[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [🧑mijn] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Memorie van toelichting

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Memorie van toelichting

Nummer: 2025D18414, datum: 2025-04-23, bijgewerkt: 2025-06-11 17:09, versie: 2 (versie 1)

Directe link naar document (.docx), link naar pagina op de Tweede Kamer site.

Gerelateerde personen:

Onderdeel van kamerstukdossier 36725 XVI-2 Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota).

Onderdeel van zaak 2025Z08079:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)

Tweede Kamer der Staten-Generaal 2
Vergaderjaar 2024‒2025
36 725XVI Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport:

de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie;

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

M. Agema

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De mutaties in deze suppletoire begroting bestaan uit herschikkingen binnen de begrotingsuitgaven, overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken, financieringsverschuivingen en middelen die ten laste of ten gunste van het generale beeld aan de begroting van VWS worden toegevoegd of vrijvallen.

De gepresenteerde cijfers sluiten aan bij de Voorjaarsnota 2025, die de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer aanbiedt (Kamerstukken II, 36725, nr.1).

Om de leesbaarheid van de toelichting op de beleidsartikelen te bevorderen zijn de volgende uitgangspunten toegepast:

  • Naast de politiek en beleidsmatig relevante mutaties worden mutaties op de instrumenten toegelicht op basis van onderstaande grenzen voor het totale mutatiebedrag voor de uitgaven en ontvangsten. Hiermee wordt aangesloten bij de RBV 2025.

  • De verplichtingenmutaties worden op artikelniveau toegelicht.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50 1 2
=> 50 en < 200 2 4
=> 200 < 1000 5 10
=> 1000 10 20

Voor wat betreft de uitgaven en ontvnagsten behorend tot de Premiegefinancierde Zorguitgaven worden mutaties die groter zijn dan € 10 miljoen toegelicht.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Begrotingsgefinancierde zorguitgaven

Tabel 2 Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Uitgaven Art.nr. Uitgaven 2025 Uitgaven 2026 Uitgaven 2027 Uitgaven 2028 Uitgaven 2029 Uitgaven 2030
Vastgestelde begroting 2025 36.498.950 38.549.208 40.212.715 42.624.570 44.789.641 44.804.652
Instandhouding liquiditeitspositie NRG Pallas 2 76.261 0 0 0 0 0
Backpay weduwen KNIL-militairen en ambtenaren 11 50.000 0 0 0 0 0
RSV-immunisatieprogramma 1 29.100 26.200 25.400 24.900 24.300 24.000
Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (SOV) 2 26.000 27.000 27.000 26.000 25.000 25.000
Wisselkoers BES-eilanden 4 16.881 19.096 18.555 16.650 12.997 ‒ 5.102
Dekking OCW begroting 11 15.070 15.070 15.070 15.070 15.070 15.070
Uitspraak kosten kinderopvang pleegouders 5 7.300 7.300 7.300 400 400 400
Stijgende aantallen abortussen 1 4.986 8.719 8.635 8.635 8.635 8.635
Nieuwe directie Open Overheid 10 492 18.377 18.926 9.000 9.000 9.000
Uitstel vervanging abonnementstarief Wmo - 0 ‒ 225.000 0 0 0 0
COVID-19 vaccinatieprogramma 1 0 140.000 0 0 0 0
PGB2.0 10 0 33.500 32.500 0 0 0
Zorguitgaven BES-eilanden 4 0 22.114 17.651 15.295 18.532 21.050
Inzet vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg 3 0 6.000 8.000 10.000 17.000 17.000
Meerkosten nieuwbouw PALLAS 2 0 0 96.559 94.087 125.735 104.596
Overige mutaties 106.000 1.169.216 1.201.321 235.023 507.596 3.273.624
Stand 1e suppletoire begroting 2025 36.781.040 40.041.800 41.689.632 43.079.630 45.553.906 48.297.925

Instandhouding liquiditeitspositie NRG Pallas

Er is sprake van een verslechterde balans van het bedrijf NRG PALLAS ten opzichte van de oorspronkelijke businesscase van 2021. Hierdoor wordt in 2025 € 76,3 miljoen aan toegevoegd aan het budget.

Backpay weduwen KNIL-militairen en ambtenaren

Er wordt een eenmalige reservering van € 50 miljoen getroffen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-militairen en ambtenaren in Nederlands-Indië. Voor deze mutatie ontvangt uw Kamer de onderbouwing conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1) voordat hierover wordt gestemd.

RSV-immunisatieprogramma

Het streven is om in het najaar 2025 te starten met het vaccineren van baby’s in hun eerste levensjaar. De uitvoering en de kosten voor de vaccins zijn hoger uitgevallen dan van tevoren geraamd. De meerkosten hiervoor bedragen in 2025 € 29,1 miljoen, aflopend naar € 24 miljoen in 2030. Daarna is er structureel € 21,9 miljoen beschikbaar.

Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (SOV)

Het CAK vergoedt zorgkosten aan zorgaanbieders die medisch noodzakelijke zorg verlenen aan onverzekerde personen. Op basis van de uitgavenrealisatie in 2024 verwacht het CAK dat deze uitgaven vanaf 2025 hoger uitvallen dan het beschikbare budget. Het budget voor 2025 wordt met € 26 miljoen verhoogd. Structureel wordt het budget met € 25 miljoen verhoogd.

Wisselkoers BES-eilanden

Door een gewijzigd wisselkoerseffect met de BES-eilanden, is er een tegenvaller van € 16,9 miljoen in 2025, aflopend naar € 13 miljoen in 2029. In 2030 leidt het tot een meevaller van € 5,1 miljoen.

Dekking OCW begroting

Ter dekking van de terugdraaiing van de bezuinigingen op de OCW-begroting, heeft VWS een taakstelling gekregen van € 15,1 miljoen structureel. Deze taakstelling wordt structureel ingevuld bij de 1e suppletoire begroting van VWS.

Uitspraak kosten kinderopvang pleegouders

Een recente gerechtelijke uitspraak heeft bepaald dat pleegzorgaanbieders kosten voor kinderopvang als bijzondere kosten van pleegouders moeten vergoeden. Er wordt in de jaren 2025 tot en met 2027 € 7,3 miljoen toegevoegd aan het Gemeentefonds, zodat pleegzorgaanbieders deze kosten kunnen dekken. Structureel wordt vanaf 2028 € 0,4 miljoen toegevoegd aan het Gemeentefonds.

Stijgende aantallen abortussen

Door een stijging in het aantal uitgevoerde zwangerschapsafbrekingen in abortusklinieken, nemen de totale kosten van de subsidieregeling abortusklinieken toe. Omdat er de komende jaren rekening gehouden moet worden met een verhoogd aantal zwangerschapsafbrekingen, wordt het budget opgehoogd met structureel € 8,6 miljoen.

Nieuwe directie Open Overheid

Ter financiering van de nieuwe directie Open Overheid wordt structureel € 9 miljoen vrijgemaakt.

Uitstel vervanging abonnementstarief Wmo

De invoering van de inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage Wmo 2015 kan niet eerder dan per 1 januari 2027 plaatsvinden. Dit leidt tot een besparingsverlies in het Gemeentefonds van € 225 miljoen euro. Dit wordt vanaf de VWS-begroting overgeheveld naar het Gemeentefonds.

COVID-19 vaccinatieprogramma

Er worden middelen vrijgemaakt om in 2026 uitvoering mogelijk te maken voor het COVID-19 vaccinatieprogramma. Dit kost incidenteel € 140 miljoen. Voor deze mutatie ontvangt uw Kamer de onderbouwing conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1) voordat hierover wordt gestemd

PGB2.0

Omdat het beheer van PGB 2.0 in ieder geval tot en met 2027 in het beheer van VWS blijft, is budget voor personeel en het aanhouden van doorlopende contracten en licenties blijvend benodigd. Om de huidige werkzaamheden te kunnen blijven uitvoeren is hiervoor in 2026 en 2027 respectievelijk € 33,5 miljoen en € 32,5 miljoen benodigd.

Zorguitgaven BES-eilanden

Er komt structureel € 21 miljoen extra budget beschikbaar voor de toegenomen zorguitgaven op de BES-eilanden voor zowel de prijsstijging als de volumegroei.

Inzet vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg

Er wordt structureel € 17 miljoen toegevoegd aan de subsidieregeling om de tegemoetkoming voor de inzet, opleiding en coördinatie van de vrijwilligers in organisaties voor palliatieve terminale zorg te kunnen voortzetten.

Meerkosten nieuwbouw PALLAS

Op basis van meer gedetailleerde kosteninformatie is er een herberekening van de verwachte bouwkosten uitgevoerd. Deze herberekening leidt tot een verhoging van de raming van de bouwkosten van € 421 miljoen, verspreid over meerdere jaren. De stijging komt met name door hogere kosten die volgen uit het detailontwerp, langere doorlooptijd, hogere indirecte kosten en prijsstijgingen van materialen en arbeid.

Tabel 3 Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Art.nr. Uitgaven 2025 Uitgaven 2026 Uitgaven 2027 Uitgaven 2028 Uitgaven 2029 Uitgaven 2030
SPUK MEOZ 1 30.100 0 0 0 0 0
Bevolkingsonderzoeken 2024 1 11.000 0 0 0 0 0
Surplus eigen vermogen CIBG 9 10.800 0 0 0 0 0
Surplus eigen vermogen RIVM 9 10.000 0 0 0 0 0

Toelichting

SPUK MEOZ

Uit de verantwoording van gemeenten over 2023 blijkt dat een deel van de beschikbare middelen voor de SPUK MEOZ niet tot besteding is gekomen. Hiervoor ontvangt VWS € 30,1 miljoen terug.

Bevolkingsonderzoeken 2024

In 2024 zijn minder bevolkingsonderzoeken naar borstkanker verricht dan waar in de raming mee rekening was gehouden. Het aantal bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker en darmkanker was hoger dan geraamd. Per saldo leidt dit tot een incidentele terugontvangst in 2025 van € 11 miljoen.

Surplus eigen vermogen CIBG

Het eigen vermogen van het CIBG is hoger dan maximaal is toegestaan conform de regeling agentschappen. Het surplus leidt tot een incidentele terugontvangst van € 10,8 miljoen voor VWS.

Surplus eigen vermogen RIVM

Het eigen vermogen van het RIVM is hoger dan maximaal is toegestaan conform de regeling agentschappen. Het surplus leidt tot een incidentele terugontvangst van € 10 miljoen voor VWS.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid art. 1 Volksgezondheid (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 1.602.511 3.151 1.605.662 141.111 1.746.773 238.501 88.099 34.392 57.627 1.158.806
Uitgaven 2.268.650 3.151 2.271.801 74.306 2.346.107 250.481 95.099 99.392 57.627 1.290.785
1.10 Gezondheidsbeleid 937.936 ‒ 1.458 936.478 41.329 977.807 72.116 52.365 64.182 25.590 503.503
Subsidies (regelingen) 57.696 0 57.696 ‒ 1.470 56.226 0 0 ‒ 32 ‒ 32 45.424
(Lokaal) gezondheidsbeleid 57.696 0 57.696 ‒ 1.470 56.226 0 0 ‒ 32 ‒ 32 45.423
Overige 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
Opdrachten 5.950 0 5.950 642 6.592 ‒ 430 ‒ 415 ‒ 415 ‒ 415 4.780
(Lokaal) gezondheidsbeleid 5.950 0 5.950 642 6.592 ‒ 430 ‒ 415 ‒ 415 ‒ 415 4.780
Bijdrage aan agentschappen 175.608 ‒ 881 174.727 6.244 180.971 253 90 ‒ 26 32 177.303
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit 142.536 575 143.111 2.977 146.088 100 100 100 100 153.935
RIVM: Wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed 31.594 ‒ 1.456 30.138 3.446 33.584 252 83 ‒ 63 ‒ 34 22.480
Overige 1.478 0 1.478 ‒ 179 1.299 ‒ 99 ‒ 93 ‒ 63 ‒ 34 888
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 390.653 ‒ 577 390.076 36.050 426.126 72.639 53.075 64.655 26.005 182.521
ZonMw: Programmering 390.653 ‒ 577 390.076 35.635 425.711 72.224 52.660 64.240 25.590 182.106
Overige 0 0 0 415 415 415 415 415 415 415
Bijdrage aan medeoverheden 308.029 0 308.029 ‒ 137 307.892 ‒ 346 ‒ 385 0 0 93.475
Lokale aanpak 307.874 0 307.874 ‒ 137 307.737 ‒ 346 ‒ 385 0 0 93.320
Overige 155 0 155 0 155 0 0 0 0 155
1.20 Ziektepreventie 1.127.631 4.676 1.132.307 25.690 1.157.997 167.002 31.590 25.958 23.540 624.177
Subsidies (regelingen) 425.924 8.000 433.924 5.507 439.431 47.740 ‒ 760 ‒ 760 ‒ 760 343.014
Ziektepreventie 66.982 8.000 74.982 29.507 104.489 47.740 ‒ 760 ‒ 760 ‒ 760 8.273
Bevolkingsonderzoeken 248.402 0 248.402 0 248.402 0 0 0 0 252.433
Vaccinaties 110.540 0 110.540 ‒ 24.000 86.540 0 0 0 0 82.308
Opdrachten 94.101 0 94.101 ‒ 29.876 64.225 5.000 0 0 0 2.535
Ziektepreventie 83.139 0 83.139 ‒ 29.740 53.399 5.000 0 0 0 2.535
Pandemische paraatheid 10.962 0 10.962 ‒ 136 10.826 0 0 0 0 0
Bijdrage aan agentschappen 452.733 ‒ 3.324 449.409 94.961 544.370 50.262 32.350 26.718 24.300 278.628
RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra 174.971 ‒ 1.222 173.749 112.578 286.327 27.016 7.467 1.818 0 93.329
RIVM: Bevolkingsonderzoeken 59.824 ‒ 598 59.226 ‒ 240 58.986 ‒ 240 0 0 0 60.738
RIVM: Vaccinaties 151.038 ‒ 1.504 149.534 49.510 199.044 25.658 24.883 24.900 24.300 124.548
Pandemische paraatheid 66.887 0 66.887 ‒ 66.887 0 ‒ 2.172 0 0 0 0
Overige 13 0 13 0 13 0 0 0 0 13
Bijdrage aan medeoverheden 141.563 0 141.563 ‒ 31.592 109.971 64.000 0 0 0 0
Pandemische paraatheid 71.533 0 71.533 ‒ 31.280 40.253 0 0 0 0 0
Overige 70.030 0 70.030 ‒ 312 69.718 64.000 0 0 0 0
Vermogensverschaffing/-onttrekking 13.310 0 13.310 ‒ 13.310 0 0 0 0 0 0
Afwikkeling Intravacc 13.310 0 13.310 ‒ 13.310 0 0 0 0 0 0
1.30 Gezondheidsbevordering 160.044 0 160.044 2.352 162.396 2.597 2.439 675 ‒ 100 114.876
Subsidies (regelingen) 76.577 0 76.577 2.877 79.454 1.613 1.492 1.492 702 48.298
Preventie van schadelijk middelengebruik 29.213 0 29.213 630 29.843 0 0 0 0 15.630
Gezonde leefstijl en gezond gewicht 26.981 0 26.981 1.490 28.471 927 775 775 0 14.178
Letselpreventie 5.132 0 5.132 2.157 7.289 686 717 717 702 4.850
Bevordering van seksuele gezondheid 12.326 0 12.326 200 12.526 0 0 0 0 12.657
Overige 2.925 0 2.925 ‒ 1.600 1.325 0 0 0 0 983
Opdrachten 13.137 0 13.137 ‒ 2.093 11.044 ‒ 882 ‒ 965 ‒ 817 ‒ 802 4.664
Gezondheidsbevordering 13.137 0 13.137 ‒ 2.093 11.044 ‒ 882 ‒ 965 ‒ 817 ‒ 802 4.664
Bijdrage aan agentschappen 2.823 0 2.823 1.568 4.391 1.866 1.912 0 0 122
Overige 2.823 0 2.823 1.568 4.391 1.866 1.912 0 0 122
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 876 0 876 0 876 0 0 0 0 877
Overige 876 0 876 0 876 0 0 0 0 877
Bijdrage aan medeoverheden 66.631 0 66.631 0 66.631 0 0 0 0 60.915
Heroïnebehandeling op medisch voorschrift 16.711 0 16.711 0 16.711 0 0 0 0 14.920
Seksuele gezondheid 49.920 0 49.920 0 49.920 0 0 0 0 45.995
1.40 Ethiek 43.039 ‒ 67 42.972 4.935 47.907 8.766 8.705 8.577 8.597 48.229
Subsidies (regelingen) 37.925 0 37.925 4.888 42.813 8.719 8.635 8.489 8.489 43.167
Abortusklinieken 23.784 0 23.784 4.934 28.718 8.719 8.635 8.635 8.635 28.770
Medische ethiek 14.141 0 14.141 ‒ 46 14.095 0 0 ‒ 146 ‒ 146 14.397
Opdrachten 2.399 0 2.399 0 2.399 0 0 0 0 2.400
Medische ethiek 2.399 0 2.399 0 2.399 0 0 0 0 2.400
Bijdrage aan agentschappen 2.715 ‒ 67 2.648 47 2.695 47 70 88 108 2.662
CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek 2.715 ‒ 67 2.648 47 2.695 47 70 88 108 2.662
Ontvangsten 102.059 0 102.059 41.100 143.159 0 23.685 0 0 40.610

