229

Desaldering ontvangsten Maaswerken

110

Kasschuiven Investeren in waterveiligheid HWBP-2

57.170

– 44.788

– 21.010

6.008

230

2.390

Meevaller Zandmaas (artikel 5.03)

– 2.158

– 111

– 2.047

Budgetoverheveling van het HWBP naar het HWBP-2 (artikel 1.02)

2.822

237

2.540

Saldo 2024: Investeren in waterveiligheid

13.473

Mutaties Voorjaarsnota 2024

70.679

– 44.780

– 20.773

8.548

230

343

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.01 Grote projecten waterveiligheid

106.683

15.342

14.346

172.130

6.864

7.572

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.02 Ontwikkeling waterveiligheid

490.979

716.188

666.251

520.841

541.258

509.776

411.090

535.622

616.762

523.907

556.608

536.135

487.005

404.523

Budgetoverheveling Investeren in waterveiligheid HWBP (artikel 5.01)

1.833

– 260

161

Budgetoverheveling IRM (artikel 5.04)

10.965

240

10.725

Budgetoverheveling Project WBI 2023 (artikel 5.04)

5.000

Budgetoverheveling Rijkskanaaldijken naar uitvoering RWS (artikel 5.04)

2.000

Budgetoverheveling Rivierverruiming Maas (artikel 5.04)

– 6.226

– 3.242

– 1.284

– 1.700

Budgetoverheveling Toetsing regionale keringen (artikel 1.01)

123

Budgetoverheveling van het HWBP naar het HWBP-2 (artikel 1.01)

– 2.822

– 37

– 8

– 237

– 2.540

Desalderingen

639

HXII: budgetoverheveling inhuur RvdR 2.0

– 2.430

– 810

Kasschuiven Investeren in waterveiligheid

15.975

80.109

– 169.715

– 160.995

2.371

171.915

– 38.285

– 121.470

– 113.066

– 116.290

– 72.044

4.259

225.650

291.586

Kasschuif tgv generale beeld

20.000

– 255.000

90.000

50.000

– 60.000

70.000

55.000

15.000

Meevaller Kribverlaging Pannerdensch Kanaal (artikel 5.03)

– 3.525

Saldo 2024: artikel 1 Investeren in waterveiligheid

– 85.886

Mutaties Voorjaarsnota 2024

– 55.023

– 170.548

– 81.885

– 114.834

13.257

112.076

31.876

– 66.309

– 97.905

– 101.129

– 71.883

4.420

225.811

291.747

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.02 Ontwikkeling waterveiligheid

435.956

545.640

584.366

406.007

554.515

621.852

442.966

469.313

518.857

422.778

484.725

540.555

712.816

696.270

1) van het bedragen 2038 wordt – 31.168 doorgeschoven naar 2039

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.03 Studiekosten

33.497

29.182

32.627

20.836

17.723

16.872

13.672

13.688

13.432

Budgetoverheling DPRA (artikel 1.03)

10.000

2.605

1.395

1.200

Budgetoverheveling van Staf DC naar RWS BOA (artikel 5.02)

844

Budgetoverheveling Herschikking kasbudget DF afd. GWB/WW (artikel 7.03)

Budgetoverheveling Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025 (artikel 7.03)

– 115

HXII: Opdracht NEN Wateroverlast OSKA

– 55

Budgetoverheveling Toetsing regionale keringen (artikel 1.02)

– 123

Budgetoverhevelng impulsregeling (artikel 2.02)

