Langdurige zorg (vervolg en tweede termijn)

De voorzitter:

Ik heropen het commissiedebat, het debat dat de vorige keer eindigde bij de eerste termijn. We hebben toen afgesproken om dit debat op een ander moment te vervolgen. Dat moment is aangebroken. We hebben uiterlijk tot 12.00 uur. We kunnen ook niet langer vergaderen, zeg ik gelijk, en dat was ik ook niet van plan, maar dat moet helemaal gaan lukken. Ik wil ook de minister van VWS van harte welkom heten, die vorige keer niet bij het debat was. Mevrouw Agema, welkom. En ook dank voor de brief die wij, als ik het goed heb, ergens eind februari hebben gekregen. Ik stel voor, tenzij er nog behoefte is aan de zijde van het kabinet om daar nog dingen op aan te vullen, om te starten met de tweede termijn van de zijde van de Kamer. Als er dan weer nieuwe vragen ontstaan naar aanleiding van die brief, is er een tweede termijn van het kabinet. Ik kijk dus ook even naar u. Volgens mij kunnen we gewoon starten. Dan gaan we starten. Dan krijgt als eerste het woord … Misschien is het nog wel goed om het volgende te zeggen voor degenen die de eerste termijn niet hebben meegemaakt, die dit debat nu volgen en denken: waar gaat dit over? Dit is de tweede termijn van het commissiedebat Langdurige zorg. We hebben dus al een deel gehad. Mevrouw De Korte van de NSC-fractie gaat nu haar tweede termijn doen. Uw tijd gaat in. U heeft ongeveer 1 minuut en 40 seconden. Ik zal bij 1 minuut en 40 seconden kijken of u doorheeft dat de tijd zo'n beetje om is en dan zal ik er een keer wat van zeggen. Ga daar dus netjes mee om. Aan u het woord.

Mevrouw De Korte (NSC):

Dank u wel, voorzitter. Het komt een beetje vreemd over. Ik moest weer een beetje ophalen waar we het over gehad hebben en waar een tweede termijn eventueel over zou kunnen gaan. In ieder geval dank aan de minister voor de schriftelijke beantwoording. Die gaf al wat duidelijkheid. Maar allereerst hoorden we in de eerste termijn van de staatssecretaris dat ze een gesprek zou voeren met de LHV en met Verenso over de betrokkenheid van huisartsen en specialisten over specialisten ouderengeneeskunde in de woon-zorgcomplexen voor 24 uurszorg. Zo'n gesprek moet toch ergens over gaan, dus waar wil de staatssecretaris eigenlijk naartoe? Kunnen er bijvoorbeeld minimale eisen gesteld worden aan de beschikbaarheid van de specialist ouderenzorg in die woon-zorgcomplexen met 24 uurszorg? Dan bedoel ik met name dat geclusterd wonen, waar een specialist niet altijd aanwezig is.

In de brief van de minister over private equity lezen we, bij verpleeghuizen: als gevolg van het beleid van scheiden van wonen en zorg zijn er zorgvilla's ontstaan. We zien ze als paddenstoelen uit de grond komen, want er zit een verdienmodel aan, door hoge huren en servicekosten te vragen. Ernst & Young heeft onderzoek gedaan, maar er was geen onderzoek gedaan naar de betaalbaarheid van de huren en ook niet naar de effecten op het personeel. Ook is niet onderzocht of mensen dan vaker naar de spoedeisende hulp gaan omdat er geen specialist ouderenzorg is, en ook niet of zij minder complexe bewoners dan de reguliere verpleeghuizen opnemen. Er zijn dus nog heel veel vragen over het effect nu van het scheiden van wonen en zorg en met name over de private equity die ontstaat bij de verpleeghuizen. Wij vinden het belangrijk dat er inzicht ontstaat. Dus nogmaals: is de minister bereid om daar onderzoek naar te doen, om de verschillen in beeld te brengen?

Mevrouw De Korte (NSC):

Jazeker, want dit is eigenlijk de afronding, voorzitter. En we vragen in ieder geval een tweeminutendebat aan.

Mevrouw De Korte (NSC):

Dit is echt een bericht dat vanmorgen is binnengekomen, dus ik kan het niet vergelijken met waar wij onze vermoedens van hebben. Wij zien wel verschillen. Wij zien dat ze krenten uit de pap halen en ik zou dat inderdaad nog eens goed onderbouwd willen zien. Als er een goede onderbouwing is, hoor ik het graag, maar anders zullen we daar zeker onderzoek naar willen doen.

Mevrouw De Korte (NSC):

NSC vindt de gehandicaptenzorg zeker heel belangrijk. Er moet goede zorg geleverd worden. Maar het gaat nu niet om de begroting van de Voorjaarsnota. We gaan nu dus niet meteen zeggen: er moet meer geld komen. Daar is eigenlijk een ander debat voor.

Mevrouw De Korte (NSC):

Nogmaals, het uitgangspunt is dat er goede zorg geleverd moet worden. Dat vinden wij als NSC ook ontzettend belangrijk. We moeten echt kijken naar de gevolgen van de bezuiniging. Daar hebben we het in het kader van de Voorjaarsnota over.

Mevrouw Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA):

Voorzitter. Dank aan het kabinet voor de beantwoording van de vragen. In deze tweede termijn wil ik kort ingaan op enkele punten.

Eerst over de gehandicaptenzorg. We zouden graag zo snel mogelijk een kabinetsbesluit omtrent de splitsing van de VG7-indicatie zien. Ook de doelgroep verlangt naar duidelijkheid. Hoe gaat u de duidelijkheid geven die we mensen zo graag willen geven vóór de invoering in januari 2026? Dit kabinet stapelt bezuiniging op bezuiniging, zoals op het stagefonds. Tegelijkertijd komt het met onrealistische plannen voor besparingen door digitale zorg. De zorg mag niet in gevaar komen door te optimistische verwachtingen. De schriftelijke beantwoording stelt ons hierin niet gerust. Wat als de besparingen achterblijven? Kan de minister toezeggen dat de digitale zorg bij de toekomstige plannen niet als besparing wordt ingezet, maar alleen als meevaller wordt ingeboekt als het daadwerkelijk werkt?

Ondertussen doet deze minister verwarrende uitspraken over het scheiden van wonen en zorg. Mevrouw De Korte benoemde dit net ook al. Hoe zit het nou? Wat gaat ze nou werkelijk wettelijk doen op dit onderwerp?

Voorzitter. Besluiten worden nu versnipperd genomen in 2025, zonder integrale visie. Wanneer komt die overstijgende visie op ouderenzorg, inclusief structurele aandacht voor wonen en samenredzaamheid? GroenLinks-PvdA pleit voor een sterkere plek van zorgzame gemeenschappen in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord en in het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg. Worden zorgzame gemeenschappen in de beleidsvisies van deze twee akkoorden meegenomen? Worden hier ook structureel middelen voor vrijgemaakt? En hoe komen deze terecht bij de gemeenten?