Toelichting

Verplichtingen

De opdrachtbrief RIVM 2025 is in 2025 verzonden in plaats van 2024. Hiervoor wordt het verplichtingenbudget in 2025 verhoogd met € 413,2 miljoen. Het verplichtingenbudget wordt daarnaast in 2025 verlaagd door het vastleggen van (meerjarige) verplichtingen in 2024 voor de jaren 2025 en verder. Hiervoor zijn verplichtingen in 2024 naar voren gehaald uit het jaar 2025. Dit betreft onder andere € 59 miljoen voor de opdrachtenbrief NVWA 2025, € 18,5 miljoen voor de subsidie preventie schadelijk middelengebruik, € 28,5 miljoen voor de subsidie Voeding en Gezond Gewicht, € 17 miljoen voor de Heroïnebehandeling op medisch voorschrift, € 12 miljoen voor de gezondheidsbescherming, € 18 miljoen voor de bevolkingsonderzoeken, € 27 miljoen voor de SPUK seksuele gezondheid, € 50 miljoen aan verplichtingenruimte voor opdrachtverlening aan het RIVM en € 60 miljoen voor de vaccinaties aan het RIVM.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget op artikel 1 met € 141,1 miljoen verhoogd.

1. Gezondheidsbeleid

Bijdrage ZBO’s/RWT’s

ZonMw: Programmering

In de 1e suppletoire begroting 2024 zijn voor 2025 te veel middelen ingeleverd voor het ZonMw-programma Kwaliteitsgelden 2024-2026. Hiervoor wordt het budget nu opgehoogd met € 5,2 miljoen. Daarnaast is sprake van een overboeking voor het ZonMw-programma Voor Elkaar! van circa € 4,1 miljoen t/m 2028. Voor het stimuleren van de kennisontwikkeling en onderzoeksinfrastructuur ten dienste van de beweging die met VVTB (Verbetering en Verbreden Toets op Basispakket) voor € 14,3 miljoen in 2025. Meerjarig wordt hier tot en met 2029 minimaal € 24,6 miljoen voor vrijgemaakt. Voor het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen valt van 2028 tot 2030 € 2 miljoen vrij. Deze middelen zijn niet nodig om het programma uit te voeren.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget voor 2025 voor bijdrage ZBO’s/RWT’s verhoogd met € 36,1 miljoen.

2. Ziektepreventie

Subsidies

Ziektepreventie

In totaal is er voor het COVID-vaccinatieprogramma € 140 miljoen beschikbaar in 2026. Dit bedrag wordt over verschillende instrumenten binnen artikel 1 verspeid.

Voor het uitvoeren van het COVID-vaccinatieprogramma en voor de aanschaf van COVID-vaccins is het budget in 2026 eenmalig verhoogd met € 40 miljoen. Het gaat hier om de kosten voor de coördinatie van het Covid-vaccinatieprogramma door de GGD-GHOR.

Om de mensen die lijden aan een Post-Acuut Infectieus Syndroom (PAIS) te kunnen blijven ondersteunen, wordt in 2026 € 8,5 miljoen vrijgemaakt.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt dit budget met € 29,5 miljoen verhoogd.

Vaccinaties

Voor de vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken is € 24 miljoen overgeheveld van het instrument subsidies naar het instrument bijdrage aan agentschappen. Dit vaccinatieprogramma valt onder het RIVM en wordt door hen uitgevoerd.

Opdrachten

Ziektepreventie

Voor de aanschaf van COVID-19 vaccins door het RIVM is € 31,6 miljoen overgeheveld naar het instrument Bijdrage aan agentschappen RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra. Daarnaast betreft dit een verhoging van het budget voor de verbouwing van locaties voor opslag en distributie van vaccins en aanverwante producten. De kosten betreffen € 3,9 miljoen.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt dit budget met € 29,7 miljoen verlaagd.

Bijdrage aan agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra

Voor de RIVM programma’s Informatievoorziening Infectieziektebestrijding (€ 16,8 miljoen), Pandemische paraatheid (€ 33,8 miljoen) en Landelijke Functionaliteit Infectieziekten (LFI) (€ 15,9 miljoen) zijn middelen overgeheveld van bijdrage aan agentschappen ‘Pandemische Paraatheid’ naar het ‘RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra’.

Verder zijn middelen toegevoegd ten behoeve van Rotavirusvaccinatie (€ 13,9 miljoen), Implementatieplan RS vaccinatie en pneumokokken (€ 2,3 miljoen), Implementatie kosten HPV virus (€ 1,1 miljoen) en overige programma's (€ 20,3 miljoen).

Als laatste betreft dit de kosten voor het uitvoeren van het COVID-vaccinatieprogramma en voor de aanschaf van COVID-vaccins. Het gaat hier om onder andere het uitvoeren van de coördinerende taken en de aanschaf van de vaccins door het RIVM. De kosten voor 2026 bedragen € 31 miljoen.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt dit budget met € 112,6 miljoen verhoogd.

RIVM-vaccinaties

Ten behoeve van de uitvoering van het vaccinatieprogramma pneumokokken voor ouderen door het RIVM is € 24 miljoen overgeboekt vanaf subsidies naar vaccinaties. Daarnaast is er sprake van een tegenvaller bij het RSV-immunisatieprogramma. Voor 2025 betreft dit € 29,1 miljoen hogere kosten dan van tevoren geraamd. De kosten lopen af van € 26,2 miljoen in 2026 naar € 24 miljoen in 2030. Daarna is er structureel € 21,9 miljoen beschikbaar. Ook wordt per saldo het budget van RIVM asset met € 8,5 miljoen verhoogd in 2025.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget in totaal met € 49,5 miljoen verhoogd.

Pandemische Paraatheid

Voor de uitvoering van de RIVM programma’s Informatievoorziening Infectieziektebestrijding (€ 16,8 miljoen), Pandemische paraatheid (€ 33,8 miljoen) en Landelijke Functionaliteit Infectieziekten (LFI) (€ 15,9 miljoen) wordt in totaal € 66,9 miljoen overgeheveld naar RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra.

Bijdrage aan medeoverheden

Pandemische Paraatheid

Het programma Informatievoorziening Infectieziektebestrijding is belegd bij het RIVM en GGD-GHOR. Ten behoeve van de uitvoering van het programma door GGD-GHOR is € 31,3 miljoen beschikbaar gesteld aan deze partijen.

Overige

Hieronder vallen kosten voor het uitvoeren van het COVID-vaccinatieprogramma en voor de aanschaf van COVID-vaccins. Dit zijn de kosten voor het uitvoeren van de vaccinatiecampagne door de GGD’en. De kosten voor 2026 bedragen incidenteel € 64 miljoen.

Vermogenverschaffing/-onttrekking

Afwikkeling Intravacc

Bij de verkoop van Intravacc aan FDI is overeengekomen dat ook een bedrag aan Intravacc B.V. als vermogensverschaffing wordt overgemaakt. Aangezien deze bijdrage in 2024 is geëffectueerd, valt het budget van € 13,3 miljoen in 2025 vrij.

3. Gezondheidsbevordering

4. Ethiek

Subsidies

Abortusklinieken

Door een stijging in het aantal uitgevoerde zwangerschapsafbrekingen in abortusklinieken, nemen de totale kosten van de subsidieregeling abortusklinieken toe. Omdat er de komende jaren rekening gehouden moet worden met een verhoogd aantal zwangerschapsafbrekingen, wordt het budget opgehoogd met structureel € 8,6 miljoen.

Ontvangsten

In totaal wordt het ontvangstenbudget verhoogd met € 41,1 miljoen in 2025. Het gaat om twee terugontvangsten vanuit bevolkingsonderzoeken (€ 11 miljoen) en de SPUK MEOZ (meerkosten energie openbare zwembaden) van € 30,1 miljoen. Uit de verantwoording van gemeenten over 2023 blijkt dat een deel van de beschikbare middelen voor de Brede SPUK niet tot besteding is gekomen. Dit leidt tot een verwachte ontvangst in 2027 van circa € 23,7 miljoen.

3.2 Artikel 2 Curatieve Zorg

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid art. 2 Curatieve Zorg (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 5.079.188 20.002 5.099.190 604.756 5.703.946 208.439 154.057 175.005 132.307 4.725.399
Uitgaven 4.268.747 20.002 4.288.749 ‒ 45.317 4.243.432 ‒ 156.581 78.272 66.030 173.311 4.884.595
2.10 Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg 513.586 19.752 533.338 23.469 556.807 ‒ 65.731 104.516 115.191 141.399 428.992
Subsidies (regelingen) 194.785 20.200 214.985 ‒ 14.911 200.074 ‒ 20.334 ‒ 9.977 4.820 2.344 171.805
Medisch specialistische zorg 75.106 0 75.106 ‒ 1.155 73.951 ‒ 3.777 308 554 ‒ 1.400 79.564
Curatieve ggz 13.311 200 13.511 5.371 18.882 3.864 5.856 5.856 5.856 22.226
Eerstelijnszorg 9.386 0 9.386 ‒ 2.861 6.525 270 ‒ 751 0 0 8.743
Lichaamsmateriaal 24.566 0 24.566 90 24.656 ‒ 180 ‒ 180 ‒ 180 0 23.857
Medische producten 72.416 20.000 92.416 ‒ 16.356 76.060 ‒ 20.511 ‒ 15.210 ‒ 1.410 ‒ 2.112 37.415
Opdrachten 23.551 0 23.551 1.781 25.332 4.818 4.985 5.266 5.288 18.563
Medisch specialistische zorg 12.514 0 12.514 2.735 15.249 5.405 5.100 5.150 5.150 7.248
Curatieve ggz 2.136 0 2.136 ‒ 669 1.467 ‒ 430 ‒ 115 116 138 2.589
Eerstelijnszorg 1.661 0 1.661 ‒ 205 1.456 0 0 0 0 1.300
Lichaamsmateriaal 2.205 0 2.205 ‒ 1.157 1.048 ‒ 1.157 ‒ 1.000 ‒ 1.000 ‒ 1.000 984
Medische producten 5.035 0 5.035 1.077 6.112 1.000 1.000 1.000 1.000 6.442
Bijdrage aan agentschappen 24.534 ‒ 448 24.086 3.870 27.956 2.413 3.741 5.596 6.277 24.195
aCBG 6.165 ‒ 62 6.103 475 6.578 147 500 2.113 2.683 5.913
CIBG 18.119 ‒ 386 17.733 3.395 21.128 2.266 3.241 3.483 3.594 18.282
Overige 250 0 250 0 250 0 0 0 0 0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 4.716 0 4.716 0 4.716 0 0 0 0 2.585
Overige 4.716 0 4.716 0 4.716 0 0 0 0 2.585
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 500
Overig 1.000 0 1.000 0 1.000 0 0 0 0 500
Leningen 0 0 0 97.505 97.505 95.602 82.153 55.822 42.473 20.836
Leningen Pallas 0 0 0 97.505 97.505 95.602 82.153 55.822 42.473 20.836
Vermogensverschaffing/-onttrekking 265.000 0 265.000 ‒ 64.776 200.224 ‒ 148.230 23.614 43.687 85.017 190.508
Kapitaalverschaffing Pallas 265.000 0 265.000 ‒ 64.776 200.224 ‒ 148.230 23.614 43.687 85.017 190.508
2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel 3.755.161 250 3.755.411 ‒ 68.786 3.686.625 ‒ 90.850 ‒ 26.244 ‒ 49.161 31.912 4.455.603
Subsidies (regelingen) 146.733 250 146.983 16.278 163.261 31.807 29.801 25.853 24.936 82.898
Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen 1.816 0 1.816 0 1.816 0 0 0 0 1.545
Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden 96.640 0 96.640 20.000 116.640 32.250 29.250 26.000 25.000 67.267
Regeling veelbelovende zorg 26.807 0 26.807 0 26.807 0 0 0 0 11.551
Medisch specialistische zorg 199 0 199 4.100 4.299 0 ‒ 200 ‒ 147 ‒ 64 0
Medisch specialistische zorg 440 0 440 0 440 0 0 0 0 0
Curatieve ggz 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.534
Eerstelijnszorg 11.230 0 11.230 ‒ 122 11.108 ‒ 443 751 0 0 0
Overige 9.601 250 9.851 ‒ 7.700 2.151 0 0 0 0 1
Bekostiging 3.467.308 0 3.467.308 ‒ 4.000 3.463.308 ‒ 57.400 ‒ 9.500 ‒ 14.500 19.000 4.262.909
Rijksbijdrage 18- 3.397.700 0 3.397.700 0 3.397.700 ‒ 53.400 ‒ 5.500 ‒ 10.500 23.000 4.196.800
Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen 69.608 0 69.608 ‒ 4.000 65.608 ‒ 4.000 ‒ 4.000 ‒ 4.000 ‒ 4.000 66.109
Inkomensoverdrachten 20.530 0 20.530 0 20.530 0 0 0 0 17.105
Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel 20.430 0 20.430 0 20.430 0 0 0 0 17.005
Overige 100 0 100 0 100 0 0 0 0 100
Opdrachten 101.255 0 101.255 ‒ 81.064 20.191 ‒ 65.257 ‒ 46.545 ‒ 60.514 ‒ 12.024 74.277
Risicoverevening 2.580 0 2.580 0 2.580 0 0 0 0 2.290
Uitvoering zorgverzekeringsstelsel 11.308 0 11.308 0 11.308 0 0 0 0 783
Medisch specialistische zorg 370 0 370 ‒ 370 0 ‒ 358 ‒ 150 ‒ 150 ‒ 150 0
Curatieve ggz 1.173 0 1.173 ‒ 408 765 ‒ 405 ‒ 137 ‒ 137 ‒ 138 0
Eerstelijnszorg 115 0 115 0 115 0 0 0 0 115
Passende Zorg 84.133 0 84.133 ‒ 81.003 3.130 ‒ 64.964 ‒ 47.097 ‒ 60.591 ‒ 12.079 68.793
Overige 1.576 0 1.576 717 2.293 470 839 364 343 2.296
Bijdrage aan agentschappen 8.917 0 8.917 0 8.917 0 0 0 0 9.339
CJIB: Onverzekerden en wanbetalers 8.917 0 8.917 0 8.917 0 0 0 0 9.339
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 10.418 0 10.418 0 10.418 0 0 0 0 9.075
Sociale Verzekeringsbank: Onverzekerden 7.966 0 7.966 0 7.966 0 0 0 0 7.982
Overige 2.452 0 2.452 0 2.452 0 0 0 0 1.093
Ontvangsten 78.701 0 78.701 0 78.701 0 0 0 0 87.171

Toelichting

Verplichtingen

In de Veegbrief 2024 is voor subsidies medisch specialistische zorg aanvullend € 33 miljoen aan verplichtingenbudget naar voren gehaald. Het verplichtingenbudget voor 2025 is hierdoor met € 33 miljoen verlaagd. Deze verhoging wordt nu gecorrigeerd door het verplichtingenbudget uit 2030 te schuiven naar 2025.

