Preview document (🔗 origineel)

---

		VERSLAG  VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Binnen de vaste commissie voor Defensie hebben de onderstaande fracties
de behoefte vragen en opmerkingen voor te leggen aan de minister van
Defensie over de NAVO Defensie ministeriële van 16 en 17 oktober.

 

De voorzitter van de commissie,

Kahraman 

De adjunct-griffier van de commissie,

Manten 

Inhoudsopgave

											

I	Vragen en opmerkingen vanuit de fracties					

	Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de NSC-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de SGP-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de Volt-fractie

II	Antwoord / Reactie van de minister

I	Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

De leden van de PVV-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de
brieven van de minister en hebben voor het moment geen aanvullende
vragen.

Vragen en opmerkingen van de leden van de NSC-fractie

De leden van de NSC-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de
stukken bijgaand dit schriftelijk overleg. Deze leden hebben naar
aanleiding van de stukken nog enkele vragen. 

Eastern sentry

Met interesse lazen de leden van de NSC-fractie over ‘Eastern
sentry’. Graag horen deze leden in hoeverre er al meer bekend is over
deze missie, taak en het mandaat en welke Nederlandse bijdrage aan deze
missie is voorzien. 

Droneafweer

Enkele dagen geleden heeft de minister toegezegd om ontwikkelingen rond
de ‘drone muur’ aan te jagen en dat terwijl eigenlijk nog niet
helemaal duidelijk blijkt te zijn wat wij hieronder zouden moeten
verstaan. De leden van de NSC-fractie vragen zich dan ook af of de
minister op de NAVO ministeriële zal proberen om hier meer
duidelijkheid over te verschaffen. 

Bij de informele Europese Raad in Kopenhagen heeft Nederland een
bijdrage aan de bescherming van het luchtruim geleverd. De leden van de
NSC-fractie vroegen zich af of er verwacht wordt dat er in de toekomst
vaker beroep zal worden gedaan op Nederlandse expertise op dit gebied
van droneafweer en in hoeverre dit ten koste zou kunnen gaan van de
bescherming van het Nederlandse luchtruim. 

1,5 %-norm

In de stukken konden de leden van de NSC-fractie lezen dat de
internationale discussie over de concrete invulling van de 1,5%-norm nog
steeds behoorlijk open is. Graag horen deze leden hoe deze discussie op
dit moment wordt gevoerd en vooral ook waarop Nederland in deze wil
sturen.

Vragen en opmerkingen van de leden van de SGP-fractie

De leden van de SGP-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van
de voorliggende geannoteerde agenda. Zij hebben enkele vragen.

De leden van de SGP-fractie onderstrepen het belang van het intensiveren
van de defensieproductie en Europese samenwerking daarbij. Deze leden
horen in dit verband graag op welke wijze de minister uitvoering gaat
geven aan de motie Diederik van Dijk over in EU-verband inzetten op
verdere standaardisatie van defensiematerieel, aansluitend bij de
NAVO-normen (Kamerstuk 21 501-20 nr. 2290), ook tijdens de komende Raad.


De leden van de SGP-fractie hebben begrepen dat de overheid nog te vaak
voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten en defensiematerieel,
zoals antidrone systemen, buiten Nederland inkoopt, terwijl ook
Nederlandse bedrijven dit zouden kunnen produceren. Is het de inzet van
de minister om waar mogelijk in eigen land in te kopen om strategische
productiecapaciteit op te bouwen? Deze leden horen ook graag hoe
Nederland inzet op langdurige samenwerking met het bedrijfsleven,
inclusief meerjarig budget, zodat bedrijven bij opschaling zekerheid
hebben over de afname van producten. 

De leden van de SGP-fractie constateren dat Nederland richting 2030 wat
betreft de defensie-uitgaven niet verder komt dan ongeveer 2% van het
bbp. Deze leden horen graag wat de minister een geloofwaardig pad acht
om op 3,5% uit te komen. Hoe denken andere NAVO-bondgenoten hierover?

Vragen en opmerkingen van de leden van de Volt-fractie

De leden van de Volt-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde
agenda voor de NAVO Defensie ministeriële van aanstaande 16 en 17
oktober en hebben de volgende vragen en opmerkingen.

De recente schendingen van het NAVO-luchtruim baren de leden van de
Volt-fractie grote zorgen. Zij zien deze schendingen als provocaties
vanuit Rusland, die door middel van zogenoemde horizontale escalatie
probeert de westerse steun aan Oekraïne te doen afbrokkelen. De leden
van de Volt-fractie zien dit om die reden als aanmoediging om Oekraïne
nog meer te steunen in de existentiële strijd die het voert tegen de
koloniale overheersingsdrang vanuit het Kremlin. Zij vragen zich af of
het kabinet dit ook zo ziet. Ook vragen zij zich af of de wens om de
Russische bevroren tegoeden in te zetten ook in NAVO-verband besproken
wordt en, zo ja, met welke inzet vanuit het kabinet. De leden van de
Volt-fractie willen ook graag weten tot welke acties de afgelopen
Artikel 4-procedures hebben geleid op het gebied van civiele gereedheid
van Nederland. Houdt het kabinet er rekening mee dat, nu de Artikel
4-procedure tweemaal is ingeroepen, we dichter op een potentiële
Artikel 5-procedure zitten? 

Daarnaast wordt er zowel vanuit de NAVO als de EU opgeroepen tot de
opbouw van een zogenoemde “drone wall” aan de oostgrens van de NAVO
om het NAVO-luchtruim te beschermen tegen toekomstige droneaanvallen. Er
zijn recent echter internationaal vraagtekens gezet bij de haalbaarheid
van dit conceptproject. De leden van de Volt-fractie willen graag weten
wat het kabinet van plan is aan de “drone wall” bij te dragen, en
hoe het kabinet ervoor wil zorgen dat deze zo spoedig mogelijk wordt
gerealiseerd.

Bovendien zijn de leden van de Volt-fractie benieuwd naar de Nederlandse
invulling van de nieuwe NAVO-norm zoals vastgelegd op 25 juni 2025 in de
The Hague Summit Declaration. De leden van de Volt-fractie vragen zich
in het bijzonder af hoe het kabinet de invulling van de 1,5%-norm voor
zich ziet. Daarnaast is het al langer bekend dat Nederland onderdeel
uitmaakt van de Drone Capability Coalition (DCC) en dat Nederland flink
investeert in droneproductie voor Oekraïne. Maar recent werd het
bekendgemaakt dat Defensie ook aan een plan werkt waarmee Oekraïense
wapenproducenten op Nederlandse bodem wapens kunnen produceren. De leden
van de Volt-fractie vragen zich af of er meer opties zijn om ook de
productie van ander militair materieel dan drones te ondersteunen vanuit
Nederland. Verkent het kabinet bijvoorbeeld ook de mogelijkheden om
onderdelen voor de nieuwe Flamingo-raketten te produceren?

II	Antwoord/ Reactie van de minister