Maar hoe bouw je die cloud?

Posted on

De hele korte versie: inmiddels is duidelijk dat Europa/Europese overheden niet meer kunnen bouwen op Amerikaanse clouds, en dat we hier geen goede en dekkende alternatieven hebben. Marktwerking heeft ons geen echte Europese cloud opgeleverd, en het bedrijfsleven gaat niet vanzelf spullen inkopen die nog in aanbouw zijn, hoe mooi die Europese vlag 🇪🇺 erop ook is. Dus is het tijd voor industriepolitiek, en daarvoor moet je goed zijn met “industrie”. Dan kan je komen tot beleid en plannen die niet ontsporen (er zijn helaas legio manieren waarop dat zou kunnen gebeuren).

English 🇬🇧 version: But how to get to that European cloud?

Met een coherente strategie (zie onderstaand een suggestie) kunnen overheden en industrie de boel snel verbeteren, en kan Europa weer een continent worden wat z’n eigen diensten kan organiseren zonder Amerikaanse glurende ogen en zonder te hoeven vrezen voor de gevolgen van sancties & transatlantische ruzies.

Tot zover de korte versie.

Deze pagina vloeit voort uit een productief gesprek onlangs in de BNR podcast De Technoloog, plus gesprekken met kamerleden, ambtenaren & ondernemers. Ook is het onderstaande geschreven met wetenschap van deze nieuwe brief over de EuroStack aan de Europese Commissie (Linkedin post)

In het stuk “De cloud in soorten en maten” omschrijf ik wat er nu wel en niet goed te koop is in Europa. Er bestaan voldoende dingen al, en ook op voldoende schaal dat we iets hebben om verder op te bouwen. We kunnen vrijwel direct beginnen met stukken cloud, stukken beter te maken, en uiteindelijk ook echt wel iets neerzetten wat vergelijkbare capaciteiten heeft als AWS, Google en Microsoft Azure. Maar het wordt wel een decennium hard werken.

Europa en de EU hebben eerder enorme afstanden ingelopen.

Zo was het ooit ondenkbaar dat we zonder het Amerikaanse GPS systeem zouden kunnen. Inmiddels gebruikt iedere telefoon en ieder smart horloge ook het EU Galileo satellietsysteem, en is Galileo het beste satellietnavigatiesysteem van de hele wereld. Kostte maar 15 miljard euro ook!

Verder hadden we ooit allemaal losse luchtvaart- en defensiebedrijven, en na >10 jaar boetseren en fuseren kregen we toen Airbus, die de beste grote vliegtuigen van de wereld maken. Was ooit ook onvoorstelbaar.

Inmiddels is bijna iedereen het er wel over eens dat we nu ook zoiets voor “de cloud” moeten gaan doen, en nog wel een stapje verder: ook voor werkplekken, tekstverwerkers en andere bureautoepassingen moeten er Europese oplossingen komen.

Ook worden er al enorme bedragen genoemd, tientallen tot honderden miljarden euro’s, dus geld zal er zeker wel komen op een of andere manier. Als we 800 miljard euro aan defensie uit gaan geven moet dit ook kunnen.

En ook goed om te weten, Europa zit vol technisch talent dat technologie heeft gemaakt waar de grote Amerikaanse clouds op draaien. Alleen zit dat talent dat voor een belangrijk deel in Amerikaanse dienst te doen, of ’s avonds op zolder als open source hobby (🙋‍♂️).

De vraag is alleen: hoe gaan we het talent en het geld combineren om te komen tot een betere Europese cloud? Want we moeten meer doen dan roepen dat Europa moet investeren in dingen.

Overheden & opdrachten

Bij benadering maken overheden zelf bijna helemaal niets. Behalve beleid, en zelfs dat wordt nog weleens uitbesteed (onofficieel of officieel).

Wel laten overheden enorme hoeveelheden wegen, bruggen en andere kunstwerken aanleggen. Dat is al moeilijk zat, maar je weet vooraf best duidelijk wat je wil hebben, en er is een industrie die dit soort dingen aan de lopende band doet.