871

HXII Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025

2.888

HXII: Budget dekking inhuur Cyberveiligheid

– 964

– 643

– 321

HXII: Herschikking subsidie Watersnoodmuseum

– 400

– 100

HXII: Overheveling van FTE Cyberveiligheid

– 9.828

– 702

Kasschuiven Investeren in waterveiligheid

– 18.138

6.603

2.733

8.356

446

KGG: overboeking ministeries IPCC TSU

– 1.400

– 350

LNV overboeking ministerie Groenblauwe

OCW: overboekingministerie SIA

– 1.000

– 250

Saldo 2024: artikel 1 Investeren in waterveiligheid

19.135

VRO: Overboeking ministeries NEPROM KAN Platform

– 40

VWS overboeking ministeries Groenblauwe Netwerken

Mutaties Voorjaarsnota 2024

3.252

7.500

2.726

8.154

944

498

– 702

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.03 Studiekosten

36.749

36.682

35.353

28.990

18.667

17.370

14.170

12.986

12.730

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterveiligheid

560.480

805.492

733.997

705.259

565.615

533.877

424.762

549.294

630.450

537.339

570.040

549.567

500.437

417.955

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterveiligheid

579.388

597.664

634.065

607.127

580.046

646.794

457.136

483.483

531.843

435.508

497.455

553.285

725.546

709.000

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

167.535

150.786

157.715

178.013

192.523

187.905

209.466

211.335

194.004

220.954

192.267

197.148

190.040

Desaldering ontvangsten HWBP

639

Desaldering ontvangsten Maaswerken

110

Kasschuiven Ontvangsten Investeren in waterveiligheid

– 7.086

1.433

278

1.121

– 9.403

13.657

Saldo 2024: Investeren in waterveiligheid ontvangsten

– 1.277

Mutaties Voorjaarsnota 2024

– 7.614

1.433

278

1.121

– 9.403

13.657

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

159.921

152.219

157.993

179.134

183.120

201.562

209.466

211.335

194.004

220.954

192.267

197.148

190.040

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterveiligheid

167.535

150.786

157.715

178.013

192.523

187.905

209.466

211.335

194.004

220.954

192.267

197.148

190.040

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterveiligheid

159.921

152.219

157.993

179.134

183.120

201.562

209.466

211.335

194.004

220.954

192.267

197.148

190.040

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 02.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening		48.097	46.830	65.946	41.780	11.804	258	258	258	277	280	258	258	258	258
BCF: Deltaplan Zoetwater Fase 2	– 7	– 7
Budgetoverhevelng impulsregeling (artikel 1.03)	– 871	– 871
Budgetoverheveling BOA Zoetwater (artikel 2.03)	1	1
Budgetoverheveling Noordervaart (artikel 3.02)	– 460	– 460
Desaldering zoetwatervoorziening	112	112
Kasschuiven Investeren in Zoetwatervoorziening	0	– 12.025	7.300	1.253	2.488	984
Meevaller monitoring Markerwadden (artikel 5.03)	– 19									– 19
Meevaller Zoetwater (artikel 5.03)	– 22										– 22
Saldo 2024 Investeren in zoetwatervoorziening	5.933	5.933
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 7.317	7.300	1.253	2.488	984	0	0	0	– 19	– 22	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 02.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening		40.780	54.130	67.199	44.268	12.788	258	258	258	258	258	258	258	258	258

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 02.03 Studiekosten		11.140	2.200	2.200	1.000
Budgetoverheveling BOA Zoetwater (artikel 2.02)	– 1	– 1
LVVN: Overboeking Doorontwikkeling model onverzadigde zone N	– 219	– 219
Saldo 2024 Investeren in zoetwatervoorziening	1.574	1.574
Mutaties Voorjaarsnota 2024		1.354	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 02.03 Studiekosten		12.494	2.200	2.200	1.000	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		59.237	49.030	68.146	42.780	11.804	258	258	258	277	280	258	258	258	258
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		53.274	56.330	69.399	45.268	12.788	258	258	258	258	258	258	258	258	258

