Preview document (🔗 origineel)

---

Hierbij bieden wij uw Kamer de geannoteerde agenda aan van de informele Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-Raad) op 30 en 31 januari in Warschau. De minister van Justitie en Veiligheid, de minister van Asiel en Migratie en de staatssecretaris van Rechtsbescherming zullen hier aan deelnemen.

Kopgroep contraterrorisme ontbijt

Voorafgaand aan de JBZ-Raad op 30 januari organiseert Nederland een ontbijtbijeenkomst van de kopgroep terrorismebestrijding, die de minister van Justitie en Veiligheid zal voorzitten. Tijdens deze bijeenkomst spreken België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Spanje, Zweden en de EU Contraterrorismecoördinator over de recente ontwikkelingen in Syrië en de implicaties daarvan op de interne veiligheid van de EU en op contraterrorisme.

Mededeling van de Europese Commissie over de inzet van migratie als (hybride) wapen en de versterking van de veiligheid aan de buitengrenzen van de EU ter bestrijding van deze hybride dreiging

Op 11 december jl. publiceerde de Europese Commissie (de Commissie) een mededeling over de bestrijding van hybride dreigingen waaronder de instrumentalisering van migranten, en de versterking van de veiligheid aan de buitengrenzen van de EU.¹ De mededeling geeft duiding aan de inzet van bestaande instrumenten in het geval van instrumentalisering van migranten. Hierbij wordt specifiek aandacht gegeven aan de situatie aan de Oostgrens van Europa en de (hybride) dreiging die uitgaat van Rusland en Belarus. Hiermee komt de Commissie tegemoet aan de oproep van Oostelijke lidstaten voor meer robuuste maatregelen om de hybride dreigingen aan de Europese buitengrenzen tegen te gaan.

De mededeling gaat in op de bestaande beleidsinstrumenten en operationele steun, waaronder: (1) het tijdelijk sluiten van grensovergangen in lijn met de Schengengrenscode; (2) de mogelijkheid om af te wijken van de reguliere procedures in het EU-asielacquis onder de crisis- en overmachtsverordening; (3) het aanpakken van mensensmokkel via de toolbox voor vervoerders en; (4) de verhoging van de financiële steun (170 miljoen euro) voor grensbeheer aan de buurlanden van Belarus en Rusland.

De mededeling zet de kaders uiteen waarbinnen lidstaten nationale maatregelen kunnen treffen waarmee wordt afgeweken van secundaire Uniewetgeving om de openbare orde en binnenlandse veiligheid te garanderen op basis van Art. 4(2) VEU en Art. 72 (VWEU). De Commissie benadrukt dat te nemen maatregelen te allen tijde noodzakelijk, proportioneel, evenredig en van tijdelijke aard moeten zijn. Lidstaten moeten kunnen aantonen dat er geen andere mogelijkheden zijn binnen bestaande wet- en regelgeving en beperkt zijn tot wat strikt noodzakelijk is. Het principe van non-refoulement blijft gehandhaafd.

Kabinetsappreciatie

Het kabinet veroordeelt met klem actoren die migranten inzetten om de Unie en haar lidstaten te destabiliseren. Lidstaten die met deze complexe situatie te maken hebben moeten zo veel mogelijk worden ondersteund. Het kabinet verwelkomt dan ook het uitgebreide overzicht dat de Commissie geeft van de bestaande instrumenten die lidstaten hebben om zich te wapenen tegen hybride dreigingen vanuit Russische en Belarussische zijde, met name instrumentalisering van migranten. Het kabinet verwelkomt de uitleg van de Commissie dat het treffen van nationale maatregelen om de openbare orde en binnenlandse veiligheid te garanderen op basis van Art. 4(2) VEU en Art. 72 (VWEU) mogelijk moet zijn, mits dit binnen de grenzen van het Europees en internationaal recht blijft en aan de voorwaarden voor een beroep op Art. 72 (VWEU) wordt voldaan. Het kabinet deelt het oordeel van de Commissie dat te nemen maatregelen te allen tijde noodzakelijk, proportioneel, evenredig en van tijdelijke aard moeten zijn. Daarmee sluit de mededeling aan bij de Nederlandse inzet, waarbij een balans wordt gezocht tussen het kunnen nemen van maatregelen om hybride dreigingen zoals instrumentalisering van migranten tegen te gaan en het waarborgen van de grondrechten binnen de Europees- en internationaalrechtelijke kaders.

De Minister van Justitie en Veiligheid,

D.M. van Weel

De Staatssecretaris Rechtsbescherming,

T.H.D. Struycken

De Minister van Asiel en Migratie,

M.H.M. Faber-van de Klashorst

---

1. COM(2024) 570, te vinden via: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:52024DC0570↩︎