Een herberekening van de verwachte bouwkosten voor Pallas laat een toename van kosten zien verspreid over meerdere jaren. Hiervoor wordt het verplichtingenbudget in 2025 met ongeveer € 422 miljoen verhoogd.

Voor Passende Zorg hebben er in de afgelopen jaren mutaties plaatsgevonden waarbij wel het kasbudget maar niet het verplichtingenbudget is verhoogd. Voor 2025 wordt het verplichtingenbudget verhoogd met € 67 miljoen, aflopend naar € 55 miljoen in 2029.

Tezamen met kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget in 2025 met € 604,8 miljoen verhoogd.

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Curatieve ggz

Een beperkt deel van het programmabudget voor het dossier verwarde personen stond gereserveerd binnen de premiegefinancierde uitgaven. Aangezien de afgelopen jaren de uitgaven voor dit programma voornamelijk op de VWS-begroting zijn geweest en dit ook de verwachting is voor toekomstige jaren, worden de middelen structureel overgeheveld naar de begrotingsgefinancierde uitgaven. Het budget wordt hierdoor in 2025 met € 6,4 miljoen verhoogd (€ 5,9 miljoen structureel).

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt dit budget met € 5,4 miljoen verhoogd.

Medische Producten

In de zomer van 2024 is een meerjarige verplichting aangegaan voor IPCEI Health. Om de middelen in het juiste kasritme te zetten, wordt uit de jaren 2025 t/m 2027 voor in totaal € 6,2 miljoen verschoven naar 2028 t/m 2030.

Voor het programma medicatieoverdracht moeten langdurige verplichtingen aangegaan kunnen worden met ICT-leveranciers. Om deze verplichtingen aan te kunnen gaan dient er voor € 6,1 miljoen aan kasbudget uit 2025 naar 2028 te worden verschoven. Daarnaast wordt er geld vrijgemaakt voor een Pilot IHSI Medical devices. Hiermee komt beter zicht op de komst van risicovolle medische technologie. De pilotfase loopt in 2025 en 2026. Indien de pilotfase succesvol blijkt, zijn ook structurele middelen voor latere jaren gereserveerd ten hoogte van circa € 1 miljoen per jaar.

Voor een pilot van twee jaar (2025 en 2026) om antimicrobiële middelen uit te zonderen van de Geneesmiddelenvergoedingslimiet wordt in 2025 € 3 miljoen, in 2026 € 6 miljoen en in 2027 € 3 miljoen overgeheveld naar de premiegefinancierde uitgaven.  Hiermee wordt onderzocht in hoeverre de vergoedingslimieten effect hebben op de beschikbaarheid van deze antimicrobiële middelen.

In totaal wordt het budget voor Medische Producten in 2025 met € 16,4 miljoen verlaagd.

Leningen

Leningen Pallas

Tot voor kort was er voor Pallas uitsluitend een budget voor vermogensverschaffing met daarin de totale beschikbare middelen voor Pallas. In de loop van 2025 wordt de deelneming NRG PALLAS B.V. opgericht. Vanaf dan vindt financiering plaats met zowel eigen vermogen als vreemd vermogen. Deze middelen worden verschoven vanuit Vermogensverschaffing. Voor 2025 bedraagt dit € 97,5 miljoen en aflopend tot € 20,8 miljoen in 2030.

Vermogensverschaffing/-onttrekking

Kapitaalverschaffing Pallas

Met name door de stijging in de hogere kosten die volgen uit het detailontwerp, langere doorlooptijd, hogere indirecte kosten en prijsstijgingen van materialen en arbeid, vallen de kosten voor Pallas € 421 miljoen hoger uit. Dit bedrag is verspreid over meerdere jaren (van € 96,6 miljoen in 2027 naar € 104,6 miljoen in 2030).

Daarnaast wordt voor de instandhouding van de liquiditeitspositie van NRG (€ 76,3 miljoen in 2025) beschikbaar gesteld.

Verder worden beschikbare PALLAS-middelen (€ 97,5 miljoen en aflopend tot € 20,8 miljoen in 2030) overgeheveld naar Leningen.

Als gevolg van een aangepaste liquiditeitsprognose voor het Pallas project zijn de middelen in een nieuw kasritme gezet. Hierbij is € 106,7 miljoen uit 2025 en 2026 doorgeschoven naar 2030.  

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden

Het CAK vergoedt zorgkosten aan zorgaanbieders die medisch noodzakelijke zorg verlenen aan onverzekerde personen. Op basis van de uitgavenrealisatie in 2024 verwacht het CAK dat deze uitgaven ook in de jaren vanaf 2025 hoger zullen uitvallen dan het beschikbare budget. Dit komt bijvoorbeeld door grotere bekendheid van de regeling. Het budget wordt daarom met € 26 miljoen verhoogd in 2025 en structureel met € 25 miljoen. Hiernaast wordt het budget voor medisch noodzakelijke zorgkosten voor ontheemden uit Oekraïne in de jaren 2025 tot en met 2027 aangepast. Het gaat daarbij om een verlaging met € 6 miljoen in 2025 en een verhoging in 2026 met € 5,3 miljoen en een verhoging met € 2,3 miljoen in 2027. 

Bekostiging

Rijksbijdrage 18-

De Rijksbijdrage 18- wordt voor 2026 en verder bijgesteld. In 2026, 2027 en 2028 betreft het een neerwaartse bijstelling van respectieve € 53,4 miljoen, € 5,5 miljoen en € 10,5 miljoen. Structureel wordt de Rijksbijdrage 18- verhoogd met € 159,3 miljoen.

Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen

Het CAK vergoedt zorgkosten aan zorgaanbieders die medisch noodzakelijke zorg verlenen aan in betalingsonmacht verkerende vreemdelingen die vanwege hun verblijfsstatus zijn uitgesloten van toegang tot de sociale zorgverzekeringen. Op basis van de uitgavenrealisatie in 2024 wordt verwacht dat deze uitgaven vanaf 2025 € 4 miljoen lager uitvallen dan het beschikbare budget.

Opdrachten

Passende Zorg

Er wordt over de jaren 2026-2030 € 197 miljoen verdeeld om kennisontwikkeling en onderzoeksinfrastructuur te stimuleren ten dienste van de beweging die met VVTB (Verbeteren en verbreden toets op het basispakket) is ingezet. Om het programma in het juiste ritme te zetten vindt er een kasschuif plaats van € 39 miljoen naar latere jaren. Omdat niet het hele budget benodigd blijkt te zijn in 2025, valt er in dat jaar € 20 miljoen vrij. Daarnaast wordt er voor het stimuleren van kennisontwikkeling en onderzoeksinfrastructuur € 14,3 miljoen overgeheveld naar artikel 1 «ZonMw Programmering».

Tezamen met kleinere mutaties wordt het budget in 2025 met € 81 miljoen verlaagd.

3.3 Artikel 3 Langdurige Zorg en ondersteuning

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid art. 3 Langdurige Zorg en ondersteuining (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 18.973.029 ‒ 11.453 18.961.576 3.256.181 22.217.757 2.278.232 2.139.794 1.924.651 2.233.598 31.864.456
Uitgaven 19.864.052 ‒ 11.453 19.852.599 ‒ 761.557 19.091.042 556.132 239.661 ‒ 754.716 ‒ 557.702 29.349.865
3.10 Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen 486.683 ‒ 5.000 481.683 ‒ 56.958 424.725 ‒ 39.030 ‒ 50.335 ‒ 75.352 ‒ 1.150 317.507
Subsidies (regelingen) 48.398 ‒ 4.000 44.398 50.079 94.477 ‒ 14.453 ‒ 21.449 ‒ 54.235 10.197 53.178
Toegang tot zorg en ondersteuning 8.630 0 8.630 16.249 24.879 11.308 6.104 3.046 439 8.517
Passende zorg en levensbrede ondersteuning 2.454 0 2.454 ‒ 2.454 0 ‒ 2.119 ‒ 2.211 ‒ 1.749 ‒ 1.731 0
Inclusieve samenleving 27.964 ‒ 4.000 23.964 15.602 39.566 ‒ 43.441 ‒ 46.553 ‒ 72.130 ‒ 4.923 19.408
Kennis en informatiebeleid 9.109 0 9.109 20.923 30.032 20.189 21.604 17.022 16.838 25.253
Overige 241 0 241 ‒ 241 0 ‒ 390 ‒ 393 ‒ 424 ‒ 426 0
Opdrachten 141.013 ‒ 1.000 140.013 ‒ 47.951 92.062 876 ‒ 7.076 ‒ 11.555 ‒ 9.923 73.803
Bovenregionaal gehandicaptenvervoer 64.090 0 64.090 5.291 69.381 5.169 4.847 9.055 10.669 68.950
Toegang tot zorg en ondersteuning 2.369 0 2.369 ‒ 2.369 0 ‒ 2.360 ‒ 1.871 ‒ 1.956 ‒ 1.962 0
Passende zorg en levensbrede ondersteuning 4.854 0 4.854 ‒ 4.854 0 ‒ 4.841 ‒ 2.877 ‒ 3.008 ‒ 3.017 0
Inclusiviteit 48.329 0 48.329 ‒ 41.117 7.212 14.375 ‒ 391 ‒ 8.245 ‒ 8.194 0
Kennis, informatie en innovatiebeleid 1.649 0 1.649 ‒ 1.649 0 ‒ 1.642 ‒ 1.650 ‒ 1.725 ‒ 1.730 0
Overige 19.722 ‒ 1.000 18.722 ‒ 3.253 15.469 ‒ 9.825 ‒ 5.134 ‒ 5.676 ‒ 5.689 4.853
Bijdrage aan agentschappen 24.929 0 24.929 ‒ 17.572 7.357 ‒ 13.520 ‒ 11.629 ‒ 565 3.994 4.887
Overige 24.929 0 24.929 ‒ 17.572 7.357 ‒ 13.520 ‒ 11.629 ‒ 565 3.994 4.887
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 14.581 0 14.581 14.811 29.392 15.184 11.676 11.355 11.458 26.072
Doventolkvoorzieningen 14.581 0 14.581 4.471 19.052 3.522 3.528 3.531 3.486 18.100
Participatie en zelfredzaamheid kwetsbare groepen 0 0 0 10.340 10.340 11.662 8.148 7.824 7.972 7.972
Bijdrage aan medeoverheden 178.712 0 178.712 22.725 201.437 7.633 ‒ 1.307 ‒ 18.602 ‒ 15.126 159.567
Oekraïne 0 0 0 28.016 28.016 7.004 0 0 0 0
Overige 178.712 0 178.712 ‒ 5.291 173.421 629 ‒ 1.307 ‒ 18.602 ‒ 15.126 159.567
Storting/onttrekking begrotingsreserve 79.050 0 79.050 ‒ 79.050 0 ‒ 34.750 ‒ 20.550 ‒ 1.750 ‒ 1.750 0
Stimuleringsregeling wonen en zorg 79.050 0 79.050 ‒ 79.050 0 ‒ 34.750 ‒ 20.550 ‒ 1.750 ‒ 1.750 0
3.21 Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten 19.377.369 ‒ 6.453 19.370.916 ‒ 704.599 18.666.317 595.162 289.996 ‒ 679.364 ‒ 556.552 29.032.358
Subsidies (regelingen) 300.919 ‒ 1.914 299.005 58.293 357.298 85.657 100.242 93.785 21.700 133.858
Zorg merkbaar beter maken 193.767 ‒ 3.639 190.128 58.293 248.421 74.957 87.542 79.085 0 45.086
Kennis, informatie en innovatiebeleid 31.420 ‒ 1.361 30.059 0 30.059 4.700 4.700 4.700 4.700 23.412
Palliatieve zorg en ondersteuning 75.732 3.086 78.818 0 78.818 6.000 8.000 10.000 17.000 65.360
Bekostiging 18.816.800 0 18.816.800 ‒ 767.900 18.048.900 498.400 179.400 ‒ 774.500 ‒ 579.600 28.675.800
Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) 6.016.800 0 6.016.800 32.100 6.048.900 ‒ 51.600 ‒ 20.600 ‒ 24.500 20.400 7.425.800
Bijdrage Wlz 12.800.000 0 12.800.000 ‒ 800.000 12.000.000 550.000 200.000 ‒ 750.000 ‒ 600.000 21.250.000
Opdrachten 30.073 ‒ 3.086 26.987 ‒ 345 26.642 9.000 9.000 0 0 8.307
Zorgdragen voor langdurige zorg 30.073 ‒ 3.086 26.987 ‒ 345 26.642 9.000 9.000 0 0 8.307
Bijdrage aan agentschappen 718 0 718 ‒ 5 713 ‒ 4 ‒ 5 ‒ 8 ‒ 11 483
Algemeen 718 0 718 ‒ 5 713 ‒ 4 ‒ 5 ‒ 8 ‒ 11 483
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 201.859 ‒ 1.453 200.406 4.852 205.258 2.109 1.359 1.359 1.359 213.910
Uitvoeringskosten Sociale Verzekeringsbank 56.541 0 56.541 4.244 60.785 2.109 1.359 1.359 1.359 53.824
Uitvoeringskosten Centrum Indicatiestelling Zorg 145.318 ‒ 1.453 143.865 608 144.473 0 0 0 0 160.086
Bijdrage aan medeoverheden 27.000 0 27.000 506 27.506 0 0 0 0 0
Overige 27.000 0 27.000 506 27.506 0 0 0 0 0
Ontvangsten 8.376 0 8.376 0 8.376 0 0 0 0 8.062

Toelichting

Verplichtingen

Om het naar voren halen van verplichtingenbudget in de 2e suppletoire begroting te voorkomen, wordt het verplichtingenbudget voor de Rijksbijdragen Wlz en BIKK eenmalig in het goede verplichtingenritme gezet. Om dit te bewerkstelligen zal het verplichtingenbudget 2025 eenmalig worden verhoogd met € 3,3 miljard. Dit is de uitvoering van de toezegging die is gedaan naar aanleiding van verschillende Kamervragen over de 2e suppletoire begroting 2024. Dit heeft als doel om het hele jaar door een realistische verplichtingenstand te hebben.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget in 2025 met € 3,3 miljard verhoogd.

1. Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen

Door een structuurwijziging binnen artikel 3 vinden een aantal technische verschuivingen van budgetten plaats. Het totaalbudget is hierdoor niet gewijzigd.

Subsidies

Toegang tot zorg en ondersteuning

Door een technische schuif van budgetten binnen artikel 3 wordt het budget voor dit subsidieonderdeel opgehoogd met € 16,2 miljoen. Subsidies die hier onder vallen zijn bijvoorbeeld Veilig Thuis, Vrouwenopvang, Stichting werken en mantelzorg, Respijtzorg en de uitvoering aan het Amendement Straatdokters.