Het wordt al lastiger bij complexere projecten die vol verrassingen kunnen zitten, zoals bijvoorbeeld de renovatie van het Binnenhof. Dit loopt soms schreeuwend uit de hand. De meest recente voorbeelden komen uit Duitsland, zoals de luchthaven van Berlijn of het nieuwe station van Stuttgart.

Maar dit is nog niets vergeleken met de uitdaging om een nieuw ICT-project uit de grond te stampen. Dit is overigens niet specifiek een overheidsprobleem - zelfs als je vrij nauwkeurig weet wat je wil hebben heeft de ICT-wereld het echt opgegeven. “We kunnen je laten weten wat het kost, of wanneer het af is, of wat het doet. Kies maximaal 2”. Of 1 eigenlijk.

Maar, in de praktijk blijkt ook vaak genoeg te onduidelijk wat het project nou precies moet gaan doen, of voor wie, en dan is het allemaal nog veel moeilijker natuurlijk. In Nederland timmert het Adviescollege ICT Toetsing goed aan de weg met onderzoeken en adviezen, en het is bijna altijd schrijnend om te lezen.

Het zou geweldig zijn als overheden weer een directere hand zouden nemen in het maken van succesvolle IT-oplossingen, maar er is nog een enorme weg te gaan om weer meer hands on dingen te doen binnen overheden. Ik zou er wel enthousiast over worden, desondanks.

Een cloud bestellen

De markt heeft het niet geregeld, dus nu moeten overheden op een of andere manier een werkbare cloud gaan laten ontstaan. Zoals gezegd valt dit probleem nog best op te hakken in kleinere stukken, we hoeven niet gelijk een hele Airbus of IKEA te maken.

Het is aantrekkelijk voor politici en bestuurders om dit te zien als een Galileo: geef 15 miljard euro uit en een consortium gaat een cloud voor je bouwen. Het grote besluit is dan om het geld beschikbaar te stellen, en dat is politiek best te doen (bijvoorbeeld voor “AI factories”). Alleen gaat het niet werken omdat er, in tegenstelling tot Galileo, geen industrie klaarstaat die zoiets al eens gedaan heeft (al doen ze wel net alsof). En, specifiek, voor Galileo was het doel heel duidelijk: 1) lever precies wat GPS levert en 2) innoveer daar bovenop verder.

Wat we nodig hebben aan verschillende lagen Cloud is op dit moment grotendeels niet off the shelf in te kopen. Het gaat niet alleen om servers en hardware, het vergt ontwikkeling.


Wat je krijgt als je een enterprise IT bedrijf je product laat maken. Bron: Eric Burke via spyvee.com

Wel is er hier het een en ander te leren. Om tot Galileo te komen kon de EU zeer zwaar leunen op de Europese Ruimtevaart Organisatie ESA. Bij ESA zijn ze gewend om satellieten te bestellen en om enorme projecten te ontwerpen en testen. Het kost wat centen, maar dan heb je ook wat. Zoals bijvoorbeeld (uiteindelijk) een Ariane 6 raket die het de eerste twee lanceringen al goed doet en niet 17 keer ontploft voor ze het geleerd hebben (wat ook kan werken overigens, zo innoveer je wel snel).

Maar we hebben geen “cloud ESA”, al hopen we soms dat een club als TNO dat is.

Overigens, een hardnekkig misverstand is dat je vooraf tientallen miljarden op tafel moet leggen voor je “een cloud” hebt gebouwd. Om te beginnen is dat niet zo, je kunt voor veel minder aan de slag om geloofwaardige diensten te bouwen. Maar een nog groter misverstand: het is HELEMAAL niet zo dat je na het uitgeven van die miljarden ook iets bruikbaars hebt! Mogelijk is al het geld opvergaderd namelijk.

Subsidies dan?

Het is ook mogelijk om geld als subsidie ter beschikking te stellen, en voor sommige dingen werkt dat goed. Maar je moet wel heel helder hebben welk effect je wil bereiken. Het werkt bijvoorbeeld prima om de isolatie van huizen te bevorderen. Ook kan je er het land met de meeste zonnepanelen per inwoner van de hele wereld mee worden. Nederland heeft nu voor bijna 50 kerncentrales aan zonnepanelen geïnstalleerd omdat we vergeten waren de salderingsregeling op te heffen. Enorm effect.