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 02.09 Ontvangsten investeren in waterkwantiteit en zoetwatervoorzieningen
Desaldering Zoetwatervoorziening	112	112
Saldo 2024 Investeren in zoetwatervoorziening	– 112	– 112
Mutaties Voorjaarsnota 2024		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 02.09 Ontvangsten investeren in waterkwantiteit en zoetwatervoorzieningen		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Artikel 3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 03.02 Onderhoud en vernieuwing		388.962	337.306	316.188	381.089	430.609	423.058	415.285	410.590	264.591	296.857	296.858	313.784	313.784	250.493
Meevaller GVO Stuwen in de Lek (artikel 5.03)	– 1.931	– 6			– 1.925
Kasschuiven Beheer. Onderhoud en Vervanging	0	– 10.148	– 19.303	762	– 22.326	– 68.495	– 119.182	– 47.559	46.517	20.569	37.412	42.689	43.686	47.689	47.689
Budgetoverheveling Noordervaart (artikel 2.02)	460	460
E&O Excessieve prijsstijgingen (artikel 5.03)	43.720	0	39.720			4.000
Budgetoverheveling Herschikking Landelijke Taken (artikel 5.02)	1.749.543		100.749	123.996	122.246	119.738	122.854	152.708	156.925	154.440	142.530	142.711	136.558	136.558	137.530
Budgetoverheveling Verduurzaming gebouwen (artikel 5.03)	134		134
JenV Verlenging EclecticIQ	– 51	– 51
LVVN Pilot Predatiebeheer	– 600		– 300	– 300
CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing (artikel 5.04)	7.050			500	2.000	2.000	425	425	425	425	425	425
CA Instandhouding Exogene tegenvallers (artikel 5.04)	18.000	18.000
CA Instandhouding Vernieuwing (artikel 5.04)	76.822									2.618	3.116	2.618	2.618	2.618	63.234
CA Instandhouding (artikel 5.04)	906.651	0	0	0	0	0	0	13.107	13.107	160.098	147.416	149.889	139.814	140.814	142.406
Saldo 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing	3.851	3.851
Mutaties Voorjaarsnota 2024		12.106	121.000	124.958	99.995	57.243	4.097	118.681	216.974	338.150	330.899	338.332	322.676	327.679	390.859
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 03.02 Onderhoud en vernieuwing		401.068	458.306	441.146	481.084	487.852	427.155	533.966	627.564	602.741	627.756	635.190	636.460	641.463	641.352

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing		397.223	351.487	333.286	397.933	447.252	440.035	436.027	431.810	273.114	305.380	305.381	322.307	322.307	259.016
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing		409.352	472.487	458.244	497.928	504.495	444.132	553.374	647.450	622.344	646.009	653.464	654.036	659.039	659.039

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 04.02 GIV/PPS

96.590

91.586

62.915

62.699

62.894

62.432

59.219

59.069

61.816

61.830

58.953

58.474

55.429

59.328

Kasschuiven Experimenten cf. art. III Deltawet

13.441

– 2.818

22.243

– 2.389

– 2.374

– 2.369

– 306

– 274

– 135

– 94

– 26

– 32

– 24.903

Saldo 2023 Experimenteren cf art III Deltawet

6.402

Mutaties Voorjaarsnota 2024

19.843

– 2.818

22.243

– 2.389

– 2.374

– 2.369

– 306

– 274

– 135

– 94

– 26

– 32

– 24.903

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 04.02 GIV/PPS

116.433

88.768

85.158

60.310

60.520

60.063

58.913

58.795

61.681

61.736

58.927

58.442

55.465

34.425

2) Van het bedrag 2038 wordt – 122 doorgeschoven naar 2039

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Experimenteren cf. art. III Deltawet

96.590

91.586

62.915

62.699

62.894

62.432

59.219

59.069

61.816

61.830

58.953

58.474

55.429

59.328

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Experimenteren cf. art. III Deltawet

116.433

88.768

85.158

60.310

60.520

60.063

58.913

58.795

61.681

61.736

58.927

58.442

55.465

34.425

Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.01 Apparaat

312.729

321.914

314.853

309.703

309.952

305.453

303.740

293.490

294.244

293.334

Budgetoverheveling advisering Grensoverschrijdende PFAS (artikel 5.03)

1.228

307

CA Instandhouding Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn) (artikel 5.04)

668

Bijdrage Deltafonds aan Vernieuwing SAP

– 7.537

– 4.012

– 2.437

– 1.088

Budgetoverheveling HWS capaciteit 9.572 FTE aanleg (artikel 5.03)

7.650

Budgetoverheveling Investeren in waterveiligheid HWBP (artikel 1.01)

– 1.833

260

– 161

Budgetoverheveling Programma MONS (artikel 7.03)

