Antwoord op vragen van het lid Stultiens over het weglaten van € 200 miljoen onderwijsbezuinigingen in de laatste OCW begroting
Antwoord schriftelijke vragen
Nummer: 2025D41893, datum: 2025-09-26, bijgewerkt: 2025-10-01 11:07, versie: 3 (versie 1, versie 2)
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (ah-tk-20252026-149).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: G. Moes, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
- Mede namens: E. Heinen, minister van Financiën (Ooit VVD kamerlid)
Onderdeel van zaak 2025Z17311:
- Gericht aan: E. Heinen, minister van Financiën
- Gericht aan: G. Moes, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
- Indiener: L.C.J. Stultiens, Tweede Kamerlid
- Voortouwcommissie: TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2025-2026 | Aanhangsel van de Handelingen |
| Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden |
149
Vragen van het lid Stultiens (GroenLinks-PvdA) aan de Ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Financiën over het weglaten van € 200 miljoen onderwijsbezuinigingen in de laatste OCW begroting (ingezonden 19 september 2025).
Antwoord van Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), mede namens de Minister van Financiën (ontvangen 29 september 2025).
Vraag 1
Klopt het dat dit kabinet ervoor heeft gekozen om ruim € 170 miljoen per jaar te bezuinigen op de OCW-begroting via de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling?
Antwoord 1
Bij de Voorjaarsnota 2025 heeft het kabinet besloten om van de prijsbijstelling tranche 2025 50% niet uit te keren om rijksbrede problematiek te dekken. Het beschikbare budget voor prijsbijstelling op de OCW-begroting uit deze tranche is daardoor geen € 343,2 miljoen maar € 171,6 miljoen structureel.
Vraag 2
Klopt het dat deze bezuiniging een aantal maanden geleden wel stond opgenomen in de bezuinigingstabel van uw voorganger?1
Antwoord 2
Bij de antwoorden op de feitelijke vragen over de eerste suppletoire begroting van OCW is de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling tranche 2025 inderdaad opgenomen in de bezuinigingstabel. Er waren meerdere vragen gesteld over de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling en de impact ervan op OCW. Om de Kamer een zo volledig mogelijk beeld te geven is er toen voor gekozen om de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling op te nemen in het overzicht.
Vraag 3
Waarom heeft u ervoor gekozen om deze bezuiniging weg te laten in de nieuwe bezuinigingstabel bij de OCW-begroting 2026, waarin staat dat de totale onderwijsbezuinigingen € 1,37 miljard per jaar bedragen?2
Antwoord 3
De overzichtstabel 4 (extensiveringen) in de OCW-begroting 2026 heeft een ander karakter dan de tabel bij de antwoorden op de feitelijke vragen over de eerste suppletoire begroting. In de overzichtstabel in de begroting is het uitgangspunt dat alleen extensiveringen ten gunste van het generale beeld op de OCW-begroting worden opgenomen. Vanaf het begin dat deze overzichtstabel onderdeel is van de OCW-begroting wordt dit uitgangspunt al gehanteerd. Het gaat dan om budget dat onderdeel was van de OCW-begroting en vervolgens is afgeboekt van de OCW-begroting. Voor de gehalveerde reeks van de prijsbijstelling geldt dat deze nooit onderdeel is geweest van de OCW-begroting. De helft van de prijsbijstelling is overgeheveld van Financiën naar de OCW-begroting.
Vraag 4
Betekent dit dat deze bezuiniging van tafel is of dat u de Kamer niet volledig heeft geïnformeerd over alle onderwijsbezuinigingen van het kabinet-Schoof?
Antwoord 4
De rijksbrede halvering van de prijsbijstelling tranche 2025 is niet van tafel. Bij de toelichting van de belangrijkste budgettaire mutaties (onderdeel 2.2. van de ontwerpbegroting 2026 van OCW) is de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling toegelicht. Zie ook het antwoord op vraag 3.
Vraag 5
Hoe hoog is het totaalbedrag aan onderwijsbezuinigingen als de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling wél wordt meegenomen?
