Preview document (🔗 origineel)

---

Geachte voorzitter,

Het versterken van de dienstverlening aan burgers en bedrijven, het klaarmaken van de Belastingdienst voor de toekomst en het herstellen van fouten uit het verleden. Dat is de koers die ik, in navolging van mijn ambtsvoorgangers, zie voor de Belastingdienst. Door in te zetten op continuïteit, stabiliteit én daarnaast gericht vooruit te kijken is het mijn overtuiging dat de Belastingdienst goed wordt uitgerust voor de toekomst. Het jaarplan Belastingdienst 2026, dat is bijgevoegd bij deze brief, moet in dat licht worden gelezen.

Een goed functionerende en betrouwbare Belastingdienst is essentieel voor onze samenleving. Zonder het belangrijke werk van de Belastingdienst kunnen onze publieke voorzieningen zoals het onderwijs, de infrastructuur, de zorg en onze veiligheid niet worden bekostigd. Dat valt of staat bij de inzet van de ruim 28.000 werknemers van de Belastingdienst. Elke dag zorgen zij dat er rond de 1,1 miljard euro aan belasting- en premie-inkomsten wordt verwerkt. Dit zijn honderden miljoenen transacties per jaar. Dat lijkt misschien vanzelfsprekend, maar dat is het niet.

Uw Kamer heeft op 12 november de stand-van-zakenbrief Belastingdienst ontvangen. Daarin heb ik u, langs de lijnen van de Meerjarenstrategie Belastingdienst 2025-2030, meegenomen in de koers van de Belastingdienst voor de komende jaren. U zult daarom enige overlap aantreffen met de brief die u recentelijk van mij heeft ontvangen. In het voorliggende jaarplan 2026, dat u met deze brief ontvangt, is deze koers verder uitgewerkt. Hierin zijn de activiteiten opgenomen die de Belastingdienst, aan de hand van de vier prioriteiten uit de Meerjarenstrategie, komend jaar gaat uitvoeren.

In diezelfde stand-van-zakenbrief heb ik u een aandachtspunt meegegeven. Namelijk dat er vanuit de politiek en de maatschappij terecht veel van de Belastingdienst wordt gevraagd. Dat zal ook in het komende jaar zo blijven, en vermoedelijk zullen er ook nieuwe externe veranderingen op de organisatie afkomen. Naar verwachting zal een nieuw kabinet met een nieuw regeerakkoord ook een beroep doen op de Belastingdienst. Alhoewel de Belastingdienst nog middenin belangrijke trajecten zit om bijvoorbeeld de ICT-systemen verder te moderniseren, is er ook ruimte voor perspectief. In de laatste jaren is er een stevig en duurzaam fundament gelegd voor een toekomstbestendige en wendbare organisatie. Daarmee ontstaat, op termijn, weer ruimte om grote structurele wijzigingen door te voeren.

Het doel voor de komende jaren is én blijft het verder ontwikkelen van de Belastingdienst tot een organisatie die klaar is voor de toekomst. Dat is niet alleen in uw en mijn belang, maar vooral ook in het belang van burgers en bedrijven. Een toekomstbestendige Belastingdienst is namelijk een voorwaarde voor de fiscale agenda van de toekomst, voor de continuïteit van de belastingheffing en -inning én om in de toekomst aan burgers en bedrijven hoogwaardige dienstverlening te kunnen bieden. De activiteiten in het bijgevoegde jaarplan en de prioriteiten uit de Meerjarenstrategie dragen hieraan bij. In deze brief zal ik u, aan de hand van enkele concrete voorbeelden, hierin meenemen.

Verbinden met de samenleving

Door actief samen te werken met burgers, bedrijven en andere partners werkt de Belastingdienst aan het versterken van de verbinding met de samenleving. Zo werkt de Belastingdienst tijdens de aangiftecampagne actief samen met maatschappelijke dienstverleners zoals vakbonden en ouderenbonden. Via de Denktank Jongeren worden er jongeren met allerlei verschillende achtergronden samengebracht. Samen met de Belastingdienst denken zij actief na over de toekomst van belastingheffing en -inning en wat er beter kan.