Europa heeft veel ervaring met het uitdelen van subsidies om research & development mee te bevorderen. Het enorme Horizon Europe programma deelt hiervoor zo’n 15 miljard euro per jaar uit. Ik ben zelf voor de Europese Commissie een Horizon Europe reviewer geweest en het spijt me dat ik het moet zeggen, maar dit is allemaal vreselijk voor echte innovatie. Je moet namelijk een gedetailleerd plan inleveren wat je precies gaat doen, en afwijken daarvan is Enorm Gedoe. Geen innovatieve ondernemer heeft hier trek in.

Wie er wel trek in hebben zijn logge consortia die verdiepingen vol mensen hebben die dol zijn op het definiëren en checken van ‘work packages’ vol met ‘milestones’. Die worden dan netjes gehaald en iedereen is gelukkig, het geld is op, en je hebt ook wel iets. Maar goeie kans dat je niet je probleem opgelost hebt. Sommige van de IPCEI-CIS pogingen in Nederland lopen ook dit risico, al hoop ik echt dat het wat wordt.

En daarbij komen we bij een cruciaal punt: als we een innovatieve en moderne cloud willen bouwen hier dan kan dat niet zonder enthousiaste programmeurs, ontwikkelaars en ondernemers. Het gaat nergens anders vandaan komen. En met strak gedefinieerde en inflexibele subsidies komt dat enthousiasme nooit op gang.

Mijn voormalige bedrijf PowerDNS heeft begin deze eeuw zo’n mislukt subsidietraject meegemaakt. Het is heel traumatiserend om behandeld te worden als een mogelijke fraudeur terwijl je er het beste van probeert te maken. We zijn er toen maar net zonder kleerscheuren uitgekomen. Maar zoiets vergeet je nooit meer.

Slim inkopen?

Een probleem is nu dat bedrijfsleven en overheden zeer overtuigend zeggen geen zaken te willen doen met nieuwe dingen. De Europese Commissie voert nu bijvoorbeeld een potsierlijke rechtszaak tegen z’n eigen privacyclub om door te mogen gaan met Microsoft 365. Of het ministerie van Binnenlandse Zaken dat het IP adres van iedere sollicitant bij de AIVD deelt met Google omdat het tienduizenden euro’s per jaar goedkoper zou zijn dan de Europese spullen. Zijn stevige signalen.

Nou is het voor iedere ondernemer zo dat je producten moet ontwikkelen waar je klanten nog niet op zitten te wachten. Maar je moet wel op basis van onderzoek kunnen bepalen dat die klanten er in de toekomst vermoedelijk wel behoefte aan hebben. En ook bereid zijn iets nieuws te proberen.

En dan citeer ik nu het beleid van het Nederlandse Minister van Economische Zaken (als uitgesproken door de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken):

“Er zijn geen mogelijkheden om overheidsopdrachten alleen maar aan Europese en/of Nederlandse ondernemers te gunnen. Dit is juridisch gewoon niet mogelijk door de verplichtingen die voortvloeien uit de (WTO) Government Procurement Agreement en onze handelsakkoorden.”

Nou laat maar dan. Want als je dit zegt dan gun je een Europese industrie ook geen enkel pad naar succes. “We kopen je spullen pas als ze de beste zijn volgens onze inkopers”. Maar tijdens de bouw, in de beginjaren, zijn je spullen best een risico, en zullen nog niet alles kunnen. En ze zijn zeker ook duurder, want Europese bedrijven laten we hier niet wegkomen met het verkopen van onze data. Maar Amerikanen mogen dat wel op een of andere manier.

Overigens betwijfel ik of de minister gelijk heeft met deze “Government Procurement Agreement”. Het is namelijk Amerika wat ons aan zou moeten klagen bij de WTO, en Amerika gelooft zelf niet meer in de WTO. En sowieso vrijwel niemand meer.

Ondanks dit gedoe zou “smart procurement” een enorme rol kunnen spelen. Overheden zijn de grootste kopers van IT-diensten in heel Europa. Als je dit slim doet kan je goed communiceren naar de markt, naar de ondernemers, naar de ontwikkelaars, dat je op hun producten zit te wachten. En de omvang van overheids-ICT is zo enorm dat er genoeg projecten zijn waar best een (klein) risico gelopen kan worden. Dingen die niet 24/7 noodzakelijk zijn, en ook niet gelijk heel complex zijn.

