Preview document (🔗 origineel)

---

		VERSLAG  VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld, … 2025

Binnen de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken hebben de onderstaande
fracties de behoefte vragen en opmerkingen voor te leggen aan de
minister van Buitenlandse Zaken over de brief Nederlandse inzet G20 2025
(Kamerstuk 32429, nr. 32), de brief Reactie op verzoek commissie over de
geannoteerde agenda voor de G20-top (Kamerstuk 32429, nr. 33) en de
brief Deelname G20 2025 (Kamerstuk 32429, nr. 31).

 

De op 18 november 2025 aan de minister toegezonden vragen en opmerkingen
zijn met de door de minister bij brief van … toegezonden antwoorden
hieronder afgedrukt. 

De voorzitter van de commissie,

Klaver

Adjunct-griffier van de commissie,

A.B. Coco Martin 

Inhoudsopgave

											

I	Vragen en opmerkingen vanuit de fracties					

	Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de BBB-fractie

II	Antwoord / Reactie van de minister

III	Volledige agenda

I	Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie 

De leden van de D66-fractie danken de minister voor de brief van 21
februari 2025 over de Nederlandse inzet bij het Zuid-Afrikaanse
G20-voorzitterschap. Deze leden onderschrijven het belang van de G20 als
platform voor mondiale samenwerking, zeker in een tijd waarin
multilaterale samenwerking onder druk staat.

Russische agressie in Oekraïne

De leden van de D66-fractie nemen kennis van het voornemen van het
kabinet om, in lijn met de EU- en G7-afspraken, binnen de G20 blijvend
stelling te nemen tegen Russische uitlatingen die de oorlog in Oekraïne
rechtvaardigen.

De leden van de D66-fractie merken daarbij op dat het huidige
G20-voorzitterschap van Zuid-Afrika een neutrale positie inneemt ten
aanzien van de Russische agressie tegen Oekraïne. Gezien het belang dat
de leden van de D66-fractie hechten aan de internationale rechtsorde en
de verdediging van soevereiniteit en territoriale integriteit, achten
deze leden het van groot belang dat Nederland zich hier actief over
uitspreekt binnen het G20-proces. Deze leden vragen of de minister kan
toezeggen dat Nederland, waar passend, tijdens de G20-bijeenkomst
expliciet zal stilstaan bij de positie van Zuid-Afrika ten aanzien van
de Russische agressie in Oekraïne, en zal blijven pleiten voor een
veroordeling van deze oorlog. Is het kabinet daarnaast voornemens te
pleiten voor de inzet van de Russische bevroren tegoeden, zo vragen deze
leden.

Soedan

De leden van de D66-fractie merken op dat de Verenigde Arabische
Emiraten (VAE) zijn uitgenodigd om als gast deel te nemen aan alle
G20-bijeenkomsten onder het Zuid-Afrikaanse voorzitterschap. Deze leden
constateren dat de VAE in toenemende mate een strategische en militaire
invloed heeft in het aanhoudende conflict in Soedan.

De leden van de D66-fractie zijn diep geschokt door de gruwelijke
berichten over het grootschalige geweld tegen burgers in en rond El
Fasher en de verslechterende humanitaire situatie in Soedan

De leden van de D66-fractie hechten eraan dat Nederland en Europa binnen
de G20 aandacht blijven vragen voor mensenrechten, bescherming van
burgers en naleving van het internationaal humanitair recht, zeker waar
invloedrijke staten betrokken zijn bij regionale conflicten.

De leden van de D66-fractie vragen of de minister kan toezeggen dat
Nederland tijdens G20-bijeenkomsten aandacht zal vragen voor de situatie
in Soedan, mede gezien de rol en invloed van de VAE in dit conflict. 

China

De leden van de D66-fractie merken op dat ook China aanwezig zal zijn
tijdens de G20-bijeenkomsten. Deze leden wijzen op de recente
ontwikkelingen rondom het Nederlandse halfgeleiderbedrijf Nexperia en de
daaruit voortvloeiende zorgen over de Europese technologische
afhankelijkheid, nationale veiligheid en strategische autonomie. Deze
leden vragen of de minister voornemens is om tijdens de
G20-bijeenkomsten of in bilaterale contacten met China de kwestie
Nexperia aan de orde te stellen. Zo ja, met welk doel en in welke
context en hoe betrekt hij de Europese dimensie hierbij?