Inclusieve samenleving

Door een technische schuif van budgetten binnen artikel 3 wordt het budget voor dit subsidieonderdeel opgehoogd met € 15,6 miljoen. Hieronder vallen subsidies als de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ), Fonds Woon coöperaties, Leefomgeving en Digitale vaardigheden burgers. Daarnaast wordt er € 68 miljoen overgeboekt naar het begrotingsonderdeel «Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten» voor de subsidie Stimuleringsregeling Zorggeschikte woningen.

Kennis en informatiebeleid

Door een technische schuif van budgetten binnen artikel 3 wordt het budget voor dit subsidieonderdeel opgehoogd met € 20,9 miljoen. Hieronder vallen subsidies als Werkplaatsen sociaal domein, instellingsubsidies Movisie, luisterlijn en de Zonnebloem.

Opdrachten

Inclusiviteit

De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden worden voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. Daarnaast wordt deze regeling met 1 jaar verlengd tot en met het eerste kwartaal 2027. Dit leidt tot een verhoging van het budget van € 30,6 miljoen in 2026 en € 9,4 miljoen in 2027.

Door een technische schuif binnen de VWS-begroting wordt het budget voor dit opdrachtenonderdeel verlaagd met in totaal € 41,1 miljoen.

Bijdrage aan agentschappen

Overige

Door een technische schuif van budgetten binnen artikel 3 wordt het budget voor CIBG, RVO en Justis met € 17,6 miljoen verlaagd.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Participatie en zelfredzaamheid kwetsbare groepen

Door een technische schuif van budgetten binnen artikel 3 wordt het budget voor participatie en zelfredzaamheid kwetsbare groepen opgehoogd met in totaal € 10,3 miljoen. Hiervan worden onder andere diverse regelingen bekostigd zoals invoering van de EDC, RDI Europese Toegankelijkheidsrichtlijn, Gratis VOG en de uitvoeringsregeling STOZ.

Bijdrage aan medeoverheden

Oekraïne

Door een technische schuif van budgetten binnen artikel 3 wordt het budget  voor Oekraïne met € 28 miljoen opgehoogd. Dit betreft de meerkosten die gemeenten in 2025 maken ten behoeve van zorg voor Oekraïense ontheemden.

Storting/ontrekking begrotingsreserve

Stimuleringsregeling wonen en zorg

Een bedrag van € 79,1 miljoen in 2025 is overgeheveld naar de juiste plek in de begroting. Deze middelen hebben voornamelijk betrekking op de subsidieregeling Zorggeschikte Woningen en behoren toe aan artikel 3 begrotingsonderdeel «Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten».

2. Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

Subsidies

Zorg merkbaar beter maken

De Stimuleringsregeling voor Zorggeschikte Woningen (SZGW) ondersteunt woningcorporaties en zorgaanbieders bij de bouw en transformatie van woningen. In het kader van het Woon- en Zorgakkoord (WOZO) hebben het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en andere betrokken partijen vastgesteld dat er tot en met 2030 290.000 woningen voor ouderen moeten worden gebouwd, waarvan 40.000 zorggeschikte woningen. Voor de periode van 2023 tot en met 2028 is er in totaal € 312 miljoen beschikbaar gesteld voor de realisatie van deze zorggeschikte woningen. In de Voorjaarnota is het gereserveerde budget voor de jaren 2025 tot en met 2028 verhoogd met: € 68 miljoen voor 2025, € 79,7 miljoen voor 2026, € 77,8 miljoen voor 2027 en € 59,5 miljoen voor 2028.

Daarnaast vindt op dit artikelonderdeel een kasschuif plaats van 2025 en 2026 naar 2027 en 2028. Dit betreft middelen voor de Gespecialiseerde Cliëntondersteuning (GCO) van circa € 9 miljoen. Ook heeft een kasschuif van 2025 naar 2027 van € 5,9 miljoen voor Medisch-generalistische zorg (MGZ) in de regio plaatsgevonden.

Palliatieve zorg en ondersteuning

Dit betreft een ophoging van het budget voor de subsidieregeling palliatieve terminale zorg en geestelijke verzorging thuis. Er wordt structureel € 17 miljoen toegevoegd aan de subsidieregeling om de tegemoetkoming voor de inzet, opleiding en coördinatie van de vrijwilligers in organisaties voor palliatieve terminale zorg te kunnen voortzetten.

Bekostiging

Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

De Bijdrage in de Kosten van Kortingen (BIKK) is bedoeld om het Fonds langdurige zorg (Flz) te compenseren voor gederfde premie-inkomsten door de toename van heffingskortingen. Naar aanleiding van de CPB-raming over de omvang van de heffingskortingen in het CEP 2025 wordt de raming van de BIKK voor 2025 verhoogd met € 32,1 miljoen. Voor de jaren 2026, 2027 en 2028 is de raming van de BIKK verlaagd met respectievelijk € 51,6 miljoen, € 20,6 miljoen en € 24,5 miljoen. Structureel wordt de raming verhoogd met € 204,6 miljoen.

Bijdrage Wet langdurige zorg

De Rijksbijdrage Wlz is bedoeld om te voorkomen dat er tekorten ontstaan in het Fonds langdurige zorg (Flz). Op basis van nieuwe informatie over de inkomsten en uitgaven van het fonds in 2024 en 2025 en op basis van het vastgestelde jaarverslag van het Flz over 2023 is de verwachting dat het fondstekort over 2025 lager uitvalt dan werd geraamd in de ontwerpbegroting. De raming van de Rijksbijdrage Wlz voor 2025 wordt daarom verlaagd met € 800 miljoen. Voor de daaropvolgende jaren is de raming van de Rijksbijdrage eveneens bijgesteld.

Opdrachten

PGB 2.0

Omdat het beheer van PGB 2.0 in ieder geval tot 2027 in het beheer van VWS blijft, blijft budget benodigd voor het aanhouden van doorlopende contracten en licenties. Om de huidige werkzaamheden te kunnen blijven uitvoeren is hiervoor in 2026 en 2027 jaarlijks € 9 miljoen nodig.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Gevolgen gerechtelijke uitspraak RDAH

Na een gerechtelijke uitspraak en navolgende wetswijziging is het vanaf 2026 niet meer mogelijk om gebruik te maken van de Regeling dienstverlening aan huis (RDAH) binnen het PGB. Dat betekent dat een grote groep budgethouders die werkgever zijn, vanaf dat jaar ook verplicht zijn een premieafdracht te doen voor werknemersverzekeringen. De SVB voert het trekkingsrecht uit voor het PGB en moet haar werkzaamheden en ICT-voorzieningen aanpassen blijkt uit de uitvoeringstoets. Deze kosten bedragen structureel € 4,6 miljoen, waarvan € 3,3 miljoen naar het Fonds langdurige zorg gaat.

3.4 Artikel 4 Zorgbreed Beleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid art. 4 Zorgbreed Beleid (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 1.384.287 ‒ 13.277 1.371.010 ‒ 195.807 1.175.203 ‒ 104.241 100.827 35.295 34.804 1.209.363
Uitgaven 1.553.178 ‒ 13.277 1.539.901 ‒ 50.501 1.489.400 48.451 100.786 35.295 34.804 1.209.363
4.10 Positie cliënt en transparantie van zorg 86.193 ‒ 125 86.068 ‒ 12.230 73.838 ‒ 2.932 ‒ 3.010 ‒ 2.581 ‒ 107 71.928
Subsidies (regelingen) 71.855 ‒ 125 71.730 ‒ 9.783 61.947 ‒ 4.440 ‒ 4.499 ‒ 4.056 ‒ 1.527 56.244
Patiënten- en gehandicaptenorganisaties 44.275 0 44.275 ‒ 4.151 40.124 ‒ 4.440 ‒ 4.499 ‒ 4.056 ‒ 1.527 49.949
Transparantie van zorg 27.580 ‒ 125 27.455 ‒ 5.632 21.823 0 0 0 0 6.295
Opdrachten 4.154 0 4.154 ‒ 2.372 1.782 1.582 1.599 1.640 1.640 5.700
Transparantie van zorg 1.696 0 1.696 ‒ 1.687 9 1.800 1.800 1.800 1.800 3.851
Overige 2.458 0 2.458 ‒ 685 1.773 ‒ 218 ‒ 201 ‒ 160 ‒ 160 1.849
Bijdrage aan agentschappen 10.184 0 10.184 ‒ 75 10.109 ‒ 74 ‒ 110 ‒ 165 ‒ 220 9.984
CIBG 10.184 0 10.184 ‒ 75 10.109 ‒ 74 ‒ 110 ‒ 165 ‒ 220 9.984
4.20 Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt 675.972 ‒ 10.000 665.972 ‒ 72.085 593.887 8.401 62.703 ‒ 3.932 ‒ 6.753 544.002
Subsidies (regelingen) 640.370 ‒ 10.000 630.370 ‒ 69.134 561.236 12.424 69.135 2.526 ‒ 324 516.542
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt 454.313 ‒ 10.000 444.313 ‒ 67.016 377.297 13.062 69.135 2.526 ‒ 324 224.492
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt 174.001 0 174.001 0 174.001 0 0 0 0 292.050
Overige 12.056 0 12.056 ‒ 2.118 9.938 ‒ 638 0 0 0 0
Opdrachten 17.379 0 17.379 ‒ 3.283 14.096 ‒ 4.356 ‒ 4.280 ‒ 4.220 ‒ 4.100 11.531
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt 17.159 0 17.159 ‒ 3.133 14.026 ‒ 4.206 ‒ 4.280 ‒ 4.220 ‒ 4.100 11.511
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt 20 0 20 0 20 0 0 0 0 20
Overige 200 0 200 ‒ 150 50 ‒ 150 0 0 0 0
Bijdrage aan agentschappen 16.185 0 16.185 2.310 18.495 2.311 ‒ 176 ‒ 262 ‒ 347 15.869
CIBG 16.185 0 16.185 2.310 18.495 2.311 ‒ 176 ‒ 262 ‒ 347 15.869
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 1.978 0 1.978 ‒ 1.978 0 ‒ 1.978 ‒ 1.976 ‒ 1.976 ‒ 1.982 0
ZiNL 1.978 0 1.978 ‒ 1.978 0 ‒ 1.978 ‒ 1.976 ‒ 1.976 ‒ 1.982 0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 60 0 60 0 60 0 0 0 0 60
OECD 60 0 60 0 60 0 0 0 0 60
4.30 Informatiebeleid 253.274 ‒ 125 253.149 2.099 255.248 ‒ 1.570 ‒ 400 ‒ 370 ‒ 368 89.650
Subsidies (regelingen) 86.133 ‒ 125 86.008 1.884 87.892 0 0 0 0 55.064
Informatiebeleid 80.025 ‒ 125 79.900 1.785 81.685 0 0 0 0 55.064
Overige 6.108 0 6.108 99 6.207 0 0 0 0 0
Opdrachten 147.994 0 147.994 ‒ 5.997 141.997 ‒ 5.761 ‒ 236 ‒ 235 ‒ 253 27.207
Informatiebeleid 142.726 0 142.726 ‒ 3.425 139.301 ‒ 3.215 0 0 0 23.112
Overige 5.268 0 5.268 ‒ 2.572 2.696 ‒ 2.546 ‒ 236 ‒ 235 ‒ 253 4.095
Bijdrage aan agentschappen 18.340 0 18.340 6.212 24.552 4.191 ‒ 164 ‒ 135 ‒ 115 7.379
Informatiebeleid 18.340 0 18.340 6.212 24.552 4.191 ‒ 164 ‒ 135 ‒ 115 7.379
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 807 0 807 0 807 0 0 0 0 0
Overige 807 0 807 0 807 0 0 0 0 0
4.40 Inrichting zorgstelsel 312.173 ‒ 3.027 309.146 4.768 313.914 ‒ 236 1.715 6.624 6.778 277.747
Opdrachten 619 0 619 0 619 0 0 0 0 622
Overige 619 0 619 0 619 0 0 0 0 622
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 311.554 ‒ 3.027 308.527 4.768 313.295 ‒ 236 1.715 6.624 6.778 274.519
CAK 145.195 ‒ 1.452 143.743 2.916 146.659 ‒ 495 1.463 6.603 6.778 130.824
NZa 77.151 ‒ 758 76.393 440 76.833 0 0 0 0 73.043
ZiNL 87.808 ‒ 804 87.004 1.412 88.416 259 252 21 0 69.285
CSZ 1.400 ‒ 13 1.387 0 1.387 0 0 0 0 1.367
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.606
EZ: ACM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.606
4.50 Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland 225.566 0 225.566 26.947 252.513 44.788 39.778 35.554 35.254 226.036
Subsidies (regelingen) 4.366 0 4.366 368 4.734 528 518 462 407 4.739
Algemeen 4.366 0 4.366 368 4.734 528 518 462 407 4.739
Bekostiging 211.679 0 211.679 25.117 236.796 40.280 35.631 31.530 31.404 213.117
Zorg en welzijn 16.231 0 16.231 ‒ 7.575 8.656 ‒ 8.222 ‒ 8.227 ‒ 8.259 ‒ 8.317 6.931
Zorg en welzijn 195.448 0 195.448 32.692 228.140 48.502 43.858 39.789 39.721 206.186
Opdrachten 97 0 97 973 1.070 3.641 3.641 3.641 3.641 3.740
Zorg 97 0 97 884 981 3.641 3.641 3.641 3.641 3.740
Welzijn 0 0 0 89 89 0 0 0 0 0
Bijdrage aan medeoverheden 9.424 0 9.424 489 9.913 339 ‒ 12 ‒ 79 ‒ 198 4.440
Overige 9.424 0 9.424 489 9.913 339 ‒ 12 ‒ 79 ‒ 198 4.440
Ontvangsten 32.574 ‒ 1.000 31.574 0 31.574 0 0 0 0 11.920

Toelichting

Verplichtingen

Met de 2e suppletoire begroting 2024 is voor subsidies de verplichtingenruimte verhoogd in verband met het aangaan van meerjarige verplichtingen voor de bekostiging van zorg op de BES-eilanden. Er is hiervoor € 67 miljoen aan verplichtingenbudget naar voren gehaald. Daarnaast is € 2,7 miljoen aan verplichtingenbudget naar voren gehaald om de verplichting voor subsidies ten aanzien van jeugd en sport op de BES-eilanden aan te kunnen gaan.

Met de subsidieregeling Werkgeverskosten Opleiden Wijkverpleging wordt de afspraak ingevuld uit het investeringsakkoord opleiden wijkverpleging (IOW) om het opleiden in de wijkverpleging te borgen. Om de middelen die hiervoor bestemd zijn zo doelmatig en doeltreffend mogelijk in te zetten wordt het verplichtingenbudget met € 60 miljoen vanuit 2025 naar 2027 geschoven.

Tezamen met andere mutaties wordt het verplichtingenbudget verlaagd met € 195,8 miljoen.

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Met de subsidieregeling Werkgeverskosten Opleiden Wijkverpleging wordt de afspraak ingevuld uit het investeringsakkoord opleiden wijkverpleging (IOW) om het opleiden in de wijkverpleging te borgen. Om de middelen die hiervoor bestemd zijn zo doelmatig en doeltreffend mogelijk in te zetten wordt de bekostigingssystematiek aangepast van bevoorschotting naar betalingen achteraf, waardoor € 60 miljoen vanuit 2025 naar 2027 wordt geschoven.