De heer Thiadens (PVV):

Dank, voorzitter. Dank aan de staatssecretaris voor de antwoorden in de eerste termijn, en aan de minister voor de brief. We hebben wat tijd gehad om daarover na te denken. Naar aanleiding daarvan zijn er toch nog een aantal vragen opgekomen. Mijn eerste vraag gaat over de Wmo, die gaat veranderen per 1 januari 2026. Opdat mensen goed kunnen inschatten wat de gevolgen van deze veranderingen zijn, is het goed dat er een tool beschikbaar komt. Die gaat er komen, maar mijn vraag is wanneer die tool beschikbaar is, zodat mensen in ieder geval op tijd, voor 1 januari, kunnen zien wat de gevolgen zijn en zich daarop kunnen voorbereiden.

Ik heb het de vorige keer gehad over de verschrikkelijke situatie in Nieuwegein. Dat was maar een voorbeeld van wat ik een "gestoorde gek" noemde. Dat vond niet iedereen even prettig, maar daar kwam het wel op neer. We zijn nu in afwachting van de brede ggz-brief. Mijn vraag aan de staatssecretaris is om hier ook in op te nemen wat met deze problematiek kan worden gedaan en hoe de staatssecretaris daarop gaat inspelen. Dan heb ik het met name over een preventieve aanpak.

Onlangs is het programma Powerful Ageing in het nieuws gekomen. Dat komt erop neer dat oudere mensen die behoefte hebben aan ondersteuning vanuit de Wmo, allereerst moeten deelnemen aan een soort sportprogramma voordat ze daar aanspraak op kunnen maken. Mijn vraag aan de staatssecretaris is waarom dit in veel gemeentes verplicht is. Ze zeggen van niet, maar daar komt het wel op neer, want als je dat niet doet, heb je geen recht op ondersteuning vanuit de Wmo. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? In steeds meer gemeentes wordt dit programma uitgerold. Mijn vraag aan de staatssecretaris is waarom dat gebeurt en hoe dit verder in de hand kan worden gehouden.

De heer Thiadens (PVV):

Tot zover, voorzitter.

De heer Bevers (VVD):

Ik ga ook proberen om het in hoog tempo te doen.

Voorzitter. De minister heeft in haar brief een aantal vragen beantwoord naar aanleiding van private equity, maar gisteren is de definitieve Kamerbrief inzake private equity en winst in de zorg gestuurd. Ik ga de minister daar een compliment over geven. Wat de VVD betreft was het een uitstekende brief. We zijn blij met het besluit om private equity niet te verbieden. We vinden de achtergrond en de overwegingen uitstekend. We zijn kritisch waar nodig, maar als het goed is, zeg ik het ook. Het artikel van vanochtend waar ik net in een interruptie al aan refereerde, bevestigt ook een beetje de trend dat we ze nodig hebben, maar dat er geen reden is voor grote zorgen, die we soms wel hebben. Het is goed om die te uiten. Ik zal iedereen een interruptie besparen: vanzelfsprekend blijft de VVD tegen sprinkhaaninvesteerders in de zorg die alleen uit zijn op snelle winst. Maar de gerichte aanpak die de minister namens het kabinet voorstelt, sluit daarop aan.

Ik heb nog een paar korte opmerkingen. Mijn vragen zijn voor een groot deel beantwoord. We blijven ons wel wat zorgen maken over de daadkracht en het tempo, het gevoel van urgentie, zoals we dat zo mooi noemen, waarmee deze bewindspersonen de langdurige zorg toekomstbestendig denken te maken. De bouwopgave voor ouderenwoningen blijft nog steeds immens groot. Of we 2030 halen is maar zeer de vraag. Verder blijft in het luchtledige hangen hoe het nu staat met de financiële uitwerking in het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg. In hoeverre wordt het mogelijk om de structurele opgave daarin op te lossen? Dat is nog steeds niet bekend. Samen met andere financiële uitdagingen wordt dit verwezen naar de Voorjaarsnota. Die Voorjaarsnota moet ondertussen wel een heel erg dik document worden met wonderbaarlijke oplossingen, maar het is allemaal niet heel erg concreet. Wat ons betreft heeft de langdurige zorg oplossingen, duidelijkheid en concrete afspraken nodig. Daar laat ik het voor dit moment bij.

De heer Bevers (VVD):

Ik heb in de eerste termijn heel helder aangegeven dat ik vind dat de structurele opgave van volgens mij 615 miljoen of 625 miljoen, de drie uitgestelde regelingen vanuit het vorige kabinet, waar vorig jaar een incidentele oplossing voor is geweest, structureel binnen de begroting van VWS opgelost moet worden. Ik heb ook gezegd dat er vanuit de eigen begroting een oplossing moet komen voor de tijdelijke tegenvaller van 225 miljoen door het uitstel van de invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage Wmo. Ik vind oprecht dat — het klinkt vervelender dan dat ik het misschien bedoel — de inwerktijd voor deze bewindspersonen erop zit. Ze moeten besluiten nemen. Ze moeten helder maken hoe ze die problemen op gaan lossen. De bal ligt nu eerst bij hen. Dat heb ik heel duidelijk gemaakt. Het gaat over meer dan 800 miljoen. Ik vind echt dat het kabinet daar duidelijkheid over moet verschaffen.

De heer Bevers (VVD):

Ik heb al eerder aangegeven dat het een keuze is van de minister, van het kabinet, om zich op dit moment heel erg te richten op de terugkeer van de verzorgingshuizen. Ik heb begrepen dat de uitkomst van dat onderzoek mogelijk pas in september komt. Dat vind ik veel te laat. Ik zou echt willen dat die voor de zomer komt. Maar hoe zegt men dat? Waar niets is, verliest de keizer zijn recht. Dat is een van de dingen.

Wij hebben al veel langer gezegd dat er veel meer ingezet moet worden op de geclusterde of gespikkelde woonvormen. Er moet met name voor gezorgd worden dat dat door de gemeenten wordt opgepakt. Daar zullen we ons op moeten concentreren. Ik merk wel dat het lijkt alsof de hoop op een positieve uitkomst van dat onderzoek over de terugkeer van de verzorgingshuizen de besluitvorming enigszins vertraagt. U weet hoe ik daarover denk. Daar ben ik nooit onduidelijk over geweest. De bewindspersonen weten hoe ik daarover denk. Maar we hebben wel afgesproken dat we daarnaar gaan kijken. Verder denk ik dat het vorige kabinet met het WOZO een aantal zaken in gang heeft gezet. Daar probeert de staatssecretaris ook op aan te sluiten. Die zaken moeten we verder gaan stimuleren. Dat is, denk ik, heel erg van belang.

Ten slotte, afrondend. We hebben voor de ouderenzorg een extra investering vrijgemaakt in het hoofdlijnenakkoord. Ik was natuurlijk verbaasd dat de PVV in de eerste termijn dat bedrag claimde voor de terugkeer van de verzorgingshuizen, terwijl dat zo niet op papier staat. We zien daar ook gewoon ruimte om bijvoorbeeld voor mensen met alzheimer en voor de mantelzorg een aantal extra investeringen te doen. We willen dat geld zeker niet alleen reserveren voor de verzorgingshuizen.