De Belastingdienst wil een betrouwbare en transparante organisatie zijn. In dat kader is het belangrijk dat de Belastingdienst open is over zijn werkwijze en luistert naar signalen van burgers en bedrijven. In 2026 richt de Belastingdienst zich onder andere op het verder verbeteren van het signalenproces. Daarmee zorgt de Belastingdienst dat de signalen van burgers, bedrijven, intermediairs en medewerkers nog beter worden opgepakt.

Bij transparantie hoort ook open zijn over hoe hersteld wordt wat er niet goed is gegaan. Zo zal de Belastingdienst in 2026 veel tijd en aandacht besteden aan het uitvoeren van de tegenbewijsregeling box 3. Met behulp van het formulier Opgaaf Werkelijk Rendement maakt de Belastingdienst het leveren van tegenbewijs voor burgers zo eenvoudig mogelijk. Daarmee kunnen burgers mogelijk geld terugkrijgen in het geval dat zij te veel hebben betaald of zouden moeten betalen. Dit vraagt wel extra inzet en capaciteit van de Belastingdienst. Capaciteit kan maar één keer ingezet worden, dus dit leidt onherroepelijk tot keuzes en prioriteren binnen de organisatie.

De basis op orde brengen en houden

Juist omdat in het verleden de basis niet op orde was, is het op orde brengen én houden hiervan nu één van de belangrijkste prioriteiten van de Belastingdienst. Zoals u weet komt de Belastingdienst van ver. In het verleden heeft een opeenstapeling van achterstallig onderhoud geleid tot een verouderd ICT-landschap. Mijn ambtsvoorgangers hebben zich gericht op het wegwerken van dit achterstallige onderhoud, door met behulp van een meerjarige planning te werken aan de modernisering van het ICT-landschap. Deze lijn zet ik voort, want een modern ICT-landschap vraagt een blijvende inspanning en is nodig om de continuïteit van de uitvoering te borgen.

Jaarlijks verwerkt de Belastingdienst miljoenen aangiften, honderden miljoenen betalingen en grote hoeveelheden gegevens. Dit zijn massale processen die voor een groot deel volledig automatisch worden uitgevoerd. Dit kan niet plaatsvinden zonder een robuust en stabiel ICT-landschap. Om dit ook in de toekomst te garanderen wordt er in het komende jaar verder geïnvesteerd in de modernisering van de ICT. Zo worden er in 2026 verdere stappen gezet om het systeem voor de omzetbelasting (OB) te vervangen. In 2026 wordt als eerste het proces geïmplementeerd voor de VAT-refund (btw-teruggave in Nederland voor internationale ondernemers in Nederland.

Op een veilige en juiste manier omgaan met gegevens maakt ook onderdeel uit van de opdracht om de basis op orde te brengen en houden. De Belastingdienst verwerkt veel data, want zonder de gegevens van burgers en bedrijven kan de Belastingdienst zijn werk niet op een effectieve en efficiënte manier uitvoeren. De Belastingdienst heeft daarbij wel de plicht om op een zorgvuldige, verantwoorde en transparante manier om te gaan met gegevens. In het komende jaar blijft de Belastingdienst daarom werken aan het nog meer in control komen op de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Het komend jaar werkt de Belastingdienst ook aan het verder professionaliseren van het gegevensmanagement en de informatiehuishouding. Zo wordt er gewerkt aan de uitbreiding van het onlangs in gebruik genomen Generiek platform voor Document en Archiefbeheer (GDA). De Belastingdienst gaat daarnaast ook door met interne bewustwordingscampagnes ter versterking van het verantwoord omgaan met informatie.

Continu verbeteren dienstverlening, toezicht en opsporing

Met de voortgang die de Belastingdienst in recente jaren heeft gerealiseerd staat de organisatie er beter voor. Daardoor kan de Belastingdienst de aandacht steeds beter richten op het werk waar het in de uitvoering om draait: burgers en bedrijven zo goed mogelijk ondersteunen bij het vervullen van hun fiscale verplichtingen. In 2026 werkt de Belastingdienst verder aan het verbeteren van de dienstverlening. Via programma’s als KeuzeDigitaal en VanZelf Goed worden processen verder gedigitaliseerd of vernieuwd zodat deze beter aansluiten op de behoeften van burgers, bedrijven en andere partners.

