Huidige landgebonden asielbeleid ten aanzien van Somalië
Bijlage
Nummer: 2025D38111, datum: 2025-09-09, bijgewerkt: 2025-09-09 16:07, versie: 1
Directe link naar document (.docx), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Bijlage bij: Landenbeleid Somalië (2025D38071)
Preview document (🔗 origineel)
4.1 Huidige landgebonden asielbeleid ten aanzien van Somalië
Risicogroepen De IND merkt uitsluitend mensenrechtenactivisten en journalisten voor geheel Somalië aan als risicoprofiel. De IND merkt voor Zuid- en Centraal- Somalië de volgende groepen aan als risicoprofiel:
personen die werken bij, of door Al-Shabaab geassocieerd worden met, de overheid, AMISOM/ATMIS of andere internationale actoren1;
verkiezingsafgevaardigden en hooggeplaatste politici;
militairen van het Somalische regeringsleger (SNL) en politiefunctionarissen;
medewerkers van ngo’s die in de negatieve belangstelling staan van Al-Shabaab;
leiders van clans die de regering of verkiezingen (onder)steunen, of andere vooraanstaande personen in Somalië met een groot publiek bereik; en
alleenstaande vrouwen.
Alleenstaande vrouwen
In het huidige beleid wordt aan een alleenstaande vrouw uit Somalië in de regel een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd verleend op grond van artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, Vreemdelingenwet. Bij de beoordeling of een vrouw in Somalië als alleenstaand wordt gezien en op die grond bescherming behoeft, wordt in ieder geval in samenhang bezien of:
zij in Somalië geen echtgenoot heeft – of geen persoon met wie zij een duurzame relatie heeft met wie zij kan gaan samenleven; en
er geen grootfamilie – tot de grootfamilie kunnen naast vader, moeder en kinderen ook grootouders, ooms, tantes, neven en nichten behoren – en eventueel een (plaatselijke) meerderheidsclan is waar de vrouw, gelet op haar individuele omstandigheden, voor opvang en bescherming op terug kan vallen.
Het kan voorkomen dat een vrouw geen bescherming nodig heeft op grond van haar alleenstaande status. De IND kan tot deze conclusie komen door onder andere mee te wegen of en hoe de vrouw zich in het verleden zelfstandig heeft kunnen handhaven in het dagelijks leven in Somalië.
Systematische blootstelling In het huidige beleid is in gebieden in Somalië waar Al-Shabaab aan de macht is of het gebied controleert, de mensenrechtensituatie zodanig dat voor iedere terugkeerder een reëel risico bestaat op ernstige schade. Dit risico op ernstige schade wordt ook aangenomen voor vreemdelingen die afkomstig zijn uit een gebied waar Al-Shabaab niet aan de macht is of het gebied controleert, maar over land moeten reizen door een gebied waar Al-Shabaab wel de macht heeft of het gebied controleert.
Onder voorwaarden kan een binnenlands beschermingsalternatief worden tegengeworpen in een gebied waar Al-Shabaab niet aan de macht is.
Ernstige schade (15c) De IND neemt voor Somalië aan dat sprake is van een relatief lager niveau van willekeurig geweld in de stad Mogadishu en de regio’s Galmudug, Jubbaland, South West State en Hirshabelle.
Bescherming door autoriteiten en/of internationale organisaties
In het huidige beleid is aangenomen dat er in zijn algemeenheid geen bescherming van de autoriteiten/internationale organisaties (C2/3.4) in Somalië mogelijk is voor:
vreemdelingen die afkomstig zijn uit Zuid- en Centraal-Somalië inclusief Mogadishu;
vrouwen uit Somalië die aannemelijk hebben gemaakt dat zij hebben te vrezen voor (seksuele) geweldpleging;
vrouwen uit Somalië die aannemelijk hebben gemaakt dat zij hebben te vrezen voor genitale verminking.
Binnenlands beschermingsalternatief
Voor vrouwen die aannemelijk hebben gemaakt dat zij te vrezen hebben voor (seksuele) geweldpleging en genitale verminking, is geen binnenlands beschermingsalternatief (C2/3.4) aanwezig.
In overige gevallen neemt de IND een binnenlands beschermingsalternatief aan als er sprake is van concrete aanknopingspunten op basis waarvan in individuele gevallen kan worden geconcludeerd dat de persoon zich buiten het gebied van herkomst kan vestigen. Naast de algemeen geldende voorwaarden (C2/3.4) betrekt de IND daarbij een eerder verblijf in Somalie buiten het gebied van herkomst en de aanwezigheid van grootfamilie.
Onder dezelfde voorwaarden kan een binnenlands beschermingsalternatief worden tegengeworpen aan: vreemdelingen die afkomstig zijn uit gebieden waar Al-Shabaab aan de macht is of de gebieden controleert en vreemdelingen die bij terugkeer naar hun herkomstgebied waar Al-Shabaab niet aan de macht is, maar over land moeten reizen door een gebied waar Al-Shabaab de macht heeft of het gebied controleert.
Tot slot neemt de IND in zijn algemeenheid een binnenlands beschermingsalternatief aan in Puntland (met uitzondering van Noord-Galkayo), Somaliland en de twee betwiste gebieden Sool en Sanaag. De IND toetst of de vreemdeling hier naar lokale maatstaven minstens zes maanden voor vertrek onder redelijke omstandigheden heeft verbleven.
Adequate opvang alleenstaande minderjarige vreemdelingen Voorts geldt in het huidige beleid dat er geen sprake is van adequate opvangvoorzieningen voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (hierna: amv) in Somalië en dat de autoriteiten geen zorg dragen voor de opvang van amv. Ondanks voornoemd uitgangspunt, kan na onderzoek in een individueel geval worden vastgesteld dat adequate opvang beschikbaar is en kan worden gerealiseerd.
Een vreemdeling die afkomstig is uit een gebied dat niet onder controle staat van Al-Shabaab (inclusief Mogadishu) en die zich erop beroept dat hij door Al-Shabaab geassocieerd wordt met de overheid, AMISOM/ATMIS of andere internationale actoren moet dit aannemelijk maken. Daarnaast moet hij aannemelijk maken dat juist hij zal worden geconfronteerd met Al-Shabaab. De enkele terugkeer uit het Westen is daartoe onvoldoende. Voor een vreemdeling die afkomstig is uit gebied waar Al-Shabaab aan de macht is of het gebied controleert geldt dat hij aannemelijk moet maken dat hij door Al-Shabaab geassocieerd wordt met de overheid, AMISOM/ATMIS of andere internationale actoren. De enkele terugkeer uit het Westen is daartoe onvoldoende.↩︎