Ook wordt € 9 miljoen budget toegevoegd aan de STOZ-regeling (Stimuleringsregeling technologie in ondersteuning en zorg) voor uitwerking in de jaren 2027 t/m 2029. Hiermee wordt de subsidie voortgezet die als doel heeft het werk van zorg- of ondersteuningsmedewerkers te besparen en verlichten door het toepassen van digitale of hybride processen. Zo wordt een bijdrage geleverd aan het terugdringen van het arbeidsmarkttekort.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget met € 67 miljoen verlaagd.

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Zorg

Er wordt structureel extra budget vrijgemaakt voor de toegenomen zorguitgaven op de BES-eilanden voor zowel de prijsstijging als de volumegroei (structureel € 21,1 miljoen). Voor het versterken van eerstelijns huisartsenzorg wordt structureel budget beschikbaar gesteld (structureel € 0,6 miljoen) en er wordt incidenteel budget beschikbaar gesteld voor de renovatie van het zorgcentrum op Sint-Eustatius (€ 2,1 miljoen in 2025). Voor overlopende verplichtingen uit 2024 wordt het bekostigingsbudget in 2025 met € 6 miljoen opgehoogd. Ook is er een tegenvaller door een gewijzigd wisselkoerseffect met de BES-eilanden van € 16,9 miljoen in 2025, aflopend naar € 13 miljoen in 2029. Vanaf 2030 doet zich een meevallend wisselkoerseffect voor van structureel € 5,1 miljoen.

Tot slot is het budget structureel € 8,5 miljoen opgehoogd als gevolg van een technische mutatie vanaf bekostiging Jeugd, Welzijn en Sport.

3.5 Artikel 5 Jeugd

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid art. 5 Jeugd (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 203.753 0 203.753 3.710 207.463 ‒ 1.993 ‒ 1.999 ‒ 26 ‒ 34 88.026
Uitgaven 203.753 0 203.753 ‒ 1.840 201.913 ‒ 1.993 ‒ 1.999 ‒ 26 ‒ 34 88.026
5.30 Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel 203.753 0 203.753 ‒ 1.840 201.913 ‒ 1.993 ‒ 1.999 ‒ 26 ‒ 34 88.026
Subsidies (regelingen) 157.175 0 157.175 ‒ 1.806 155.369 ‒ 1.982 ‒ 1.982 0 0 51.964
Kennis en informatiebeleid 14.383 0 14.383 223 14.606 0 0 0 0 12.793
Jeugdbeleid 110.449 0 110.449 ‒ 2.029 108.420 ‒ 1.982 ‒ 1.982 0 0 7.678
Jeugdstelsel 32.343 0 32.343 0 32.343 0 0 0 0 31.493
Opdrachten 11.126 0 11.126 ‒ 173 10.953 0 0 0 0 7.127
Kennis en informatiebeleid 2.572 0 2.572 0 2.572 0 0 0 0 2.580
Jeugdbeleid 7.912 0 7.912 ‒ 173 7.739 0 0 0 0 3.902
Jeugdstelsel 642 0 642 0 642 0 0 0 0 645
Bijdrage aan agentschappen 1.598 0 1.598 ‒ 12 1.586 ‒ 11 ‒ 17 ‒ 26 ‒ 34 1.567
Overige 1.598 0 1.598 ‒ 12 1.586 ‒ 11 ‒ 17 ‒ 26 ‒ 34 1.567
Bijdrage aan medeoverheden 33.589 0 33.589 416 34.005 0 0 0 0 27.102
Overige 33.589 0 33.589 416 34.005 0 0 0 0 27.102
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken 265 0 265 ‒ 265 0 0 0 0 0 266
Overige 265 0 265 ‒ 265 0 0 0 0 0 266
Ontvangsten 2.400 0 2.400 0 2.400 0 0 0 0 2.400

Toelichting

Verplichtingen

Ten behoeve van de toekenning van diverse (meerjarige) subsidies in 2024 is het verplichtingenbudget 2025 met € 9,1 miljoen verlaagd. Zoals toegelicht in de 2e suppletoire begroting 2024, betreft dit een technische mutatie die verder geen invloed heeft op het kasbudget en tevens geen risico vormt voor de gebudgetteerde uitgaven. Om verplichtingenruimte beschikbaar te hebben voor de continuïteitsregeling cruciale jeugdzorg, wordt het verplichtingenbudget in 2025 met € 14,6 miljoen verhoogd.

Tezamen met andere kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget in 2025 per saldo met € 3,7 miljoen opgehoogd.

3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Jeugdbeleid

Een recente gerechtelijke uitspraak heeft bepaald dat pleegzorgaanbieders kosten voor kinderopvang als bijzondere kosten van pleegouders moeten vergoeden. Er wordt in 2025, 2026 en 2027 € 7,3 miljoen beschikbaar gesteld als bijdrage voor de kosten die pleegouders maken voor kinderopvang en buitenschoolse opvang van hun pleegkinderen. Structureel vanaf 2028 betreft dit € 0,4 miljoen. Daarnaast wordt voor pleegouders in het vrijwillig kader middelen toegevoegd aan het Gemeentefonds zodat zij dezelfde vergoeding hebben. Dit kost € 5,9 miljoen voor de jaren 2025-2027 en structureel € 2,7 miljoen vanaf 2028.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget in 2025 met € 2 miljoen verlaagd.

3.6 Artikel 6 Sport en Bewegen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid art. 6 Sport en Bewegen (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 387.213 ‒ 46 387.167 28.065 415.232 9.580 350 ‒ 250 0 413.210
Uitgaven 429.253 ‒ 46 429.207 33.065 462.272 9.580 350 ‒ 250 0 413.210
6.40 Sport verenigt Nederland 429.253 ‒ 46 429.207 33.065 462.272 9.580 350 ‒ 250 0 413.210
Subsidies (regelingen) 208.655 0 208.655 ‒ 310 208.345 9.580 350 ‒ 250 0 141.478
Sportakkoord 119.679 0 119.679 ‒ 1.332 118.347 8.211 ‒ 1.013 ‒ 938 ‒ 688 96.120
Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties 74.272 0 74.272 0 74.272 0 0 0 0 29.095
Kennis en innovatie 14.704 0 14.704 1.022 15.726 1.369 1.363 688 688 16.263
Inkomensoverdrachten 18.375 0 18.375 0 18.375 0 0 0 0 18.451
Financiële voorziening topsporters 18.375 0 18.375 0 18.375 0 0 0 0 18.451
Opdrachten 5.452 0 5.452 375 5.827 0 0 0 0 4.320
Sportakkoord 5.202 0 5.202 353 5.555 0 0 0 0 4.069
Kennis en innovatie 250 0 250 0 250 0 0 0 0 251
Overige 0 0 0 22 22 0 0 0 0 0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 4.723 ‒ 46 4.677 0 4.677 0 0 0 0 4.624
Dopingautoriteit 4.723 ‒ 46 4.677 0 4.677 0 0 0 0 4.624
Bijdrage aan medeoverheden 191.475 0 191.475 33.000 224.475 0 0 0 0 178.650
Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties 191.475 0 191.475 33.000 224.475 0 0 0 0 178.650
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 500 0 500 0 500 0 0 0 0 500
Dopingbestrijding 500 0 500 0 500 0 0 0 0 500
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken 73 0 73 0 73 0 0 0 0 65.187
Sportakkoord 73 0 73 0 73 0 0 0 0 65.187
Ontvangsten 48.427 12.200 60.627 33.000 93.627 0 0 0 0 22.532

Toelichting

Verplichtingen

De bijstellingen op de verplichtingenmutaties hebben betrekking op de wijzigingen op de uitgaven (€ 32,7 miljoen). Daarnaast is in 2024 verplichtingruimte uit 2025 naar voren gehaald om verplichtingen administratief vast te leggen. Het gaat om een bedrag van € 5 miljoen. Het verplichtingenbudget zal met dit bedrag daarom naar beneden worden bijgesteld.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget in 2025 met € 28,1 miljoen verhoogd.

4. Sport verenigt Nederland

Subsidies

Sportakkoord

Voor het programma «Geef Bewegen de ruimte» wordt in 2026 € 7,7 miljoen vrijgemaakt om de reeds ingezette aanpak op bewegen verder vorm te geven.

De brede aanpak van racisme en discriminatie in de sport wordt gecontinueerd. Voor deze voortzetting wordt in 2026 € 1,6 miljoen ingezet.

Bijdrage medeoverheden

Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties

Op de SPUK Stimulering Sport vindt jaarlijks een vaststelling plaats waaruit enerzijds terugvorderingen en anderzijds nabetalingen volgen. De vaststelling van de SPUK-regeling 2023 heeft in het najaar van 2024 plaatsgevonden. De nabetalingen vinden in 2025 plaats en worden betaald vanuit de ontvangsten als gevolg van de terugvorderingen. Via deze technische desaldering wordt het budget met € 33 miljoen verhoogd.

Ontvangsten

Op de SPUK Stimulering Sport vindt jaarlijks een vaststelling plaats waaruit enerzijds terugvorderingen en anderzijds nabetalingen volgen. De vaststelling van de SPUK-regeling 2023 heeft in het najaar van 2024 plaatsgevonden. De terugvorderingen vinden in 2025 plaats. Hiervoor wordt de ontvangstenraming met € 33,0 miljoen verhoogd.

3.7 Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid art. 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 197.919 994 198.913 6.031 204.944 19.336 18.629 10.478 9.050 141.243
Uitgaven 198.285 994 199.279 6.031 205.310 19.336 18.629 10.478 9.050 141.243
7.10 De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII 26.073 1.000 27.073 450 27.523 13.605 13.660 6.345 6.345 30.400
Subsidies (regelingen) 24.965 1.000 25.965 450 26.415 13.605 13.660 6.345 6.345 29.291
Nationaal Comité 6.219 0 6.219 0 6.219 1.340 1.515 1.700 1.700 7.939
Nationale herinneringscentra 3.136 0 3.136 0 3.136 9.595 9.795 2.295 2.295 5.283
Herinnering Indisch Molukse Doelgroep 3.405 0 3.405 0 3.405 0 0 0 0 2.484
Zorg- en dienstverlening 7.222 0 7.222 0 7.222 0 0 0 0 6.863
Overige 4.983 1.000 5.983 450 6.433 2.670 2.350 2.350 2.350 6.722
Bekostiging 400 0 400 0 400 0 0 0 0 400
Overige 400 0 400 0 400 0 0 0 0 400
Opdrachten 482 0 482 0 482 0 0 0 0 483
Overige 482 0 482 0 482 0 0 0 0 483
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 226 0 226 0 226 0 0 0 0 226
Overige 226 0 226 0 226 0 0 0 0 226
7.20 Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII 172.212 ‒ 6 172.206 5.581 177.787 5.731 4.969 4.133 2.705 110.843
Inkomensoverdrachten 161.817 0 161.817 5.581 167.398 5.731 4.969 4.133 2.705 100.695
Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen 161.817 0 161.817 5.581 167.398 5.731 4.969 4.133 2.705 100.695
Bijdrage aan ZBO's/RWT's 10.395 ‒ 6 10.389 0 10.389 0 0 0 0 10.148
Sociale Verzekeringsbank 9.769 0 9.769 0 9.769 0 0 0 0 9.791
Pensioen- en Uitkeringsraad 626 ‒ 6 620 0 620 0 0 0 0 357
Ontvangsten 3.339 0 3.339 0 3.339 0 0 0 0 3.339

Toelichting

Verplichtingen

De programma- en uitvoeringskosten voor de wetten en regelingen voor Verzetsdeelnemers en Oorlogsgetroffenen zijn hoger uitgevallen dan het beschikbare budget. Deze uitkeringen zijn gekoppeld aan wetten en regelingen en moeten te allen tijde uitbetaald worden aan gerechtigden. Het daarbijbehorende verplichtingenbudget in 2025 wordt met € 5,6 miljoen verhoogd.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget in 2025 met € 6 miljoen verhoogd.

1. De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII

Subsidies

Nationale herinneringscentra

Om het verhaal van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust op een kwalitatief hoogwaardige manier te blijven vertellen en de plekken waar de verschrikkingen hebben plaatsgevonden levend te houden, wordt het budget structureel met € 6,3 miljoen opgehoogd.

Daarnaast wordt er in totaal € 15 miljoen aan middelen vrijgemaakt op de VWS-begroting (€ 7,5 miljoen in 2026 en 2027) om te werken aan de realisatie van het vernieuwingstraject Kamp Westerbork.

2. Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII

Inkomensoverdrachten

Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen

De programma- en uitvoeringskosten voor de wetten en regelingen voor Verzetsdeelnemers en Oorlogsgetroffenen zijn hoger uitgevallen dan het beschikbare budget. Deze uitkeringen zijn gekoppeld aan wetten en regelingen en moeten te allen tijde uitbetaald worden aan gerechtigden. Hierdoor moet het budget worden opgehoogd met € 5,6 miljoen en € 5,7 miljoen in 2025 en 2026. Structureel wordt het budget met € 2,7 miljoen verhoogd.

3.8 Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid art. 8 Tegemoetkoming specifieke kosten (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 7.057.449 0 7.057.449 729.417 7.786.866 588.000 774.900 839.200 902.600 10.316.749
Uitgaven 7.057.449 0 7.057.449 729.417 7.786.866 588.000 774.900 839.200 902.600 10.316.749
8.10 Tegemoetkoming specifieke kosten 7.057.449 0 7.057.449 729.417 7.786.866 588.000 774.900 839.200 902.600 10.316.749
Inkomensoverdrachten 7.057.449 0 7.057.449 729.417 7.786.866 588.000 774.900 839.200 902.600 10.316.749
Zorgtoeslag 6.969.500 0 6.969.500 729.417 7.698.917 588.000 774.900 839.200 902.600 10.228.800
Tegemoetkoming specifieke kosten 87.949 0 87.949 0 87.949 0 0 0 0 87.949
Ontvangsten 0 0 0 659.200 659.200 637.800 662.200 706.600 747.300 786.000

Toelichting

1. Tegemoetkoming specifieke kosten

Inkomensoverdrachten

Zorgtoeslag

Op basis van actuele ramingen in het Centraal Economisch Plan (CEP) van het Centraal Planbureau (CPB) wordt de uitgavenraming zorgtoeslag meerjarig bijgesteld. Daarnaast is besloten de uitgavenramingen voortaan bruto te presenteren, waarbij ook de ontvangsten als gevolg van terugbetalingen in beeld worden gebracht. Dit leidt per saldo tot een stijging van de uitgavenraming voor 2025 met € 729,7 miljoen. Daarnaast is sprake van een wijziging in het toeslagenstelsel; het toeslagpartner-begrip is aangepast. De maatregel behelst het afschaffen van de regel dat mensen toeslagpartner worden als zij samenwonen met één andere volwassene en er daarnaast een minderjarig kind van één van beiden op het adres is ingeschreven. Hierdoor ontstaan nu veel onterechte partnerschappen (o.a. bij mantelzorgers en woningdelers) waardoor toeslaggerechtigden mogelijk duizenden euro’s aan ondersteuning mislopen in voornamelijk de zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Met de maatregel worden ruim 10.000 toeslaggerechtigden geholpen. Dekking is gevonden door het verlagen van de vermogensgrenzen in de zorgtoeslag en het kindgebonden budget.

