Uit de eerste casussen valt op het volgende op:

1. veel betrokken partijen (in sommige gevallen meer dan 30) kan leiden tot verlies van regie. Het aanstellen van een regisseur in overleg met de ouder is dan de oplossing.

2. gedupeerden en betrokken partijen wachten op duidelijkheid uit aanvullende schade om gerichte hulp in te zetten. Voorrang voor deze groep in de schaderoutes kan een oplossing zijn.

3. bij sommige gezinnen speelt aanhoudende meerjarige multi-problematiek. Een vertrouwenspersoon in combinatie met hulp vanuit het reguliere domein kan hier een oplossing zijn.

4. huisvesting als landelijk probleem heeft ook zijn impact op deze groep.

Ja, de werking van het uniforme schadekader wordt transparant gemaakt, alsook hoe dit wordt toegepast.

Hierover zal informatie beschikbaar worden gesteld aan ouders en advocaten.

In de memorie van toelichting bij de Wet hersteloperatie toeslagen (Wht) wordt ruimhartige compensatie genoemd als uitgangspunt van herstel. Dat blijft onveranderd.

De CWS hanteert een eigen wijze van berekening van aanvullende werkelijke schade, deze berekening kent een meer individueel karakter. Bij SGH en MijnHerstel wordt gebruik gemaakt van een forfaitair schadekader dat naar de maatstaven van de letselschadepraktijk als ruimhartig kan worden gezien.

Een forfaitaire benadering betekent dat er collectieve vaste bedragen per schadegebeurtenis worden gehanteerd die voor iedereen hetzelfde zijn, en een erkenning bieden voor de geleden schade, maar niet een individuele berekening zijn van daadwerkelijke immateriële of materiele schade.

De schuldenregeling voor gedupeerde ouders is in het leven geroepen voor het overnemen van opeisbare betalingsachterstanden op schulden in de periode van 1 januari 2006 tot 1 juni 2021. Er is daarom geen inzicht in de groep ouders die een lening zijn aangegaan en deze hebben afgelost vóórdat de herstelregelingen bestonden.

De aanleiding voor de totstandkoming van de schuldenregeling was de wens van de Kamer om te voorkomen dat ouders de ontvangen financiële compensatie direct kwijt zouden zijn aan het afbetalen van opeisbare betalingsachterstanden. Dat zou onwenselijk zijn. Als ouders met de ontvangen compensatie zelf opeisbare achterstanden hebben afbetaald die waren ontstaan in de periode van 1 januari 2006 tot 1 juni 2021, kunnen zij terecht bij het Loket Private Schulden en Loket Afbetaalde Schulden.

De gemiddelde doorlooptijd van een aanvullende schadeafhandeling verschilt per route.

Voor MijnHerstel is de doorlooptijd nog niet bekend.

Voor SGH bedraagt de doorlooptijd tussen de 7 en 8 maanden, van kennismaken met luisterend schrijver tot en met afronding.

Omdat we nog niet weten hoeveel ouders zich uiteindelijk zullen melden is het niet mogelijk aan te geven hoe dergelijke doorlooptijden zich precies verhouden tot de doelstelling om in 2027 alles afgerond te hebben. De capaciteitsscenario’s voor beide routes zijn erop gericht op wachtrijen zo veel mogelijk te voorkomen en te zorgen dat uiterlijk eind 2027 alle gedupeerden hun aanvullende schade gecompenseerd hebben gekregen.

Voor de regieroute-VSO is de doorlooptijd gemiddeld 16 weken (van kennismakingsgesprek tot het tekenen van de VSO) en bij CWS gemiddeld ruim 25 maanden (van registratie van dossier tot afgeven van advies).

De bestuurlijk regisseur heeft in ieder geval op drie opdrachten:

1. Het begeleiden van een verantwoorde en breed gedragen transitie van de gemeentelijke hersteltaken naar het regulier sociaal domein.

2. Het regisseren van het proces om te komen tot nadere kaderstelling en harmonisatie van de brede ondersteuning, met inachtneming van het belang van maatwerk en voortbouwend op het proces dat is gestart richting beleidsregels voor de brede ondersteuning.

3. Het bevorderen van een effectievere uitvoering van de integrale ondersteuning door middel van het verkrijgen van meer inzicht in de voortgang hiervan, gevolgd door voorstellen voor het oplossen van gesignaleerde knelpunten.

De bestuurlijk regisseur deelt zijn voorgenomen stappen, bevindingen, oordelen, adviezen rechtstreeks aan de staatssecretaris HT van het ministerie van Financiën. De staatssecretaris HT is en blijft namens het kabinet eindverantwoordelijk voor de hersteloperatie. De gemeenten blijven verantwoordelijk voor de uitvoering van de gemeentelijke taken, maar zowel de gemeenten, als de betrokken departementen hebben aangegeven dat op dit deel van de hersteloperatie een opdracht ligt voor meer regie. Daarom gaat de bestuurlijk regisseur samen met deze partijen de uitvoering van de integrale ondersteuning bevorderen.

