Preview document (🔗 origineel)

---

2025Z20262

(ingezonden 21 november 2025)

Vragen van het lid Van Duijvenvoorde (FVD) aan de minister van Defensie over de economische impact van extra defensie-uitgaven volgens het Centraal Planbureau (CPB).

1. Bent u bekend met het NOS-artikel - op basis van onderzoek van het CPB -over de beperkte economische impact van extra defensie-uitgaven? (1)

2. Hoe beoordeelt u het CPB-onderzoek dat de meeste defensie-investeringen geen economische groei in Nederland zullen opleveren?

3. Wat is uw plan om te voorkomen dat extra investeringen slechts zullen leiden tot een budget-stapeling zonder operationele verbetering?

4. Waarom kiest het kabinet ervoor om Nederlandse investeringsuitgaven grootschalig te besteden in het buitenland?

5. Bent u bereid een plan te ontwikkelen om de Nederlandse defensie-industrie te versterken zodat er minder Nederlands belastinggeld naar het buitenland lekt?

6. Hoe voorkomt u een verdere krapte op de arbeidsmarkt doordat defensie extra personeelsleden probeert te werven?

7. Kunt u uitsluiten dat de extra defensie-uitgaven worden gefinancierd middels lastenverzwaringen die een negatief effect zullen hebben op de Nederlandse economie, zoals het CPB waarschuwt?

8. Waarom investeert defensie relatief weinig in zogeheten ‘dual-use’ technologie, die dus ook de civiele innovatie versterkt?

9. Hoe verklaart u dat het kabinet defensie-uitgaven presenteert alsof ze economische groei zouden genereren, terwijl het CPB nu duidelijk laat zien dat dit niet tot nauwelijks het geval is?

10. Bent u bereid transparanter te zijn over de beperkte impact die extra defensie-investeringen zullen hebben op de Nederlandse economie?

11. Deelt u de opvatting dat defensie-investeringen - waar mogelijk - zo veel mogelijk ten goede zouden moeten komen aan de Nederlandse economie en de Nederlandse defensie-industrie?

12. Kunt u inzichtelijk maken wat de gevolgen zijn voor de arbeidsmarkt wanneer defensie inzet op uitbreiding van het personeelsbestand?

13. Bent u bereid om de focus veelal te leggen op Nederlandse productie en industrie in plaats van het buitenland?

14. Kunt u een transparante kosten-effectiviteitsanalyse opstellen waarin duidelijk wordt in hoeverre extra uitgaven zorgen voor daadwerkelijke weerbaarheid en veiligheid van Nederland?

15. Hoe verhouden de investeringen in materieel, zoals wapensystemen en voertuigen, zich tot de met name digitale bedreiging zou vormen?

16. Hoe verantwoord u dat Nederlandse belastingmiddelen vooral buitenlandse defensie-industrieën - en daarmee hun weerbaarheid - versterken?

17. Ziet u mogelijkheden om Nederlandse belastingmiddelen meer in te zetten voor de Nederlandse defensie-industrie en de Nederlandse weerbaarheid?

18. Hoe gaat u ervoor zorgen dat defensie-uitgaven maximaal rendabel zijn?

 

(1) NOS, 19 november 2025, 'Meer geld naar defensie leidt tot weinig economische groei' (https://nos.nl/artikel/2591082-meer-geld-naar-defensie-leidt-tot-weinig-economische-groei)