4.457

820

959

902

874

Budgetoverheveling Stikstofdeskundigheid (artikel 5.03)

436

258

178

Budgetoverheveling NTS ICBR project 2024–2029 (artikel 7.03)

1.612

310

425

Budgetoverheveling Vernieuwing SAP (artikel 5.03)

7.537

4.012

2.437

1.088

Budgetoverheveling Werkzaamheden BOA RWS 2025 – Microplastics (artikel 7.03)

1.367

CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing (artikel 5.04)

1.694

154

HXII Apparaatstaakstelling tranche 2026 RWS

– 47.932

– 1.042

– 2.084

– 3.126

– 4.168

HXII Bijdrage detachering HBJZ

– 61

LVVN bijdrage Waddenzee.nl

Saldo 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

– 158

Mutaties Voorjaarsnota 2024

3.120

681

– 400

– 1.499

– 3.246

– 3.301

– 4.175

3.475

– 4.175

– 4.329

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.01 Apparaat

315.849

322.595

314.453

308.204

306.706

302.152

299.565

296.965

289.315

289.161

289.915

289.005

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.02 Overige uitgaven

76.648

131.435

153.204

151.339

148.834

151.780

184.984

189.201

77.137

77.030

Budgetoverheveling van Staf DC naar RWS BOA (artikel 1.03)

– 844

Budgetoverheveling Herschikking Landelijke Taken (artikel 3.02)

– 1.749.543

– 100.749

– 123.996

– 122.246

– 119.738

– 122.854

– 152.708

– 156.925

– 154.440

– 142.530

– 142.711

– 136.558

– 137.530

HXII: Maatwerk KNMI-RWS (deel DF)

– 1.180

HXII: Implementatie LVO fase 1

110

LVVN Pilot Predatiebeheer

– 300

LVVN SOK meetnetten watervogels en slaappaatsen

– 816

– 157

– 160

– 163

– 166

– 170

CA Instandhouding (artikel 5.04)

486.695

– 11.773

97.759

85.849

86.030

79.877

80.849

Saldo 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

536

Mutaties Voorjaarsnota 2024

– 1.835

– 100.909

– 124.159

– 122.412

– 119.908

– 122.854

– 164.481

– 168.698

– 56.681

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.02 Overige uitgaven

74.813

30.526

29.045

28.927

28.926

20.503

20.456

20.349

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.03 Investeringsruimte

55.400

98.760

126.257

44.913

41.500

116.945

127.299

82.380

82.795

100.186

154.298

214.087

253.050

380.505

HXII: Overb DGWB-ILT Afsluitdijk

– 165

– 64

– 101

Meevaller Zandmaas (artikel 1.01)

2.158

111

2.047

Meevaller Kribverlaging Pannerdensch Kanaal (artikel 1.02)

3.525

Budgetoverheling DPRA (artikel 1.03)

– 10.000

– 2.605

– 1.395

– 1.200

Meevaller Monitoring Markerwadden (artikel 2.02)

Meevaller Zoetwater (artikel 2.02)

Meevaller GVO Stuwen in de Lek (artikel 3.02)

1.931

1.925

Budgetoverheveling E&O Excessieve prijsstijgingen (artikel 3.02)

– 43.720

– 39.720

– 4.000

Budgetoverheveling Stikstofdeskundigheid (artikel 5.01)

– 436

– 258

– 178

Budgetoverheveling advisering Grensoverschrijdende PFAS (artikel 5.01)

– 1.228

– 307

Budgetoverheveling Vernieuwing SAP RWS aandeel (artikel 5.01)

– 7.537

– 4.012

– 2.437

– 1.088

Budgetoverheveling HWS capaciteit 9.572 FTE aanleg (artikel 5.01)

– 7.650

Budgetoverheling Beleidstafel Grondwater (artikel 7.03)

– 3.000

– 500

Budgetoverheveling Programmaruimte (artikel 5.04)

26.425

875

1.550

1.800

1.700

2.200

2.300

2.000

CA Instandhouding Stikstofdeskundigheid RWS (artikel 5.04)