3

brief

3

brief

De belangrijkste randvoorwaarde is het vaststellen van een schadekader dat uniform van toepassing zal zijn in de forfaitaire schaderoutes. Dit schadekader is gebaseerd op het SGH schadekader en is nagenoeg voltooid. In antwoord 10 is aangegeven hoe ouders (en advocaten) hier kennis van kunnen gaan nemen.

Daarnaast is ook een tijdige en voldoende opschaling van beide schaderoutes een randvoorwaarde.

5

brief

In eerste instantie konden alleen ouders met een IB gelijk of hoger dan €30.000 zich aanmelden bij SGH. Met SGH zijn nu afspraken gemaakt over de ouders met een IB-beschikking lager dan €30.000. Zij krijgen nu ook toegang tot de schaderoute.

Dit geldt ook voor ouders die kiezen voor MijnHerstel.

5

brief

Processen, werkinstructies en IT-systemen worden aangepast zodat de nieuwe werkwijze (controle achteraf en deelname van gedupeerden met een IB van minder dan €30.000) ten uitvoer kan worden gebracht. Ook worden de benodigde werkafspraken nader uitgewerkt en geoperationaliseerd.

Bovendien is de realisatie van het aanmeldportaal noodzakelijk om grotere volumes te kunnen verwerken en omissies in processen te voorkomen (bijvoorbeeld 2 keer aanmelden).

5

brief

5

brief

Conform het advies van de commissie Van Dam wil het ministerie een terugtrekkende beweging maken t.a.v. de controle van de individuele schadestaten. De kwaliteit van het proces van de SGH-route is al enige tijd op niveau, waarbij kwaliteit staat voor kwaliteit van het proces, correcte toepassing van het schademodel en borging van de rechtmatigheid. Onder het uitgangspunt dat het kwaliteitsniveau blijft gehandhaafd, biedt dit ruimte om de kwaliteitsborging in de SGH-route anders in te richten.

De nieuwe werkwijze, waarbij de kwaliteitscontrole achteraf plaatsvindt, is een invulling daarvan. De winst qua doorlooptijd van het proces is beperkt (enkele dagen), maar voor de ouderbeleving is dit een belangrijke stap.

5

brief

7

brief

8

brief

Binnen de hersteloperatie toeslagen hebben veel meer ouders zich gemeld dan waar in het begin rekening mee werd gehouden en bleek de problematiek vaak complexer dan gedacht. Bovendien zijn bij de vormgeving van de hersteloperatie toeslagen ook verscheidene deelprocessen ingericht waar een ouder mee te maken kan krijgen, met elk hun eigen beschikking. Dit alles heeft ertoe geleid dat op aanvragen, maar ook op bezwaarschriften, vaak niet binnen de wettelijke beslistermijn wordt beslist, wat vervolgens kon leiden tot ingebrekestellingen, beroepen niet tijdig beslissen en het verbeurden van bestuurlijke en rechterlijke dwangsommen. Vooral de beroepen niet tijdig beslissen blijken op onderdelen van de hersteloperatie te zorgen voor een dynamiek die de uitvoeringscapaciteit overstijgt en leveren grote druk op de rechtspraak. Ook leggen deze beroepen door de daaruit voortvloeiende dwangsommen een fors beslag op de financiële middelen. Het kabinet heeft daarom ook aangegeven het eens te zijn met de constatering van de commissie Van Dam dat de dwangsommen bij het overschrijden van de wettelijke beslistermijnen binnen de hersteloperatie hun doel voorbij schieten.

De problematiek rondom het niet-tijdig kunnen beslissen, is complex en speelt niet alleen bij de hersteloperatie. Er zijn meer overheidsorganisaties die hiermee te maken hebben. Het ligt daarom in de rede om in breder verband te zoeken naar oplossingen. Het buiten werking stellen van de dwangsomregeling in het kader van de hersteloperatie zal het eigenlijke probleem – het niet tijdig kunnen beslissen – niet oplossen en de ouders ook niet direct verder helpen. Bovendien is het maar zeer de vraag of dit juridisch mogelijk is en als dit al zo zou zijn, is hiervoor een wetswijziging nodig. Daarmee zal de nodige tijd gemoeid zijn. De inschatting van het kabinet is dat de wetswijziging pas gereed zou kunnen zijn als het overgrote deel van de aanvragen en bezwaren reeds zijn ingediend. Dit maakt dat een dergelijke oplossing alleen al om die reden niet zinvol is.

8

brief

9

brief

10

VGR

10

VGR

13

VGR

Ex-toeslagpartners die daarvoor in aanmerking komen krijgen €10.000 en hulp op het terrein van schulden, rechtsbijstand en brede ondersteuning door gemeenten.

De regeling voor de compensatie van aanvullende schade, voor zover die boven de inmiddels ontvangen €10.000 uitkomt, is voor ex-toeslagpartners nog niet ingevoerd. Op dit moment wordt het stelsel voor aanvullende compensatie voor gedupeerde ouders heringericht. Nadat het stelsel is aangepast en in uitvoering is gebracht zal ook worden gekeken naar de beste manier om de aanvullende schade voor de ex-partners te compenseren, in samenhang met de gezinssituatie.