De heer Bevers (VVD):

Ik vind het altijd verstandig om een plan B te hebben, zeker als je wacht op een onderzoek en de uitkomsten daarvan, en zeker als je echt nog niet zeker weet hoe dat gaat uitpakken. Ik heb daar ook aanvullende vragen over gesteld. Ik denk dat een en ander bij elkaar moet komen, want we moeten de uitdagingen in de ouderenzorg structureel aanpakken. Denk met name aan de woningbouwopgave, die daar heel erg essentieel voor is. Nultredenwoningen en al dat soort zaken zijn echt essentieel om over tien, twintig jaar deze uitdagingen het hoofd te bieden. Dus ik ben het zeker met u eens dat het bij elkaar moet komen. De VVD heeft een handtekening gezet onder het onderzoek over de terugkeer van de verzorgingshuizen. Daar houd ik me aan. Dat heb ik ook steeds gezegd. Maar het moet wel goed bij elkaar komen en gestructureerd worden. Dat ben ik wel met u eens.

Mevrouw Dobbe (SP):

Dank u wel. Ook dank aan de bewindspersonen voor het beantwoorden van de vragen en het sturen van de brief. Ik las gisteren ook de antwoorden op de vragen van collega Slagt. In de media werd dat geduid als: strengere toegang tot verpleeghuis lijkt stap dichterbij. We lezen dat verpleeghuisplekken beschikbaar moeten blijven voor zeer kwetsbare ouderen en dat de vraag groeit, maar dat het aantal zorgverleners niet meegroeit. Wat gebeurt hier nu, vroeg ik mij af toen ik dat las. Mensen die nu in een verpleeghuis zitten of die wachten op een verpleeghuisplek zijn al de meest kwetsbaren. Wordt hier nu voorgesteld dat sommige ouderen die verpleeghuiszorg nodig hebben, die zorg niet meer in een verpleeghuis kunnen krijgen? En zo ja, hoe is dit dan een oplossing? Want deze mensen hebben nog steeds zorg nodig. Daar is ook personeel voor nodig. Of ouderen wordt zorg ontzegd, maar dat kan toch niet de bedoeling zijn. Ik had dus heel veel vragen en daar zou ik graag een antwoord op willen.

Het aantal zorgverleners groeit niet mee, wordt er dan gezegd. Waarom wordt daar niet meer aan gedaan, in plaats van de zorg af te schalen? Dat heb ik de vorige keer ook gevraagd. Ik vroeg de vorige keer ook al: waar wordt personeel geworven? Waar is de campagne om personeel te werven? We zien het wel in andere sectoren, maar niet in de zorg. Dan is het wel makkelijk om te zeggen dat we geen personeel kunnen vinden.

Ik las ook in een onderzoek dat eergisteren naar buiten kwam dat het aantal werkloze zorgprofessionals in twee jaar tijd is verdubbeld naar 15.000 mensen. Wat gebeurt hier nu? Er zijn gewoon 15.000 mensen die in de zorg kunnen werken en die dat niet doen, maar werkloos thuiszitten. Wat doet de minister om deze mensen in de zorg aan het werk te krijgen?

Tot slot het zorgbuurthuis. In de antwoorden lezen we dat het kabinet onderzoekt hoe het verzorgingshuis kan terugkeren. Dat wordt beschreven als een "gezamenlijk huis, met toezicht in de nacht". Een zorgbuurthuis is wel meer dan dat. Een verzorgingshuis is ook meer dan dat. Ik ben echt oprecht benieuwd: wat bedoelt de minister hier nu mee? Naar welk soort verzorgingshuizen kijken we dan als het gaat om de terugkeer ervan?

Aangezien de voorzitter me nog niet heel dringend aankijkt, wil ik de heer Bevers geruststellen dat we zeker terugkomen op private equity, maar ik had geen interruptie meer. Daar gaan we een goed debat over voeren. Ik maak me oprecht ook heel veel zorgen over de bezuinigingen op de gehandicaptenzorg, die ik net al heb genoemd. Ik zou graag een reflectie hebben van het kabinet over hoe zij denken dat dit verantwoord kan.

Mevrouw Paulusma (D66):

Dank u wel, voorzitter. Het gaat vandaag over de langdurige zorg. Net als op veel andere plekken in de zorg spelen ook hier grote problemen, met het personeelstekort met stip op één, waardoor patiënten niet of veel te laat zorg krijgen. De minister draagt hier met haar beleid aan bij. Ze lost de tekorten niet op, maar maakt ze groter. Daarmee maakt ze de wachtlijsten langer. De Telegraaf kopte recent nog: "Toekomst van de zorg op de rand van de afgrond. Het aantal studenten daalt dramatisch". En wat doet deze minister? Bezuinigen op het Stagefonds Zorg, waardoor gepassioneerde nieuwe mensen niet aan de slag kunnen. En niet alleen dat, want voor de bezuiniging op de opleiding voor verpleegkundigen is nog steeds geen serieus alternatief gevonden, waardoor er veel ongerustheid is bij veldpartijen. Wanneer gaat deze minister nou eens duidelijkheid geven over de invulling van die bezuiniging? Wat als ze niet snel in actie komt, wordt dit zo de minister van Wachtlijsten, in plaats van de minister van VWS.

Voorzitter. Dan kom ik bij de staatssecretaris, ook namens het CDA. Want toegang tot zorg is één, maar dan moet die zorg wel van goede kwaliteit zijn. En Nederlanders moeten weten waar ze kwaliteit kunnen verwachten. De mensonterende toestanden waarover is bericht, bijvoorbeeld bij de verpleeghuizen van Cordaan in Amsterdam, zijn ontluisterend. Deze staatssecretaris moet haar verantwoordelijkheid nemen en zorgen dat de kwaliteit van zorg wordt gewaarborgd én dat er transparantie over bestaat. De Patiëntenfederatie Nederland, Alzheimer Nederland en andere trekken nog steeds aan de bel. Dat is niet voor niets.

Ik lees in de brief goede intenties als het gaat over het kompas, dus daarvoor dank. Maar ik heb nog wel een tweetal vragen. De staatssecretaris geeft aan dat leren en ontwikkelen belangrijk zijn voor het kompas, maar transparantie is dat wat mij betreft ook. Hoe gaat de staatssecretaris dit nu serieus borgen? Is de staatssecretaris voornemens afspraken te maken in het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg en het AZWA over het borgen, transparant maken en monitoren van goede en veilige zorg? Deze vragen waren ook zeker namens het CDA. Dank u wel.

De voorzitter:

Ik heropen de vergadering. We zijn gekomen bij de beantwoording van het kabinet in tweede termijn. Ik geef het woord aan staatssecretaris Maeijer.

