Op basis van de landelijke markt- en capaciteitsanalyse spoor uit 2007 is bepaald op welke trajecten er meer treinen noodzakelijk waren. Hierbij is gekozen om dit in te vullen met meer treinen in een tienminutenpatroon op de drukste trajecten in het spoorwegnet. Zie hiervoor de basisrapportage van PHS¹ en de daarin opgenomen scope van het programma; de diverse trajecten en de aantallen treinen zijn per corridor opgenomen in de voortgangsrapportage (“VGR”). Bij de planning van de projecten is gestuurd op de samenhang, om ervoor te zorgen dat de extra treinen in de dienstregeling kunnen gaan rijden.

De daadwerkelijke reizigersaantallen per traject worden eenmaal per jaar gerapporteerd in de VGR. IenW gaat tijdig met NS het gesprek aan over de invoeringsdatum van extra treinen als duidelijk is wanneer de diverse infrastructuurmaatregelen gereed zijn en op basis van vervoerontwikkelingen.

Over de frequentieverhogingen zijn afspraken gemaakt in de HRN-concessie. NS dient in het Productiemodel twee jaar van tevoren aan te geven of ze voornemens is een nog niet verplichte productstap te zetten. Op dit moment is er nog geen conclusie te trekken over trajecten waarop de extra treinen later zouden rijden dan dat de extra infrastructuur zou toelaten.

IenW gaat tijdig met NS het gesprek aan over de invoeringsdatum van extra treinen als duidelijk is wanneer de diverse infrastructuurmaatregelen gereed zijn. Daarbij worden ook de vervoerontwikkelingen meegenomen. In de VGR worden indien relevant wijzigingen in de planning van PHS aangegeven. Een aantal productstappen is afhankelijk van de voortgang van het derde perron Amsterdam Zuid of van de uitrol van ERTMS en zijn niet mogelijk voor 2033. Binnen PHS wordt gestuurd op tijdige oplevering van infrastructuur om de beoogde productstappen uiterlijk 2033 te kunnen nemen.

Op een aantal corridors is gezien de voortgang van het PHS-programma vanaf eind 2017 stap voor stap een aantal extra treinen gaan rijden. Op basis van de afspraken in deze concessie, de daadwerkelijke vervoersvraag en het beschikbare materieel stelt NS de dienstregeling op. Over de ontwikkeling van de gehele dienstregeling rapporteert NS jaarlijks.

In de VGR PHS wordt gerapporteerd over de voortgang van het programma en de uitbreiding van de treindienst, zoals recent de uitbreiding van de treindienst als gevolg van de oplevering van PHS Rijswijk-Rotterdam en de komst van de extra sprinters op dit traject als gevolg van de oplevering van PHS. Zie ook het antwoord op de vragen 1 en 5 voor de afwegingen omtrent scope en (infra)investeringen.

Het risico van baanstabiliteit is opgenomen als exogeen risico voor de PHS-productstappen en speelde concreet voor de corridor Den Haag-Rotterdam. Uit uitgebreid onderzoek is in de tweede helft van 2024 gebleken dat de baanstabiliteit tussen Delft Campus en Schiedam geen belemmering vormde om de PHS-productstap naar zes sprinters per uur per richting te kunnen zetten. Naar alle waarschijnlijkheid zijn er fors minder maatregelen benodigd voor deze corridor. Daarmee is het financiële risico voor PHS gedaald, waarmee ook de omvang van de exogene risico’s afneemt.

Voor de overige PHS-trajecten waar het risico baanstabiliteit kan optreden, worden de onderzoeken nog uitgevoerd. Indien het bekend is of en zo ja welke maatregelen ten aanzien van de baanstabiliteit nodig zijn, zijn de kostenconsequenties hiervan afgedekt door het budget van het MIRT-programma Spoorcapaciteit 2030.

Sinds de start van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer in 2010 zijn er zeer veel aanbestedingen geweest. Een volledig overzicht hiervan is niet zomaar beschikbaar. ProRail publiceert alleen de winnaar van een aanbesteding; de gegevens van de andere partijen zijn vertrouwelijk.

Het proces rond aanbesteding en gunning wordt door ProRail kritisch doorlopen. In het recente verleden hebben aanbestedingen niet geleid tot vertragingen. Het succes van aanbestedingen is zichtbaar en meetbaar als de uitvoering van het aanbestede werk. Dit wordt nauwlettend gevolgd in de realisatiefase van projecten en hierover wordt gerapporteerd in de VGR. Indien het aanbestedingsproces onverhoopt vertraging oploopt, bijvoorbeeld door een te klein aantal inschrijvers, dan wordt dit waar relevant ook in het PHS-besluitvormingstraject besproken. Eventuele gevolgen voor de planning van PHS worden waar relevant opgenomen en toegelicht in de VGR.

Vraag 20

In VGR PHS 12¹⁰ is gemeld dat de herfasering van PHS Amsterdam geleid heeft tot een negatieve bijdrage van €42 miljoen aan de ontwikkeling van het potentieel tekort. Aanvullend hierop is binnen het projectbudget van Amsterdam Centraal een onttrekking groter dan €5 miljoen gedaan uit de post onbenoemd onvoorzien, ter dekking van de verwachte kosten van de herfasering. Aangezien het een prognose betreft en de herfasering contractueel nog afgehandeld moet worden met de betrokken marktpartijen, kan de precieze omvang van de onttrekking uit het onvoorzien niet genoemd worden, teneinde de positie van ProRail en het rijk niet te schaden.

De effecten van de werkzaamheden op de dienstregeling worden zichtbaar in de daadwerkelijke planning van de treindienst in de perioden dat er beperkingen zijn aan de treindienst. Hierover zullen ProRail en NS de reiziger tijdig informeren.

Voor het project Amsterdam Centraal geldt dat er continue gekeken wordt naar enerzijds een maximale benutting van de beschikbare spoor- en transfercapaciteit tijdens de verbouwing en anderzijds de behoefte aan robuustheid van de dienstregeling, waarbij ook de afweging nationaal en internationaal vervoer en goederen een rol speelt.