436

258

178

Budgetoverheling Stoffen en Waterketen (artikel 7.03)

– 40.000

– 10.000

Budgetoverheling voor uitvoering door RWS (artikel 7.01)

– 168.000

– 68.000

– 100.000

Budgetoverheveling Vorming reserverving CES RWS (artikel 5.04)

2.494

668

579

Budgetoverheveling IR ter compensatie MONS (artikel 5.04)

– 9.700

– 6.700

– 3.000

Budgetoverheling HWBP (artikel 5.04)

– 1.000.000

– 166.667

– 166.666

HXII: Nationaal Water Plan

– 1.100

– 150

– 350

– 450

– 150

Taakstelling eindejaarsmarge

– 16.954

Kasschuiven Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

– 12.851

66.170

61.473

38.019

21.480

– 56.142

125.951

124.648

117.764

96.870

42.780

– 17.009

– 243.475

– 365.678

Saldo 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

2.821

Mutaties Voorjaarsnota 2024

– 27.500

– 55.632

– 49.799

23.366

5.559

– 53.495

– 39.916

– 48.869

– 46.884

– 67.775

– 121.886

– 181.675

– 241.475

– 363.678

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.03 Investeringsruimte

27.900

43.128

76.458

68.279

47.059

63.450

87.383

33.511

35.911

32.411

32.412

11.575

16.827

3) van het bedrag 2038 wordt 6.240 doorgeschoven naar 2039

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.04 Reserveringen

4.875

11.684

11.300

73.890

98.833

161.160

197.450

121.950

359.716

477.516

474.516

472.516

472.512

479.333

Budgetoverheling HWBP (artikel 5.03)

1.000.000

166.667

166.666

Budgetoverheveling IR ter compensatie MONS (artikel 5.03)

9.700

6.700

3.000

Budgetoverheveling IRM (artikel 1.02)

– 10.965

– 240

– 10.725

Budgetoverheveling Programmaruimte (artikel 5.03)

– 26.425

– 875

– 1.550

– 1.800

– 1.700

– 2.200

– 2.300

– 2.000

Budgetoverheveling Project WBI 2023 (artikel 1.02)

– 5.000

Budgetoverheveling Rijkskanaaldijken naar uitvoering RWS (artikel 1.02)

– 2.000

Budgetoverheveling Rivierverruiming Maas (artikel 1.02)

6.226

3.242

1.284

1.700

Budgetoverheveling Verduurzaming gebouwen (artikel 5.03)

– 134

Budgetoverheveling Vorming reserverving CES RWS (artikel 5.04

– 2.494

– 668

– 579

Kasschuiven Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

13.838

5.242

2.322

2.733

579

9.868

– 15.576

– 13.399

– 30.904

– 29.900

51.306

CA Instandhouding Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn) (artikel 5.01)

– 668

CA Instandhouding E&O exogene tegenvallers (artikel 3.02)

– 18.000

CA Instandhouding (artikel 3.01, 3,02, 5,01, 5.02)

– 1.448.509

– 268.937

– 242.995

– 245.670

– 228.744

– 229.744

– 232.419

CA Instandhouding Stikstofdeskundigheid RWS (artikel 5.03)

– 436

– 258

– 178

CA Instandhouding Vernieuwing (artikel 3.02)

– 76.822

– 2.618

– 3.116

– 2.618

– 63.234

CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing (artikel 3.02 en 5.01)

– 8.744

– 154

– 654

– 2.154

– 579

Mutaties Voorjaarsnota 2024

– 4.875

– 2.442

484

6.460

– 9.925

– 2.300

164.667

– 97.599

– 97.600

– 264.262

– 246.347

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.04 Reserveringen

9.242

11.784

80.350

88.908

158.860

362.117

286.617

262.117

379.917

376.916

374.916

208.250

232.986

Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 06.09 Ten laste van begroting IenW