Ook is het mogelijk om voor concrete gaten in de Europese dienstverlening een oplossing te bestellen / aan te besteden:

  • Mail wordt wereldwijd gedomineerd door “gratis” partijen (Gmail, outlook.com). Dit zijn diensten die uiteindelijk betaald worden door ons te verkopen. Er is betaalde mail in Europa, maar we weten inmiddels dat er niet te concurreren is met “gratis”. Dus bouw een “Eumail” platform wat ook gratis email beschikbaar stelt voor iedereen. Hoeft juist niet door een overheid gerund te worden overigens. Maar bestel zo’n platform en betaal ze om steengoede diensten te leveren. Kost mogelijk 100 miljoen euro per jaar om echt goed te doen, maar WAT een resultaat zou het zijn.
  • Een Europese anti-denial of service paraplu. Deze markt wordt nu gedomineerd door een klein aantal Amerikaanse bedrijven, die daardoor helaas wel mee kunnen kijken met ons internetverkeer. Sommige van die bedrijven (Cloudflare) leveren ook gratis diensten, en zie boven. We hebben hier al een mooie non-profit maar die mag best groter en breder.
  • Europese overheden moeten hun persconferenties nu uitzenden via YouTube. Het is hoog tijd voor een betrouwbare en makkelijke Eutube. Dat je vaccininformatie niet staat tussen allemaal antivaxers. Dit begint van existentieel belang te worden.
  • De grote internetbrowsers in de wereld zijn allemaal Amerikaans, en grotendeels van Google. Er is ook een browser genaamd Firefox met een veel groter marktaandeel dan mensen denken (zeker nu Chrome en Edge adblockers blokkeren). Maar, het open source Firefox wordt grotendeels betaald door.. Google! Het zou een prima idee zijn om die betalingen over te nemen en fEUerfox voor 10 jaar te financieren, zodat we kunnen browsen zonder alles via Amerika te hoeven laten lopen.
  • De wereld van open source software draait nu op Microsoft GitHub, waar ze proberen alles in de AI te steken ook. En al hun diensten zijn, wederom, “gratis”. Er is een Europese club die dat ook probeert maar omdat ze je niet verkopen hebben ze weinig geld, en zit er nog niet alles bij. Zou je zo kunnen bestellen voor een lullige hoeveelheid euro’s.
  • Lokale media leunen nu in overgrote mate op Facebook (!!) voor hun publicaties en interactie met lezers. “All politics are local”, en het is daarom van enorm belang dat die lokale journalistiek niet door Meta loopt. Er zijn al initiatieven om dit te verbeteren, maar er is geen business model. Dit oplossen kost relatief niks, en de winst zou enorm zijn.
  • Veel ook landelijke media zijn totaal en geheel afhankelijk van Google Docs. Google Docs los is nog niet zo complex als heel MS-365. Er bestaan al gratis/open source oplossingen die in de buurt van goed genoeg zijn. Bestel een robuust Google Docs alternatief en veel van je media kunnen weer zelf aan de slag zonder dat men in Amerika meekijkt.

Met hele series slimme inkoopopdrachten over Europa verspreid kan je zo de ontwikkeling van betere Europese clouddiensten een enorme boost geven. Zeker als het ene initiatief weer gebruik maakt van het andere. Maar het vergt zoals gezegd het nodige lef om te voorkomen dat je “smart procurement” wordt gewonnen door Amazon, Google en Microsoft.

Als suggestie voor de minister, de aanbestedingsregels leggen uit dat je niemand concreet uit mag sluiten (behalve voor “nationale veiligheid”), maar je mag in je gunningsvoorwaarden vanalles zetten. Zoals dat de aanbieder alleen onder Europese afluisterwetgeving mag vallen. Dat is een heel redelijke eis waar geen Amerikaanse (deel)onderneming ooit aan kan voldoen.

