Preview document (🔗 origineel)

---

36 800 K	Vaststelling van de begrotingsstaat van het Defensiematerieelbegrotingsfonds voor het jaar 2026
Nr. 6	NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen 19 november 2025

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

De begrotingsstaat van het ministerie van Defensie (K) voor het jaar 2026 komt te luiden:

Vastgestelde begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (K) voor het jaar 2026 (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	Vastgestelde begroting
		Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten
1	Defensiebreed Materieel	2.203.390	1.746.581	85.716
2	Maritiem Materieel	2.473.180	2.396.336	19.684
3	Land Materieel	2.898.937	3.306.582	2.500
4	Lucht Materieel	1.767.243	2.619.385	9.840
5	Infrastructuur en Vastgoed	1.851.029	1.527.840	20.270
6	IT	2.060.348	1.928.575	16.769
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten	0	0	0
	Subtotaal	12.502.445	13.525.299	154.779
	Voordelig eindsaldo (cumulatief) vorig jaar		0	0
	Subtotaal	12.502.445	13.525.299	154.779
	Voordelig eindsaldo (cumulatief) huidig jaar		0	13.370.520
	Totaal	12.502.445	13.525.299	13.525.299

Toelichting

Algemeen

Het kabinet heeft met de Voorjaarsnota 2025 gekozen om extra te investeren in Defensie (Tweede Kamer, vergaderjaar 2024–2025, 36 725 X, nr. 4). Defensie heeft de investeringen uit de Voorjaarsnota 2025 uitgewerkt in concrete maatregelen op het gebied van gevechtskracht, innovatie en randvoorwaarden. Daarbinnen wordt ook extra geïnvesteerd in digitalisering en vastgoed. Met deze Nota van Wijziging worden deze maatregelen budgettair verwerkt zodat Defensie tijdig over kan gaan tot het doen van de noodzakelijke investeringen. Indien budgettaire verwerking plaatsvindt bij het eerstvolgende reguliere begrotingsmoment (1e suppletoire begroting) dreigt Defensie niet tijdig de contracten te kunnen tekenen, met vertraagde leveringen als gevolg. Dit geldt bijvoorbeeld voor investeringen in gevechtskracht, innovatie en randvoorwaarden maar bijvoorbeeld ook voor cruciale middelen ter bestrijding van drones. Gelet op de toegenomen dreiging op het gebied van drones is dit absoluut onwenselijk. De investeringen worden hieronder kort toegelicht en zijn uitgewerkt in bijlage 2.

Gevechtskracht

Defensie investeert in de gevechtskracht. Onder andere door het versterken van de gevechtsondersteuning door te investeren in drones, attack drones en counter-drones. Gelet op de toenemende dreiging van drones zijn deze versterkingen cruciaal. Tevens investeert Defensie in het operationeel hoofdkwartier waardoor Defensie in staat is om het optreden van de krijgsmacht 24/7 (op het operationele en in sommige gevallen tactische niveau) te monitoren, te coördineren, te ondersteunen en real- time aan te sturen, ondersteund door een optimale informatiehuishouding.

Defensie geeft verder invulling aan het versterken van de gevechtskracht door een extra gevechtsbataljon binnen de Medium Infantry Brigade (MIB) te realiseren, inclusief bijbehorende gevechts- en logistieke ondersteuning. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet in de versterking van de gevechtskracht van de brigade, waardoor de brigade beter geëquipeerd is om ingezet te worden binnen het NATO Force Model. Nederland geeft daarmee verder invulling aan het vergroten van de gevechtskracht op land, één van de belangrijkste NATO Priority targets voor de korte termijn.

Tot slot versterkt Defensie de operationele ondersteuning door te investeren in strategisch transport en logistiek en de geneeskundige keten. Door alle investeringen is Defensie beter in staat om zowel voor de NAVO als nationaal inzet langer vol te kunnen houden.