In 2026 kunnen burgers en bedrijven voor een aantal belastingen kiezen om het berichtenverkeer met de Belastingdienst volledig digitaal af te handelen. Daarnaast worden er in 2026 opnieuw enkele tientallen papieren formulieren gedigitaliseerd, waaronder voor de omzetbelasting. Ook wordt er gewerkt aan het uitbreiden van de app voor de aangifte inkomstenbelastingen. Zo krijgt deze app functionaliteiten voor bellen, afspraken maken, inzicht in betalen en ontvangen en de mogelijkheid om betalingen te doen via iDEAL.

Tegelijkertijd realiseer ik mij dat het niet voor iedereen vanzelfsprekend of eenvoudig is om aan hun fiscale verplichtingen te voldoen. Daarom blijft, voor wie het nodig heeft, extra hulp bij aangifte mogelijk. Bijvoorbeeld op één van de 37 fysieke locaties in het land waar burgers terecht kunnen met hun vragen. De planning is om in 2026 te starten met een pilot van het Signaalmodel Vroegsignalering. Daarmee onderzoekt de Belastingdienst, op basis van de eigen systemen, welke burgers in fiscale problemen dreigen te raken. Ook wordt de opleiding Vroegsignalering vervolgd voor medewerkers, zodat zij signalen van fiscale problematiek beter kunnen herkennen.

Werken met plezier en vanuit vakmanschap

De Belastingdienst wil een organisatie zijn waar medewerkers trots op zijn en werken vanuit plezier en vakmanschap. Medewerkers die zich blijven ontwikkelen, gemotiveerd en vitaal zijn, zijn van grote waarde. Over het algemeen zijn deze medewerkers productiever, beter betrokken en melden zij zich minder vaak ziek. Daarom is er ook in 2026 onverminderd aandacht voor het creëren van en gezonde en motiverende werkomgeving.

Daarnaast wordt er door de Belastingdienst ingezet op een veilige en integere organisatiecultuur. Het in 2025 opgerichte Bureau Veiligheid en Integriteit (BV&I) gaat zich in het komende jaar inzetten om de weerbaarheid van de Belastingdienst en zijn medewerkers op het gebied van ondermijning, corruptie en sabotage verder te versterken.

In de stand-van-zakenbrief heb ik u voor het laatst geïnformeerd over de strategische personeelsplanning. Deze planning helpt de Belastingdienst het komende jaar om toe te werken naar een toekomstgerichte organisatie. De vaardigheden, kennis en functies die in de toekomst nodig zijn worden als onderdeel hiervan in kaart gebracht. Zo krijgt de Belastingdienst inzichtelijk wat de organisatie nodig heeft om ook in de toekomst te blijven voorzien in de dienstverlening aan burgers en bedrijven.

Zoals u weet staat de Belastingdienst op het punt om een grote personele verandering door te maken. In de komende jaren zullen er veel medewerkers uitstromen door onder andere het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De Belastingdienst wordt gezien als een aantrekkelijke werkgever en het lukt om voldoende gekwalificeerd personeel te werven. Voor de toekomst blijft dit wel een aandachtspunt. Extra werkzaamheden die voortkomen uit gewijzigde wet- en regelgeving en herstelacties blijven bijdragen aan de personeelsopgave van de Belastingdienst.

Tot slot
Met de activiteiten in dit jaarplan zet de Belastingdienst een duidelijke koers uit voor het komende jaar om capaciteit gericht in te zetten en daarmee de organisatie beter uit te rusten voor de toekomst. Zoals aangegeven in de stand-van-zakenbrief ga ik hierover graag in gesprek met uw Kamer in het eerstvolgende Commissiedebat Belastingdienst.

Hoogachtend,

de staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane, Eugène Heijnen