Antwoord 5
Onderstaande tabel geeft een overzicht van alle extensiveringen ten gunste van het generale beeld van dit kabinet op OCW en de rijksbrede halvering van de prijsbijstelling tranche 2025. Dit is dus breder dan alleen de bezuinigingen op onderwijs. In aanvulling op de tabel in de begroting is ook een kolom voor de structurele bedragen opgenomen, analoog aan de tabel in de antwoorden op de feitelijke vragen bij de eerste suppletoire begroting.
| Bezuiniging maatschappelijke diensttijd1 | – 74.735 | – 44.902 | – 67.363 | – 70.000 | – 70.000 | – 70.000 | – 70.000 |
| HLA 23. Afschaffen brede brugklas en beperken S&O | – 55.000 | – 170.000 | – 170.000 | – 170.000 | – 170.000 | – 170.000 | – 170.000 |
| HLA 24. Alternatieve invulling bijstelling sectorplannen hoger onderwijs en wetenschap | – 134.734 | – 134.734 | – 134.734 | – 134.734 | – 134.734 | – 161.330 | – 175.000 |
| HLA 26. Terugdraaien groei apparaat Rijksoverheid | – 42.598 | – 62.186 | – 80.612 | – 100.342 | – 108.466 | – 108.466 | – 108.466 |
| HLA 29. SPUK naar GF en PF met 10% budgetkorting | 0 | – 81.261 | – 81.201 | – 81.201 | – 81.201 | – 81.201 | – 81.201 |
| HLA 32. Beëindiging functiemix Randstad en terugdraaien bezuiniging | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| HLA 34. Gerichte keuzes ontwikkelingssamenwerking | 0 | – 8.511 | – 8.511 | – 8.511 | – 8.510 | – 7.188 | – 7.188 |
| HLA 35. Verlaging non-ODA-middelen | – 731 | – 718 | – 844 | – 956 | – 3.214 | – 3.506 | – 3.506 |
| HLA 40. Generieke taakstelling subsidies rijksbreed | – 71.830 | – 131.838 | – 220.601 | – 277.994 | – 322.937 | – 311.027 | – 311.027 |
| HLA 41. Verminderen internationale studenten (via bestuurlijk akkoord) | 0 | – 17.000 | – 68.000 | – 121.000 | – 158.000 | – 156.000 | – 170.000 |
| HLA 42. Hervorming Nederlandse Publieke Omroep NPO | 0 | 0 | – 100.000 | – 100.000 | – 100.000 | – 100.000 | – 100.000 |
| HLA 43. Alternatieve invulling afschaffen OV-vergoeding buitenland studerenden | 0 | – 4.000 | – 8.000 | – 14.000 | – 14.000 | – 18.000 | – 30.000 |
| HLA 44. Verhogen collegegeld langstudeerders (via lagere bekostiging) en terugdraaien bezuiniging | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| HLA 69. Fonds Onderzoek Wetenschap | – 106.929 | – 106.929 | – 106.929 | – 107.054 | – 132.054 | – 132.054 | 0 |
| Ten behoeve van 4x 25 miljoen fonds onderzoek en wetenschap | – 25.000 | – 25.000 | – 25.000 | – 25.000 | 0 | 0 | 0 |
| Verlaging rijksmediabijdrage landelijke publieke omroep2 | 0 | 0 | – 50.000 | – 50.000 | – 50.000 | – 50.000 | – 50.000 |
| Opheffen onderwijskansenregeling en terugdraaien bezuiniging | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Inhouden loonbijstelling externe inhuur tranche 2025 | – 4.615 | – 4.532 | – 4.534 | – 4.269 | – 3.723 | – 4.010 | – 4.010 |
| Amendement Kent taakstelling externe inhuur | 0 | – 1.867 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Rijksbrede halvering prijsbijstelling tranche 2025 | – 191.837 | – 178.364 | – 196.527 | – 173.511 | – 172.342 | – 171.590 | – 171.590 |
| Totale bezuinigingen OCW-begroting incl. rijksbrede halvering prijsbijstelling tranche 2025 | – 708.009 | – 971.842 | – 1.322.856 | – 1.438.572 | – 1.529.181 | – 1.544.372 | – 1.451.988 |
1 Deze maatregel stond in het hoofdlijnenakkoord als HLA 22. Afschaffen maatschappelijke diensttijd. Na amendement Bontenbal c.s. (Kamerstukken II 2024/25, 36 600 VIII, nr. 141) is maatschappelijke diensttijd echter niet afgeschaft maar heeft er alleen een bezuiniging op plaatsgevonden. 2 Daarbij verzoekt het amendement van Bontenbal c.s. (Kamerstukken II 2024/25, 36 600 VIII, nr. 141) om de landelijke publieke omroep meer ruimte te geven om (online) reclameopbrengsten te generen waarmee de korting van € 50,0 miljoen opgevangen kan worden. |
Vraag 6
Kunt u deze vragen beantwoorden uiterlijk 24 uur voorafgaand aan de Algemene Financiële Beschouwingen, inclusief een gewijzigde begroting waarin wél alle bezuinigingen staan genoemd?
Antwoord 6
Ja, met dien verstande dat bovenstaande tabel de door u gevraagde informatie bevat en de tabel in de begroting ongewijzigd kan blijven, zoals ook in deze antwoorden toegelicht.