Koers voor versterking

Er wordt geïnvesteerd in technologische vooruitgang door in te zetten op technologieontwikkeling en cofinanciering van internationale R&T. Met de extra middelen voor R&T wordt ingespeeld op vier concrete beleidsdoelen: extra middelen voor het bedrijfsleven voor technologieontwikkeling (TO), het versterken van de (inter-)nationale R&T-samenwerking, extra middelen voor de cofinanciering van (inter)nationale R&T- en innovatiesamenwerking (RT&I) en extra middelen voor het bedrijfsleven voor technologieontwikkeling op de vijf Nederlandse gebieden

Artikelsgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

Art 1. Defensiebreed materieel

Het verplichtingenbudget wordt met € 68,6 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit komt overeen met de voorgestelde tegenovergestelde mutatie in de incidentele suppletoire begroting. Hierdoor zijn we in 2025 tijdig overgegaan op uitgaven voor de bestrijding van drones.

De verwervingsfase wordt met € 57,0 naar beneden bijgesteld. Dit komt overeen met de voorgestelde tegenovergestelde mutatie in de incidentele suppletoire begroting. Hierdoor zijn we in 2025 tijdig overgegaan op de aanschaf van cruciale middelen ten behoeve van de bestrijding van drones boven het eigen grondgebied en kritieke locaties in het bijzonder.

Defensie hanteert het instrument ‘overprogrammering’ om het toegewezen totaalbudget in het DMF te realiseren, ondanks de te verwachten vertragingen in de realisatie van individuele projecten. Defensie maakt gebruik van de bestaande ruimte binnen de overprogrammering om tijdig te kunnen investeren in gevechtskracht, innovatie en randvoorwaarden op artikel 3. Daarvoor wordt de overprogrammering in artikel 1 Defensiebreed materieel naar beneden bijgesteld (€ 751,7 miljoen).

Art 2. Maritiem materieel

De verwervingsfase wordt met € 98,4 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt overeen met de voorgestelde tegenovergestelde mutatie in de incidentele suppletoire begroting voor een aantal maritieme projecten. Hierdoor blijft het budget beschikbaar voor deze projecten.

Art 3. Land Materieel

Om tijdig verplichtingen aan te kunnen gaan voor gevechtskracht, innovatie en randvoorwaarden maar ook cruciale investeringen in de bestrijding van drones wordt het verplichtingenbudget € 820,3 miljoen naar boven bijgesteld.

In verband met mogelijke (aan)betalingen wordt het uitgavenbudget in de verwervingsfase met € 677,6 miljoen naar boven bijgesteld. Met dit verhoogde budget kan Defensie tijdig investeren in gevechtskracht, innovatie en randvoorwaarden. Het totaal bevat ook de voorgestelde tegengestelde mutatie in de incidentele suppletoire begroting zodat het budget beschikbaar blijft voor het vertrouwelijke project Aanvulling inzetvoorraad munitie.

Art 4. Lucht materieel

De verwervingsfase wordt met € 13,7 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt overeen met de voorgestelde tegenovergestelde mutatie in de incidentele suppletoire begroting voor een aantal Lucht materieel projecten. Hierdoor blijft het budget beschikbaar voor deze projecten.

Art 6. IT

De verwervingsfase wordt met € 19,0 naar boven bijgesteld. Dit komt overeen met de voorgestelde tegenovergestelde mutatie in de incidentele suppletoire begroting voor het commercieel vertrouwelijke IT project Modernisering Tactische Indoor Simulator (TACTIS). Hierdoor blijft het budget beschikbaar voor dit project.

De Minister van Defensie,

R.P. Brekelmans

BIJLAGE 1

Meerjarige doorwerking

In de onderstaande tabellen zijn per artikel de standen ontwerpbegroting 2026 vóór Nota van Wijziging, de mutaties en de standen ontwerpbegroting 2026 na Nota van Wijziging meerjarig opgenomen.