De leden van de D66-fractie nemen kennis van de Nederlandse inzet ten
aanzien van de G20 Taskforce Artificial Intelligence, Data Governance
and Innovation for Sustainable Development. Deze leden lezen in de
bijgevoegde tabel van de Kamerbrief (Kamerstuk 32429, nr. 32) dat het
kabinet het instellen van deze taskforce verwelkomt, omdat deze ‘goed
aansluit bij de lijn van het kabinet om kansrijke multilaterale
samenwerking op AI en data te steunen’, en dat Nederland wil ‘waken
voor duplicering met andere fora’.

De leden van de D66-fractie vragen of het kabinet inzicht heeft in de
rol die China binnen deze taskforce zal spelen, mede gezien de nauwe
samenwerking tussen Zuid-Afrika en China.

De leden van de D66-fractie vragen of de minister kan toelichten hoe
wordt voorkomen dat de taskforce wordt gebruikt om standaarden te
bevorderen die niet in lijn zijn met Europese waarden zoals privacy,
mensenrechten en ethische AI.

Ontwikkelingssamenwerking

De leden van de D66-fractie lezen in de bijgevoegde tabel van de
Kamerbrief (Kamerstuk 32429, nr. 32) dat het thema
ontwikkelingsfinancieringen goed aansluit bij de prioriteiten van dit
kabinet. Deze leden vragen de minister hoe dit standpunt zich verhoudt
tot de forse bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking die het kabinet
heeft aangekondigd.

Deze leden vragen de minister of hij kan toelichten op welke manier het
kabinet een concrete bijdrage kan en wil leveren aan
ontwikkelingsfinancieringen binnen de G20.

Gaza

Tot slot onderstrepen de leden van de D66-fractie de cruciale rol die
Egypte, de VS en de Europese Unie spelen bij de voorbereidingen van de
wederopbouw na de recente verwoestingen. De leden van de D66-fractie
hechten eraan dat Nederland in multilaterale fora blijft pleiten voor
onbelemmerde humanitaire hulp, bescherming van burgers en naleving van
het internationaal humanitair recht. Deze leden vragen of de minister de
rol van de G20 als mogelijk platform ziet om brede steun te mobiliseren
voor de wederopbouw in Gaza.  

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de
Nederlandse inzet voor de G20. Hierover hebben zij de volgende vragen en
opmerkingen. Kan de minister schetsen wat de beleidsprioriteiten zijn
voor de Nederlandse inzet tijdens de G20-top in Johannesburg?

Verenigde Staten

De leden van de VVD-fractie hebben vernomen dat de Amerikaanse regering
niet van plan is deel te nemen aan de G20-top in Johannesburg. In het
licht van de Amerikaanse afwezigheid, hoe schat de minister in dat dit
de top zal beïnvloeden? Is het de verwachting dat China de dominante
rol van Amerika zal proberen over te nemen? Zo ja, hoe is het kabinet
van plan zich in Europees verband in te zetten om een tegengewicht te
bieden tegen China tijdens de G20-top?

Wereldwijde Handel

De leden van de VVD-fractie kijken met interesse naar de Europese inzet
op het gebied van kritieke grondstoffen. De leveringszekerheid van deze
grondstoffen is cruciaal. Kan de minister weergeven met welke landen er
tijdens de top gesproken kan worden met betrekking tot handelsdeals over
kritieke grondstoffen? Is de minister het eens dat Europa in haar
grondstoffenstrategie rekening moet houden met diversificatie om
volgende afhankelijkheden te voorkomen? Ook op het gebied van de
leveringszekerheid van energie maken deze leden zich zorgen. Wat is de
Nederlandse inzet op het gebied van energieonafhankelijkheid tijdens de
G20-top? Allerlaatst lezen deze leden ook dat Zuid-Afrika in haar
voorzitterschap prioriteit heeft gemaakt van voedselzekerheid. Wat is de
Nederlandse inzet tijdens de top om Nederlandse bedrijven en oplossingen
te promoten die kunnen bijdrage aan mondiale voedselzekerheid?

Daarnaast kijken de leden van de VVD-fractie met interesse naar de
uitkomsten van de financiële werkgroepen tijdens de top. Hoe is de
minister van plan zich tijdens de G20-top in te zetten voor de aanpak
van onhoudbare schulden? In het kader van onhoudbare schulden zien deze
leden ook grote verschillen tussen Europese landen. Is de Nederlandse
inzet op dit gebied eerst afgestemd met Europese landen of zal Nederland
hier haar eigen koers varen?