Staatssecretaris Maeijer:

Voorzitter, dank u wel. Er zijn nog een heel aantal vragen gesteld over uiteenlopende onderwerpen. Ik probeer ze zo veel mogelijk op volgorde van de sprekers te beantwoorden, maar het zou kunnen dat het af en toe iets door elkaar loopt.

Voorzitter. Ik begin met een vraag van mevrouw De Korte van NSC. Ze vroeg mij naar de beschikbaarheid van de specialisten ouderengeneeskunde. We hebben het daar in eerste termijn inderdaad ook al over gehad. Ik vind het heel belangrijk dat de specialist ouderengeneeskunde beschikbaar is voor mensen in de woonzorginitiatieven. Naast het gesprek dat wij voeren, waaraan mevrouw De Korte refereerde, gaan we met de IGJ na of het mogelijk is om aan de hand van de meldplicht voor instellingen nader onderzoek te doen bij een instelling waar de medisch-specialistische generalistische zorg en de beschikbaarheid van de specialist oudergeneeskunde niet op orde zijn. In het verlengde daarvan ga ik ook na of het mogelijk is dat een vergunning geweigerd kan worden op het moment dat deze zorg niet in orde is en de specialist ouderengeneeskunde niet beschikbaar is. Het gaat dus breder dan alleen het gesprek waaraan u refereerde.

Staatssecretaris Maeijer:

Ook indachtig de discussie die wij eerder hadden en de zorgen die mevrouw De Korte heeft over hoe we dit gaan waarborgen en haar vraag of het gesprek met de LHV en Verenso het enige is wat ik ga doen, is mijn antwoord dat dat niet het enige is. Ik heb dat in eerste termijn proberen duidelijk te maken en dat doe ik nu opnieuw met aanvullende informatie. Naast dat voeren van het gesprek heb ik al benoemd dat we de opleidingen promoten en ondersteuning bieden met het Vilansprogramma. Dat doen we natuurlijk om de beschikbaarheid te promoten. Maar de stap daarnaast, het beschikbaar maken, heb ik nu ook proberen aan te geven. Dat zit 'm inderdaad in het met de IGJ nagaan of het mogelijk is om aan de hand van een meldplicht voor instellingen nader onderzoek te doen. We zullen natuurlijk ook met hen moeten bespreken hoe dat vormgegeven gaat worden. Daarnaast heb ik nog de mogelijkheid genoemd van het verkennen of de vergunning geweigerd kan worden.

Dan vroeg mevrouw Slagt mij wanneer er duidelijkheid komt over de splitsing van VG7. Zoals u weet doet de NZa momenteel een verkenning van de mogelijkheden om VG7 te splitsen. Tot op heden blijkt dat erg lastig te zijn. De groep is erg gedifferentieerd zoals u weet. Er wordt op dit moment een uitvraag gedaan bij de zorgaanbieders om te testen of een splitsing goed te maken is. Uiteindelijk ligt de verantwoordelijkheid voor de bekostigingswijze bij de NZa. De NZa verwacht medio dit jaar — dat is in mei als ik het goed heb — een besluit te nemen over de splitsing VG7 en VG7-plus. Ik heb in eerste termijn ook aangegeven dat ik uw Kamer vanzelfsprekend op de hoogte zal houden van de ontwikkelingen. Het lijkt me goed om dat in ieder geval te doen op basis van de actuele informatie in juni. Dan hebben we hier het commissiedebat Gehandicaptenzorg.

Staatssecretaris Maeijer:

Ik denk dat het goed is dat we een aantal dingen met elkaar afspreken. Allereerst wachten we natuurlijk de uitkomst van de kostprijsonderzoeken af. Daarna informeer ik uw Kamer in juni. Het is voor een zorgvuldige invoering natuurlijk altijd goed om tijdig een besluit te nemen.

Dan vroeg mevrouw Slagt ook nog naar de overstijgende visie. Deels zit deze in het hoofdlijnenakkoord dat wij op korte termijn met elkaar hopen te bereiken. Die visie zal deels ook zitten in de opdracht die wij aan de staatscommissie meegeven, zoals verwoord in de motie die door de Kamer is aangenomen.

Dan vroeg mevrouw Slagt mij nog naar de zorgzame gemeenschappen. Zij wil een steviger plek in de akkoorden, het AZWA en het hoofdlijnenakkoord, en vraagt om het vrijmaken van financiën. Ik deel met mevrouw Slagt het belang van de burgerinitiatieven en de zorgzame gemeenschappen waarin mensen elkaar helpen. Ik ben dan ook van plan om deze burgerinitiatieven en de zorgzame gemeenschappen een stevige plaats te geven in de uitvoering van het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord. Het versterken van de sociale basis en het sociaal netwerk is een van speerpunten in het huidige beleid. Hierover zijn en worden afspraken gemaakt in de lopende zorgakkoorden, in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord en ook in het hoofdlijnenakkoord. We streven ernaar om zo veel mogelijk ruimte te ontwikkelen voor dit soort initiatieven. Een nadere verkenning moet meer duidelijkheid geven over hoe we dit als landelijke en lokale overheid verder kunnen stimuleren. Ik ben in gesprek met Nederland Zorgt voor Elkaar en andere relevante partijen om te verkennen wat er nodig is om dit soort initiatieven verder te brengen en ook welke rol hierin passend is. Op de financiën kan ik helaas nog niet vooruitlopen.

Staatssecretaris Maeijer:

Ja, er komt een financiële paragraaf.

Voorzitter. De heer Thiadens stelde mij onder andere een vraag over de ggz. Zoals ik in de eerste termijn al aangaf deel ik uw zorgen. Alleen, dit is echt de portefeuille van mijn collega, de heer Karremans, die zoals u zelf al aangaf, bezig is met het schrijven van een beleidsbrief hierover. Hij noemt dat een "werkagenda". Als u mij toestaat, zal ik uw vraag doorgeleiden naar hem, zodat deze ook kan worden meegenomen in dat stuk voor het debat dat u binnenkort met hem zal voeren.

De heer Thiadens vroeg mij naar een tool in de Wmo. Ik ben er even van uitgegaan dat u de tool bedoelt die wordt gekoppeld aan de invoering van de inkomens- en vermogensafhankelijke bijdrage in de Wmo. Die zal, zoals nu is gepland, op 1 januari volgend jaar worden ingevoerd. Op dit moment wordt met de partijen, waaronder het CAK, de VNG en ook de Belastingdienst, verkend hoe die tool kan worden vormgegeven. De tool zal ruim voor de invoering op 1 januari 2027 — excuus, ik had het net over volgend jaar, 2026 — beschikbaar zijn. De exacte datum waarop de tool in de lucht is, kan ik u nog niet leveren.