Ontvangsten

Er is besloten de uitgavenramingen zorgtoeslag voortaan bruto te presenteren, waarbij ook de ontvangsten als gevolg van terugbetalingen in beeld worden gebracht. Dit leidt tot een ontvangstenraming van € 659,2 miljoen in 2025, oplopend tot € 786 miljoen in 2030.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 9 Algemeen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 12 Budgettaire gevolgen van beleid art. 9 Algemeen (Bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 52.714 ‒ 420 52.294 548 52.842 4.968 5.060 5.060 5.060 36.811
Uitgaven 61.082 ‒ 420 60.662 581 61.243 5.060 5.060 5.060 5.060 36.811
9.10 Internationale samenwerking 13.989 0 13.989 686 14.675 5.060 5.060 5.060 5.060 10.537
Bijdrage aan agentschappen 1.200 0 1.200 487 1.687 460 460 0 0 0
Overige 1.200 0 1.200 487 1.687 460 460 0 0 0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 12.789 0 12.789 199 12.988 4.600 4.600 5.060 5.060 10.537
World Health Organization en Mondiale Gezondheidsstrategie 4.648 0 4.648 0 4.648 0 0 0 0 3.868
EMA 3.861 0 3.861 0 3.861 0 0 0 0 2.675
Overige 4.280 0 4.280 199 4.479 4.600 4.600 5.060 5.060 3.994
9.20 Verzameluitkering 105 0 105 ‒ 105 0 0 0 0 0 0
Bijdrage aan medeoverheden 105 0 105 ‒ 105 0 0 0 0 0 0
Overige 105 0 105 ‒ 105 0 0 0 0 0 0
9.30 Eigenaarsbijdrage 41.988 ‒ 420 41.568 0 41.568 0 0 0 0 21.274
Bijdrage aan agentschappen 41.988 ‒ 420 41.568 0 41.568 0 0 0 0 21.274
Eigenaarsbijdrage RIVM 41.988 ‒ 420 41.568 0 41.568 0 0 0 0 21.274
9.40 Begrotingsreserve achterborg WFZ-garanties 5.000 0 5.000 0 5.000 0 0 0 0 5.000
Garanties 5.000 0 5.000 0 5.000 0 0 0 0 5.000
Overige 5.000 0 5.000 0 5.000 0 0 0 0 5.000
Ontvangsten 0 0 0 20.816 20.816 0 0 0 0 0

Toelichting

Ontvangsten

Het eigen vermogen van het RIVM en het CIBG is hoger dan maximaal is toegestaan conform de regeling agentschappen. Het surplus wordt afgeroomd. Dit bedraagt in 2025 respectievelijk € 10 miljoen en € 10,8 miljoen.

In totaal wordt het ontvangstenbudget verhoogd met € 20,8 miljoen.

4.2 Artikel 10 Apparaat Kerndepartement

Tabel 13 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 594.460 12.618 607.078 14.649 621.727 61.677 55.546 16.291 15.997 461.297
Uitgaven 597.978 12.618 610.596 23.408 634.004 61.990 55.559 16.291 15.997 461.297
Personele uitgaven 479.624 9.512 489.136 21.745 510.881 49.969 47.013 13.316 13.118 347.543
waarvan eigen personeel 387.676 7.631 395.307 8.243 403.550 13.194 11.853 9.104 9.560 326.740
waarvan externe inhuur 88.882 1.750 90.632 13.458 104.090 36.775 35.160 4.212 3.558 17.614
waarvan overige personele uitgaven 3.066 131 3.197 44 3.241 0 0 0 0 3.189
Materiële uitgaven 118.354 3.106 121.460 1.663 123.123 12.021 8.546 2.975 2.879 113.754
waarvan ICT 24.914 350 25.264 2.638 27.902 9.570 6.180 1.372 1.352 20.125
waarvan bijdrage SSO's 63.465 2.531 65.996 2.772 68.768 3.349 3.313 3.278 3.242 67.557
waarvan overige materiële uitgaven  29.975 225 30.200 ‒ 3.747 26.453 ‒ 898 ‒ 947 ‒ 1.675 ‒ 1.715 26.072
Ontvangsten 8.802 369 9.171 2.800 11.971 0 0 0 0 9.035
Overige 8.802 369 9.171 2.800 11.971 0 0 0 0 9.035

Budgettaire gevolgen apparaatsuitgaven departement

Tabel 14 Nadere uitpsplitsing apparaatsuitgaven (Bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 594.460 12.618 607.078 14.649 621.727 61.677 55.546 16.291 15.997 461.297
Uitgaven 597.978 12.618 610.596 23.408 634.004 61.990 55.559 16.291 15.997 461.297
10.30 Kerndepartement 431.483 14.265 445.748 15.017 460.765 49.186 48.277 14.892 14.828 301.235
Personele uitgaven 345.006 10.839 355.845 14.978 370.823 43.143 42.277 9.753 9.766 216.990
Eigen personeel 252.745 8.840 261.585 7.500 269.085 9.494 8.392 5.786 6.453 196.356
Eigen personeel 2.269 98 2.367 0 2.367 0 0 0 0 1.747
Externe inhuur 87.214 1.767 88.981 7.434 96.415 33.649 33.885 3.967 3.313 15.980
Overige 2.778 134 2.912 44 2.956 0 0 0 0 2.907
Materiële uitgaven 86.477 3.426 89.903 39 89.942 6.043 6.000 5.139 5.062 84.245
ICT 13.871 466 14.337 ‒ 1.135 13.202 184 181 172 152 7.873
Bijdrage SSO's 59.116 2.573 61.689 1.804 63.493 3.349 3.313 3.278 3.242 63.313
Overige 13.490 387 13.877 ‒ 630 13.247 2.510 2.506 1.689 1.668 13.059
10.40 Inspecties 125.776 ‒ 1.260 124.516 3.486 128.002 9.687 4.317 ‒ 1.613 ‒ 1.823 119.684
Personele uitgaven 101.393 ‒ 1.015 100.378 3.636 104.014 4.376 2.393 1.162 952 97.093
Eigen personeel 99.874 ‒ 999 98.875 1.111 99.986 1.571 1.413 1.162 952 95.608
Externe inhuur 1.231 ‒ 13 1.218 2.525 3.743 2.805 980 0 0 1.203
Overige 288 ‒ 3 285 0 285 0 0 0 0 282
Materiële uitgaven 24.383 ‒ 245 24.138 ‒ 150 23.988 5.311 1.924 ‒ 2.775 ‒ 2.775 22.591
ICT 10.021 ‒ 101 9.920 2.602 12.522 8.086 4.699 0 0 11.364
Bijdrage SSO's 3.950 ‒ 40 3.910 0 3.910 0 0 0 0 3.851
Overige 10.412 ‒ 104 10.308 ‒ 2.752 7.556 ‒ 2.775 ‒ 2.775 ‒ 2.775 ‒ 2.775 7.376
10.50 SCP en Raden 40.719 ‒ 387 40.332 4.905 45.237 3.117 2.965 3.012 2.992 40.378
Personele uitgaven 33.225 ‒ 312 32.913 3.131 36.044 2.450 2.343 2.401 2.400 33.460
Eigen personeel 32.788 ‒ 308 32.480 ‒ 368 32.112 2.129 2.048 2.156 2.155 33.029
Externe inhuur 437 ‒ 4 433 3.499 3.932 321 295 245 245 431
Materiële uitgaven 7.494 ‒ 75 7.419 1.774 9.193 667 622 611 592 6.918
ICT 1.022 ‒ 15 1.007 1.171 2.178 1.300 1.300 1.200 1.200 888
Bijdrage SSO's 399 ‒ 2 397 968 1.365 0 0 0 0 393
Overige 6.073 ‒ 58 6.015 ‒ 365 5.650 ‒ 633 ‒ 678 ‒ 589 ‒ 608 5.637
Ontvangsten 8.802 369 9.171 2.800 11.971 0 0 0 0 9.035

Toelichting Apparaatsuitgaven Kerndepartement

Kerndepartement
Personele uitgaven

Eigen personeel

De apparaatsbudgetten worden verhoogd vanwege de uitvoering van de Wet Open Overheid (WOO), en de parlementaire enquête corona. In totaal wordt hiervoor het budget in 2026 € 18,4 miljoen en in 2027 € 18,9 miljoen verhoogd. Vanaf 2028 loopt dit af tot structureel € 9 miljoen.

Externe inhuur

Vanwege de uitvoering van de WOO, en de parlementaire enquête corona wordt in 2026 en 2027 € 9 miljoen aan externe inhuur berekend en € 2 miljoen voor de jaren erna. Ook wordt er voor het PGB 2.0-domein € 24,5 en € 23,5 miljoen aan personeelsbudget toegevoegd voor 2026 respectievelijk 2027, waarmee de ontwikkeling van het PGB2.0 systeem wordt vormgegeven.

4.3 Artikel 11 Nog onverdeeld

Tabel 15 Budgettaire gevolgen van beleid art. 11 Nog onverdeeld (bedragen x € 1.000)
Ontwerpbegroting t (1) Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) Mutaties 1e suppletoire begroting (4) Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) Mutatie 2026 Mutatie 2027 Mutatie 2028 Mutatie 2029 Mutatie 2030
Art. Verplichtingen 24 ‒ 15.070 ‒ 15.046 274.497 259.451 112.136 110.600 138.306 123.552 121.051
Uitgaven 24 ‒ 15.070 ‒ 15.046 274.497 259.451 112.136 110.600 138.306 123.552 121.051
11.4 Nog onverdeeld 24 ‒ 15.070 ‒ 15.046 274.497 259.451 112.136 110.600 138.306 123.552 121.051
Nog te verdelen 24 ‒ 15.070 ‒ 15.046 274.497 259.451 112.136 110.600 138.306 123.552 121.051
Loonbijstelling 0 0 0 181.424 181.424 69.979 70.867 101.609 88.161 81.542
Prijsbijstelling 24 0 24 28.003 28.027 27.087 24.663 21.627 20.321 24.439
Taakstellingen 0 ‒ 15.070 ‒ 15.070 15.070 0 15.070 15.070 15.070 15.070 15.070
Overige 0 0 0 50.000 50.000 0 0 0 0 0
Ontvangsten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Toelichting

4. Nog onverdeeld

Loonbijstelling

De ontvangen tranche loonbijstelling 2025 bedraagt € 250,6 miljoen, aflopend naar € 174 miljoen in 2030. Een deel van deze loonbijstelling wordt ingezet ter dekking van verschillende intensiveringen op de VWS-begroting, waaronder de inzet van vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg.

Prijsbijstelling

De ontvangen tranche prijsbijstelling 2025 bedraagt € 28 miljoen, aflopend naar € 17,3 miljoen in 2030.

Taakstellingen

Dit betreft de invulling van de taakstelling op apparaat van € 15,1 miljoen in het kader van de terugdraaiing van de bezuinigingen op de OCW-begroting. Deze taakstelling wordt structureel ingevuld met de loonbijstelling op de VWS-begroting.

Overig

Er wordt een eenmalige reservering van € 50 miljoen getroffen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-militairen en ambtenaren in Nederlands-Indië.

5 Premiegefinancierde Zorguitgaven

5.1 Inleiding

In dit hoofdstuk zijn de premiegefinancierde zorguitgaven en -ontvangsten binnen de Zvw en de Wlz, de uitgaven voor Wmo beschermd wonen uit het gemeentefonds en de middelen op de aanvullende post (AP) bij Financiën opgenomen en toegelicht.

In deze eerste suppletoire begroting 2025 worden de budgettaire ontwikkelingen voor de jaren 2025-2030 vanaf de stand ontwerpbegroting 2025 toegelicht.

In het regeerprogramma is afgesproken dat het bestaande zorgakkoord dat loopt tot en met 2026 wordt verbreed, geïntensiveerd en geconcretiseerd in een aanvullend zorg en welzijnsakkoord tot en met 2028, waarin we het verschil willen maken voor de mensen die zorg nodig hebben. In dit nieuwe akkoord staan de gelijkwaardigere toegang tot zorg en welzijn en het afwenden van het arbeidsmarkttekort centraal. Ook is afgesproken dat het kabinet het voortouw zal nemen tot een hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg waarin de onbeheersbare arbeidsmarkttekorten worden afgewend en de ouderenzorg daarmee ook financieel houdbaar wordt. Voor beide akkoorden is het kabinet in een vergevorderd stadium van overleg met alle betrokken veldpartijen. De budgettaire verwerking zal plaatsvinden in de Ontwerpbegroting nadat de akkoorden - onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring - zijn afgesloten. De Ontwerpbegroting zal worden voorgelegd aan de Kamer ter autorisatie.

Het PZ-hoofdstuk bestaat uit de volgende onderdelen:

• Paragraaf 5.1: Inleiding

In deze paragraaf is opgenomen de begrotingsstaat van de geraamde bruto zorguitgaven en de ontvangsten van de Zvw en Wlz, de uitgaven voor Wmo beschermd wonen en de AP middelen

• Paragraaf 5.2 Ontwikkeling van de netto premiegefinancierde zorguitgaven

In deze paragraaf wordt ingegaan op de ontwikkeling van de netto zorguitgavenvan van de Zvw en Wlz, de uitgaven voor Wmo beschermd wonen en de AP-middelen.

• Paragraaf 5.3: Verticale ontwikkeling van de premiegefinancierde zorguitgaven en -ontvangsten

In deze paragraaf wordt de verticale ontwikkeling van de Zvw, Wlz, Wmo beschermd wonen en de AP-middelen in drie aparte subparagrafen toegelicht. De onderdelen van deze subparagrafen zijn:

5.3.1 Zorgverzekeringswet (Zvw)

Hierin wordt de verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en –ontvangsten toegelicht.

5.3.2 Wet langdurige zorg (Wlz)

Hierin wordt de verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en –ontvangsten toegelicht.

5.3.3 Wmo beschermd wonen en de AP-middelen

Hierin wordt de verticale ontwikkeling van de Wmo beschermd wonen en de AP-middelen toegelicht.

Verdieping van de zorguitgaven in sectoren
Het verdiepingshoofdstuk wordt integraal als open data beschikbaar gesteld op: Overzicht Datasets | Ministerie van Financiën - Rijksoverheid (rijksfinancien.nl). Hierin worden de financiële bijstellingen per sector tussen de ontwerpbegroting 2025 en de 1e suppletoire begroting 2025 voor de jaren 2025-2030 gepresenteerd en toegelicht.

5.1.1 Begrotingsstaat premiegefinancierde zorguitgaven

Begrotingsstaat van de premiegefinancierde zorguitgaven en de ontvangsten van de Zvw en Wlz, de uitgaven van de Wmo beschermd wonen en de AP-middelen.

Tabel 1 Begrotingsstaat Premiegefinancierde zortguitgaven van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Art. Omschrijving Vastgestelde begroting
Uitgaven Ontvangsten
Totaal 107.996.870 5.935.017
11 Zorgverzekeringswet (Zvw) 66.766.996 3.395.217
12 Wet Langdurige Zorg (Wlz) 39.396.830 2.539.800
Wmo beschermd wonen 1.833.044 0
Bron: VWS-cijfers

5.2 Ontwikkeling van de netto premiegefinancierde zorguitgaven

In de onderstaande tabel is vanaf de stand ontwerpbegroting 2025 de ontwikkeling van de netto zorguitgaven Zvw, Wlz , Wmo beschermd wonen en de AP op hoofdlijnen te zien.

Tabel 2 Ontwikkeling van de netto zorguitgaven 2025-2030 (bedragen x € 1 miljoen)1
2025 2026 2027 2028 2029 2030
1 Netto zorguitgaven ontwerpbegroting 2025 102.427 108.296 118.049 124.372 131.048 131.048
2 Bijstellingen ‒ 365 ‒ 565 ‒ 774 ‒ 604 ‒ 995 6.551
Zorgverzekeringswet 5 ‒ 505 ‒ 494 ‒ 333 ‒ 674 3.583
Wet langdurige zorg ‒ 458 ‒ 407 ‒ 242 ‒ 327 ‒ 427 2.853
Wmo beschermd wonen 87 87 87 87 87 87
Aanvullende Post 0 260 ‒ 125 ‒ 31 20 28
3 Netto zorguitgaven stand 1e suppletoire begroting 2025 (= 1+2) 102.062 107.731 117.275 123.769 130.053 137.599
1 Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.
Bron: VWS

Toelichting

Ten opzichte van de stand ontwerpbegroting 2025 zijn de netto zorguitgaven in 2025 neerwaarts bijgesteld met € 0,4 miljard oplopend tot € 1 miljard in 2029. In het jaar 2030 is sprake van een opwaartse bijstelling van € 6,5 miljard. Dit komt door de extrapolatie van het jaar 2029 naar het jaar 2030. Bij deze extrapolatie wordt rekening gehouden met de technische bijstellingen in 2030 t.o.v. 2029 met betrekking tot volumegroei, raming loon- en prijsbijstelling en doorwerking van eerdere beleidsmaatregelen.