1.555.433

1.981.579

1.950.280

1.672.567

1.543.840

1.641.115

1.617.756

1.631.763

1.673.549

1.648.966

1.742.174

1.791.056

1.785.702

1.776.984

BCF Deltaplan Zoetwater Fase 2

– 7

HXII Bijdrage detachering HBJZ

– 61

Bijdrage Deltafonds aan Vernieuwing SAP

– 7.537

– 4.012

– 2.437

– 1.088

HXII Implementatie LVO fase 1

110

HXII Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025

5.677

HXII: Apparaatstaakstelling tranche 2026 RWS

– 47.932

– 1.042

– 2.084

– 3.126

– 4.168

HXII: Budget dekking inhuur Cyberveiligheid

– 964

– 643

– 321

HXII: budgetoverheveling inhuur RvdR 2.0

– 2.430

– 810

HXII: Budgetoverheveling RIVM-jaaropdracht DGWB/WGW

– 1.251

HXII: budgetoverheveling van DGMI/O&M naar DGWB/WGW

2.450

175

HXII: Herschikking subsidie Watersnoodmuseum

– 400

– 100

HXII: Maatwerk KNMI-RWS (deel DF)

– 1.180

HXII: Nationaal Water Plan

– 1.100

– 150

– 350

– 450

– 150

HXII: Opdracht NEN Water

– 124

HXII: Opdracht NEN Wateroverlast OSKA

– 55

HXII: Overb DGWB-ILT Afsluitdijk

– 165

– 64

– 101

HXII: Overheveling van FTE Cyberveiligheid

– 9.828

– 702

HXII: Subsidie DAW

– 3.600

– 1.200

JenV Verlenging EclecticIQ

– 51

Kasschuif tgv generale beeld

20.000

– 255.000

90.000

50.000

– 60.000

70.000

55.000

15.000

KGG: overboeking ministeries IPCC TSU

– 1.400

– 350

LNV: Overboeking ministeries LWKM

– 49

LVVN bijdrage Waddenzee.nl

LVVN Pilot Predatiebeheer

– 900

– 300

LVVN SOK meetnetten watervogels en slaappaatsen

– 816

– 157

– 160

– 163

– 166

– 170

LVVN: Overboeking Doorontwikkeling model onverzadigde zone N

– 219

LVVN: Overboeking ministeries nitraatverontreiniging

– 200

LVVN: Overboeking PAGW/RVO

– 1.400

– 300

– 275

– 225

– 100

MF: Overheveling aanvullend SEB middelen

12.611

3.800

5.011

OCW: overboekingministerie SIA

– 1.000

– 250

Taakstelling eindejaarsmarge

– 16.954

VRO: Overboeking ministeries NEPROM KAN Platform

– 40

VWS overboeking ministeries Groenblauwe Netwerken

Mutaties Voorjaarsnota 2024

586

– 259.408

87.464

45.231

– 4.965

– 64.795

65.205

50.205

10.205

10.305

– 4.695

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 06.09 Ten laste van begroting IenW

1.556.019

1.722.171

2.037.744

1.717.798

1.538.875

1.576.320

1.682.961

1.681.968

1.683.754

1.659.271

1.737.479

1.786.361

1.781.007

1.772.289

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Bijdragen andere begrotingen Rijk

1.555.433

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Bijdragen andere begrotingen Rijk

1.556.019

1.722.171

2.037.744

1.717.798

1.538.875

1.576.320

1.682.961

1.681.968

1.683.754

1.659.271

1.737.479

1.786.361

1.781.007

1.772.289

Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

83.314

180.031

182.789

3.508

Budgetoverheling voor uitvoering door RWS (artikel 5.03)

