Antwoord op vragen van het lid Kahraman over de moordpartijen op orthodoxe christenen in Ethiopië
Antwoord schriftelijke vragen
Nummer: 2025D50065, datum: 2025-12-04, bijgewerkt: 2025-12-04 14:53, versie: 2 (versie 1)
Directe link naar document (.docx), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: D.M. van Weel, minister van Buitenlandse Zaken
Onderdeel van zaak 2025Z19611:
- Gericht aan: D.M. van Weel, minister van Buitenlandse Zaken
- Indiener: I. Kahraman, Tweede Kamerlid
- Voortouwcommissie: TK
Preview document (🔗 origineel)
AH 553
2025Z19611
Antwoord van minister Van Weel (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 4 december 2025)
Vraag 1
Bent u bekend met de berichten over moordpartijen op orthodoxe Ethiopische christenen van begin november 2025, waaruit blijkt dat in het oostelijke deel van de Ethiopische regio Oromia tientallen christenen zijn vermoord in een reeks gewelddadige aanvallen? 1) 2) 3)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Wat weet u, op basis van eigen diplomatieke informatie of internationale bronnen, over deze gebeurtenissen, de vermoedelijke daders en de reactie van de Ethiopische autoriteiten?
Antwoord
De informatie die het kabinet tot zijn beschikking heeft, bevestigt de vermoedelijk religieuze dimensie van deze aanvallen. Naast religie spelen echter mogelijk ook andere dimensies een rol, waaronder etniciteit, historische binnenlandse spanningen tussen bevolkingsgroepen en een actueel conflict tussen de federale overheid en lokale en regionale milities en rebellengroepen. De aanslagen zijn niet opgeëist en het is vooralsnog niet mogelijk gebleken te achterhalen wie de daders waren en wat hun motief was.
Vrij snel na de aanvallen van eind oktober en begin november werd door diverse nationale actoren in Ethiopië, inclusief door de Ethiopische mensenrechtencommissie en de Ethiopisch Orthodoxe kerk, opgeroepen tot een onafhankelijk en openbaar onderzoek. De Ethiopische regering heeft hierop gereageerd door de Interreligieuze Raad, bestaande uit vertegenwoordigers van verschillende religieuze denominaties, te verzoeken een onderzoek naar de aanvallen in te stellen.
Vraag 3
Deelt u de analyse dat deze moorden passen in een structureel patroon van geweld tegen leden van de Ethiopisch-Orthodoxe Tewahedo Kerk in de regio Oromia, waar volgens kerkelijke bronnen de afgelopen jaren honderden gelovigen zijn omgebracht?
Antwoord
De informatie die het kabinet tot zijn beschikking heeft, bevestigt de vermoedelijk religieuze dimensie van deze aanvallen, waarbij leden van de Ethiopisch Orthodoxe kerk slachtoffer waren. Historisch gezien verschillen de slachtoffers van aanvallen per gebied binnen de Oromia regio en is het motief niet altijd duidelijk. Het kabinet is zich bewust van de kwetsbare positie van religieuze minderheden, zoals de Ethiopisch Orthodoxe kerk in sommige gebieden waar een meerderheid van de bevolking een andere geloofsovertuiging heeft. Het kabinet veroordeelt met klem doelbewuste aanvallen op minderheden, waaronder Ethiopisch orthodoxe christenen.
Vraag 4
Verschillende bronnen wijzen de Oromo Liberation Army (OLA) aan als vermoedelijke dader van deze en eerdere aanvallen in de Arsi- en East Arsi-zone; beschikt u over informatie die deze betrokkenheid bevestigt of juist weerlegt?
Antwoord
De informatie die het kabinet tot zijn beschikking heeft over deze aanval is niet eenduidig. In de praktijk is de Oromo Liberation Army (OLA) geen homogene, centraal-gestuurde groepering. OLA opereert gefragmenteerd en vanuit uiteenlopende motieven. In de regio zijn ook andere gewapende groeperingen actief. Het is voor het kabinet niet mogelijk vast te stellen wie de daders waren.
Vraag 5
Hoe beoordeelt u de aard van het geweld van de OLA, mede in het licht van het Algemeen Ambtsbericht Ethiopië januari 2024, waarin wordt beschreven dat het conflict in Oromia vooral een etnisch en politiek karakter heeft, maar soms ook religieuze dimensies kent? 4)
Antwoord
Zie antwoord op vraag 4.
Vraag 6
Welke informatie- en verificatiekanalen gebruikt u om de veiligheid van religieuze minderheden in Ethiopië, met name orthodoxe christenen in de zones Arsi en East Arsi, te monitoren?
Antwoord
Nederland heeft een brede relatie met Ethiopië. Nederland en Ethiopië zijn handelspartners, Nederland investeert in de stabiliteit en ontwikkeling van Ethiopië en er is samenwerking om irreguliere migratie tegen te gaan. Vanuit die brede relatie onderhoudt Nederland contact met diverse partijen, waaronder overheden, maatschappelijk middenveld organisaties, bedrijven, kennisinstellingen en multilaterale organisaties. Het kabinet gebruikt elk van deze kanalen om ontwikkelingen in Ethiopië nauwlettend te volgen.
