Memorie van toelichting
Wijziging van de begrotingsstaat van het Klimaatfonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Miljoenennota)
Memorie van toelichting
Nummer: 2025D39634, datum: 2025-09-16, bijgewerkt: 2025-10-08 12:08, versie: 3 (versie 1, versie 2)
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36820-M-2).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: S.T.M. Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei (Ooit VVD kamerlid)
Onderdeel van kamerstukdossier 36820 M-2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Klimaatfonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Miljoenennota).
Onderdeel van zaak 2025Z17017:
- Indiener: S.T.M. Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Klimaat en Groene Groei
- 2025-09-17 13:45: Aanvang middagvergadering: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2025-09-22 12:00: Wijziging van begrotingsstaten van het Klimaatfonds (M) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Miljoenennota) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Klimaat en Groene Groei
- 2025-09-23 17:00: Procedurevergadering commissie Klimaat en Groene Groei (Procedurevergadering), vaste commissie voor Klimaat en Groene Groei
- 2025-10-02 22:30: Einde vergadering: STEMMINGEN (over alle resterende punten) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2025-2026 |
36 820 M Wijziging van de begrotingsstaat van het Klimaatfonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Miljoenennota)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het Klimaatfonds.
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Klimaat en Groene Groei,
S.T.M. Hermans
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1. Leeswijzer
Ondergrenzen toelichtingen
Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
| < 50 | 1 | 2 |
| => 50 en < 200 | 2 | 4 |
| => 200 en < 1.000 | 5 | 10 |
| => 1.000 | 10 | 20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
2. Beleid
2.1. Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties
Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025
| Vastgestelde begroting 2025 (incl. ISB's, NvW en amendementen) | 757.823 | |
| Mutaties 1e suppletoire begroting 2025 | ||
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
| 1e suppletoire begroting 2025 | ||
| Kasschuiven | 1,2,3,4,5 & 6 | – 559.510 |
| Loon- en Prijsbijstelling | 7 | 15.515 |
| Mutaties nota van wijziging 1e suppletoire begroting 2025 | ||
| Kernenergie | 1 | – 4.800 |
| Energie- infrastructuur | 3 | – 7.877 |
| Vroege Fase opschaling | 4 | 15.227 |
| Verduurzaming industrie en innovatie mkb | 5 | – 170.575 |
| Verduurzaming gebouwde omgeving | 6 | – 200 |
| Mutaties ontwerpbegroting 2026 | ||
| Kasschuiven | 1,2,3,4,5 & 6 | – 24.830 |
| Kernenergie | 1 | – 750 |
| Vroege Fase opschaling | 4 | 54 |
| Verduurzaming industrie en innovatie mkb | 5 | – 15.000 |
| Terugboekingen | 139.040 | |
| waarvan afgeboekt (blijft via eindejaarsmarge 2026 behouden)* | – 139.040 | |
| Overige mutaties | 4.300 | |
| Stand suppletoire begroting september 2025 | 9.377 |
Toelichting
Mutaties 1e suppletoire begroting 2025
1e suppletoire begroting 2025
In het Voorjaar hebben voornamelijk technische mutaties plaatsgevonden. Denk hierbij aan kasschuiven om middelen in het juiste rimte te zetten, waarbij in totaal € 559,5 mln uit 2025 is geschoven. Daarnaast is € 15,5 mln aan loon- en prijsbijstelling in het jaar 2025 toegevoegd aan het fonds.
Nota van wijziging 1e suppletoire begroting 2025
Met deze NvW zijn met name maatregelen naar verschillende departementen overgeheveld. Maatregelen waarvan de uitgaven in 2025 zijn gestart zijn onder andere Projectorganisatie NEO NL (in totaal € 22,1 mln, waarvan € 4,8 mln in 2025, naar KGG), Normeren en stimuleren van slimme energie-intensieve apparaten (in totaal € 12,0 mln, waarvan € 4,2 mln in 2025, naar KGG) en IKC ETS (in totaal € 497 mln, waarvan € 167,4 ln in 2025, naar KGG).
Mutaties ontwerpbegroting 2026
Kasschuiven
In dit bedrag zitten verschillende kasschuiven, deze zijn allemaal meerjarig. Voor het perceel Energie- infrastructuur wordt € 28,9 mln overgeheveld naar latere jaren om te kunnen aansluiten bij de reserveringen en voorwaardelijke toekenningen. Daarnaast wordt er € 15 mln naar voren geschoven om de overheveling voor de bedrijfssteuncasus mogelijk te maken. Tot slot hebben er kleinere kasschuiven plaatsgevonden.
Kernenergie: Uitvoeringslasten KGG en medeoverheden
Er worden middelen overgeheveld naar de KGG-begroting voor onder andere Uitvoeringslasten KGG en medeoverheden (in totaal € 39,6 mln, waarvan € 750.000 in 2025). De beoogde nieuwbouw van vier kerncentrales vergt namelijk aanvullende inzet vanuit KGG en medeoverheden.
Vroege Fase Opschaling: Elektrolyse offshore, demo 1
Dit betreft een terugboeking van de maatregel Elektrolyse offshore, demo 1.
Verduurzaming industrie en mkb: Individuele bedrijfssteuncasus
Betreft bijdrage uit Klimaatfonds (€ 15 mln) als steun voor een individuele bedrijfssteuncasus.