Met gerichte opdrachten kan de industrie bijvoorbeeld samen open source producten die je nodig hebt voor grootschalig cloudgebruik opleuken of (door)ontwikkelen. Want uiteindelijk heeft iedereen diezelfde functionaliteit nodig. Een club als het Duitse Sovereign Tech Agency laat goed zien hoe dit kan. Ook het NLnet Foundation initiatief NGI0 Zero timmert goed aan de weg.

Het fijne van dit soort slim inkopen is dat het “de markt” in staat stelt mooie dingen te bouwen, zonder dat je exact uit hoeft te stippelen hoe. Je hebt er geen “cloud ESA” bij nodig ook. Wel kan je nuttige ontwikkelingen sterk stimuleren. En met een miljard euro kom je een heel end, overigens.

Maar industriepolitiek is ook niet makkelijk

Tegelijkertijd, dit is industriepolitiek. Dit was een halve eeuw een smerig woord maar als de vrije markt niet levert wat je wilt, en het bedrijfsleven het niet voor je op gaat lossen, dan moet je toch wat.

Als je industriepolitiek wilt bedrijven zijn er twee dingen heel belangrijk: dat je politiek heel goed begrijpt. En dat je de industrie heel goed begrijpt.

En dat wordt nog een fantastische uitdaging. In de top van Europese overheden zijn bijna geen (technische) experts te vinden. En sterker nog, het lijkt er sterk op dat die top ook geen liefde heeft voor technologie, en veel liever over andere dingen praat.

Maar die kennis is wel nodig. Hoewel het geen goed idee is om winnaars aan te wijzen is het enorm belangrijk om kwaliteit of het gebrek daaraan te herkennen.

De Europese cloudindustrie is niet goed van de grond gekomen, en deel van de reden is dat de bestaande spelers de wil of de visie niet hadden om goed mee te doen (er zijn ook boel andere redenen). Het is verleidelijk om veel waarde te hechten aan de ideeën van de relatief meest succesvolle bestaande spelers, maar je moet wel goed begrijpen waarom deze bedrijven niet eerder goed doorgebroken zijn.


Niet al te serieus, maar min of meer op schaal Amerikaanse clouds en Europese aanbieders. Kijk goed rechtsonder de ’e’ van Google.

Daarnaast zijn er allerhande clubs op de markt die vaak overtuigend beweren dat zij wel de toekomst zijn. Als je fors investeert in PR kom je initieel beter over dan een club die fors investeert in techniek, helaas. Ik heb hier inmiddels een goeie lijst timewasters liggen voor als iemand zich afvraagt of een initiatief iets voorstelt of gebakken lucht is (mail me vooral).

Ik wilde het eerst niet doen, maar diverse proeflezers meldden spontaan een slechte ervaring, een die ik ook heb gehad. Als je benaderd wordt door het bedrijf Arqiver of door de “EU FED Cloud”, weet dat ze op mij helemaal geen goede indruk maakten.

Ook zijn er de “valse profeten” - we willen allemaal graag snel een oplossing, en soms zijn we daarom (te) enthousiast over mensen met een truc. Zo beweert men in Duitsland dat ze “de Microsoft cloud Europees gemaakt hebben” via SAP. Dit blijkt alleen niet zo te zijn, en als men in Amerika niet meewerkt is men (naar eigen zeggen) binnen een paar maanden down.

Ook roept Amazon dat ze zoiets “gaan doen”, alleen staat hier al jaren dat men dat alleen VAN PLAN is, en belooft men terloops niets over wat er gebeurt bij ruzie met Amerika. Ook moeten we enorm oppassen met het geloven in “reddende engels” zoals de Lidl Cloud, of misschien zelfs Cloud Kootwijk. Eerst zien dan geloven.

Ook een risicofactor is de verwarring of samenloop tussen “open”, “gestandaardiseerd” en “autonomie”. Veel hardcore techneuten hebben een rotsvaste overtuiging dat de oplossing bestaat uit federatieve open gestandaardiseerde systemen. Nou is dat op zich waar. Maar de beschikbaarheid van dat soort technologieën is alleen een noodzakelijke voorwaarde. Het is nog geen oplossing op zich, er verschijnt niet vanzelf een markt als er aan de technische randvoorwaarden is voldaan.