Dan vroeg de heer Thiadens mij ook nog naar Powerful Ageing, sportprogramma's voor ouderen om in aanmerking te komen voor huishoudelijke hulp op grond van de Wmo. Hij vroeg mij waarom veel gemeenten dit doen. Gemeenten zeggen dat het niet verplicht is, maar daar komt het wel op neer, zo zei hij. Ik ben bekend met de recent verschenen artikelen over ouderen die mee moeten doen aan sportprogramma's voordat ze in aanmerking komen voor huishoudelijke hulp op grond van de Wmo. Ik wil hier wel heel duidelijk zeggen dat gemeenten het volgen van een sportprogramma niet als voorwaarde kunnen stellen voor het in aanmerking komen voor huishoudelijke hulp. Ik vind het ontzettend vervelend dat dit op dit moment wel zo door ouderen wordt beleefd en ervaren. Maar dit kan niet als voorwaarde worden gesteld. Ik wil in de richting van de heer Thiadens zeggen dat ik deze signalen meeneem in mijn gesprekken met de VNG in het kader van de besprekingen die wij voeren over de Meerjarenagenda Wmo en het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg.

Staatssecretaris Maeijer:

Volgens mij heb ik net heel duidelijk gezegd dat gemeenten het volgen van een sportprogramma niet als voorwaarde kunnen stellen om in aanmerking te komen voor de huishoudelijke hulp. Volgens mij was ik daar heel duidelijk in; dat heb ik net nog een keer herhaald. Ik ben ook zeer van plan om deze signalen mee te nemen in de gesprekken die wij daarover voeren.

Staatssecretaris Maeijer:

Volgens mij bijten deze twee dingen elkaar niet. Ik was net heel duidelijk in de richting van de heer Thiadens dat gemeenten het volgen van een sportprogramma niet als voorwaarde kunnen stellen om in aanmerking te komen voor huishoudelijke hulp. Los daarvan is er de beweging van reablement. Deze sportprogramma's kunnen natuurlijk, als ouderen daar gebruik van willen maken, als doel hebben om mensen weer in hun eigen kracht te zetten, om ze weer vaardigheden aan te leren die zij misschien waren kwijtgeraakt of wat dan ook. Daar ben ik een groot voorstander van, net als mevrouw Paulusma. Maar het moet wel passend zijn.

Staatssecretaris Maeijer:

Ik hoor hier naast mij dat de minister deze vraag zal meenemen in haar beantwoording over het AZWA.

Staatssecretaris Maeijer:

Hij zit een beetje willekeurig in mijn stapel, maar er is nog een openstaande vraag uit de eerste termijn van mevrouw Rikkers, die nu ook is aangeschoven. Zij vroeg mij hoe ik aankijk tegen een pilot waarin een budget wordt vastgesteld voor de kosten van bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, Wmo-zorg en wijkverpleging, dus per patiënt, waarbij geld dus de patiënt volgt. Ik zou tegen mevrouw Rikkers willen zeggen dat in het kader van het IZA op verschillende wijzen wordt geëxperimenteerd om passende zorg en ondersteuning over de zorgdomeinen heen te organiseren, bijvoorbeeld in de transformatieplannen van het IZA, zoals Positief Gezond Almere, het opschalen van Welzijn op Recept of projecten via de SPUK DOS. Ook buiten het IZA zijn er verschillende samenwerkingsverbanden die wijkverpleging en ondersteuning in het kader van de Wmo meer integraal en samen organiseren, door bijvoorbeeld samen te indiceren of de wijkverpleging ook de Wmo-ondersteuning te laten indiceren. In al deze trajecten wordt specifiek gekeken vanuit het perspectief van de patiënt/inwoner. Als professionals het erover eens zijn wat inhoudelijk het beste is voor de inwoner, volgt daaruit een gelijkgerichte inzet van de middelen en dus het geld. Dan ontstaat er in feite al een budget dat de behoeften van de inwoner volgt. Er wordt op dit moment dus al op diverse plekken gewerkt conform hetgeen, als ik het goed heb begrepen, waarvoor u een pilot vroeg. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we deze goede voorbeelden, waar mensen nu al mee bezig zijn, in de praktijk verder brengen en dat ze breder worden gedeeld. Dat is waar ik mij de komende tijd op wil richten. Een separate pilot lijkt mij niet zinvol en daarom overbodig.

Mevrouw Paulusma stelde mij een vraag over het Generiek kompas. Ik ben het met u eens dat transparantie nodig is om te leren en te verbeteren. Daarin vinden wij elkaar dus. Partijen zijn, zoals u weet, nu zelf aan de slag om dit uit te werken. Het Zorginstituut ziet daarop toe en neemt die rol op zich. Er worden nu kwaliteitsbeelden opgeleverd, zoals u weet. De deadline daarvoor is 1 april. Daarna zal er een analyse plaatsvinden onder regie van het ZIN. Er moet dus nog veel binnenkomen. Ik vind het nu nog te vroeg om conclusies te trekken over wat de kwaliteitsbeelden die er nu zijn ons zeggen. Ze zullen onder regie van het ZIN worden geanalyseerd. Als de gezamenlijke veldpartijen tot de conclusie komen dat er bijsturing nodig is, dan kunnen zij hier actie op ondernemen. Zoals ik ook in mijn brief aangaf, faciliteren wij ook weer een gesprek tussen de Patiëntenfederatie en de andere kompaspartijen, omdat ik het van groot belang vind dat zij aangehaakt zijn, zoals ik de vorige keer ook heb gezegd.

Staatssecretaris Maeijer:

Dat begrijp ik, maar mevrouw Paulusma weet ook met mij wat mijn rol is en wat formeel niet mijn rol is bij de totstandkoming van het Generiek kompas. Ik heb in haar richting net geprobeerd heel duidelijk aan te geven dat ik net zozeer hecht aan transparantie als mevrouw Paulusma, want die hebben we nou eenmaal nodig om te kunnen leren en te kunnen ontwikkelen, iets waar de kompaspartijen zich volgens mij keihard voor inzetten. Ik denk dat het heel waardevol en zinvol is om af te wachten wat deze kwaliteitsbeelden ons de komende tijd gaan opleveren. We moeten die laten analyseren en een monitor opzetten die het ZIN daarop gaat invoeren. Aan de hand daarvan kunnen de veldpartijen bekijken of er bijsturing nodig is.

Staatssecretaris Maeijer:

Dan had ik tot slot nog een vraag van mevrouw Dobbe over de financiën van de gehandicaptenzorg. Ik ben het met u eens dat het van levensbelang is dat we die gehandicaptenzorg toegankelijk en van goede kwaliteit houden. Met de krappe arbeidsmarkt en de groeiende zorgvraag is dat een best lastige opgave. Ik val in herhaling, want dit heb ik in de eerste termijn ook gezegd: ik ben blij dat we de bezuiniging op de tarieven in de gehandicaptenzorg voor 2025 hebben geschrapt en dat we deze in de begroting financieel konden dekken. Er is ook een extra bedrag van 125 miljoen structureel beschikbaar gesteld, zodat zorgkantoren kunnen voldoen aan de uitspraak van de rechter over het bieden van de reële hogere prijs aan de zorgaanbieders. Op grond van het kostenonderzoek van de NZa in 2025 is er een extra bedrag van 168 miljoen beschikbaar gesteld voor de verhoging van de tarieven van onder andere de VG7. In de kaderbrief van 26 september hebben we het budget vanaf 2024 structureel verhoogd met 201 miljoen. Per saldo groeien de uitgaven, maar, en dat zei mevrouw Dobbe ook, er staan nog een aantal maatregelen op de plank die voortvloeien uit de opdracht van het vorige kabinet. Die kan ik ook niet zomaar wegpoetsen. Daarnaast zijn wij ook in afwachting van het kostenonderzoek van de NZa.