Meerjarige doorwerking verplichtingen (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	2026	2027	2028	2029	2030
1	Defensiebreed Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.271.990	2.034.456	1.889.184	3.070.981	3.268.809
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	‒ 68.600	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	10.067	59.324	71.612	80.104
	Stand na nota van wijziging	2.203.390	2.044.523	1.948.508	3.142.593	3.348.913
2	Maritiem Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.473.180	1.320.695	1.581.339	1.970.657	2.111.888
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	7.809	44.264	53.339	59.851
	Stand na nota van wijziging	2.473.180	1.328.504	1.625.603	2.023.996	2.171.739
3	Land Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.078.661	2.655.867	2.369.767	3.116.236	2.793.742
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	68.600	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	751.676	164.567	521.058	564.306	586.996
	Stand na nota van wijziging	2.898.937	2.820.434	2.890.825	3.680.542	3.380.738
4	Lucht Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.767.243	2.406.480	2.445.366	1.895.095	2.307.760
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	5.866	34.729	43.231	48.489
	Stand na nota van wijziging	1.767.243	2.412.346	2.480.095	1.938.326	2.356.249
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten
	Stand vóór nota van wijziging	0	90.000	507.000	657.000	737.000
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	‒ 90.000	‒ 491.046	‒ 594.682	‒ 654.085
	Stand na nota van wijziging	0	0	15.954	62.318	82.915
Totaal	Defensiematerieelbegrotingsfonds
	Stand voor nota van wijziging	12.502.445	12.744.253	13.173.263	14.791.081	14.682.515
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	12.502.445	12.744.253	13.173.263	14.791.081	14.682.515

Meerjarige doorwerking verplichtingen (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	2031	2032	2033	2034	2035
1	Defensiebreed Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.887.095	2.483.046	2.258.307	1.919.446	1.926.545
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	79.558	79.678	78.361	67.404	60.299
	Stand na nota van wijziging	2.966.653	2.562.724	2.336.668	1.986.850	1.986.844
2	Maritiem Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.430.038	2.162.903	2.108.047	1.699.574	1.707.867
	Pakket Voorjaarsnota 2025	59.860	59.873	59.873	59.904	56.037
	Stand na nota van wijziging	2.489.898	2.222.776	2.167.920	1.759.478	1.763.904
3	Land Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.479.114	1.522.109	1.450.385	1.490.630	1.563.106
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	570.859	623.362	449.033	372.087	332.371
	Stand na nota van wijziging	3.049.973	2.145.471	1.899.418	1.862.717	1.895.477
4	Lucht Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.677.141	1.563.222	1.577.950	1.527.712	1.462.791
	Pakket Voorjaarsnota 2025	48.561	48.485	48.560	48.403	38.610
	Stand na nota van wijziging	1.725.702	1.611.707	1.626.510	1.576.115	1.501.401
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten
	Stand vóór nota van wijziging	737.000	780.646	737.000	960.606	1.889.216
	Pakket Voorjaarsnota 2025	‒ 645.401	‒ 645.401	‒ 645.349	‒ 645.401	‒ 645.401
	Stand na nota van wijziging	91.599	135.245	91.651	315.205	1.243.815
Totaal	Defensiematerieelbegrotingsfonds
	Stand voor nota van wijziging	13.614.174	11.312.369	10.672.321	10.054.942	10.767.833
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	13.614.174	11.312.369	10.672.321	10.054.942	10.767.833