Het hebben van standaarden voor uitwisselbare dienstverlening is een heel groot goed, dan valt er wat te kiezen namelijk. Er hoeft niet 1 grote EU Cloud Airbus te komen! En tegelijkertijd moet er ook een winstgevend businessmodel ontstaan waarbij we niet proberen een markt te maken waar geen droog brood te verdienen is - die komt er niet namelijk.

Afsluitend, er is altijd de lokroep van gevestigde grote defensie- en IT-bedrijven die beweren dat ze deze keer wel iets fris en nieuws op kunnen leveren. Nou zou dat deze keer waar kunnen zijn hoor, maar ze zijn echt niet ingericht om daadwerkelijk te innoveren en snel nieuwe dingen te maken. En daarnaast is de vraag of ze het ook echt wel willen - vrijwel alle grote bestaande spelers zijn Totaal in bed met Amerikaanse big tech namelijk. Dit is nog een probleem op zich - ook als we nieuwe software hebben in Europa hebben we nog grote bedrijven nodig die er zin in hebben om dat te beheren en integreren.

Samenvattend, industriepolitiek is dus niet makkelijk, en zal ook alleen maar lukken als overheden zelfstandig veel kennis ontwikkelen en vasthouden om te kunnen bepalen wat er goed en niet goed is, en welke richting ons zal leiden naar een betere Europese cloud.

Open source

We zijn in Europa misschien niet zo goed met commercialisering, maar wel goed met samenwerking (zie ook verderop). Bijna alle initiatieven die bedacht worden om “cloud beter te doen in Europa” draaien dan ook om open source, want dat hebben we hier wel. Cruciaal hierbij is dat ook dit zichzelf niet regelt.

De bovengenoemde initiatieven om te komen tot “eumail” en “eutube” etc renderen het beste als ze bouwen op gemeenschappelijke code, libraries en infrastructuur. Zodat iedere euro die we daarin steken ten goede komt aan allemaal andere projecten ook.

Tegelijkertijd is open source geen oplossing op zich. Succesvolle IT diensten staan en vallen bij goede ondersteuning, training, integratie en solide dienstverlening.

Ook moeten we goed nadenken over hoe iedereen nou geld gaat verdienen. Want goeie diensten moeten niet overvleugeld worden door partijen die op basis van diezelfde software het geheel nog een keer aanbieden, maar dan door wel de gebruikers(data) te verkopen!

Zoals gezegd, industriepolitiek is zo makkelijk nog niet, ook niet als er open source in het verhaal zit.

Andere opties

Om de boel wakker te schudden moeten we andere dingen doen. Europa heeft zoals gezegd bergen talent. Er is de “Amerikaanse manier” om via riskante startups te komen tot nieuwe succesvolle bedrijven. Ik schreef eerder over waarom die benadering hier niet goed werkt. We kunnen hier niet zomaar “Silicon Valley” spelen. In de VS levert dat terloops alleen maar producten op die je gebruikers bespioneren en alles vol advertenties en ongewenste AI peuren. Dus zo’n best model is het ook niet. Het lukt ze daar niet om bijvoorbeeld een bank op te richten waarmee je geld naar elkaar over kan maken (!!). Dat moet met apps vol trackers om een of andere reden.

Maar wat kan er dan wel. Ik schreef boven dat klassieke subsidies geen innovatie aanjagen. In Duitsland heeft men daarom SPRIND opgericht, en ik ben daar zeer enthousiast over (ook omdat ze me soms inhuren als reviewer en omdat de directeur de voormalige directeur was van mijn oude bedrijf PowerDNS).

“The Federal Agency for Breakthrough Innovation SPRIND invests in new groundbreaking technologies and topics that have the potential to fundamentally improve our lives.”

Het aanvragen van steun voor je project gaat via een heel simpel formulier. Daarna kijken experts naar het project en gaan die experts ook aan de slag om je voorstel te verbeteren. Daarna volgt een presentatie en als het ok was krijg je daarna het geld. De bedoeling is dat dit hele proces 12 weken duurt. Het is al gebeurd dat wetenschappers in huilen uitbarstten toen ze gewoon te horen kregen dat het goed zat.