Staatssecretaris Maeijer:

Ook ik voer natuurlijk die gesprekken. Ook ik ben de afgelopen acht maanden die ik hier nu mag zitten meerdere keren op bezoek geweest in de sector. Het is een waanzinnig mooie sector. Ik ben altijd weer enorm onder de indruk van de passie en de liefde waarmee mensen hun soms moeilijke werk daar doen en van wat men allemaal voor elkaar bokst. Ja, ik ben het ook met u eens dat dat niet altijd onder makkelijke omstandigheden plaatsvindt. Maar we hebben ook de realiteit met elkaar. De ene kant is de realiteit dat we gelukkig op financieel gebied, zoals ik net al aangaf, in staat zijn geweest om een en ander te realiseren. Aan de andere kant is er de realiteit van de opgave die er nog ligt en die ik ook niet zomaar ongedaan kan maken. Wat daarbij komt, is dat extra geld alleen ook niet altijd de oplossing is. Zoals mevrouw Dobbe zelf ook al aangaf, hebben we te maken met krapte, een gebrek aan personeel. Dat zijn allemaal zaken waar wij rekening mee moeten houden. Maar als u schetst dat ik de urgentie niet deel, dan heb ik mij waarschijnlijk niet goed uitgedrukt, want die deel ik wel. De sector is ontzettend waardevol en daar moeten we voor knokken.

Dit waren de vragen die ik heb gekregen, voorzitter.

Staatssecretaris Maeijer:

Excuus, voorzitter. Die had mevrouw Paulusma inderdaad gesteld. Die ben ik net vergeten te beantwoorden in mijn beantwoording over het Generiek kompas. Er worden hierover geen concrete afspraken gemaakt in het HLO of het AZWA. We laten dit over aan de kompaspartijen, die, zoals ik net ook tegen mevrouw Paulusma heb gezegd, binnenkort aan de slag gaan met het monitoren en het analyseren van de kwaliteitsbeelden die worden opgeleverd.

Minister Agema:

Dank u wel, voorzitter. Allereerst: als de Kamer mij roept, dan kom ik natuurlijk. Ik stond al met mijn jas aan op 13 februari toen ik plotseling op moest komen draven. Ik was natuurlijk ook gewoon gekomen. Dat ik er niet bij aanvang was, is omdat van de 65 agendapunten die op de agenda staan, er geen punten zijn die onder mijn portefeuille vallen. Daarom was ik er aanvankelijk niet bij, maar ik ben natuurlijk altijd bereid om uw vragen te beantwoorden. Dat heb ik ook schriftelijk al gedaan. Vandaag zijn er nog een aantal aanvullende vragen gesteld. Die zal ik natuurlijk met alle liefde beantwoorden.

Mevrouw De Korte vraagt om de verschillen in beeld te brengen tussen commerciële verpleeghuiszorg en reguliere verpleeghuiszorg. Ik heb haar eerder al gewezen op het onderzoek van Ernst & Young. Zij heeft eerder ook gezegd dat er een expertgroep nodig is. We zien nu dat ze op haar wenken wordt bediend met het rapport dat gisteren is uitgekomen van de onderzoekers van onder andere de Autoriteit Consument & Markt, de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam. De belangrijkste conclusie is dat er geen misstanden zijn vastgesteld en dat er geen ongewenst gedrag is vastgesteld van op winst gerichte zorgaanbieders. Zij concluderen dat dat in Nederland niet aantoonbaar is. Zij vroeg naar de punten kwaliteit, cherrypicking en upcoding. Dat is niet aangetroffen. Ik denk dat het goed is dat wij in ieder geval weten dat deze misstanden, ondanks dat er commercie is in de zorg, in Nederland gelukkig niet worden aangetoond.

Dan een vraag van mevrouw Slagt-Tichelman over digitale zorg. De staatssecretaris heeft daar ook al wat over gezegd. Digitale zorg is voor ons enorm belangrijk. Als personele tekorten oplopen, is dit een van de oplossingen. Daarbij wordt administratietijd vervangen door digitale processen. Daarmee wordt de kwaliteit verhoogd en kunnen meer mensen geholpen worden. Als je dan ook nog de bonus hebt dat het minder kost en je daarmee geld bespaart, is dat goed. Ik denk dat het goed is als we op deze manier personeel dat er niet is en niet bij kan komen, kunnen vervangen.

Dan een vraag van mevrouw Slagt-Tichelman over gescheiden wonen in de zorg. Zij vindt dat wat verwarrend. Ik vind het jammer dat zij dat vindt. Wat betreft haar eerdere wens om de ouderenhuisvesting op te nemen in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord en het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg, kan ik zeggen dat we daar natuurlijk een passage over hebben opgenomen, maar ik heb haar eerder ook al gezegd dat wij nog wachten op onderzoek. Enerzijds gaat het om monitoring naar aanleiding van de bestuurlijke afspraken die al door mijn voorganger De Jonge zijn gemaakt met partijen, over de nultredenwoningen, de geclusterde woningen en de zorggeschikte woningen. Wij krijgen hopelijk voor de zomer de eerste monitoring, maar het kan ook in de zomer zijn. Die gaat concreet over hoe het ermee staat en wat in de planfase en wat in de realisatiefase zit. Ik zal u daar natuurlijk van op de hoogte stellen.

We hebben PricewaterhouseCoopers bereid gevonden om onderzoek te doen, om de nadere doorrekening te doen, voor de ouderenhuisvesting, voor de terugkeer van de verzorgingshuizen. We hebben geld en middelen beschikbaar voor extra plekken. Dat is ook het uitgangspunt. Maar de nadere doorrekening gaat vooral om het volgende. De doorrekening die er nu ligt, gaat uit van veel hogere kosten voor een verpleeghuis- of een verzorgingshuisplek. We hebben PricewaterhouseCoopers gevraagd om in kaart te brengen: wat als we ook de kosten meenemen voor het eerstelijnsverblijf? Met het stoppen van de financiering van de verzorgingshuizen is er een opstopping ontstaan in de ziekenhuizen; dat noemen we het eerstelijnsverblijf. Daar geven we inmiddels een heleboel geld aan uit, wat we er eerder niet aan uitgaven toen we nog verzorgingshuizen hadden.