In paragraaf 5.3 wordt de ontwikkeling van de netto zorguitgaven verder toegelicht.

5.3 Verticale ontwikkeling van de premiegefinancierde zorguitgaven en -ontvangsten

De verticale toelichting geeft een cijfermatig overzicht van de budgettaire veranderingen voor de jaren 2025 tot en met 2030, sinds het opstellen van de ontwerpbegroting 2025.

De afzonderlijke posten worden toegelicht als het hiermee gepaard gaande bedrag hoger is dan € 10 miljoen.

5.3.1 Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten

De onderstaande tabel laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2025 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten van de Zvw zien. Onder de tabel is een toelichting van de verschillende mutaties opgenomen.

Tabel 3 Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten 2025-2030 (bedragen x € 1 miljoen) 1
2025 2026 2027 2028 2029 2030
Bruto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2025 66.761,6 70.504,1 75.152,0 78.273,9 82.467,8 82.467,8
Bijstellingen
Autonoom 19,2 ‒ 394,9 ‒ 230,5 ‒ 247,6 ‒ 395,9 ‒ 561,9
Actualisatie Zvw-uitgaven (zie tabel 4) 7,2 ‒ 142,2 ‒ 112,2 ‒ 82,2 ‒ 62,2 ‒ 62,2
Loon- en prijsontwikkeling 0,0 134,4 144,9 94,9 ‒ 53,8 ‒ 219,8
Actualisatie wijkverpleging 0,0 ‒ 312,1 ‒ 396,9 ‒ 393,9 ‒ 413,6 ‒ 413,6
Actualisatie multidisciplinaire zorgverlening MDZ 0,0 0,0 6,9 6,9 6,9 6,9
Actualisatie geneeskundige geestelijke gezondheidszorg (GGZ) 0,0 0,0 201,7 201,7 201,7 201,7
Actualisatie Medisch-specialistische zorg (MSZ) 0,0 ‒ 75,0 ‒ 75,0 ‒ 75,0 ‒ 75,0 ‒ 75,0
Tegenvaller RS-vaccinatie 12,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Beleidsmatig ‒ 13,9 20,0 ‒ 255,3 ‒ 76,4 ‒ 269,7 4.215,4
Dekking amendement t.b.v. OCW-begroting 0,0 0,0 ‒ 315,0 ‒ 315,0 ‒ 315,0 ‒ 315,0
Alternatieve invulling ombuiging subsidie bij- en nascholing medisch-specialisten 0,0 0,0 165,0 165,0 165,0 165,0
Besparingsverlies eigen risico 0,0 318,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Transformatiemiddelen IZA 0,0 ‒ 105,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Meer tijd voor patiënt 0,0 ‒ 2,6 ‒ 20,1 ‒ 30,0 ‒ 43,3 ‒ 9,5
Kasschuif transformatiemiddelen 0,0 ‒ 180,0 0,0 180,0 0,0 0,0
Overboeking transformatiemiddelen ‒ 10,5 ‒ 11,0 ‒ 11,0 0,0 0,0 0,0
Pakketmaatregel geneesmiddelen 0,0 0,0 ‒ 70,0 ‒ 70,0 ‒ 70,0 ‒ 70,0
Overig beleidsmatig ‒ 3,4 0,6 ‒ 4,2 ‒ 6,4 ‒ 6,4 ‒ 4,2
Extrapolatie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4.449,1
Totaal bijstellingen 5,4 ‒ 374,9 ‒ 485,9 ‒ 324,0 ‒ 665,6 3.653,6
Bruto Zvw-uitgaven 1e suppletoire begroting 2025 66.767,0 70.129,3 74.666,1 77.950,0 81.802,2 86.121,4
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2025 3.395,2 3.323,1 1.584,6 1.601,6 1.619,2 1.619,2
Bijstellingen
Autonoom 0,0 12,0 7,9 8,9 8,6 8,3
Actualisatie eigen risico 0,0 ‒ 4,2 ‒ 2,5 ‒ 1,9 ‒ 2,6 ‒ 3,3
Actualisatie kostenverdelingen raming eigen risico 0,0 16,2 10,4 10,8 11,2 11,6
Beleidsmatig 0,0 118,0 0,0 0,0 0,0 61,9
Besparingsverlies eigen risico 0,0 118,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Extrapolatie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 61,9
Totaal bijstellingen 0,0 130,0 7,9 8,9 8,6 70,2
Zvw-ontvangsten 1e suppletoire begroting 2025 3.395,2 3.453,1 1.592,5 1.610,5 1.627,8 1.689,4
Netto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2025 63.366,4 67.181,1 73.567,4 76.672,3 80.848,6 80.848,6
Bijstellingen in de netto Zvw-uitgaven 5,4 ‒ 504,9 ‒ 493,8 ‒ 332,9 ‒ 674,2 3.583,4
Netto Zvw-uitgaven 1e suppletoire begroting 2025 63.371,8 66.676,2 73.073,6 76.339,4 80.174,3 84.432,0
1 Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.
Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa.

Toelichting

Uitgaven

Autonoom

Actualisatie Zvw-uitgaven

Tabel 4 Actualisatie Zvw-uitgaven 2025-2030 (bedragen x € 1 miljoen)1
2025 2026 2027 2028 2029 2030
Eerstelijnszorg 74,4 74,4 74,4 74,4 74,4 74,4
Tweedelijnszorg ‒ 11,9 ‒ 11,9 ‒ 11,9 ‒ 11,9 ‒ 11,9 ‒ 11,9
Apotheekzorg en hulpmiddelen ‒ 118,0 ‒ 118,0 ‒ 118,0 ‒ 118,0 ‒ 118,0 ‒ 118,0
Ziekenvervoer ‒ 28,6 ‒ 28,6 ‒ 28,6 ‒ 28,6 ‒ 28,6 ‒ 28,6
Beschikbaarheidbijdragen opleidingen Zvw ‒ 80,0 ‒ 80,0 ‒ 50,0 ‒ 20,0 0,0 0,0
Grensoverschrijdende zorg 171,3 21,9 21,9 21,9 21,9 21,9
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2025 7,2 ‒ 142,2 ‒ 112,2 ‒ 82,2 ‒ 62,2 ‒ 62,2
1 Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.
Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa.

In tabel 4 is de post ‘Actualisatie Zvw-uitgaven' uit tabel 3 naar niet-IZA-sectoren uitgesplitst. Op basis van gegevens uit de vierde kwartaalrapportage 2024 van het Zorginstituut en informatie van de NZa zijn de Zvw-uitgaven geactualiseerd. De actualisatie leidt tot een structurele doorwerking van per saldo € 62,2 miljoen lagere uitgaven voor de niet-IZA-sectoren. Aanvullend wordt er in 2025 een incidentele tegenvaller bij de uitgaven voor grensoverschrijdende zorg (v.w.b. gedragsge­rechtigden) verwacht en is er in de periode 2026 tot en met 2028 tijdelijk sprake van aflopende meevallers bij de beschikbaarheidbijdragen opleidingen Zvw. Bij enkele IZA-sectoren vindt een actualisatie plaats (zie hieronder) op basis van cijfers van het Zorginstituut. Een toelichting per sector is te vinden in het verdiepingshoofdstuk premiegefinancierde zorguitgaven (PZ), dat als open data beschikbaar wordt gesteld.

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is voor 2025 en verder aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Actualisatie wijkverpleging

Op basis van uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut zijn de Zvw-uitgaven geactualiseerd. De uitgaven aan wijkverpleging vallen structureel € 414 miljoen lager uit dan eerder geraamd. Dit betreft een aanvulling op de actualisatie bij de Ontwerpbegroting 2025.

Actualisatie multidisciplinaire zorgverlening (MDZ)

Op basis van uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut zijn de Zvw-uitgaven geactualiseerd. De uitgaven aan multidisciplinaire zorg vallen structureel € 7 miljoen hoger uit dan eerder geraamd. In de Ontwerpbegroting 2025 is de actualisatie tot en met 2026 reeds verwerkt.

Actualisatie geneeskundige geestelijke gezondheidszorg (GGZ)

Op basis van uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut zijn de Zvw-uitgaven geactualiseerd. De uitgaven aan geestelijke gezondheidszorg vallen structureel € 202 miljoen hoger uit dan eerder geraamd. In de Ontwerpbegroting 2025 is de actualisatie tot en met 2026 reeds verwerkt.

Actualisatie medisch-specialistische zorg (MSZ)

Op basis van uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut zijn de Zvw-uitgaven geactualiseerd. De uitgaven aan de medisch-specialistische zorg vallen op basis van de huidige inzichten structureel € 75 miljoen lager uit dan eerder geraamd.

Tegenvaller RS-vaccinatie

Door opname van het RS-vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma ontstaat een structurele besparing van € 8 miljoen in het kader apotheekzorg en € 8 miljoen in het kader medisch-specialistische zorg. In de voorjaarsbesluitvorming 2024 is abusievelijk verondersteld dat deze besparingen al in 2025 volledig zouden optreden. Aangezien de vaccinatie in het najaar van 2025 start, treedt er een kleinere besparing van € 2 miljoen op in 2025. Er is daarom in 2025 sprake van een incidenteel besparingsverlies van € 6 miljoen bij zowel apotheekzorg als medisch-specialistische zorg.

Beleidsmatig

Dekking amendement t.b.v. OCW-begroting

Middels amendement Bontenbal c.s. is een aantal maatregelen op de OCW-begroting teruggedraaid. Vanuit de VWS-begroting worden deze gedekt met de maatregelen bij- en nascholing medisch-specialisten (€ 165 miljoen structureel) en het aanpakken van de beloningen voor medisch-specialisten in maatschappen (€ 150 miljoen structureel). De maatregel bij- en nascholing medisch-specialisten wordt alternatief ingevuld door het inzetten van een deel van de onderuitputting in de wijkverpleging.

Alternatieve invulling ombuiging subsidie bij- en nascholing medisch-specialisten

De Tweede Kamer heeft bij motie TK 2024/2025 29282, nr. 591 gevraagd om een alternatieve invulling te vinden voor de ombuiging «subsidie bij- en nascholing medisch specialisten» binnen het domein van de begroting van VWS. Deze alternatieve invulling is gevonden door een deel van de structurele onderuitputting binnen de sector wijkverpleging hiervoor aan te wenden; zie mutatie actualisatie wijkverpleging.

Besparingsverlies eigen risico

Het kabinet heeft besloten af te zien van de per 2026 voorgenomen tranchering van het eigen risico (€ 150 per behandeling in de MSZ). Dit leidt tot extra uitgaven op de verschillende Zvw-sectoren (€ 318 miljoen, waarvan € 52 miljoen was gereserveerd op Nominaal en onverdeeld Zvw) en hogere ontvangsten eigen risico (€ 118 miljoen). Per saldo is sprake van een besparingsverlies van € 200 miljoen. Dit wordt gedekt binnen de premiegefinancierde uitgaven van de VWS begroting.

Transformatiemiddelen IZA

Ter dekking van het besparingsverlies van het later invoeren van het Trancheren van het eigen risico wordt een deel van de IZA transformatiemiddelen ingezet (€ 105 miljoen in 2025). Tegenover deze verlaging wordt over de jaren 2025 t/m 2027 loon- en prijsbijstelling gealloceerd naar de transformatiemiddelen.

Meer tijd voor de Patiënt

Niet benodigde middelen voor Meer Tijd voor de Patiënt worden ingezet voor andere doeleinden. Het betreft structureel € 9,5 miljoen en cumulatief € 96 miljoen in de jaren 2026 t/m 2029.

Kasschuif transformatiemiddelen

Op basis van actuele verwachtingen over de inzet van transformatiemiddelen worden met deze kasschuif de middelen in de juiste jaren geplaatst.

Overboeking transformatiemiddelen

Met deze mutatie wordt een deel van de IZA transformatiemid­delen (premiegefinancierd) verschoven naar de begrotingsgefinancierde uitgaven, zodat de SPUK transformatiemiddelen kan worden verhoogd. Zorgverzekeraars kunnen namelijk alleen Zvw-aanbieders financieren voor de uitvoering van transformatieplannen. Bij een aantal transformatieplannen zijn echter ook gemeentes betrokken en daarvoor is er de SPUK transformatiemiddelen. Middelen worden overgeheveld op het moment dat die ook daadwerkelijk nodig zijn voor het financieren van gemeentes bij deelname aan transformatieplannen.

Pakketmaatregel geneesmiddelen

Het kabinet beperkt de aanspraak op zelfzorggeneesmiddelen in de Zorgverzekeringswet. Dit zijn betaalbare geneesmiddelen die beschikbaar zijn in de vrije verkoop. Het bedrag is een taakstellende opbrengst, die wordt ingevuld met de verder uit te werken aanpassing van de aanspraak.

Overig beleidsmatig

Deze post is het saldo van kleine beleidsmatige mutaties.

Extrapolatie

Om de stand van het jaar 2030 te berekenen zijn de begrotingstanden 2029 geëxtrapoleerd naar 2030. Bij deze extrapolatie wordt rekening gehouden met de technische bijstellingen in 2030 met betrekking tot volumegroei, raming loon- en prijsbijstelling en doorwerking van eerdere beleidsmaatregelen. Bij deze posten komt de raming 2030 niet overeen met de raming 2029.

Ontvangsten

Autonoom

Actualisatie eigen risico

De mutaties in de uitgavenramingen voor de Zvw leiden samen tot een neerwaartse bijstelling van de opbrengsten van het eigen risico vanaf 2026.

Actualisatie kostenverdelingen raming eigen risico

Jaarlijks wordt de raming van het eigen risico in de VWS-begroting geüpdatet met de nieuwste verdeling van zorgkosten en geijkt aan de raming van het eigen risico uit het onderzoek naar de risicoverevening. Beide gebeuren op basis van data van de Erasmus Universiteit. Dit leidt per saldo tot een opwaartse bijstelling van de verwachte opbrengsten van het eigen risico.

Beleidsmatig

Besparingsverlies eigen risico

Het kabinet heeft besloten af te zien van de per 2026 voorgenomen tranchering van het eigen risico (€ 150 per behandeling in de MSZ). Dit leidt tot extra uitgaven op de verschillende Zvw-sectoren (€ 318 miljoen) en hogere ontvangsten eigen risico (€ 118 miljoen). Per saldo is sprake van een besparingsverlies van € 200 miljoen.

Extrapolatie

Om de stand van het jaar 2030 te berekenen zijn de begrotingstanden 2029 geëxtrapoleerd naar 2030. Bij deze extrapolatie wordt rekening gehouden met de technische bijstellingen in 2030 t.o.v. 2029 met betrekking tot volumegroei, raming loon- en prijsbijstelling en doorwerking van eerdere beleidsmaatregelen.

5.3.2 Verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten

De onderstaande tabel laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2025 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten van de Wlz zien. Onder de tabel is een toelichting van de verschillende mutaties opgenomen.