Vraag 7
Worden kerkelijke en diaspora-signalen daarbij betrokken, waaronder die van de Ethiopisch-Orthodoxe Tewahedo Kerk in Nederland?
Antwoord
Ja. Het kabinet weegt alle signalen die het ontvangt mee, waaronder die van kerkelijke organisaties en de Ethiopische diaspora. Begin december ontmoet de Speciaal Gezant voor Religie en Levensovertuiging met vertegenwoordigers van de Ethiopisch Orthodoxe gemeenschap in Nederland om hun zorgen nader te bespreken.
Vraag 8
Bent u bereid om bij de Ethiopische regering en de regionale autoriteiten aan te dringen op een onmiddellijk, onafhankelijk en openbaar onderzoek naar deze moorden, en erop te staan dat de verantwoordelijken worden opgespoord en vervolgd, dan wel - indien dat uitblijft - in EU-verband worden aangepakt via het EU Global Human Rights Sanctions Regime?
Antwoord
Zie antwoord op vraag 2.
Voor plaatsing op de EU Mensenrechtensanctielijst moet worden voldaan aan de uitgangspunten van juridische soliditeit, bewijsstandaarden en EU-eenheid. Sancties werken alleen als deze stevig zijn verankerd in de bredere beleidsdoelstellingen. Deze weging moet zorgvuldig en op individuele basis worden gemaakt.
Vraag 9
Heeft u sinds deze incidenten diplomatieke stappen gezet, bilateraal, in EU-verband of via de Verenigde Naties, om de bescherming van orthodoxe christenen in Ethiopië op de internationale agenda te plaatsen?
Antwoord
Nederland blijft de mensenrechtensituatie in Ethiopië, inclusief de positie van orthodoxe christenen, nauwgezet volgen en brengt deze waar relevant onder de aandacht in EU- en VN-verband. Vrijheid van religie en levensovertuiging is een vaste Nederlandse prioriteit binnen multilaterale fora, waaronder de VN-Mensenrechtenraad, waar Nederland actief pleit voor bescherming van kwetsbare religieuze groepen.
Vraag 10
Zo nee, bent u bereid dit alsnog te doen?
Antwoord
Waar nodig zal Nederland deze punten blijven adresseren. Vrijheid van religie en de bescherming van religieuze minderheden maken deel uit van de brede dialoog die Nederland met Ethiopië voert. De Mensenrechtenambassadeur is voornemens om in 2026 een bezoek te brengen aan Ethiopië. Tijdens dit bezoek zal vrijheid van religie nadrukkelijk op de agenda staan.
Vraag 11
Ziet u aanleiding om binnen de EU te verkennen of personen of entiteiten die verantwoordelijkheid dragen voor deze aanvallen, waaronder de OLA, in aanmerking kunnen komen voor gerichte sancties onder het EU Global Human Rights Sanctions Regime?
Antwoord
Zie antwoord op vraag 8.
Vraag 12
Hoe wordt in de ontwikkelingssamenwerking met Ethiopië en in het Nederlandse mensenrechtenbeleid rekening gehouden met de toenemende risico’s voor orthodoxe christenen, en bent u bereid de bescherming van deze groep als expliciete beleidsprioriteit op te nemen?
Antwoord
Nederland houdt bij de uitvoer het mensenrechten- en ontwikkelingsbeleid nadrukkelijk rekening met risico’s voor religieuze en etnische minderheden. Nederland doet dit door consequent conflict-sensitief te werk te gaan in beleidsvorming en -uitvoering en signalen van partners mee te wegen. In Ethiopië werkt Nederland onder meer samen met verschillende op geloof gebaseerde organisaties, waaronder de aan de orthodox christelijke kerk gelieerde organisatie Ethiopian Orthodox Church, Development and Inter Church Aid Commission (EOC-DICAC).
Daarnaast steunt Nederland via het JISRA-programma in Ethiopië lokale religieuze actoren, waaronder ook orthodox-christelijke organisaties. Dit programma richt zich op interreligieuze dialoog, de-escalatie van spanningen en het tegengaan van discriminatie, en draagt zo direct bij aan de bescherming van orthodoxe christenen en andere kwetsbare groepen. Nederland kiest daarbij voor een brede, inclusieve benadering om polarisatie en veiligheidsrisico’s te voorkomen.
1) Borkena, 6 november 2025, (At Least Five Killed In A New Attack Against Orthodox Christians In Arsi)
2) OCP, 1 november 2025, (More than 25 Orthodox Christians Killed in a Week in Oromia, Ethiopia - Orthodoxy Cognate PAGE)
3) Borkena, 30 oktober 2025, (24 Orthodox Christians Reportedly Massacred In Arsi; Ten Others Kidnapped)
4) Ministerie van Buitenlandse Zaken, 31 januari 2024, (Algemeen ambtsbericht Ethiopië januari 2024 | Ambtsbericht | Rijksoverheid.nl)