We kennen het onderzoek van de heer Wouterse, waaruit blijkt dat de thuiswonende populatie, de vergelijkbare populatie, om veel meer ziekenhuiszorg, reistijd en reiskosten vraagt. We hebben PricewaterhouseCoopers gevraagd om dat soort kosten allemaal mee te gaan nemen. We hebben ze ook gevraagd om in kaart te brengen hoe groot de populatie is. We willen dit proces natuurlijk zorgvuldig doen. Als we al deze informatie hebben, kunnen we keuzes maken over hoe wij die 600 miljoen gaan inzetten en op welke plek we dat het beste kunnen doen. Dat gebeurt natuurlijk met ons doel: de terugkeer van de verzorgingshuizen. Het gaat er natuurlijk om dat wij de ouderenhuisvesting zo goed mogelijk organiseren.

Ik zeg u bij dezen toe dat ik een procesbrief naar de Kamer zal sturen. Ik wil niet dat u verwarring heeft over wat er voor, in of vlak na de zomer allemaal komt en wat de bedoeling daarvan is. Natuurlijk nemen wij de uitkomsten allemaal mee in de uitwerking van het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord en het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg. Er staat straks dus een passage in, maar de uitwerking komt later omdat de uitkomsten van de onderzoeken ook later komen.

Minister Agema:

Dat hangt allemaal af van de uitkomsten van de onderzoeken, hoe groot de groep is, wat de nadere doorrekening ons vertelt. Bijvoorbeeld zorg- en verpleegplekken; dat staat er inderdaad. Ik neem nu nog geen beslissingen over wat het precies wordt omdat ik daarvoor eerst heel veel meer informatie nodig heb. Maar natuurlijk, op het moment dat wij in de eerste jaren het geld nog niet weggezet krijgen, kunnen we het ook inzetten voor de kwaliteit van de ouderenzorg. Het is voor de ouderenzorg en wij brengen in kaart wat wij nou precies waarvoor nodig hebben. Je kunt geld niet zomaar uitgeven, je moet er wel een verhaal bij hebben.

Minister Agema:

Ja. Ik was bij mevrouw Slagt-Tichelman. Voor de zorgzame gemeenschappen is aandacht in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord. Ook in het eerdere Integraal Zorgakkoord is er die beweging naar de voorkant: het sociaal domein en dan binnen de zorgkolom, dus Welzijn op Recept en het verkennend gesprek. Niet het sociaal domein op zich, maar de sociale component in het zorgdomein. Daarvoor zal veel aandacht zijn in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord.

Dan de heer Bevers. Die wil tempo maken. Dat wil ik ook. Het was best jammer dat wij vlak voor de kerst ineens een extra bezuiniging van 330 miljoen op ons bordje kregen, waarna vijf partijen van tafel gingen in het kader van het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord en het hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg. Dat heeft best een hoop vertraging opgeleverd, maar gelukkig is iedereen weer terug aan tafel. Het is ook een proces dat je niet onder druk kunt zetten. Er zitten zeventien partijen aan tafel die allemaal een achterban hebben die ze moeten raadplegen. We kunnen daarin ook geen stappen overslaan. We boeken vooruitgang. We willen volle kracht vooruit en ik hoop met deze zeventien partijen deze akkoorden te sluiten, zodat we een heleboel acties uit ons hoofdlijnenakkoord kunnen realiseren.

Over de bouwopgave heb ik het al even gehad.

Mevrouw Dobbe vroeg, ook in de context van het aantal plekken, naar de strenge toegang tot verpleeghuizen. Er komt dus structureel geld bij voor meer plekken. Tegelijkertijd willen we ook dat in de verpleeghuizen de meest urgente gevallen een plekje hebben, dus niet alleen de mensen die het goed weten te regelen, maar ook de mensen zonder sociale context. Zij moeten ook toegang hebben. Je zou kunnen zeggen dat een strengere toegang tot verpleeghuizen betekent dat minder mensen toegang hebben, maar ik bedoel daarmee dat vooral de mensen met de hoogste urgentie toegang hebben. Je kunt dat interpreteren als strenger, maar de bedoeling is dat niet alleen de mensen die het goed weten te regelen een plekje krijgen, maar ook de mensen die niemand hebben en het ook niet tijdig goed kunnen organiseren.

Het aantal zorgverleners groeit inderdaad niet mee. Dat is de opgave van het kabinet, de allergrootste opgave die wij hebben, het grootste probleem van de zorg. Wij maken daarover op dit moment heel veel afspraken.

Dan het zorgbuurthuis. Er zijn natuurlijk heel veel overeenkomsten tussen het zorgbuurthuis en de terugkeer van de verzorgingshuizen. Alle medewerking dus om dit te realiseren.

We geven voor de digitalisering ook stimuleringsmiddelen. Het hoeft dus echt niet allemaal van de eigen balans te komen.

Mevrouw Paulusma had het over de dalende studentenaantallen. Heel zorgelijk. Ik maak daar samen met de minister van OCW een actieplan op. Mevrouw Paulusma bracht ook het stagefonds in herinnering. Dat is door de Algemene Rekenkamer beoordeeld als onvoldoende doelmatig en rechtmatig. Ik kan het geld niet blijven uitgeven aan hetzelfde doel, dat kan niet. Ik moet geld doelmatig en rechtmatig uitgeven. Van de 120 miljoen heb ik nog 40 miljoen beschikbaar voor de leidraad vakmanschap en werkplezier. Ik ga daar zeker een nieuwe goede bestemming aan geven voor het werkveld.

Ik denk dat ik hiermee alles heb gehad, voorzitter.

Minister Agema:

Dat is inderdaad een groot spanningsveld. Er is een beperkt aantal verpleeghuisplekken. Zoals ik al heb aangegeven, hebben we geld beschikbaar voor meer zorgplekken. Wij gaan heel goed en zorgvuldig bekijken hoe wij dat extra geld voor meer plekken gaan inzetten. Tegelijkertijd zien we ook — dat is eerder ook door de NZa geconstateerd — dat de helft van de beschikbaar komende plekken niet is voor mensen die op de wachtlijst staan. Dan gaat het bijvoorbeeld om mensen die in een zeer slechte toestand binnenkomen op de SEH. Ik wil dat we die groep mensen niet uit het oog verliezen. De meest urgente gevallen moeten dus toegang hebben. Het is geen cherrypicking, waar mevrouw De Korte naar vroeg. Nee, je moet denken aan de meest urgente gevallen.

Minister Agema:

In het betreffende SiRM-rapport staan mooie overzichten. Ik kan daar nu wel uit gaan citeren, maar ik zou u willen adviseren om het SiRM-rapport nog even goed door te lezen. Je hebt het daarbij bijvoorbeeld over realtime monitoring, maar ook begeleiding via een app. Je hebt het over de heupairbag, beeldzorg, de steunkousenaantrekker. Het geschat potentieel digitale zorg, onderzoek naar opbrengsten van digitalisering van …

Minister Agema:

En daar moeten we op inzetten, want het oplopende tekort aan personeel is het grote probleem waarmee we te maken hebben en op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat we met de mensen die we hebben meer patiënten en cliënten kunnen helpen. Dit is de oplossing voor de problemen waar we voor staan. Er zijn hiernaast nog veel meer oplossingen, maar dit zijn de oplossingen die we het eerst gaan uitrollen en waar de mensen in het veld ook enthousiast over zijn. Dat in de richting van de heer Thiadens.