Tabel 5 Verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten 2025-2030 (bedragen x € 1 miljoen) 1
2025 2026 2027 2028 2029 2030
Bruto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2025 39.849,7 42.078,2 44.664,2 47.710,8 50.940,4 50.940,4
Bijstellingen
Autonoom ‒ 365,6 ‒ 303,7 ‒ 164,7 ‒ 225,4 ‒ 321,7 ‒ 499,2
Actualisatie Wlz-uitgaven ‒ 353,3 ‒ 310,3 ‒ 223,3 ‒ 243,3 ‒ 223,3 ‒ 223,3
Loon- en prijsontwikkeling 2,5 62,4 73,4 32,7 ‒ 83,6 ‒ 261,1
Meevaller Wmo 0,0 ‒ 33,5 0,0 0,0 0,0 0,0
Meevaller besparing pgb op maat 0,0 ‒ 7,5 0,0 0,0 0,0 0,0
Beheerskosten zorgkantoren ‒ 14,8 ‒ 14,8 ‒ 14,8 ‒ 14,8 ‒ 14,8 ‒ 14,8
Beleidsmatig 0,0 ‒ 10,6 19,4 9,4 9,4 3.597,5
Gewijzigd kasritme bij besparing pgb op maat 0,0 ‒ 10,0 10,0 0,0 0,0 0,0
Aanpassing Regeling Dienstverlening Aan Huis (RDAH) 0,0 10,8 10,8 10,8 10,8 10,8
Hulpmiddelen: schuif Wmo-Wlz 0,0 ‒ 10,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Overig beleidsmatig 0,0 ‒ 1,4 ‒ 1,4 ‒ 1,4 ‒ 1,4 ‒ 1,4
Extrapolatie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3.588,2
Technisch ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2
Loon- en prijsindexatie Wmo beschermd wonen ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2 ‒ 87,2
Totaal bijstellingen ‒ 452,8 ‒ 401,5 ‒ 232,6 ‒ 303,2 ‒ 399,6 3.011,2
Bruto Wlz-uitgaven 1e suppletoire begroting 2025 39.396,8 41.676,7 44.431,7 47.407,5 50.540,8 53.951,6
Wlz-ontvangsten ontwerpbegroting 2025 2.534,9 2.734,5 2.852,2 2.973,3 3.092,9 3.092,9
Bijstellingen
Autonoom 9,3 6,7 10,7 25,4 29,4 28,5
Actualisatie eigen bijdragen Wlz 9,3 9,7 13,7 28,4 32,4 31,5
Tegenvaller eerste inkomensgenieters 0,0 ‒ 3,0 ‒ 3,0 ‒ 3,0 ‒ 3,0 ‒ 3,0
Beleidsmatig ‒ 4,4 ‒ 1,7 ‒ 1,5 ‒ 1,6 ‒ 1,7 129,5
Afroep AP herstel box 3 ‒ 9,2 ‒ 1,7 0,0 0,0 0,0 0,0
Kasschuif doorwerking herstel box 3 4,8 0,0 ‒ 1,5 ‒ 1,6 ‒ 1,7 0,0
Extrapolatie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 129,5
Totaal bijstellingen 4,9 5,0 9,2 23,8 27,7 158,0
Wlz-ontvangsten 1e suppletoire begroting 2025 2.539,8 2.739,5 2.861,4 2.997,1 3.120,6 3.250,9
Netto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2025 37.314,8 39.343,7 41.812,0 44.737,5 47.847,5 47.847,5
Bijstellingen in de netto Wlz-uitgaven ‒ 457,7 ‒ 406,5 ‒ 241,8 ‒ 327,0 ‒ 427,3 2.853,2
Netto Wlz-uitgaven 1e suppletoire begroting 2025 36.857,0 38.937,2 41.570,3 44.410,4 47.420,2 50.700,7
1 Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.
Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa.

Toelichting

Uitgaven

Autonoom

Actualisatie Wlz-uitgaven

In het Wlz-kader voor 2025 was bij de definitieve kaderbrief Wlz 2025 rekening gehouden met een maximale groei van afgerond € 3,0 miljard, waarvan € 360 miljoen was gereserveerd als mogelijk op een later moment in te zetten herverdeelmiddelen (zie Kamerstukken II, 2024–2025, 34 104, nr. 412). Op basis van de februaribrief van de NZa blijkt dat het niet nodig is om deze herverdeelmiddelen beschikbaar te stellen. De zorgkantoren komen tot dezelfde conclusie. Zij signaleren ook dat het bestaande Wlz-kader voor 2025 toereikend is om voldoende zorg in te kopen. Het niet beschikbaar stellen van de herverdeelmiddelen leidt tot een neerwaartse bijstelling in de begroting van € 360 miljoen in 2025, maar heeft geen effect op reeds het beschibaar gestelde Wlz-kader voor de zorginkoop door zorgkantoren. Dit blijft voor 2025 ongewijzigd gelijk aan afgerond € 39 miljard, waarmee ten opzichte van 2024 nog steeds afgerond € 2,7 miljard aan extra middelen beschikbaar zijn. Rekening houdend met € 6,7 miljoen aan hogere uitgaven voor Wlz buiten contracteerruimte (tandheelkundige zorg) op basis van de uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut bedraagt de actualisatie in 2025 per saldo € 353,3 miljoen Van deze bijstelling werkt € 310,3 miljoen door naar 26 en € 223,3 tot € 243,3 miljoen door naar 2027 en verder.

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is voor 2025 en verder aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Meevaller Wmo

Doordat het voorstel van Wet vervanging abonnementstarief Wmo 2015 is vertraagd, kan het niet 9 maanden voor 1/1/2026 gepubliceerd worden (de noodzakelijke implementatietermijn). De invoering van de inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage Wmo 2015 (ivb) kan daardoor niet eerder dan per 1/1/2027 plaatsvinden. Dit leidt tot een besparingsverlies in het gemeentefonds (Wmo), aangezien als gevolg van de vertraging de eerdere uitname uit het gemeentefonds voor 2026 teruggedraaid moet worden.

Meevaller besparing pgb op maat

De besparing op grond van pgb op maat valt in 2026 € 7,5 miljoen hoger uit door aanpassingen in het ingroeipad. Structureel blijft de besparing ongewijzigd.

Beheerskosten zorgkantoren

Op het budget voor de beheerskosten Wlz is gedurende 2024 een meevaller ontstaan van € 14,8 miljoen. Deze mutatie wordt structureel verondersteld.

Beleidsmatig

Gewijzigd kasritme bij besparing pgb op maat

Het kasritme van de reeds ingeboekte besparing voor pgb op maat zal het kasritme zich anders voordoen dan eerder ingeboekt. In het jaar 2026 zal de besparing groter zijn dan eerder verwacht en in 2027 zal de besparing lager zijn dan eerder verwacht. Om dit verschil in het kader te verwerken zal er een kasschuif plaatsvinden van € 10 miljoen van het jaar 2026 naar 2027.

Aanpassing Regeling Dienstverlening Aan Huis (RDAH)

Vanaf 1 januari 2026 valt het pgb niet meer onder de Regeling Dienstverlening Aan Huis (RDAH). Dit betekent dat pgb-budgethouders, afhankelijk van het type arbeidscontract, zowel de premieafdrachten als de doorbetalingen bij ziekte binnen hun pgb-budget moeten bekostigen. In sommige gevallen kan dit ertoe leiden dat het pgb-budget van de budgethouder niet toereikend is, en dat de budgethouder ook niet de ruimte ervaart om de zorgvraag aan te passen. Dit zal een stijging veroorzaken in het benodigde pgb-budget van € 10,8 miljoen structureel waarvoor het Wlz-kader wordt aangepast.

Hulpmiddelen: schuif Wmo-Wlz

Het scheiden van wonen en zorg in de Wlz leidt bij gemeenten tot meerkosten. Bepaalde hulpmiddelen die bij zorg met verblijf vanuit de Wlz worden gefinancierd, worden bij andere leveringsvormen vanuit de Wmo gefinancierd. De meerkosten van gemeenten worden gedekt middels een budgetneutrale schuif vanuit de Wlz. De schuif betreft € 10 miljoen in 2026. Voor de jaren 2024 en 2025 is er in de Voorjaarsnota 2024 reeds een kasschuif verwerkt.

Overig beleidsmatig

Deze post is het saldo van kleine beleidsmatige mutaties

Extrapolatie

Om de stand van het jaar 2030 te berekenen zijn de begrotingstanden 2029 geëxtrapoleerd naar 2030. Bij deze extrapolatie wordt rekening gehouden met de technische bijstellingen in 2030 met betrekking tot volumegroei, raming loon- en prijsbijstelling en doorwerking van eerdere beleidsmaatregelen. Bij deze posten komt de raming 2030 niet overeen met de raming 2029.

Technisch

Loon- en prijsindexatie Wmo beschermd wonen

Dit betreft het overboeken van de tranche loon- en prijsindexatie 2025 naar het budget voor beschermd wonen in het gemeentefonds.

Ontvangsten

Autonoom

Actualisatie eigen bijdragen Wlz

De nieuwe kwartaalcijfers van het Zorginstituut leiden per saldo tot een meevaller.

Tegenvaller eerste inkomensgenieters

Wegens een wettelijke onrechtmatigheid en problematiek in de uitvoering is het ministerie van VWS voornemens de eigen bijdrage systematiek te wijzigen zodat bij iedereen de hoogte van de eigen bijdrage berekend zal worden op inkomen t-2. Voorheen werd bij de groep «eerste inkomens­ genieters» het jaar t of t-1 gehanteerd, in de praktijk bleek dit echter niet uitvoerbaar en heeft het geleid tot ongelijke behandeling van verschillende leeftijdsgroepen, vele correctiefacturen en navorderingen en schuldenproblematiek bij Wlz-cliënten. Deze onbedoelde negatieve effecten worden weggenomen door de systematiek aan te passen, wat zal leiden tot lagere eigen bijdrage inkomsten.

Beleidsmatig

Afroep AP herstel box 3

Burgers met een box 3 vermogen kunnen in bepaalde gevallen in bezwaar gaat tegen hun belastingaangifte, met terugwerkende kracht vanaf 2017, tot aan de invoering van de wet werkelijk rendement, naar verwachting in 2028. Dit leidt tot lagere verzamelinkomens in de betreffende jaren, waardoor Wlz-cliënten ook lagere eigen bijdrages verschuldigd zijn. Hiervoor is de eigen bijdrage met € 9,2 miljoen in 2025 en 1,7 miljoen in 2026 verlaagd.

Kasschuif doorwerking herstel box 3

Over de periode 2017 t/m 2025 zal dit naar schatting € 4,4 miljoen kosten. Voor de bepaling van de eigen bijdrages wordt gebruik gemaakt van inkomensgegevens van twee jaar eerder. Daarom loopt dit effect op de eigen bijdrage Wlz en beschermd wonen Wmo in ieder geval door t/m 2029. Voor de jaren 2026, 2027, 2028 en 2029 zijn de kosten geraamd op respectievelijk € 1,7 miljoen, € 1,5 miljoen, € 1,6 miljoen en € 1,7 miljoen. Hiervoor is een kasschuif verwerkt.

Extrapolatie

Om de stand van het jaar 2030 te berekenen zijn de begrotingstanden 2029 geëxtrapoleerd naar 2030. Bij deze extrapolatie wordt rekening gehouden met de technische bijstellingen in 2030 t.o.v. 2029 met betrekking tot volumegroei, raming loon- en prijsbijstelling en doorwerking van eerdere beleidsmaatregelen.

5.3.3 Verticale ontwikkeling Wmo beschermd wonen en Aanvullende Post

De uitgaven voor Wmo beschermd wonen zijn de middelen die via een integratie-uitkering vanuit het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld worden. Deze middelen staan op de begroting van het gemeentefonds van het ministerie van BZK, maar vallen onder de zorguitgaven in het PZ-hoofdstuk. Verder is een deel van de middelen uit de Startnota, die onder de zorguitgaven in het PZ hoofdstuk vallen, opgenomen op de AP van het ministerie van Financiën.

5.3.3.1 Verticale ontwikkeling Wmo beschermd wonen

In de onderstaande tabel wordt de verticale ontwikkeling van de uitgaven Wmo beschermd wonen gepresenteerd en toegelicht.

Tabel 6 Verticale ontwikkeling beschermd wonen 2025-2030 (bedragen x € 1 miljoen)1
2025 2026 2027 2028 2029 2030
Netto uitgaven beschermd wonen ontwerpbegroting 2025 1.745,9 1.746,6 1.746,6 1.746,6 1.746,6 1.746,6
Bijstellingen
Technisch 87,2 87,2 87,2 87,2 87,2 87,2
Loon- en prijsindexatie Wmo beschermd wonen 87,2 87,2 87,2 87,2 87,2 87,2
Totaal bijstellingen 87,2 87,2 87,2 87,2 87,2 87,2
Netto uitgaven beschermd wonen 1e suppletoire begroting 2025 1.833,0 1.833,7 1.833,7 1.833,7 1.833,7 1.833,7
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.
Bron: VWS.

Toelichting

Technisch

Loon- en prijsindexatie Wmo beschermd wonen

Dit betreft het toevoegen van de loon- en prijsindexatie 2025 op het budget voor beschermd wonen in het gemeentefonds.

5.3.3.2 Verticale ontwikkeling van de Aanvullende Post

In de onderstaande tabel wordt de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven op de Aanvullende Post (AP) van het ministerie van Financiën gepresenteerd en toegelicht. In de tabel zijn de middelen uit de Startnota opgenomen die overgeheveld zijn naar de Zvw en Wlz en naar de begrotingsartikelen van de VWS-begroting. Daarnaast zijn enkele overige bijstellingen in de tabel verwerkt.

Tabel 7 Verticale ontwikkeling zorguitgaven aanvullende post Financien 2025-2030 (bedragen x € 1 miljoen) 1
2025 2026 2027 2028 2029 2030
Netto Zorguitgaven aanvullende post Financiën ontwerpbegroting 2025 0,0 24,2 923,2 1.216,0 605,0 600,0
Bijstellingen
Beleidsmatig 0,0 259,7 ‒ 125,4 ‒ 30,9 19,8 27,8
Passende zorg 0,0 ‒ 20,0 5,0 5,0 10,0 0,0
Passende zorg (overboeking naar VWS-begroting) 0,0 ‒ 2,4 ‒ 2,3 ‒ 0,7 ‒ 0,2 0,0
loon- en prijs passende zorg 0,0 1,1 1,0 0,7 0,2 0,0
Loon- en prijsontwikkeling 0,0 0,0 41,9 56,1 27,8 27,8
Kasschuif envelop ouderenzorg 0,0 281,0 ‒ 171,0 ‒ 92,0 ‒ 18,0 0,0
Overboeking taakstelling externe inhuur 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Totaal bijstellingen 0,0 259,7 ‒ 125,4 ‒ 30,9 19,8 27,8
Netto zorguitgaven aanvullende post Financiën 1e suppletoire begroting 2025 0,0 283,9 797,8 1.185,1 624,8 627,8
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.
Bron: VWS.

Toelichting

Beleidsmatig

Passende zorg

In het kader van realistisch ramen is het kasritme van de envelop passende zorg aangepast.

Passende zorg (overboeking naar VWS-begroting)

Deze mutatie betreft de overboeking van passende zorg naar de VWS-begroting.

Loon- en prijs passende zorg

Deze mutatie betreft de loon- en prijsbijstelling op de passende zorg.

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is voor 2025 en verder aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Kasschuif envelop ouderenzorg

Om de envelop ouderenzorg per 2026 in te laten gaan worden vanuit 2027 tot en met 2029 middelen naar 2026 geschoven.

Extrapolatie

Deze mutatie betreft een correctieboeking van de extrapolatie voor het jaar 2030.