168.000

68.000

100.000

Desaldering ontvangsten KRW

1.415

1.190

225

Kasschuiven Investeren in waterkwaliteit

– 38.535

– 113.475

55.672

93.679

2.659

MF: Overheveling aanvullend SEB middelen

12.611

3.800

5.011

Saldo 2024: Investeren in waterkwaliteit

30.251

Mutaties Voorjaarsnota 2024

– 3.294

– 41.450

160.683

93.679

2.659

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

80.020

138.581

343.472

97.187

2.659

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

55.245

76.874

115.423

57.467

48.759

55.976

93.218

115.381

88.493

16.497

103

HXII: Subsidie DAW

– 3.600

– 1.200

Kasschuif investeren in waterkwaliteit

– 12.252

13.893

44.545

35.185

30.200

16.131

– 40.380

– 50.000

– 35.000

– 2.322

LVVN: Overboeking PAGW/RVO

– 1.400

– 300

– 275

– 225

– 100

Saldo 2024: Investeren in waterkwaliteit

16.101

Mutaties Voorjaarsnota 2024

2.349

12.418

43.120

35.085

30.100

16.031

– 40.480

– 50.100

– 35.100

– 2.322

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

57.594

89.292

158.543

92.552

78.859

72.007

52.738

65.281

53.393

14.175

103

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.03 Studiekosten waterkwaliteit

21.227

14.072

5.825

1.089

920

1.104

265

Budgetoverheling Beleidstafel Grondwater (artikel 5.03)

3.000

500

Budgetoverheling Stoffen en Waterketen (artikel 5.03)

40.000

10.000

Budgetoverheveling Programma MONS (artikel 5.01)

– 4.457

– 820

– 959

– 902

– 874

Budgetoverheveling Werkzaamheden BOA RWS 2025 – Microplastics (artikel 5.01)

– 1.367

Herschikking kasbudget DF afd. GWB/WW (artikel 1.03)

– 15

HXII Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025

2.789

HXII: Budgetoverheveling RIVM-jaaropdracht DGWB/WGW

– 1.251

HXII: budgetoverheveling van DGMI/O&M naar DGWB/WGW

2.450

175

Kasschuif: Investeren in waterkwaliteit

– 3.561

2.500

363

335

Budgetoverheveling Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025 (artikel 1.03)

115

LNV: Overboeking ministeries LWKM

– 49

LVVN: Overboeking ministeries nitraatverontreiniging

– 200

Budgetoverheveling NTS ICBR project 2024–2029 (artikel 5.01)

– 1.612

– 310

– 425

– 27

HXII: Opdracht NEN Water

– 124

Saldo 2024: Investeren in waterkwaliteit

12.173

Mutaties Voorjaarsnota 2024

8.875

11.930

9.291

9.711

10.109

136

175

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.03 Studiekosten waterkwaliteit

30.102

26.002

15.116

10.800

11.029

1.240

440

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterkwaliteit

159.786

270.977

304.037

62.064

49.679

57.080

93.483

115.646

88.758

16.762

368

265

Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterkwaliteit

167.716

253.875

517.131

200.539

92.547

73.247

53.178

65.721

53.833

14.615

543

440

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit

Desaldering ontvangsten KRW

1.190

225

Saldo 2024 Investeren in waterkwaliteit ontvangsten

– 202

Mutaties Voorjaarsnota 2024

988

225

Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit

988

225

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterkwaliteit

159.786

270.977

304.037

62.064

49.679

57.080

93.483

115.646

88.758

16.762

368

265

Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterkwaliteit

988

225

4.2 bijlage 2: Projectoverzichten

In deze bijlage zijn de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

– van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;

– van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

De stand vorig in de kolom Kasbudget 2025 betreft de stand OW 2025. De stand vorig in de kolom Projectbudget betreft de stand tweede suppletoire begroting 2024.

Artikel 1 Investeringen in waterveiligheid

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Project HWBP-2					2027	2027
Projecten Nationaal
HWBP-2 Rijksprojecten	2	1	170	170
HWBP-2 Waterschapsprojecten	103	33	2.650	2.647
Overige projectkosten (Programmabureau)			49	49
afrondingen		1
Programma	105	35	2.869	2.866
Begroting (DF 1.01.01/02)	105	35

Project RvdR					2019	2019
Projecten Nationaal
Projectbudget RvdR	1	1	2.246	2.246
afrondingen
Programma	1	1	2.246	2.246
Begroting (DF 1.01.03)	1	1

Project Maaswerken
Projecten Zuid-Nederland
Grensmaas	1	1	121	120	2017/2027	2017/2027
Zandmaas			390	392	2021	2021
afrondingen
Programma	1	1	511	512
Begroting (DF 1.01.04)	1	1