Daarnaast zien de leden van de VVD-fractie de verschuiving van mondiale
handel richting het globale zuiden. Kan de minister zich tijdens de
G20-top inzetten om bilaterale samenwerking tussen Nederland en landen
in het mondiale zuiden te promoten? 

Oekraïne

De leden van de VVD-fractie zijn benieuw of de minister in meer detail
kan schetsen wat de inzet wordt op Oekraïne. Zal Nederland zich in
Europees verband inzetten om een veroordeling van de Russische agressie
in Oekraïne op te nemen in een slotverklaring?

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de
geannoteerde agenda en de Kamerbrief van 19 september jl. 

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen of het kabinet nog steeds
voornemens is om de minister-president en de minister van Financiën
naar de G20-top in Zuid-Afrika af te vaardigen, nu de Amerikanen de top
boycotten en de Chinese president Xi Jinping en de Argentijnse president
Milei hebben afgezegd.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen of het kabinet verwacht
dat er een slotverklaring zal worden aangenomen en zo ja, of deze dan
ook namens de Verenigde Staten zal worden afgegeven.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen het kabinet wat de
afzeggingen zouden kunnen betekenen voor het belang en de geopolitieke
waarde van de G20 voor de komende jaren.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen tot slot of het kabinet
voornemens is om tijdens de top in Zuid-Afrika, eventueel in
samenwerking met gelijkgezinden landen, de VAE aan te spreken op hun rol
in de oorlog in Soedan.

Vragen en opmerkingen van de leden van de BBB-fractie

De leden van de BBB-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van
de kabinetsinzet ten aanzien van het Zuid-Afrikaanse G20-voorzitterschap
in 2025 en de daaraan verbonden Nederlandse inzet per werkgroep en
taskforce.

De leden van de BBB-fractie lezen dat het kabinet actief inzet op
versterking van lokale voedselproductie in ontwikkelingslanden, onder
meer via bodemvruchtbaarheidsbeheer, zaaizaadontwikkeling en tuinbouw.
Deze leden vragen hoe deze inzet zich verhoudt tot de belangen van de
Nederlandse boeren en tuinders. Wordt bij het versterken van lokale
productieketens ook actief ingezet op samenwerking met Nederlandse
agrarische bedrijven en kennisinstellingen, en zo ja, hoe wordt geborgd
dat zij hiervan ook daadwerkelijk profiteren in termen van markttoegang
en verdienvermogen?

De leden van de BBB-fractie lezen dat Nederland de hervorming van het
internationale belastingstelsel steunt, onder meer via de G20 Finance
Track. Deze leden vragen hoe wordt gewaarborgd dat belastingverdragen en
afspraken in G20-verband geen eenzijdige lastenverzwaringen opleveren
voor Nederlandse bedrijven die juist internationaal concurrerend willen
blijven.

De leden van de BBB-fractie lezen dat het kabinet inzet op
klimaatadaptatie en het beschikbaar maken van financiering hiervoor,
mede via innovatieve financiële instrumenten. Deze leden vragen hoe
wordt geborgd dat deze financieringsstromen daadwerkelijk bijdragen aan
weerbaarheid op lokaal niveau, en niet opgaan in algemeen
ontwikkelingsbeleid zonder meetbaar effect.

Tot slot lezen de leden van de BBB-fractie dat het kabinet, conform EU-
en G7-afspraken, Russische rechtvaardigingen voor de oorlog in Oekraïne
binnen multilaterale fora niet onweersproken laat. Deze leden vragen hoe
deze lijn concreet vorm krijgt binnen het G20-overleg, zeker nu
Zuid-Afrika zelf pleit voor hervormingen van het internationale systeem
waarbij ook Rusland als volwaardige speler betrokken blijft. Wordt er in
dat licht ook vanuit Nederland geagendeerd dat structurele samenwerking
binnen G20 niet los te zien is van de naleving van het internationaal
recht?

II	Antwoord/ Reactie van de minister

III	Volledige agenda

Brief regering d.d. 21-02-2025, Nederlandse inzet G20 2025, (Kamerstuk
32429, nr. 32)

Brief regering d.d. 19-09-2025, Reactie op verzoek commissie over de
geannoteerde agenda voor de G20-top, (Kamerstuk 32429, nr. 33)

Brief regering d.d. 09-12-2024, Deelname G20 2025, (Kamerstuk 32429, nr.
31)