Dit klinkt bijna te mooi om waar te zijn, maar in Duitsland, niet bekend om z’n dynamische overheid of flexibele omgang met procedures, werkt het als een dolle.

En in tegenstelling tot Silicon Valley kunnen we wat in Duitsland werkt wel hier nabootsen – we zitten in een zeer vergelijkbare situatie. Je kan bijna 1 op 1 ‘Sprin-NL’ beginnen.

Een coherente strategie

Nou is dit maar een blogpost, maar uit het bovenstaande komt wel een coherente strategie naar voren:

  1. Communiceer dat Europese privacynormen op termijn wel gehandhaafd gaan worden, waardoor gebruik van Amerikaanse clouds twijfelachtig wordt met name voor bijzondere persoonsgegevens (artikel 9 AVG).
  2. Communiceer als overheid een actieve behoefte om daadwerkelijk in Europa zaken te willen doen. Wees bereid creatief aan te besteden en gebruik de artikel III uitzonderingen van de WTO GPA voor privacy en veiligheid (als niet nu, wanneer dan wel?). Weet ook dat juist Amerika niet meer gelooft in de WTO, dus laat ons de WTO nou niet gebruiken om de VS een lol te doen!
  3. Neem mensen in dienst binnen overheden met uitstekende kennis van de industrie, alleen zo kom je tot industriepolitiek waar je wat aan hebt. En ga ook meer projecten zelf doen zonder consultants of aanbestedingen: je leert van niks zoveel als van de praktijk
  4. Identificeer samen met experts welke cloud-functionaliteiten nog geen goede open source implementatie hebben, en bestel die, of laat de bestaande software verbeteren. Let hierbij op deze punten zodat alles gedocumenteerd, veilig en makkelijk te gebruiken is. Het Duitse Sovereign Tech Agency laat zien hoe dit goed kan.
  5. Bestel in EU-verband de bovengenoemde diensten als Eumail, Eutube, “Google Docs” etc, en stimuleer daarbij het gebruik van de software uit ‘3’ en de aanbieders die deze software omarmen
  6. Doe een ‘Airbus’: stimuleer, ook via aanbestedingsvoorwaarden, de Europese industrie te consolideren, iets wat eenvoudiger gemaakt wordt als de software uit ‘3’ breed gebruikt wordt.
  7. Voer rechtszaken op basis van ‘1’ om te laten zien dat het menens is
  8. Richt ‘Sprin-NL’ op of doe enthousiast mee met een mogelijk te vormen ‘Sprin-EU’
  9. Als er een handelsoorlog is, overweeg importheffingen op Amerikaanse clouddiensten

Sommige dingen uit deze lijst (zoals 3, 4 en 8) zijn sowieso een goed idee. Andere hebben alleen zin als onderdeel van een coherent pakket. Het is bijvoorbeeld niet zo zinvol om met rechtszaken proberen af te dwingen dat mensen zaken gaan doen met (nog) niet bestaande dienstverleners als vervanging van de grote Amerikaanse clouds.

Afsluitend

Er zijn diverse manieren om vooruitgang te boeken. Overheden kunnen zelf weer meer gaan doen, er kan slim aanbesteed worden voor reguliere IT of voor specials als Eumail of Eutube. Overheden kunnen geloofwaardig gaan communiceren dat ze weer nieuwe Europese open spullen willen kopen (en stoppen met die rechtszaken om dat te voorkomen). Je zou kunnen proberen subsidies beter te doen, of bijvoorbeeld een ‘sprin-NL’ beginnen.

Het is vermoedelijk nodig om dit allemaal tegelijk te doen. De noodzaak is zo hoog dat er op meerdere paarden gewed moet worden.

De rode draad in dit alles is wel dat overheden weer veel meer expertise nodig hebben in technologie, en die expertise ook moeten integreren in de beleidsvorming. Want alleen als je veel weet van industrie kan je aan industriepolitiek doen.

En als je dat goed doet kan je mogelijk “een Airbus” doen op onze industrie, en iets moois bij elkaar boetseren, bijvoorbeeld door samen benodigde software naar een hoger niveau te laten tillen. Of om te helpen consolideren.

En zo kunnen we dan weer meer op eigen benen gaan staan.

Succes!

Verder lezen