Projecten Nationaal
Programma HWBP
HWBP Rijksprojecten	21	22	757	757
HWBP Waterschapsprojecten	524	593	8.036	8.058			1
HWBP Overige projectkosten (programmabureau)	13	11	217	185			1

Beoordelings- en Ontwerpinstrumentarium 2035	8	12	46	41
Zandhonger Oosterschelde			11	11
Landelijk Verbeterprogramma Regionale Rijkskeringen	1	1	14	12
Kennisprogramma Zeespiegelstijging	1	1	10	10
Meanderende Maas	4	3	9	9
Projecten Noord-Nederland
Afsluitdijk	5	1	18	18
Afsluitdijk Bestaande Spuisluis	7	5	200	200
Projecten Oost-Nederland
Kribverlaging Pannerdensch Kanaal	1	4	29	32	2023	2023
IJsseldelta 2e fase (Reevesluis)			93	96	2021	2021
Monitoring Langsdammen Waal	1		5	5
Projecten Zuidwest-Nederland
Overige onderzoeken en kleine projecten			88	88
Dijkversterking en herstel steenbekleding			827	827
Projecten Zuid-Nederland
Beekdalen	15	16	330	330
afrondingen	2
Programma	603	669	10.690	10.679
Begroting (DF 1.02.02)	371	429
Overprogrammering (-)	– 232	– 240

Toelichting

1. Betreft een verschuiving naar de programmakosten om het benodigde opleidingsbudget met circa € 2,3 miljoen per jaar te verhogen.

Projecten Nationaal
Reservering Areaalgroei	26	26
Integraal Rivieren Management (IRM) (project Paddenpol)	177	168	2025	2025
Projecten Noordwest-Nederland
EPK Planuitw. en verkenningen Waterveiligheid	9	10
Projecten Zuid-Nederland
Rivierverruiming Rijn en Maas	225	232
Projecten Oost-Nederland
IJsseldelta 2e fase	101	101	2024	2024
afronding
Totaal programma planuitwerking en verkenning	538	537	0	0
Begroting DF 1.02.01	538	537

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Projecten Nationaal
Deltaplan Zoetwater Fase 1	4	7	85	83	2026	2026
Deltaplan Zoetwater Fase 2	32	38	258	258	2027	2027
Impulsregeling ruimtelijke adaptie			167	168
Waterbewust leven	2	1	7	7
Projecten Zuidwest-Nederland
Ecologische maatregelen Markermeer	1	2	10	10	2023	2023
Besluit Beheer Haringvlietsluizen	1	1	85	85	2018/2030	2018/2030
Afrondingen	1	– 1
Programma	41	48	612	611
Begroting (DF 2.02.02)	41	48

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Afsluitdijk	116	97	2.056	2.057	2025	2025
Totaal programma
Begroting DF 4.02.01	116	97

Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Projecten waterkwaliteit
Projecten Nationaal
KRW 1e tranche			30	30
KRW 2e en 3e tranche	80	83	909	728	2027	2027	1
afrondingen
Totaal programma	80	83	939	758
Begroting DF 7.01.01	80	83

Toelichting

1. In de jaren 2026 en 2027 wordt respectievelijk € 68 en 100 miljoen aan de KRW vanuit de investeringsruimte toegevoegd. Dit betreft een budgetoverheveling voor tegenvallende kosten van de uitvoering van de KRW.

Projecten waterkwaliteit
Projecten Nationaal
Bijdrageregeling medicijnresten	11	20	60	60
Verruiming vaargeul Westerschelde			26	26
Natuurcompensatie Perkpolder			7	6
DAW Projecten (subsidies aan o.a. Kadaster, LTO)	9	10	25	29
Grote wateren	27	17	565	566	2032	2032
afrondingen
Totaal programma	47	47	683	687
Begroting DF 7.02.01	47	45

Toelichting

EPK Planuitwerking en verkenningen Waterkwaliteit	16	17
Projecten Zuid-Nederland
Grevelingen	109	109
Totaal programma planuitwerking en verkenning	125	126	0	0
Begroting DF 7.02.02	125	126