Minister Agema:

Ik vind dit een vrij brede vraag. Misschien kan mevrouw De Korte iets concreter worden.

Minister Agema:

Mevrouw De Korte, ik zou zeggen: lees het regeerprogramma. Ik denk dat onze opvatting daar behoorlijk kort en bondig in genoemd staat. U ziet het ook terug in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord. De rode draden daarin zijn het afwenden van een onbeheersbaar arbeidsmarkttekort, het gelijkwaardigere toegang geven tot zorg en overall het ziekenhuis dichtbij als uitgangspunt nemen voor het ziekenhuislandschap. Dat zijn overall de lijnen waarlangs wij bewegen en die leest u uitstekend in ons regeerprogramma.

Minister Agema:

Ja, maar dan vraag ik mevrouw De Korte wel om concreet aan te geven op welke wettelijke afspraken zij doelt. Word concreet in uw vraag, en u krijgt een antwoord.

Minister Agema:

Dat is een concrete vraag. Dank u wel daarvoor. Ja, we zien een steeds groter wordende groep zorgvragers en een niet-groeiende groep zorgverleners. Daar hebben we een hele grote uitdaging liggen. Daar kan je op handelen met digitalisering, automatisering en AI, maar ook met het halveren van het regelwoud tot maximaal 20% van de tijd, met hulpmiddelen en noem maar op; en alles gaan we doen. Maar je ziet ook — en dat is wat u aanstipt — dat mensen soms een hele grote zorgvraag hebben, maar, omdat ze nog een fitte partner en een fit netwerk hebben, al die tijd thuisblijven en uiteindelijk ook thuis sterven. Maar je ziet ook een groep mensen die dezelfde klachten hebben en dat sociale netwerk niet hebben. Zij gaan dus eerder een groter beroep doen op bijvoorbeeld zware verpleeghuiszorg. Daar zijn wij natuurlijk over in gesprek. Ik kan er niet op vooruitlopen hoe concreet we daarin kunnen worden, maar wat u aangeeft wordt zeker gezien.

Minister Agema:

Mevrouw Paulusma bedoelt de 165 miljoen? Ik heb daar een brief over gestuurd aan de Kamer. Ik heb daarin aangegeven wat ik wel en niet doe. Ik kan daar nog geen duidelijkheid over geven in de context van de Voorjaarsnota. Dat heb ik ook beschreven in de brief. De bezuiniging die ik van de Kamer heb gekregen, dus de 165 miljoen extra, gaat dus niet gericht worden op scholing voor verpleegkundigen en gaat ook niet gericht worden op de loon- en prijsbijstelling. Het wordt iets anders. Het moge duidelijk zijn dat ik met "iets anders" niet bedoel om opnieuw nieuwe groepen boos te maken. Dan zijn we namelijk weer terug bij af. Dat ga ik dus ook niet doen. Het spijt me dat ik u verder nog even in spanning moet laten richting de Voorjaarsnota.

Minister Agema:

Dit is echt onterecht. Het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord zou in december worden gesloten. Op het laatste moment heeft de Tweede Kamer een extra bezuiniging van 330 miljoen op ons bord geworpen. Daardoor zijn aanvankelijk vijf partijen van tafel gegaan. Ze zitten weer aan tafel, maar dat heeft vertraging veroorzaakt. We zetten nu alles op alles om die aanvullende afspraken voor elkaar te krijgen. Dat zijn bijzonder stevige afspraken. Als die er komen, ben ik een ontzettend trotse minister met een hoop vertrouwen in de toekomst. Maar ik kan er niets aan doen dat dat vlak voor de kerst zomaar gebeurde. Het is mij een lief ding waard om iedereen de komende tijd aan tafel te houden en tot een akkoord te komen. Daarnaast heb ik ook al met u gedeeld dat ik werk aan een platform. Dat platform wordt ook nog voor de zomer gelanceerd. Er wordt dus hard gewerkt op mijn ministerie. Er worden concrete stappen gezet. Ik hoop op korte termijn een Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord en een hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg te kunnen delen en presenteren.

Minister Agema:

Dank u wel. Het aantal van 15.000 werklozen wordt niet gezien als een raar aantal. Het wordt gezien als een frictieaantal. Dat heb je in alle sectoren, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid. Over het geheel genomen ligt dat onder het gemiddelde dat je normaal gesproken ziet als het gaat om frictieaantallen. Het is dus jammer. Ik zou liever zien dat deze 15.000 mensen aan het werk zijn, maar op deze grote arbeidsmarkt is dat geen vreemd getal. Vergeleken met andere sectoren is het iets lager dan gemiddeld.

Waar doel ik op? De huidige afspraken die bestuurlijk zijn gemaakt voor de ouderenhuisvesting gaan over nultredenwoningen, geclusterde woningen en zorgwoningen. Wij vragen PricewaterhouseCoopers hoe het zit met die oude verzorgingshuisgroep, dus de groep mensen die nog wel behoorlijk zelfstandig functioneert, maar wel verlies van regie heeft en voor wie het wel noodzakelijk is in een gezamenlijk huis te wonen met toezicht in de nacht. Hoe groot is die groep? Die vraag hebben wij uitgezet. Daar komt dus een antwoord op. Dat soort antwoorden krijgen wij met het onderzoek dat in september gaat komen. Als we de uitkomsten hebben, dan kunnen we ook beslissingen nemen.

Minister Agema:

Daar ben ik over in gesprek. Ik kan daar dus nog niets definitief over zeggen. Het is echter wel zo dat het aantal plekken beperkt is, dat er dus geen toegang is voor iedereen. We hebben geld beschikbaar voor een uitbreiding van zorgplekken, maar ik vind het wel heel belangrijk dat die plekken gaan naar de mensen met de hoogste urgentie. En ja, door heel veel instellingen worden ook de mensen met de hoogste urgentie van de lijst gekozen, maar dat is niet altijd de verplichting. Vanaf zzp 4 heb je recht op toegang, dus een huis kan ook een bewonersgroep samenstellen met zzp 4, terwijl er dan nog mensen met zzp 7 op de lijst staan. Dat vind ik een lastige.

Minister Agema:

Ja, daar ben ik mee bezig.

Minister Agema:

Dat gaan we allemaal doen.

Minister Agema:

Ik heb zeker geantwoord. Maar ik heb ook toegezegd dat ik nog een procesbrief stuur met alles wat nog voor, in en na de zomer komt. Dat wordt echt een overzichtelijke brief over de ouderenhuisvesting, waarin ik alles zal meenemen wat er ligt.