Meerjarige doorwerking verplichtingen (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	2036	2037	2038	2039	2040
1	Defensiebreed Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.962.424	2.113.062	1.792.303	1.565.891	2.168.907
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	53.624	53.391	52.591	53.098	52.591
	Stand na nota van wijziging	2.016.048	2.166.453	1.844.894	1.618.989	2.221.498
2	Maritiem Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.509.702	1.373.388	2.029.057	1.194.450	1.215.940
	Pakket Voorjaarsnota 2025	59.828	59.828	33.424	5.915	5.915
	Stand na nota van wijziging	1.569.530	1.433.216	2.062.481	1.200.365	1.221.855
3	Land Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.255.899	2.256.860	1.449.294	1.706.070	1.557.653
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	291.462	277.117	269.682	268.912	273.912
	Stand na nota van wijziging	2.547.361	2.533.977	1.718.976	1.974.982	1.831.565
4	Lucht Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.540.124	1.568.988	2.053.913	1.514.944	2.002.983
	Pakket Voorjaarsnota 2025	29.463	23.610	23.610	23.610	23.610
	Stand na nota van wijziging	1.569.587	1.592.598	2.077.523	1.538.554	2.026.593
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten
	Stand vóór nota van wijziging	1.199.701	1.730.066	1.757.024	1.815.278	1.889.751
	Pakket Voorjaarsnota 2025	‒ 645.401	‒ 645.401	‒ 645.289	‒ 645.401	‒ 645.401
	Stand na nota van wijziging	554.300	1.084.665	1.111.735	1.169.877	1.244.350
Totaal	Defensiematerieelbegrotingsfonds
	Stand voor nota van wijziging	11.001.706	11.315.924	11.420.085	10.110.175	12.155.560
	Correctie verplichtingenbudget bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	11.001.706	11.315.924	11.420.085	10.110.175	12.155.560

Meerjarige doorwerking uitgaven (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	2026	2027	2028	2029	2030
1	Defensiebreed Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.555.257	2.029.699	2.206.532	2.718.433	2.856.138
	Pakket Voorjaarsnota 2025	‒ 751.676	‒ 88.242	‒ 109.005	‒ 66.194	‒ 41.251
	Correctie kas bestrijding van drones	‒ 57.000	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	1.746.581	1.941.457	2.097.527	2.652.239	2.814.887
2	Maritiem Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.297.936	2.018.415	2.428.990	2.173.749	2.381.518
	Correctie kas gevechtskracht	98.400	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	7.809	44.264	53.339	59.851
	Stand na nota van wijziging	2.396.336	2.026.224	2.473.254	2.227.088	2.441.369
3	Land Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.629.006	3.462.769	3.240.572	3.622.216	2.713.408
	Correctie kas gevechtskracht	‒ 105.100	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	751.676	164.567	521.058	564.306	586.996
	Correctie kas bestrijding van drones	31.000	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	3.306.582	3.627.336	3.761.630	4.186.522	3.300.404
4	Lucht Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.605.685	2.976.398	2.916.029	2.340.361	2.329.918
	Correctie kas gevechtskracht	6.700	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	5.866	34.729	43.231	48.489
	Correctie kas bestrijding van drones	7.000	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	2.619.385	2.982.264	2.950.758	2.383.592	2.378.407
6	IT
	Stand vóór nota van wijziging	1.909.575	1.633.493	1.441.112	1.377.294	1.436.421
	Correctie kas bestrijding van drones	19.000	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	1.928.575	1.633.493	1.441.112	1.377.294	1.436.421
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten
	Stand vóór nota van wijziging	0	90.000	507.000	657.000	737.000
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	‒ 90.000	‒ 491.046	‒ 594.682	‒ 654.085
	Stand na nota van wijziging	0	0	15.954	62.318	82.915
Totaal	Defensiematerieelbegrotingsfonds
	Stand voor nota van wijziging	13.525.299	13.982.209	14.717.638	14.616.656	13.738.008
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	13.525.299	13.982.209	14.717.638	14.616.656	13.738.008