Terugboekingen
Er zijn van verschillende begrotingen middelen teruggeboekt naar het fonds omdat deze dit jaar niet meer nodig bleken te zijn. Een deel hiervan is geschoven naar latere jaren, het andere deel is afgeboekt en zal worden opgevraagd in het voorjaar conform de 100% eindejaarsmarge op het Klimaatfonds.
3. Beleidsartikelen
3.1. Beleidsartikel 1 Kernenergie
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 750 | – 750 | 0 |
| Uitgaven | 750 | – 750 | 0 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 750 | – 750 | 0 |
| Kernenergie onverdeeld | 750 | – 750 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Kernenergie onverdeeld
De beoogde nieuwbouw van vier kerncentrales vergt aanvullende inzet vanuit het Ministerie van Klimaat en Groene Groei. De benodigde middelen (€ 0,8 mln) voor deze aanvullende departementale fte’s wordt voor 2025 verwerkt.
Vanwege onderuitputting op Klimaatfonds middelen op departementale begrotingen, worden middelen conform de spelregels van het Klimaatfonds teruggeboekt naar het fonds. Deze middelen worden nu afgeboekt maar worden via de 100% eindejaarmarge in het voorjaar 2026 weer opgevraagd voor de vrije ruimte van dit perceel.
3.2. Beleidsartikel 2 CO2-vrije gascentrales
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 0 | 0 | 0 |
| CO2-neutrale gascentrales onverdeeld | 0 | 0 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Voor dit beleidsartikel zijn geen mutaties verwerkt.
3.3. Beleidsartikel 3 Energie-infrastructuur
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 28.976 | – 28.976 | 0 |
| Uitgaven | 28.976 | – 28.976 | 0 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 28.976 | – 28.976 | 0 |
| Energie-infrastructuur onverdeeld | 28.976 | – 28.976 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Energie-infrastructuur onverdeeld
Dit betreft de verwerking van een kasschuif om het perceel in de benodigde en realistische kasritmes te brengen, zodat de toekenningen conform het MJP26 mogelijk zijn en aansluiten bij de verwachtingen voor MJP27.
Vanwege onderuitputting op Klimaatfonds middelen op departementale begrotingen, worden middelen conform de spelregels van het Klimaatfonds teruggeboekt naar het fonds. Deze middelen worden nu afgeboekt maar worden via de 100% eindejaarmarge in het voorjaar 2026 weer opgevraagd voor de vrije ruimte van dit perceel.
3.4. Beleidsartikel 4 Vroege fase opschaling
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 15.877 | – 6.500 | 9.377 |
| Uitgaven | 15.877 | – 6.500 | 9.377 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 15.877 | – 6.500 | 9.377 |
| Vroege fase opschaling onverdeeld | 15.877 | – 6.500 | 9.377 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Vroege fase opschaling onverdeeld
Dit betreft de verwerking van een kasschuif om het perceel in de benodigde en realistische kasritmes te brengen, zodat de toekenningen conform het MJP26 mogelijk zijn en aansluiten bij de verwachtingen voor MJP27.
Vanwege onderuitputting op Klimaatfonds middelen op departementale begrotingen, worden middelen conform de spelregels van het Klimaatfonds teruggeboekt naar het fonds. Deze middelen worden nu afgeboekt maar worden via de 100% eindejaarmarge in het voorjaar 2026 weer opgevraagd voor de vrije ruimte van dit perceel.
3.5. Beleidsartikel 5 Verduurzaming industrie en innovatie mkb
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 0 | 0 | 0 |
| Verduurzaming industrie onverdeeld | 0 | 0 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Verduurzaaming industrie onverdeeld
Ondanks dat in tabel 7 € 0 mln zichtbaar is voor de mutaties suppletoire begroting september, hebben wel mutaties plaatsgevonden.
Dit betreft de verwerking van een kasschuif om het perceel in de benodigde en realistische kasritmes te brengen, zodat de toekenningen conform het MJP26 mogelijk zijn en aansluiten bij de verwachtingen voor MJP27. Daaarnaast heeft er een bijdrage uit Klimaatfonds (€ 15 mln) plaatsgevonden als steun voor een individuele bedrijfssteuncasus.
Vanwege onderuitputting op Klimaatfonds middelen op departementale begrotingen, worden middelen conform de spelregels van het Klimaatfonds teruggeboekt naar het fonds. Deze middelen worden nu afgeboekt maar worden via de 100% eindejaarmarge in het voorjaar 2026 weer opgevraagd voor de vrije ruimte van dit perceel.
3.6. Beleidsartikel 6 Verduurzaming gebouwde omgeving
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 0 | 0 | 0 |
| Verduurzaming gebouwde omgeving onverdeeld | 0 | 0 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Voor dit beleidsartikel zijn geen mutaties verwerkt.
3.7. Beleidsartikel 7 Onverdeeld
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 0 | 0 | 0 |
| Onverdeeld | 0 | 0 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Alleen de uitgaven worden toegelicht omdat op het Klimaatfonds alle mutaties kas is verplicht worden geboekt.
Uitgaven
Voor dit beleidsartikel zijn geen mutaties verwerkt.