Meerjarige doorwerking uitgaven (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	2031	2032	2033	2034	2035
1	Defensiebreed Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.510.801	2.774.993	2.865.559	2.598.744	2.564.574
	Pakket Voorjaarsnota 2025	‒ 33.879	‒ 86.319	87.883	165.007	218.383
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	2.476.922	2.688.674	2.953.442	2.763.751	2.782.957
2	Maritiem Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.863.465	2.970.872	3.242.997	2.690.449	2.392.290
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	59.860	59.873	59.873	59.904	56.037
	Stand na nota van wijziging	2.923.325	3.030.745	3.302.870	2.750.353	2.448.327
3	Land Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.549.545	1.975.988	1.806.730	2.142.020	2.268.756
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	570.859	623.362	449.033	372.087	332.371
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	3.120.404	2.599.350	2.255.763	2.514.107	2.601.127
4	Lucht Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.920.961	2.090.764	2.175.548	2.142.038	2.006.796
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	48.561	48.485	48.560	48.403	38.610
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	1.969.522	2.139.249	2.224.108	2.190.441	2.045.406
6	IT
	Stand vóór nota van wijziging	1.539.563	1.754.005	1.691.703	1.803.790	1.588.050
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	1.539.563	1.754.005	1.691.703	1.803.790	1.588.050
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten
	Stand vóór nota van wijziging	737.000	780.646	737.000	960.606	1.889.216
	Pakket Voorjaarsnota 2025	‒ 645.401	‒ 645.401	‒ 645.349	‒ 645.401	‒ 645.401
	Stand na nota van wijziging	91.599	135.245	91.651	315.205	1.243.815
Totaal	Defensiematerieelbegrotingsfonds
	Stand voor nota van wijziging	13.790.091	13.784.151	14.060.295	13.886.261	14.074.339
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	13.790.091	13.784.151	14.060.295	13.886.261	14.074.339

Meerjarige doorwerking uitgaven (bedragen x € 1.000)
Art.	Omschrijving	2036	2037	2038	2039	2040
1	Defensiebreed Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.548.239	2.680.555	2.392.518	2.315.971	2.329.093
	Pakket Voorjaarsnota 2025	264.648	284.846	318.573	346.964	341.964
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	2.812.887	2.965.401	2.711.091	2.662.935	2.671.057
2	Maritiem Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	1.920.183	1.823.983	2.647.623	1.690.084	1.696.524
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	59.828	59.828	33.424	5.915	5.915
	Stand na nota van wijziging	1.980.011	1.883.811	2.681.047	1.695.999	1.702.439
3	Land Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	3.069.715	2.876.374	1.919.861	2.476.822	2.496.804
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	291.462	277.117	269.682	268.912	273.912
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	3.361.177	3.153.491	2.189.543	2.745.734	2.770.716
4	Lucht Materieel
	Stand vóór nota van wijziging	2.141.996	2.150.436	2.355.555	2.520.013	2.529.093
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	29.463	23.610	23.610	23.610	23.610
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	2.171.459	2.174.046	2.379.165	2.543.623	2.552.703
6	IT
	Stand vóór nota van wijziging	1.635.235	1.516.243	1.666.292	1.783.039	1.939.726
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	1.635.235	1.516.243	1.666.292	1.783.039	1.939.726
8	Overige Uitgaven en Ontvangsten
	Stand vóór nota van wijziging	1.199.701	1.730.066	1.757.024	1.815.278	1.698.342
	Pakket Voorjaarsnota 2025	‒ 645.401	‒ 645.401	‒ 645.289	‒ 645.401	‒ 645.401
	Stand na nota van wijziging	554.300	1.084.665	1.111.735	1.169.877	1.052.941
Totaal	Defensiematerieelbegrotingsfonds
	Stand voor nota van wijziging	14.111.074	14.111.512	14.114.317	14.047.747	14.137.746
	Correctie kas bestrijding van drones	0	0	0	0	0
	Correctie kas gevechtskracht	0	0	0	0	0
	Pakket Voorjaarsnota 2025	0	0	0	0	0
	Stand na nota van wijziging	14.111.074	14.111.512	14.114.317	14.047.747	14.137.746

BIJLAGE 2

Beleidskeuzes uitgelegd (CW 3.1kader)

Artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet (CW 2016) verplicht de regering om in beleidsvoorstellen duidelijke informatie te geven over de nagestreefde doelen, ingezette instrumenten, financiële gevolgen en de verwachte doeltreffendheid en doelmatigheid.

Middels de NvW wordt de kamer geïnformeerd over de beleidskeuzes gevechtscapaciteit, gevechtsondersteuning, operationele ondersteuning en koers voor versterking.